REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Odszkodowania za nieruchomości wydzielone pod drogi publiczne

Agata Legat
Agata Legat

REKLAMA

REKLAMA

Niewiele jest gmin, które nie mają problemów ze stanem prawnym dróg wydzielonych na skutek podziałów nieruchomości. Nawet jeśli wcześniej, kwestię własności dróg rozstrzygały opierając się na powszechnie aprobowanej przez sądy administracyjne wykładni przepisów, to po wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawie Bugajny i inni przeciwko Polsce okazało się, iż stosowany dotąd algorytm postępowania nie jest wystarczający dla wydania zgodnych z prawem rozstrzygnięć.

Zgodnie z art. 98 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami [dalej: „ugn”], działki gruntu wydzielone pod drogi publiczne (gminne, powiatowe, wojewódzkie i krajowe), przechodzą, z mocy prawa, odpowiednio na własność gminy, powiatu, województwa lub Skarbu Państwa z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale prawomocne.

REKLAMA

Przejście własności nieruchomości wydzielonej przez drogę na rzecz jednostki samorządu terytorialnego lub Skarbu Państwa skutkuje obowiązkiem wypłacenia jej właścicielowi odszkodowania.

 

Rozstrzygające na gruncie powołanego przepisu sądy administracyjne stały dotąd na stanowisku, że o tym czy wydzielona droga jest drogą publiczną, a w konsekwencji czy jej właścicielowi przysługuje prawo do odszkodowania decydują ustalenia planu miejscowego. Przyjmowano, że wykładnia  użytego w art. 98 ust. 1 wyrażenia „pod drogi publiczne” prowadzi do wniosku, że chodzi w nim o przyszłe inwestycje w zakresie realizacji dróg publicznych (por. np. WSA w Warszawie z dnia 18 stycznia 2006 r., LEX nr 208965).  W konsekwencji, aby uznać drogę za publiczną w rozumieniu analizowanego przepisu nie musiała ona być zaliczona do kategorii gminnych dróg publicznych w sposób przewidziany w art. 7 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych. 

 

Dalszy ciąg materiału pod wideo


Liczą się fakty, nie zapisy planu

 


Prezentowaną przez polskie sądy wykładnię art. 98 ust. 1 ugn preferującą formalną, opartą na ustaleniach planu miejscowego kwalifikację dróg jako wewnętrznych lub publicznych przełamał Europejski Trybunał Praw Człowieka w wyroku wydanym w sprawie Bugajny i inni p/ko Polsce. Trybunał stwierdził, iż taka wykładnia narusza przewidziane w art. 1 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka gwarancje prawa własności.

Trybunał wskazał, że o kwalifikacji drogi jako publicznej lub wewnętrznej przesądza sposób w jaki faktycznie jest ona wykorzystywana.

 

REKLAMA

W uzasadnieniu wyroku Trybunał stwierdził, że to nie ustalenia planu, a przeznaczenie prywatnej nieruchomości pod drogę spełniającą kryteria określone dla drogi publicznej musi skutkować przyznaniem jej dotychczasowemu właścicielowi stosownej rekompensaty. Nie można bowiem poprzez rozstrzygnięcia planistyczne kształtować sytuacji, w której organy państwa mogą się skutecznie uchylać od realizacji swoich obowiązków w zakresie budowy i zarządzania drogami, i przerzucać te zadania na obywateli.

Daną drogą należy uznać za publiczną gdy jest powszechnie dostępna i faktycznie spełnia funkcje publiczne. Przesłanki te w szczególności są spełnione gdy droga połączona jest z siecią dróg publicznych, jest otwarta dla publicznego i prywatnego transportu, a korzystanie z niej nie jest ograniczone do indywidualnie oznaczonej grupy osób. Trybunał uznał, że w takiej sytuacji prawa dotychczasowych właścicieli nieruchomości przeznaczonej pod drogę poddane są tak intensywnym ograniczeniom, że konieczna staje się odpowiednia rekompensata.

Czytaj także: Nowe zasady powierzania zadań w zakresie transportu publicznego>>


Sądy administracyjne zmieniają wykładnię

 


Od kiedy Europejski Trybunał Praw Człowieka zakwestionował prezentowaną przez polskie sądy interpretację art. 98 ust. 1 ugn, wycofały się one z dotychczasowego stanowiska, że o własności wydzielonych dróg przesądzają ustalenia planu. Wskazują obecnie, że każde pozbawienie właściciela prawa własności lub znaczne ograniczenie go w wykonywaniu tego prawa, zarówno gdy zostało dokonane na podstawie orzeczenia właściwego organu, jak i wówczas, gdy ma ono charakter jedynie faktyczny, powinno wiązać się z odpowiednią rekompensatą (por. np. Wyrok WSA w Lublinie z dnia 26 czerwca 2008 r., II S.A./Lu 326/08).

 

Zmiana dotychczasowej linii orzeczniczej powoduje, że nawet w sytuacji gdy plan nie przewiduje utworzenia drogi publicznej na wydzielonej pod drogę nieruchomości obowiązkiem organów administracji jest zbadać czy droga ta jest powszechne dostępna i spełnia funkcje publiczne. W przypadku twierdzącej odpowiedzi na to pytanie, własność nieruchomości wydzielonej pod drogę przechodzi na gminę, a jej właścicielowi przysługuje roszczenie o odszkodowanie.

Agata Legat jest prawnikiem w Kancelarii

Dr Krystian Ziemski & Partners 

Kancelaria Prawna w Poznaniu

 

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Samorzad.infor.pl
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Sektor publiczny
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Kontrole policji na granicach między Niemcami a Polską i Czechami. Jak to może wyglądać? Od kiedy?

    Nancy Faeser, federalna minister spraw wewnętrznych Niemiec, dopuszcza wprowadzenie stacjonarnych kontroli granicznych. Podkreśla przy tym, że postrzega to jedynie jako dodatkowe narzędzie walki z nielegalną imigracją, ponieważ bardziej skuteczne są kontrole wyrywkowe. Jednocześnie nie chce obecnie występować do Komisji Europejskiej o wprowadzenie stacjonarnych kontroli granicznych poza tymi, które istnieją już na granicy z Austrią. Kontrole policyjne przy granicach wprowadzane przez Niemcy muszą spełniać kilka warunków; powinny one m.in. opierać się na informacjach o potencjalnych zagrożeniach dla bezpieczeństwa publicznego - powiedziała 27 września 2023 r. na konferencji prasowej w Brukseli rzeczniczka Komisji Europejskiej ds. migracji i bezpieczeństwa wewnętrznego Anitta Hipper.

    1 000 000 plus?: Po milionie zł dla gmin z najwyższą frekwencją [Wybory 2023]

    Chcemy zachęcić do aktywnego udziału w wyborach. Dlatego ogłaszamy i zachęcamy do udziału w projekcie "Bitwa o remizy". W każdym powiecie ta gmina, która będzie miała najwyższą frekwencję wyborczą otrzyma milion złotych - powiedziała minister klimatu i środowiska Anna Moskwa.

    Niemiec zmarł po kąpieli w Bałtyku i zakażeniu bakterią Vibrio vulnificus. Przypadki zakażeń także w Polsce. 20% śmiertelność w USA

    Zakażenia bakterią Vibrio vulnificus nie są częste, ale są niebezpieczne. Leczenie zakażenia jest trudne, a choroba może zakończyć się śmiercią - powiedziała PAP dr Monika Kurpas, specjalistka z Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego zajmująca się tą bakterią.

    Dlaczego chcemy głosować na PiS, PO, Konfederację, Lewicę, Trzecią Drogę?

    Centrum Badania Opinii Społecznej (CBOS) zbadało powody dla których wyborcy głosują na tę a nie inną partię lub koalicję wyborczą.

     

    REKLAMA

    Letnie Igrzyska Olimpijskie w 2036 r. w Polsce? Prezydent Duda: w najbliższych dniach przygotuję list do szefa MKOl

    W najbliższych dniach przygotuję list do szefa Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego Thomasa Bacha w sprawie Letnich Igrzysk Olimpijskich w 2036 r. w Polsce. Wierzę, że to skutecznie uruchomi nasze starania i w efekcie możliwość przeprowadzenia igrzysk - powiedział w środę prezydent Andrzej Duda.

    Chcesz pomóc i dorobić? Są wynagrodzenia za pomoc sąsiadowi w potrzebie. Trzeba przejść szkolenie. Na początek 30 mln zł

    Wprowadzamy nową formę usług opiekuńczych. To usługi sąsiedzkie - poinformowała minister rodziny i polityki społecznej Marlena Maląg.

    Darmowy laptop: Wzór protokołu przekazania komputera rodzicowi. Dwa warianty: własność i użyczenie [PRB]

    Protokół przekazania na własność lub w użyczenie laptopa dla rodzica ucznia klasy IV – wzór

    Komunikat NFZ w sprawie wystawiania zleceń na wyroby medyczne od 1 października 2023 r.

    1 października 2023 r. wchodzi w życie obowiązek wystawiania zleceń na zaopatrzenie w wyroby medyczne i zleceń naprawy wyrobu medycznego w postaci elektronicznej.

    REKLAMA

    PRB: Termin przekazania II raty odpisu na ZFŚS – 29 września czy 2 października 2023? Jakie kwoty bazowe?

    W 2023 r. 30 września to sobota. Kiedy zatem upływa ostateczny termin przekazania II raty odpisu na ZFŚS - w piątek 29 września czy w poniedziałek 2 października?

    Minister Telus: rozważymy propozycję, by kontrole zboża odbywały się w portach niemieckich

    Minister rolnictwa Robert Telus powiedział: Rozważymy propozycję Ukrainy, żeby kontrole zboża były nie na granicy ukraińsko-polskiej, tylko w portach niemieckich. Dodał, że musimy rozmawiać o stworzeniu mechanizmów, które będą skuteczne dla wywozu zboża z Ukrainy.

    REKLAMA