Ekologiczny Kalendarz 2011 - marzec
8 marca – Ogólnopolski Dzień Sterylizacji Zwierząt
Stowarzyszenie Obrońców Zwierząt „Arka” ogłosiło marzec miesiącem sterylizacji zwierząt. Dzień ten obchodzony będzie w tym roku po raz dziesiąty.
Sterylizacja zwierząt to inaczej ubezpłodnienie, czyli pozbawienie płodności. Akcja ta dotyczy zwierząt ( głównie psów i kotów) zarówno bezdomnych jak i zwierząt trzymanych w domach. Celem sterylizacji jest ograniczenie przypadkowego rozmnażania, kontrola narodzin, zapobieganie pogłębiania się zjawiska bezdomności, a również troska o zdrowie naszych zwierząt. Sterylizacja zapobiega występowaniu wielu chorób w tym również nowotworowych.
Akcja w całej Polsce oparta jest o współpracę z lecznicami weterynaryjnymi, które bezpłatnie lub po promocyjnych cenach przeprowadzają zabiegi. Adresy lecznic z danego rejonu można uzyskać w urzędach gmin lub na stronach internetowych.
17 marca – Światowy Dzień Morza
Morza to akweny słonych wód, położone w pobliżu lądu, będące częścią oceanów, oddzielone od nich wyspami, podwodnymi progami, cieśninami.
Morza dzielą się na : otwarte/ pełne i terytorialne. Morza otwarte są przestrzenią nie podlegającą suwerenności żadnego państwa, a w związku z tym wszystkie państwa mogą z niej swobodnie korzystać (żegluga, przeloty). Korzystanie z otwartych mórz reguluje konwencja podpisana w 1958r. Morza terytorialne ( wody terytorialne) są to pasy wód morskich , przyległych do wybrzeża i stanowią integralną część terytorium nabrzeżnego. Szerokość morza terytorialnego ustala dane państwo, jednostronną decyzją - zwykle jest to od 3 do 12 mil morskich. W Polsce jest to pas 12 mil. Za użytkowanie i czystość tych wód odpowiadają poszczególne państwa.
Gwałtownie wzrasta zanieczyszczenie zarówno wód terytorialnych jak też otwartych mórz. Wiele państw odprowadza odpady przemysłowe, ścieki bezpośrednio do własnych wód terytorialnych. Ponadto do mórz spływają zanieczyszczenia przenoszone przez rzeki. Najpoważniejszym jest jednak problem zatapiania na otwartych morzach odpadów, również radioaktywnych. Do roku 1989 powszechnym zwyczajem było również spalanie odpadów na otwartych akwenach. Obecnie wydano wiele ustaw zabraniających takich praktyk. Mimo to za specjalnym zezwoleniem różne firmy mogą wyrzucać na otwartym morzu swoje odpady.
Z powodu obecności szkodliwych substancji w morzach zamierają rośliny morskie takie jak np.: glony, które są producentami tlenu oraz pokarmem dla wielu zwierząt. Zmniejszenie ilości tlenu w morzu zakłóca dotkliwie naturalną równowagę. Skażenie mórz metalami ciężkimi, dioksynami, olejami z tankowców, powoduje poważne uszkodzenia i zwyrodnienia u zwierząt, głównie u ryb.
18 marca – Międzynarodowy Dzień Słońca
Dzień został ustanowiony w 2000 roku przez Amerykańską Agencję Kosmiczną NASA, w celu przybliżenia wiedzy o centralnej gwieździe Układu Słonecznego. Masa Słońca to 330 000 mas Ziemi, zaś średnica to 109 średnic Ziemi. Odległość Słońca od Ziemi zmienia się od 147,1 ( w styczniu) do 152,1 mln km ( w czerwcu).Ze Słońca na Ziemię światło biegnie 499 s. Dostępna obserwacji część Słońca nosi nazwę atmosfery Słońca.
Słońce składa się głównie z wodoru i helu. Energię Słońca wytwarza cykl zachodzących w jego jądrze reakcji termojądrowych.
Aktywność Słońca wpływa na atmosferę Ziemi, powoduje prawdopodobnie zmiany klimatyczne, zmiany ekosystemów Ziemi.
Badania Słońca prowadzone są m.in. poprzez wysyłane satelity. Obecnie na jednym z nich zainstalowane są urządzenia skonstruowane w Polsce, przeznaczone do badania rozbłysków w koronie Słońca.
20 marca – Dzień Bez Mięsa
Dzień został ustanowiony w 1985 roku w Stanach Zjednoczonych, przez amerykańską pozarządową ekologiczną organizację. Organizacja ta działa na rzecz przestrzegania praw zwierząt.
Dzień bez mięsa to promocja dwóch idei. Pierwsza z nich to ograniczenie spożywania mięsa a zwiększenie spożywania warzyw i owoców, co zdecydowanie wpływa na stan zdrowia: zmniejsza nawet o 50 - 75% ilość nowotworów, pomaga eliminować nadciśnienie, zmniejsza zachorowalność na cukrzycę.
Druga idea tego dnia to zmniejszenie ilości zabijanych zwierząt, ograniczenie ich hodowli, walka o humanitarne postępowanie z hodowanymi zwierzętami.
Czytaj także: Obowiązek przedkładania sprawozdań przez wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej>>
21 marca – Dzień Wierzby
Wierzba występuje aż w 350 gatunkach, głównie w strefie umiarkowanej północnej półkuli. W Polsce występuje 25 gatunków drzew lub krzewów. Często rosną one na terenach podmokłych, wzdłuż rzek i potoków, sadzone są również przy drogach.
Wierzba należy do gatunków pionierskich, często pojawiają się jako pierwsze rośliny drzewiaste na terenach zdewastowanych. Wierzba ma wielorakie zastosowanie: jako surowiec koszykarski, na drewno opałowe (wierzba energetyczna – specjalne ekologiczne plantacje), do zadrzewień śródpolnych ( są remizami dla zwierząt głównie owadów) do obsadzania dróg i skarp, jako rośliny miododajne i lecznicze ( dostarczają związków salicylowych).
22 marca – Dzień Ochrony Bałtyku
Ustanowiony przez Komisję Helsińską w 1997 roku , jako element Światowego Dnia Wody , który także jest obchodzony w dniu 22 marca.
W 1974 roku państwa nadbałtyckie podpisały konwencję która reguluje kompleksowo ochronę środowiska morskiego oraz terenów nabrzeżnych. Konwencja obejmuje działania zapobiegające zanieczyszczeniom z lądu i statków, zakaz zatapiania odpadów i innych substancji oraz współpracę przy zwalczaniu zanieczyszczeń morza.
Szczególnie chronione przez Komisję Helsińską fragmenty polskiego wybrzeża to: Woliński Park Narodowy, Nadmorski Park Krajobrazowy, Mierzeje Helska i Wiślana, oraz Kępa Redłowska.
W 2000 r ratyfikowano konwencję ekologiczną podpisaną przez wszystkie państwa leżące nad Bałtykiem oraz podpisaną przez Europejską Wspólnotę.
Morze Bałtyckie jest częścią Oceanu Atlantyckiego o pow. 422 tys. km², średnia głębokość 56 m, maksymalna 459 m. Zasolenie w głównym basenie morza Bałtyckiego zależy od odległości od Atlantyku i jest najwyższe w części zachodniej 8-11 promili a najniższe we wschodniej 1-5 promili.
W wodach Bałtyku prowadzi się połowy węgorzy, śledzi, łososi, dorszy, płastug, szprotów. Na wybrzeżach rozwinął się przemysł stoczniowy i porty.
Morze Bałtyckie narażone jest na zanieczyszczenia pochodzące z przemysłu chemicznego, metalurgicznego, rolnictwa oraz z eksploatacji statków. Zanieczyszczenia chemiczne powodują zaburzenia kodu genetycznego wielu gatunków , co w znacznym stopniu morze zmieniać cały ekosystem.
22 marca – Międzynarodowy Dzień Wody
Akweny wodne pokrywają 70 proc. powierzchni Ziemi, z tego oceany gromadzą 97 proc.. Pozostałe 3 proc. wody naszej planety to woda słodka. Nie jest ona jednak w całości dostępna bo 2,997 proc. występuje w lodowcach. Tak więc przy ogromnych obszarach wodnych na Ziemi tylko 0,003 proc. wody wykorzystywane może być do celów gospodarczych. Źródłem jej są jeziora, rzeki, płytko przepływające wody gruntowe, wody wgłębne, para wodna w atmosferze i wilgoć ziemi.
Gdyby całą wodę na Ziemi reprezentowało 100 litrów to pitna woda, do której mamy dostęp, stanowiłaby tylko 0,003 litra tj. pół łyżeczki od herbaty.
Dodatkowym problemem jest nierównomierna zasobność w wody słodkie obszarów, problemy związane z zanieczyszczeniem wód lądowych, przegęszczenie obszarów mało zasobnych w wodę, marnotrawstwo wody w wielu procesach gospodarczych , brak programów wspierających retencję.
Polska należy do obszarów Europy słabo zasobnych w wodę. Na jednego mieszkańca w Polsce przypada ok. 1 600 m³, podczas gdy w Europie ok. 4 500 m. Zgodnie z analizą przygotowaną dla Ministerstwa Środowiska co najmniej do 2030 roku nasz kraj nie będzie zagrożony niedostatkiem wody. W Europie marnuje się ok. 30 proc. wody. Polska jest w czołówce państw marnotrawiących wodę, związane to jest ze starą infrastrukturą wodną, i złymi nawykami. Jednak wzrost cen wody wymusi jej oszczędzanie.
Czytaj także: Zadania jednostek samorządu terytorialnego w ochronie środowiska>>
23 marca – Światowy Dzień Meteorologii
Meteorologia jest nauką o zjawiskach i procesach fizycznych zachodzących w atmosferze ziemskiej. Wykorzystuje dane z obserwacji instrumentalnych i wizualnych dokonywanych na meteorologicznych stacjach.
Już w starożytności (ok. 3700 - 3300 p.n.e) w Chinach, Indiach czynione były próby regularnych obserwacji meteorologicznych. Najstarszymi dziennikami pogody są notatki Klaudiusza Ptolemeusza ze 171 dniami obserwacji z ok. 120 n.e.
Początki współczesnej meteorologii sięgają XVII w, kiedy zostały wynalezione pierwsze przyrządy (termometr 1641 r, barometr 1643 r), umożliwiające prowadzenie instrumentalnych obserwacji. Pod koniec XVIII w Palatyńskie Towarzystwo Meteorologiczne (Mannheim, Niemcy) zorganizowało międzynarodową sieć składającą się z 39 stacji. Ok. 1820 r Brands (Niemcy) opracował pierwszą mapę synoptyczną. W Warszawie od 1779 r rozpoczęły się systematyczne obserwacje pogody.
Na początku XX w oprócz obserwacji naziemnych zaczęto wykorzystywać pomiary wykonywane podczas lotów balonami. Duży postęp w ostatnich latach był możliwy dzięki zastosowaniu m.in. radarów, automatycznych stacji, rakiet i sztucznych satelitów Ziemi, oraz maszyn cyfrowych (komputerów) umożliwiających opracowanie danych i stworzenie modeli.
Ważnym działem współczesnej meteorologii jest m. kosmiczna, wykorzystująca jako stacje obserwacyjne i pomiarowe sztuczne satelity Ziemi. Gromadzą one obrazy powłok chmur, pokrywy śnieżnej i zlodowacenia, mierzą pionowy rozkład temperatur, określają bilans cieplny atmosfery, śledzą ruchy mas powietrza.
Ważne znaczenie w rozwoju meteorologii ma współpraca międzynarodowa koordynowana przez Światową Organizację Meteorologiczną.
23 marca – Światowy Dzień Lasu
Las to zbiorowisko roślinne o warstwowej budowie, składające się z piętra drzew (drzewostan), krzewów (podszyt), ziół i krzewinek (runo leśne) oraz warstwy mchów i porostów. W naturalnych warunkach las jest najbardziej złożonym i trwałym ekosystemem, znajdującym się w stanie dynamicznej równowagi. Jest charakterystycznym biomem strefy klimatycznej subarktycznej, umiarkowanej, zwrotnikowej i podzwrotnikowej.
Ze względu na pochodzenie las może być naturalny (pierwotny np.: Puszcza Białowieska) lub powstały przy udziale człowieka.
Najważniejsze funkcje przyrodnicze lasu to: glebochronna i przeciwerozyjna (lasy na wydmach i stromych zboczach), hydrologiczna (retencja wody, poprawa bilansu wodnego, zmniejszenie częstotliwości powodzi), klimatyczna (złagodzenie amplitudy temperatur, zwiększenie wilgotności względnej powietrza), akustyczna (w naturalny sposób tłumią hałas). Ponadto las jest głównym producentem tlenu i filtrem dla zanieczyszczeń powietrza.
Począwszy od lat 70 XX w obserwuje się gwałtownie narastające zamieranie lasów w strefie umiarkowanej obszarów Europy i Ameryki Północnej.
Na wielu obszarach lasy są wyrąbywane dla celów gospodarczych: zamienianie terenów na pola uprawne, pozyskiwanie surowca energetycznego i budowlanego. Wielkie połacie lasów usuwane są pod duże inwestycje: drogi, rurociągi przesyłowe, wydobywanie surowców naturalnych. Kurcząca się w szybkim tempie powierzchnia lasów na kuli ziemskiej powoduje duże zmiany klimatyczne.
dr Hanna Sztrantowicz
samorzad.infor.pl
Komentarze(0)
Pokaż:
NajnowszePopularneNajstarsze