REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Miasta walczą ze smogiem na różne sposoby

Miasta walczą ze smogiem na różne sposoby./ fot. Shutterstock
Miasta walczą ze smogiem na różne sposoby./ fot. Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Samorządy coraz skuteczniej starają się o jakość naszego powietrza.  Płacą za to głównie z własnych środków, które niestety nie są wystarczające,  nawet przy wsparciu unijnej kasy.

Osiągnięcie wymaganych standardów jakości powietrza to proces wieloletni i zależy nie tylko od działań podejmowanych przez władze lokalne, ale także uzależniony jest od polityki centralnej. Ważną kwestią jest stworzenie instrumentów prawnych, które umożliwią wprowadzenie np. nakazu podłączania się, zarówno nowo powstających obiektów, jak również istniejących, do sieci cieplnych lub gazowych. Potrzebne są także regularne kontrole domowych instalacji grzewczych. Kolejnym istotnym obszarem jest kształtowanie polityki transportowej - brak zmian prawnych na poziomie centralnym uniemożliwia wprowadzenie ograniczeń w zakresie oddziaływania na transport indywidualny oraz ograniczeń w używaniu samochodów wysokoemisyjnych - opowiada Kamil Popiela, przedstawiciel krakowskiego magistratu.

REKLAMA

Wysoka cena

REKLAMA

Cena za "lepsze" powietrze nie jest mała. Na przykład w ostatnich latach Katowice zainwestowały kilkadziesiąt milionów złotych w termomodernizację budynków użyteczności publicznej, a w realizacji jest projekt o wartości 100 mln zł polegający na dociepleniu 45 obiektów. Miasto na dalsze działania i na walkę ze smogiem przeznaczy do 2030 roku aż 535 mln zł.

Z kolei w Opolu dotacje na zmianę sposobu ogrzewania dla mieszkańców od 2011 roku pochłonęły już ok. 5,5 mln zł. W ubiegłym roku padła rekordowa kwota - ok. 2,4 mln zł. Na różne sposoby Mimo piętrzących się problemów, zwłaszcza natury finansowej, samorządy wypracowały już wiele sposobów na poprawę jakości powietrza: sukcesywnie inwestują w nisko- lub zeroemisyjne tabory komunikacji publicznej, rozwój transportu rowerowego, elektrycznego oraz zachęcają dotacjami do wymiany kopciuchów czy oferują darmową komunikację miejską przy wysokich stężeniach PM10 w powietrzu.

Gdynia

Autopromocja

Gorące tematy dla biur rachunkowych. SLIM VAT 3, KSeF, praca zdalna

Kup książkę:

Gorące tematy dla biur rachunkowych. SLIM VAT 3, KSeF, praca zdalna - Poradnik Gazety Prawnej

Miasto może się pochwalić najniższym stężeniem pyłów w całym kraju - w rankingu Polskiego Raportu Smogowego Gdynia uplasowała się na pierwszym miejscu wśród miast o najniższym stężeniu pyłu drobnego PM10.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

REKLAMA

- Dbamy o zieleń miejską. Inwestujemy w nowoczesną i ekologiczną komunikację. Termomodernizacją obejmujemy budynki szkolne, będziemy również montować panele słoneczne na dachach ponad 20 miejskich placówek. W ramach programu dopłat do wymiany źródeł ciepła pod nazwą MEWA, w tegorocznym budżecie na ten cel mamy zarezerwowane milion złotych - podaje Piotr Zieliński, przedstawiciel UM Szczecin. Od niedawna miasto wykorzystuje też drona mierzącego poziom szkodliwych substancji (pyły PM10, PM2,5, formaldehyd, amoniak, CO2 i SO2) w powietrzu.

Priorytetem dla władz Krakowa jest jak najszybsza likwidacja starych źródeł grzewczych i zastąpienie ich proekologicznymi systemami, realizowana w ramach programu ograniczania niskiej emisji (PONE). Miasto zdecydowało się również na dopłaty nawet do 100% kosztów kwalifikowalnych do wymiany paleniska węglowego dla osób niezamożnych. Dzięki PONE w latach 2012-2018 zlikwidowanych zostało ponad 21 tys. palenisk i kotłowni węglowych. Tym samym miasto uniknęło spalenia 330 tys. ton węgla i zredukowało w powietrzu ponad 1,3 tys. ton PM10.

Również Katowice szczególny nacisk kładą na wymianę starych kotłów węglowych. W ostatnich latach realizacja tego programu dynamicznie przyspieszyła. Podczas gdy od 2015 do 2017 roku miasto dofinansowało wymianę 1495 źródeł ciepła za ponad 11,5 mln zł, w roku 2018 wymiana objęła już ponad 1 tys. kopciuchów. Od 2016 roku w mieście można uzyskać na wymianę pieca do 10 tys. zł. Niedawno miasto zakończyło montować czujniki powietrza w ramach europejskiego projektu AWAIR.

Zobacz: Środowisko

Autopromocja

- Czujniki zbierają informacje, które prezentowane są na monitorach zamontowanych w instytucjach użyteczności publicznej. W przyszłości dane z systemu AWAIR będziemy wykorzystywać do prognozowania jakości powietrza w Katowicach. To będzie duża zmiana jakościowa w zarządzaniu miastem. Zamiast reagować na to, co dzieje się w danej chwili - czyli np. ostrzegać mieszkańców, że pojawił się smog - będziemy mogli to odpowiednio wcześniej zapowiedzieć i także zdefiniować geograficznie. Pamiętajmy, że na terenie Katowic występują różnice w stężeniach pyłów - w zależności od dzielnicy czy też warunków pogodowych - opowiada Marcin Krupa, prezydent Katowic.

Widoczne efekty

Toruń już od ponad 20 lat udziela dotacji na wymianę ogrzewania, udzielając łącznie mieszkańcom dotacje na ponad 21 mln, w tym 7,6 mln pochodziło z programów Kawka I, Kawka II oraz EKOpiec2018. Na przestrzeni ostatnich 21 lat przy wsparciu gminy udało się zlikwidować ponad 1180 kotłów oraz ponad 6100 pieców kaflowych. Ograniczone zostało tym samym zużycie węgla w wysokości niemal 22 tys. ton rocznie. W tym roku w miejskim budżecie jest zarezerwowane 2,5 mln zł na ten cel.

Gdynia realizuje od prawie 20 lat program wymiany węglowych źródeł ogrzewania. Mieszkańcy mogą też ubiegać się o dotacje do odnawialnych źródeł energii. W latach 2017 i 2018 przeprowadzono m.in. serię darmowych badań termowizyjnych budynków jedno- i wielorodzinnych. Badania obejmowały również pomiary jakości powietrza w pomieszczeniach. Dotychczas przebadano 349 budynków, w tym roku ruszy kolejna, trzecia edycja programu. - W ciągu ostatnich pięciu lat Gdynia zawarła aż 424 umowy z mieszkańcami likwidującymi piece węglowe na kwotę blisko 1,5 mln zł - wylicza Michał Guć, wiceprezydent Gdyni.

W Opolu, w ramach PONE, od 2011 roku przyznano łącznie ponad 1,2 tys. dotacje na prawie 5 mln zł. Z kolei w ramach programu KAWKA 81 mieszkańców dostało dopłatę, w sumie na ok. 590 tys. zł. W 2017 roku natomiast wdrożono "Program czyste powietrze - oddech dla Opola", który umożliwił zwiększenie puli środków przeznaczonych na zmianę sposobu ogrzewania i montaż OZE. - W 2018 roku udzielono 392 dotacje na łączną kwotę w wysokości ok. 2,5 mln zł. W tym roku, do marca wpłynęło już ponad 300 kolejnych wniosków. Obecnie Opole ubiega się o pozyskanie środków finansowych z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Opolskiego na lata 2014-2020, aby zwiększyć środki na dotacje na zmianę sposobu ogrzewania - opowiada Małgorzata Rabiega, naczelnik Wydziału Ochrony Środowiska i Rolnictwa z UM w Opolu.

Lublin

Od 2013 roku do mieszkańców trafiło blisko 2 mln zł dotacji, dzięki czemu udało się zlikwidować ponad 360 pieców i kotłów na paliwo stałe. Od 2019 roku miasto zwiększyło środki na to zadanie, przeznaczając na ten rok 1 mln zł. Ponadto miasto w ciągu 10 lat przeprowadziło termo modernizację ok. 70 obiektów oświatowych i publicznych, za ok. 400 mln zł. Najwięcej jednak w Lublinie pochłonęły inwestycje w transport miejski (m.in. autobusy niskoemisyjne, elektryczne, ekologiczne trolejbusy) - miasto do tej pory wydało na to prawie miliard złotych.

Olsztyn od kilku lat realizuje program "Wymień piec". W tym roku mogą z niego skorzystać również mieszkańcy budynków wielorodzinnych. Miasto zdecydowało się na budowę, od podstaw, systemu tramwajowego, regularnie wymienia też tabor autobusowy, a także zachęca mieszkańców do komunikacji publicznej. - Kolejnym elementem jest wdrożenie systemu roweru miejskiego. Wzorem innych miast, u nas również można było wypożyczyć rower bezpłatnie na pół godziny. Efekt? Przez 3,5 miesiąca pilotażowego działania systemu konto w aplikacji Olsztyńskiego Roweru Miejskiego założyło ponad 10 tys. użytkowników, którzy wypożyczyli rowery łącznie ok. 63 tys. razy, przejeżdżając ponad 200 tys. km! Ponadto co roku inwestujemy w ścieżki rowerowe - mamy ich już w Olsztynie ponad 100 kilometrów - opowiada Marta Bartoszewicz, rzecznik UM Olsztyn.

Różne problemy

Sopot w walce o czyste powietrze sięga po różne narzędzia. Bezpłatna komunikacja dla uczniów, wysokie dopłaty do wymiany ogrzewania na ekologiczne lub podłączenia do miejskiej sieci, zniżki dla mieszkańców komunalnych zmieniających ogrzewanie, dopłaty do wymiany okien czy kontrole, czym mieszkańcy palą w piecach, to tylko niektóre z nich. - Efekty są widoczne, bo powietrze w Sopocie jest czyste i możemy bezpiecznie oddychać pełną piersią - zapewniają przedstawicie UM w Sopocie. Mieszkańcy Sopotu mogą liczyć w tym roku na wyższe dopłaty do wymiany ogrzewania czy wymiany okien - np. dla domów jednorodzinnych w wysokości 80% łącznej wartości poniesionych kosztów, lecz nie więcej niż 15 tys. zł. Miasto dopłaca również do odnawialnych źródeł energii, np. kolektory słoneczne, moduły fotowoltaiczne czy pompy ciepła, a także do wymiany okien - to nowy typ dofinansowania w Sopocie. Miasto do 2023 roku będzie też stosować obniżkę czynszu o 50% dla najemców komunalnych, którzy na własny koszt zlikwidują ogrzewanie węglowe i zastąpią je rozwiązaniem ekologicznym. - Na obszarze 14 gmin Obszaru Metropolitalnego Gdańsk-Gdynia-Sopot znajdzie się blisko 3,9 tys. rowerów czwartej generacji wyposażonych w moduły GPS i elektrozamek - wylicza Anna Dyksińska z UM Sopotu.

Poznań

Działalność Zarządu Komunalnych Zasobów Lokalowych wiąże się z likwidacją pieców kaflowych w 52 komunalnych budynkach mieszkalnych i podłączeniem ich do miejskiej sieci cieplnej. Koszt tej inwestycji przekroczy 52 mln zł.

W Poznaniu, w wyniku dofinansowań wymiany kopciuchów, łącznie w latach 2015-2017 zlikwidowano 1279 źródeł na paliwa stałe. - Mimo zakończenia programu KAWKA, Poznań od 2018 roku kontynuuje go pod nazwą KAWKA Bis, udzielając mieszkańcom dotacji na zmianę systemu ogrzewania. W 2018 r. dofinansowanie objęło 180 wniosków na łączną kwotę dotacji 1,2 mln zł - mówi Grażyna Ratajska z Wydziału Kształtowania i Ochrony Środowiska w UM Poznań. Łącznie w latach 2015-2018 zlikwidowano 1641 pieców w 1046 lokalach. Na kolejne dotacje miasto ma zabudżetowane na br. 2 mln zł, a w latach 2019-2023 zaplanowało łącznie 10 mln zł. Miasto prowadzi również badania termowizyjne domów jednorodzinnych i kamienic, a także zajmuje się np. termomodernizacją placówek oświatowych, co w sumie będzie kosztować 24,3 mln zł (12,8 mln zł dofinansowania). Kolejne 10,7 mln zł (7,8 mln zł dofinansowania) pochłonie poprawa efektywności energetycznej szkół w Poznaniu.

- Każde miasto, gmina czy wieś mierzy się z trochę innymi problemami w obszarze poprawy jakości powietrza. Dla dużych, aglomeracyjnych miast, takich jak Wrocław, jednym z ważniejszych zagadnień, poza emisją pochodzącą z zabudowy jednorodzinnej, jest emisja związana z systemami grzewczymi w zabytkowych dziewiętnastowiecznych kamienicach oraz proces kompleksowej termomodernizacji tych budynków. Nie oznacza to jednak, że pozostałe obszary, takie jak komunikacja czy też problem emisji napływowej, nie są przedmiotem zainteresowania miasta. Wręcz przeciwnie. Wrocław podchodzi do tematu kompleksowo, implementując rozwiązania i prowadząc działania równolegle na wielu płaszczyznach - zapewnia Grzegorz Rajter z UM we Wrocławiu. ©℗

Dorota Kaczyńska

dziennikarka specjalizująca się w tematyce partnerstwa publiczno-prywatnego oraz nieruchomości

Podstawa prawna

  • art. 1 ustawy z 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (j.t. Dz.U. z 2018 r. poz. 799; ost. zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 452)

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Gazeta Samorządu i Administracji
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Sektor publiczny
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Zimno? W tym miasteczku temperatura spadła do minus 58 stopni Celsjusza!

    Minus 58 stopni Celsjusza - taką temperaturę odnotowano w miejscowości Ojmiakon na Syberii, w republice Jakucji. Szacuje się, że z powodu wiatru i wilgoci odczuwalna temperatura może wynosić nawet minus 63 stopnie! Informacje podała agencja Reutera.

    Od 6 grudnia będzie można się zaszczepić przeciw COVID-19. Jak się zapisać? Kto jest w grupie ryzyka?

    Od 6 grudnia 2023 r. wszystkie osoby powyżej 12 r.ż. będą mogły zaszczepić się szczepionką Nuvaxovid firmy Novavax zmodyfikowaną na podwariant koronawirusa XBB.1.5. Skierowanie na szczepienie będzie wystawione automatycznie przez system w nocy z 5 na 6 grudnia. 

    Ratusz zatwierdził. Feministki zamiast świętych w nazwach ulic w Barcelonie

    Ratusz Barcelony zatwierdził zmianę nazw ulic w stolicy Katalonii, usuwając z nich imiona świętych: Rafała, Magdaleny, Agaty oraz Róży. Ich miejsce zajmą nazwiska działaczek feministycznych, podały władze hiszpańskiego miasta.

    Większe bezpieczeństwo na drogach i przyjazna przestrzeń. Nowoczesne oświetlenie ulic z programem „Rozświetlamy Polskę”

    Ponad miliard złotych w rządowym programie „Rozświetlamy Polskę” trafi do samorządów na wymianę oświetlenia drogowego na energooszczędne. 

    REKLAMA

    Zima to najtrudniejszy czas dla osób w kryzysie bezdomności. A w Polsce jest ich około 30 tys.

    Bezdomność najbardziej doskwiera zimą. To wtedy  wtedy odnotowuje się wśród osób w kryzysie bezdomności największą liczbę zgonów, a liczba potrzebujących gwałtownie rośnie. 

    Kontrowersyjna ustawa "wiatrakowa". O co chodzi? Marszałek Hołownia: intencje były dobre

    Wielkie kontrowersje oraz emocje budzi tzw. ustawa wiatrakowa. Wyjaśniamy o co dokładnie chodzi. Posłowie PiS stawiają szereg zarzutów proponowanym przez posłów Polski 2050-Trzeciej Drogi i Koalicji Obywatelskiej przepisom. Chodzi przede wszystkim o zmniejszenie odległości elektrowni wiatrowych od zabudowań mieszkalnych oraz o stworzenie możliwości wywłaszczeń czy szybszego odrolnienia gruntów pod budowę tych elektrowni. Intencje były dobre, popełniono błędy w komunikacji, w wytłumaczeniu, o co dokładnie chodzi - powiedział 4 grudnia 2023 r. w Polsat News marszałek Sejmu Szymon Hołownia. "Ludzie nie mogą mieć wątpliwości, że nie będzie wiatraków w parkach narodowych, że nikt nie chce stawiać im wiatraków 300 metrów od domu" - dodał.

    Maluch plus. Nabór wniosków dla gmin trwa do 31 grudnia 2023 r. Do podziału jest 5,5 mld zł

    Do końca 2023 r. gminy mogą składać wnioski w ramach drugiego naboru do programu „Maluch plus”. W 2023 r. ministerstwo rodziny i polityki społecznej zwiększyło budżet programu do 5,5 mld zł, co ma pozwolić na utworzenie ponad 102 tys. nowych miejsc opieki nad najmłodszymi dziećmi.

    Niepełnosprawny z Łańcuta nie da rady dotrzeć do Rzeszowa na komisję po punkty. Jakie ma opcje? [świadczenie wspierające]

    To częste pytanie czytelników "Mam kłopoty z poruszaniem się. Jestem przykuty do łóżka. Nie opuszczam mieszkania. W jaki sposób spotkam się z wojewódzkim zespołem ds orzekania o niepełnosprawności.?"

    REKLAMA

    Szczepienia na koronawirusa (podwariant XBB.1.5. "Kraken") w Polsce - zapisy od 6 grudnia 2023 r.

    Ministerstwo Zdrowia informuje, że od 6 grudnia osoby powyżej 12 roku życia będą mogły zaszczepić się szczepionką Nuvaxovid firmy Novavax zmodyfikowaną na podwariant koronawirusa XBB.1.5 ("Kraken"). W nocy z 5 na 6 grudnia 2023 r. skierowanie na szczepienie zostanie wystawiane automatycznie przez system - informuje MZ.

    Biały Dom do Kongresu USA: skończyły nam się pieniądze dla Ukrainy

    Skończyły nam się pieniądze dla Ukrainy i prawie skończył się czas - napisała 4 grudnia 2023 r. w liście do spikera Izby Reprezentantów Mike'a Johnsona szefowa Biura Budżetu i Zarządzania (OMB) w Białym Domu Shalanda Young. Ostrzegła, że jeśli do końca grudnia Kongres nie przegłosuje nowego pakietu środków dla Ukrainy, administracja nie będzie mogła dostarczać Ukrainie pomocy.

    REKLAMA