Przesłanki ustalenia warunków zabudowy

Najbardziej problematyczną przesłanką ustalania warunków zabudowy jest zasada kontynuacji funkcji i bliskiego sąsiedztwa.

Warunki zabudowy można ustalić w przypadku, gdy co najmniej jedna działka sąsiednia, dostępna z tej samej drogi publicznej, jest zabudowana w sposób pozwalający na określenie wymagań nowej zabudowy w zakresie kontynuacji funkcji, parametrów, cech i wskaźników kształtowania zabudowy i zagospodarowania przestrzennego, w tym gabarytów i formy architektonicznej obiektów budowlanych, linii zabudowy oraz intensywności wykorzystania terenu (art. 61 ust. 1 pkt 1 ustawy z 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym; dalej: u.p.z.p.). Z samej u.p.z.p. w pewnym zakresie wynika już więc, że przy realizacji konkretnej inwestycji trzeba zweryfikować to, czy w bezpośrednim otoczeniu znajdują się obiekty podobne, które mogłyby stanowić punkt odniesienia dla inwestycji. Warto podkreślić, że ustawodawca zwraca tutaj uwagę zarówno na gabaryty obiektów budowlanych, jak również na linię zabudowy czy intensywność wykorzystania terenu.

Zobacz również: Strony w postępowaniu o pozwolenie na budowę

Nowa zabudowa i brak planu

Kwestie te zostały doprecyzowane w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie sposobu ustalania wymagań dotyczących nowej zabudowy i zagospodarowania terenu w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Czasem mogą pojawiać się jednak wątpliwości w zakresie tego, czy rozporządzenie to nie kreuje osobnych przesłanek ustalania zabudowy.

Pamiętać należy także o tym, że weryfikowanie wskazanych kwestii będzie miało miejsce zarówno w przypadku budowy obiektu budowlanego, jak również jego odbudowy, rozbudowy czy też nadbudowy.

Sama analiza urbanistyczna powinna mieć charakter obiektywny i profesjonalny. Jej celem jest wyznaczenie urbanistycznej całości, w której „działki sąsiednie” będą mogły być porównywane do planowanej inwestycji. Analiza ta musi być prowadzona w celu znalezienia cech uzasadniających złożony przez inwestora wniosek, a ostateczna decyzja musi być wyważona pod kątem interesów zgłaszanych przez uczestników postępowania.

Dostęp do drogi publicznej musi być legalny, czyli możliwość korzystania z niego musi wynikać wprost z przepisu prawa.

W orzecznictwie i doktrynie dominuje szerokie ujęcie „działki sąsiedniej”, zgodnie z którym nie chodzi tutaj tylko i wyłącznie o działki bezpośrednio przyległe do działki analizowanej. W ramach zasady dobrego sąsiedztwa nie chodzi również o bezwzględne zachowanie kontynuacji istniejącej funkcji zabudowy, a jedynie dostosowanie tej zabudowy do cech i parametrów technicznych i urbanistycznych wyznaczonych przez stan dotychczasowej zabudowy tego samego rodzaju (wyrok NSA z 7 czerwca 2011 r., sygn. akt II OSK 952/10). Nowo wznoszona zabudowa może więc stanowić uzupełnienie którejś z dotychczasowych funkcji terenu.