REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Od 1 września nauczyciele podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Ewa Preis

REKLAMA

REKLAMA

Nauczyciel, który uchybia godności zawodu nauczyciela lub obowiązkom, jakie nakłada na niego Karta Nauczyciela, musi liczyć się z odpowiedzialnością dyscyplinarną. Od 1 września 2009 r. odpowiedzialności tej podlegają wszyscy nauczyciele – bez względu na podstawę nawiązania stosunku pracy, a nie tylko tak jak dotychczas nauczyciele zatrudnieni na podstawie mianowania (mianowani i dyplomowani).

Przebieg postępowania dyscyplinarnego reguluje rozporządzenie z 22 stycznia 1998 r. w sprawie komisji dyscyplinarnych dla nauczycieli i trybu postępowania dyscyplinarnego (DzU nr 15, poz. 64). Akt ten nadal obowiązuje z uwagi na to, że nie wydano nowych przepisów wykonawczych w tym zakresie. Pełną treść rozporządzenia znajdą Państwo na stronie www.mp.infor.pl.

REKLAMA

REKLAMA

Odpowiedzialność dyscyplinarna grozi tym nauczycielom, którzy dopuścili się czynu naruszającego godność ich zawodu lub nie wykonują swoich obowiązków. Dotychczas odpowiedzialności dyscyplinarnej podlegali wyłącznie nauczyciele mianowani i dyplomowani. Od 1 września br. podstawa zatrudnienia nie ma znaczenia. Do odpowiedzialności dyscyplinarnej może zostać pociągnięty każdy nauczyciel.

Zawód nauczyciela to nie tylko nauczanie, wychowywanie dzieci i młodzieży, ale także kształtowanie ich postaw moralnych i obywatelskich. Nauczyciel ma obowiązek rzetelnie realizować zadania związane z powierzonym mu stanowiskiem oraz podstawowymi funkcjami szkoły: dydaktyczną, wychowawczą i opiekuńczą. Musi dążyć do własnego rozwoju osobowego oraz wspierać każdego ucznia w jego rozwoju. Obowiązkiem nauczyciela jest kształcenie i wychowywanie młodzieży według zasad określonych w art. 6 Karty Nauczyciela, m.in. w umiłowaniu ojczyzny, w poszanowaniu Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i w poszanowaniu odmienności innego człowieka.

1. Odpowiedzialność dyscyplinarna i karna

Jeżeli nauczyciel popełni czyn powodujący odpowiedzialność dyscyplinarną, który jest jednocześnie przestępstwem w świetle przepisów Kodeksu karnego, podlega zarówno karze dyscyplinarnej, jak i karze przewidzianej w Kodeksie karnym. Tak orzekł Sąd Najwyższy w wyroku z 11 maja 2001 r. (sygn. akt III SZ 2/00), w którym stwierdził, że nauczyciele podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej za uchybienia obowiązkom lub godności zawodu niezależnie od odpowiedzialności karnej.

2. Komisja dyscyplinarna

Postępowanie dyscyplinarne w stosunku do nauczyciela przeprowadzają komisje dyscyplinarne:

Dalszy ciąg materiału pod wideo

• działające w I instancji przy wojewodach; są to komisje obejmujące działaniem nauczycieli wszystkich szkół na terenie województwa,

• działające w II instancji – tj. komisja dyscyplinarna przy Ministrze Edukacji Narodowej i Sportu, a w sprawach dyscyplinarnych nauczycieli szkół artystycznych komisja działająca przy Ministrze Kultury i Ochrony Dziedzictwa Narodowego.

Kadencja komisji dyscyplinarnych trwa 4 lata. Na członków komisji dyscyplinarnych powoływani są nauczyciele mianowani lub dyplomowani. Członkiem może być również nauczyciel zatrudniony w urzędzie organu administracji rządowej na stanowisku wymagającym kwalifikacji pedagogicznych. Organ administracji państwowej, przy którym została powołana komisja, wyznacza dla każdej komisji dyscyplinarnej rzecznika dyscyplinarnego oraz odpowiednią liczbę jego zastępców z grona podległych sobie pracowników.

3. Przebieg postępowania dyscyplinarnego

Komisja dyscyplinarna wszczyna postępowanie dyscyplinarne na wniosek rzecznika dyscyplinarnego i jego zastępców wybranych spośród pracowników zatrudnionych, odpowiednio w kuratorium oświaty, Ministerstwie Edukacji Narodowej lub Ministerstwie Kultury i Sztuki.

Karta Nauczyciela w art. 81 określa terminy, w których może być wszczęte postępowanie dyscyplinarne. Postępowania tego nie można wszcząć:

• po upływie 3 miesięcy od dnia uzyskania wiadomości o popełnieniu czynu uzasadniającego nałożenie kary przez właściwy organ administracji państwowej, przy którym została powołana komisja dyscyplinarna lub

• po upływie 3 lat od popełnienia tego czynu.

Gdy czyn popełniony przez nauczyciela jest przestępstwem, okres, w jakim może zostać wszczęte postępowanie dyscyplinarne, nie może być krótszy od okresu przedawnienia ścigania tego przestępstwa.

PRZYKŁAD

Od czasu, gdy nauczyciel dopuścił się czynu podlegającego odpowiedzialności dyscyplinarnej, do momentu, gdy dowiedział się o nim pracodawca nauczyciela, upłynęły 2 lata. Ponieważ od popełnienia tego czynu nie upłynęły jeszcze 3 lata, pracodawca może złożyć wniosek do rzecznika dyscyplinarnego o podjęcie postępowania dyscyplinarnego w ciągu 3 miesięcy od dnia, w którym się o tym dowiedział.

Rozwiązanie stosunku pracy po popełnieniu czynu nie stanowi przeszkody do wszczęcia i prowadzenia postępowania dyscyplinarnego oraz wymierzenia kary dyscyplinarnej.

Komisja przeprowadza rozprawę, na której wysłuchuje rzecznika i obwinionego lub jego obrońcy. Postępowanie dyscyplinarne kończy się wydaniem orzeczenia.

Od prawomocnego orzeczenia komisji odwoławczej strony mogą wnieść odwołanie do sądu apelacyjnego – sądu pracy i ubezpieczeń społecznych właściwego ze względu na miejsce zamieszkania obwinionego (nauczyciela). Na wniesienie odwołania strony mają 14 dni od daty doręczenia orzeczenia wraz z uzasadnieniem. Orzeczenie wydane przez sąd apelacyjny jest ostateczne i stronom nie służy prawo wniesienia kasacji.

4. Kary dyscyplinarne

Przepisy ustawy przewidują następujące rodzaje kar dyscyplinarnych:

• naganę z ostrzeżeniem,

• zwolnienie z pracy,

• zwolnienie z pracy z zakazem przyjmowania ukaranego do pracy w zawodzie nauczycielskim w okresie 3 lat od ukarania,

• wydalenie z zawodu nauczycielskiego.

PRZYKŁAD

Po przeprowadzonym przeciwko nauczycielce postępowaniu dyscyplinarnym komisja orzekła karę zwolnienia z pracy. Zgodnie z tą karą nauczycielka zostanie zwolniona z pracy w placówce, w której jest zatrudniona. Będzie jednak mogła podjąć zatrudnienie w innej placówce oświatowej. Gdyby komisja dyscyplinarna orzekła karę wydalenia z zawodu, osoba ta już nigdy nie mogłaby pracować jako nauczyciel.

5. Zatarcie kar dyscyplinarnych

Zatarcie kar dyscyplinarnych – nagany z ostrzeżeniem i zwolnienia z pracy – następuje po upływie 3 lat od dnia doręczenia nauczycielowi prawomocnego orzeczenia o ukaraniu, jeżeli w tym okresie nie był karany dyscyplinarnie lub sądownie.

Orzeczenie o ukaraniu karą zwolnienia z pracy z zakazem przyjmowania ukaranego do pracy w zawodzie nauczycielskim w okresie 3 lat od ukarania podlega zniszczeniu po upływie 6 lat.

Dyrektor szkoły informuje nauczyciela o zatarciu kary i o zniszczeniu orzeczenia, które było dołączone do akt osobowych. Jeśli to dyrektor szkoły był ukarany, o zatarciu kary informuje go organ prowadzący szkołę (wójt, burmistrz, prezydent miast, starosta, marszałek województwa).

6. Zawieszenie nauczyciela w obowiązkach

Wszczęcie postępowania karnego lub złożenie wniosku o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego stanowi podstawę do zawieszenia nauczyciela (dyrektora szkoły) w pełnieniu obowiązków służbowych.

Przepisy Karty Nauczyciela rozróżniają dwa rodzaje zawieszenia:

• obligatoryjne,

• fakultatywne.

Obligatoryjnie odsuwa się nauczyciela lub dyrektora szkoły od prowadzenia zajęć w przypadku jego tymczasowego aresztowania lub pozbawienia wolności w postępowaniu karnym.

Dyrektor może zawiesić nauczyciela w pełnieniu obowiązków, jeśli uzna, że dalsze prowadzenie przez niego zajęć jest niecelowe ze względu na powagę i wiarygodność wysuniętych zarzutów. Dyrektora może zawiesić w pełnieniu obowiązków organ prowadzący szkołę.

WAŻNE!

W uzasadnionych przypadkach zawieszenie w pełnieniu obowiązków może nastąpić przed złożeniem wniosku o wszczęcie postępowania dyscyplinarnego.

REKLAMA

Zarówno zawieszenie fakultatywne, jak i obligatoryjne nie może być dłuższe niż 6 miesięcy. Termin ten może zostać przedłużony, gdy nie zakończono jeszcze toczącego się przeciwko nauczycielowi postępowania karnego lub dyscyplinarnego, w związku z którym nauczyciel został zawieszony.

W okresie zawieszenia nauczyciel otrzymuje wynagrodzenie w niższej wysokości. Decyzję w sprawie wysokości zmniejszenia wynagrodzenia podejmuje pracodawca, biorąc pod uwagę sytuację rodzinną nauczyciela. Nauczyciel otrzymuje zmniejszone wynagrodzenie zasadnicze od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego następującego po miesiącu, w którym został zawieszony w pełnieniu obowiązków. Natomiast do dodatków i wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe nie ma w tym czasie w ogóle prawa.

Jeśli nauczyciel został tymczasowo aresztowany, jego wynagrodzenie jest zmniejszane maksymalnie o połowę.

PRZYKŁAD

Nauczyciel zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas określony został tymczasowo aresztowany. W związku z tym został z mocy prawa zawieszony w pełnieniu obowiązków. W tym czasie szkoła wypłaca mu wynagrodzenie zasadnicze zmniejszone o połowę. Z umowy o pracę wynikało, że nauczyciel ma prawo do dodatków do wynagrodzenia. W okresie zawieszenia w pełnieniu obowiązków wypłata tych dodatków została wstrzymana, tak samo jak wypłata wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe przydzielone w arkuszu organizacyjnym.

Wzór pisma o zawieszeniu w pełnieniu obowiązków nauczyciela i zmniejszeniu wynagrodzenia

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

WAŻNE!

W przypadku odbywania kary pozbawienia wolności nauczyciel traci prawo do całego wynagrodzenia.

Jeśli prowadzone przeciwko nauczycielowi postępowanie karne lub dyscyplinarne zostanie umorzone z powodu braku dowodów lub zapadanie wyrok uniewinniający, nauczycielowi musi zostać wypłacone wynagrodzenie, którego wypłatę wstrzymano. Jeżeli jednak w czasie postępowania dyscyplinarnego nauczyciel został zawieszony w obowiązkach, a następnie ukarany karą zwolnienia z pracy, to w przypadku, gdy po odwołaniu się do sądu uzyska orzeczenie uniewinniające, otrzyma zwrot wynagrodzenia tylko do dnia wygaśnięcia stosunku pracy. Potwierdził to Sąd Najwyższy w wyroku z 21 lipca 1999 r. (sygn. I PKN 162/99), w którym orzekł:

„Jeżeli w dacie wygaśnięcia stosunku pracy nauczyciela istniało prawomocne orzeczenie komisji dyscyplinarnej o wydaleniu z zawodu, to art. 84 ust. 5 ustawy z 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (j.t. DzU z 1997 r. nr 56, poz. 357 ze zm.) pozwala na zwrot zatrzymanej części wynagrodzenia tylko za okres zawieszenia w pełnieniu obowiązków i do daty wygaśnięcia stosunku pracy. W świetle tego przepisu brak jest podstaw do zasądzenia wynagrodzenia za okres po tej dacie, choćby następnie w wyniku rewizji nadzwyczajnej postępowanie dyscyplinarne zostało umorzone albo obwiniony został uniewinniony”.

7. Postępowanie dyscyplinarne a odpowiedzialność porządkowa

Odpowiedzialność dyscyplinarna nauczycieli nie wyłącza możliwości pociągnięcia ich do odpowiedzialności porządkowej na zasadach wynikających z przepisów Kodeksu pracy. Za nieprzestrzeganie ustalonej organizacji i porządku pracy, przepisów bhp, przepisów przeciwpożarowych, a także przyjętego sposobu potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności nauczyciel może być ukarany przez pracodawcę (art. 108 Kodeksu pracy):

• karą upomnienia,

• karą nagany.

Nieprzestrzeganie przepisów bhp lub przepisów przeciwpożarowych, opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia, stawienie się do pracy w stanie nietrzeźwości lub spożywanie alkoholu w godzinach pracy może być również podstawą do nałożenia kary pieniężnej.

• art. 75–85 ustawy z 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (DzU z 2006 r. nr 97, poz. 674 ze zm.),

• art. 108 Kodeksu pracy,

• rozporządzenie z 22 stycznia 1998 r. w sprawie komisji dyscyplinarnych dla nauczycieli i trybu postępowania dyscyplinarnego (DzU nr 15, poz. 64).

Ewa Preis

radca prawny

 

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Samorzad.infor.pl

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Przeciwdziałanie praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu w JST. Najważniejsze informacje

System przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu dotyczy również jednostek samorządu terytorialnego. Z tego powodu są one objęte szeregiem obowiązków. Co trzeba wiedzieć o obowiązujących przepisach? Oto lista 10 najważniejszych informacji!

Od 1 września 2025 r. podwyżka o 8 i 16 zł za odbiór śmieci w Krakowie

Od 1 września w Krakowie wzrośnie opłata za odbiór śmieci posegregowanych: z 27 do 35 zł miesięcznie od jednego mieszkańca. W przypadku odpadów nieposegregowanych stawka zwiększy się z 54 do 70 zł od mieszkańca.

MKiŚ: wyznaczamy lasy społeczne z ograniczoną wycinką drzew. 158 tys. ha wokół 11 największych aglomeracji

Ministerstwo Klimatu i Środowiska poinformowało 2 lipca 2025 r., że zakończyło pierwszy etap projektu wyznaczania lasów społecznych wokół największych polskich miast. To przełomowy krok w kierunku zmiany podejścia do gospodarki leśnej - z naciskiem na potrzeby społeczne, zdrowotne i ekologiczne mieszkańców aglomeracji. O szczegółach w trakcie konferencji prasowej mówiła ministra klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska oraz wiceminister klimatu i środowiska, główny konserwator przyrody Mikołaj Dorożała.

Zmiany w opłatach za śmieci – będą nowe zasady segregacji, ulgi i kontrola deklaracji [PROJEKT MKiŚ]

W wykazie prac legislacyjnych pojawił się projekt nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Chodzi o zmiany w funkcjonowaniu systemu gospodarowania odpadami na poziomie gminnym, które w ocenie projektodawców będą odpowiadać na realne potrzeby JST oraz mieszkańców.

REKLAMA

RPO: Dość "wrogich przejęć" między gminami. Potrzebna kontrola sądowa

Rzecznik Praw Obywatelskich apeluje do premiera Donalda Tuska o zawieszenie kontrowersyjnych decyzji dotyczących zmian granic gmin do czasu wprowadzenia nowych przepisów. Od lat brakuje skutecznej kontroli sądowej nad decyzjami Rady Ministrów, które prowadzą do konfliktów między samorządami.

Granica polsko-niemiecka. Polska wprowadza kontrole. Przedsiębiorcy mają 3 pytania

Czy Niemcy przerzucają imigrantów do Polski? Co z granicą polsko-niemiecką? Polska wprowadza kontrole graniczne w celu zapobiegania napływom nielegalnych migrantów. Co na to Niemcy?

Premier Tusk: po rekonstrukcji w rządzie będą wyłącznie przyzwoici ludzie; około 15 lipca zapadną decyzje personalne

W dniu 30 czerwca 2025 r. na konferencji prasowej Premier Donald Tusk zapowiedział, że około 15 lipca zaproponuje kształt rządu po rekonstrukcji. Rozmowy w tej sprawie są prowadzone z liderami koalicyjnych ugrupowań - PSL, Polski 2050 i Lewicy. Żyjemy w ustrojowym bałaganie, podważane są obiektywne kryteria prawne, dlatego chciałbym, by politycy kierowali się naturalnymi kryteriami, jak zdrowy rozsądek czy zwykła ludzka przyzwoitość, i tacy będą ministrowie po rekonstrukcji - mówił 27 czerwca 2025 r. na konferencji prasowej premier Donald Tusk.

Nowelizacja specustawy powodziowej. Nowe zadania i obowiązki samorządów

Możliwość zamiany zniszczonych nieruchomości na lokale komunalne, obowiązek raportowania decyzji WZ, świadczenie lokalowe, premia powodziowa czy ułatwienia proceduralne w odbudowie zniszczonych domów i obiektów – to najważniejsze zmiany w specustawie powodziowej. Nowelizacja ustawy wzmacnia kompetencje JST, daje im nowe narzędzia, ale też nakłada dodatkowe obowiązki administracyjne i sprawozdawcze.

REKLAMA

Czym różni się „odbiór” odpadów komunalnych z nieruchomości od „przyjmowania odpadów”

NSA przypomniał gminom, że ustawodawca rozróżnia pojęcia odbierania odpadów komunalnych od ich przyjmowania i wprowadza odrębnie różne sposoby oddawania odpadów. Co za tym idzie – mechanizmy nie mogą być traktowane jako formy zamienne, kształtowane według własnego uznania gminy.

Wydruk zdjęcia z Google Street View jako dowód w sprawie administracyjnej

Dowodem w postępowaniu administracyjnym może być wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. Dlatego wydrukom z Geoportalu oraz wydrukom zdjęć Google Street View nie można odmówić mocy dowodowej. Stanowią one jednak tzw. dowody nienazwane i nie mają prawem przewidzianej mocy dowodowej – tak jak w przypadku dokumentów urzędowych, które sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy państwowe w ich zakresie działania stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo stwierdzone.

REKLAMA