Patrol wszystkowiedzący, czyli krótkofalówka do lamusa

Ta technologiczna rewolucja to wymierny efekt działania w Policji mobilnego systemu dostępu do baz danych. System, w którym wykorzystano technologię IBM, jest narzędziem unikalnym w skali światowej – zarówno pod względem funkcjonalności, jak i obszaru działania. - Podobne rozwiązania wdrożono w Wielkiej Brytanii czy w Niemczech, ale nigdzie nie jest to spójny system, działający w całym kraju i podłączony do wszelkich niezbędnych w pracy policji baz danych – od bazy identyfikacyjnej obywateli czy rejestru pojazdów i kierowców po system graniczny Schengen – mówi Sylwester Grzebień, dyrektor sprzedaży do sektora publicznego w IBM Polska.

Nowe zadania, nowe narzędzia

Przygotowanie i implementacja systemu mobilnego dostępu do systemów granicznych i wizowych, a także baz danych ministerstw: Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Sprawiedliwości, była jednym z warunków wstąpienia Polski do Strefy Schengen. O ile do 21 grudnia ubiegłego roku kontrola pojazdów i podróżnych wjeżdżających do Polski odbywała się niemal wyłącznie na granicach, to wraz z wejściem do Strefy Schengen funkcjonariusze musieli mieć możliwość dokonania takiej kontroli w dowolnym czasie i miejscu kraju. Wdrożenie systemu jest również szczególnie istotne w kontekście Euro2012 gdy do Polski przyjadą dziesiątki tysięcy zagranicznych kibiców, jak również w kontekście faktu, iż spośród dwóch państw organizujących mistrzostwa tylko jedno należy do Strefy Schengen.

System musiał być spójny, bezpieczny i na tyle elastyczny, by umożliwić wymianę danych w obrębie całej Wspólnoty. Celem, jaki postawiono przed twórcami systemu, było umożliwienie każdemu policjantowi – niezależnie od miejsca pełnienia służby - bezpośredniego dostępu do danych z SIS&VIS – systemów: wizowego i granicznego krajów Strefy Schengen (oraz systemu NSIS – ich lokalnej wersji w każdym z krajów strefy), Krajowego Systemu Informacyjnego Policji, Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców oraz centralnej bazy informacji o mieszkańcach Polski - PESEL.

Projekt obejmował przygotowanie koncepcji, zaprojektowanie i budowę infrastruktury oraz jej integrację z sieciami mobilnymi, policyjną siecią transmisji danych oraz niezbędnymi systemami informatycznymi w Policji, MSWiA czy Ministerstwie Sprawiedliwości. Realizację projektu – w formie pilotażu – rozpoczęto na przełomie 2006. Pełną sprawność system uzyskał wraz z wejściem Polski do Strefy Schengen (21 grudnia 2007 roku), a całość wdrożenia zakończono w pierwszym kwartale bieżącego roku.

Uwolnieni od radia

Choć system przygotowano dla wszystkich służb patrolowych, to efekty jego działania mogą zauważyć szczególnie kierowcy. Jeszcze kilka miesięcy temu „drogówka” przyjeżdżająca na miejsce wypadku bądź zatrzymująca samochód do kontroli mogła spisać protokół, wystawić mandat, lub - co najwyżej – skontaktować się z centralą by drogą radiową - przez stację nadawczo-odbiorczą - zweryfikować dane pojazdu czy kierowcy. – Operacja ta trwała nawet kilkadziesiąt minut, a i po takim czasie nie zawsze kończyła się powodzeniem – mówi Sylwester Grzebień, dyrektor sprzedaży do sektora publicznego w IBM Polska. - Jeśli w wypadku brał udział zagraniczny kierowca bądź pojazd zarejestrowany poza terytorium Polski, procedury bywały jeszcze bardziej skomplikowane.

Sytuację tę zmienił mobilny system, bazujący na technologii IBM. Dziś funkcjonariusz z „drogówki” wprowadza do kieszonkowego komputera MC 70 Motorola/Symbol dane pojazdu i kierowcy, i po chwili otrzymuje komplet niezbędnych informacji. - Policjant może sprawdzić czy pojazd nie jest skradziony bądź poszukiwany w Polsce lub innym kraju Unii Europejskiej, czy jego kierowca nie ma zatrzymanego prawa jazdy, czy nie jest poszukiwany przez policję bądź inne służby państwowe w krajach Wspólnoty - mówi Sylwester Grzebień, dyrektor sprzedaży do sektora publicznego w IBM Polska. System oferuje również możliwość sprawdzania danych pojazdów i kierowców spoza Strefy Schengen. - W ich przypadku policjant ma możliwość zweryfikowania prawa pobytu w Polsce, daty wjazdu na terytorium Wspólnoty, ewentualnego wejścia w kolizję z prawem podczas pobytu czy figurowania jego pojazdu na liście poszukiwanych – wylicza Sylwester Grzebień, dyrektor sprzedaży do sektora publicznego w IBM Polska. Wszelkie niezbędne informacje pojawiają się na ekranie policyjnego terminala już po 5-7 sekundach od wprowadzenia danych.

- Nowy system znacznie usprawnia działania operacyjne policjantów pracujących w terenie. Skraca dotychczasowe długie oczekiwanie na zapytania, składane do operatorów przez radio, a przy okazji praktycznie eliminuje błędy i przekłamania informacji – ocenia komisarz dr inż. Andrzej Machnacz, Dyrektor Biura Łączności i Informatyki w Komendzie Głównej Policji. - Dodatkowym ułatwieniem jest uproszczony odczyt danych z dokumentów – za pomocą wbudowanego w terminale skanera kodów kreskowych i dwuwymiarowych kodów „Aztec” – dodaje komisarz Machnacz.

Mobilne bezpieczeństwo danych

Bezpieczeństwo i spójna koncepcja systemu były czynnikiem decydującym o wyborze rozwiązania opartego o technologię IBM. Komputery, w które wyposażono funkcjonariuszy, dają dostęp do ogromnych zasobów danych polskich i europejskich organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości. Stworzony model wykorzystuje klasyczną sieć komórkową GSM (dane wysyłane są w postaci pakietów danych w technologii GPRS bądź EDGE), ale z wydzielonym wyłącznie na potrzeby Policji punktem dostępowym (APN). W praktyce jest to więc niezależna sieć transmisji danych, wykorzystująca jedynie istniejącą infrastrukturę operatorów komórkowych. Mobilny terminal Motorola/Symbol MC70, pracujący w sieci GSM - który funkcjonalnie nie różni się właściwie od zwykłego palmtopa - łączy się z serwerem proxy. Ten zaś – poprzez opracowany i rozbudowywany przez IBM Centralny System Dostępowy - przydziela dostęp do Policyjnej Sieci Transmisji Danych. Dopiero po uwierzytelnieniu i sprawdzeniu uprawnień w Systemie Dostępowym policjant uzyskuje dostęp do określonych baz danych i rejestrów.

Zgodnie z wymogami Policji, wykorzystane w systemie terminale mobilne są odporne na uszkodzenia i czynniki atmosferyczne. Są również wszechstronnie zabezpieczone, by ich zagubienie lub kradzież nie spowodowały zagrożenia dla systemów, z których pobierane są dane, oraz dla działań operacyjnych Policji. - Karta SIM jest przypisana do określonego terminala i punktu dostępowego, co jest weryfikowane przez wzajemne sprawdzenie certyfikatów. Jeśli certyfikaty nie są zgodne, urządzenie w ogóle się nie uruchomi – mówi Andrzej Machnacz, Dyrektor Biura Łączności i Informatyki w Komendzie Głównej Policji. – Dodatkowym zabezpieczeniem jest przypisanie do jednego urządzenia maksymalnie trzech profili użytkownika, na które składa się login i kod PIN – dodaje Andrzej Machnacz.

Uznanie w oczach fachowców

Innowacyjność rozwiązania została doceniona przez ekspertów IT. W czerwcu 2008 system otrzymał główną nagrodę w kategorii "Sektor Publiczny" podczas dwudziestej, jubileuszowej gali "Computerworld Honors Program". To zaszczytne wyróżnienie, którym honorowane są projekty technologiczne i informatyczne służące społeczeństwu, przyznała kapituła złożona z przedstawicieli największych firm technologicznych świata, najlepszych uczelni technicznych z ponad 50 krajów oraz rządu USA.

Projekt polskiej Policji był jednym z nielicznych europejskich, jakie zakwalifikowano w bieżącym roku, i jedynym spośród wszystkich 10 kategorii projektem z Polski. Wyróżnienie to ma szansę przyczynić się do przeniesienia polskich doświadczeń do innych krajów i służb mundurowych. Zainteresowanie projektem zgłosiły już służby publiczne Austrii, Bułgarii, Danii, Rumunii, Węgier. Doświadczenia specjalistów z IBM i polskich policjantów mogą więc wkrótce przyczynić się do poprawy bezpieczeństwa i sprawności pracy policji nie tylko w Polsce, ale też poza naszymi granicami.