REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Efekt Wertera. Jak informować o samobójstwach by nie spowodować naśladownictwa innych osób?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Efekt Wertera. Jak informować o samobójstwach by nie spowodować naśladownictwa innych osób?
Efekt Wertera. Jak informować o samobójstwach by nie spowodować naśladownictwa innych osób?
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Co jakiś czas opinią publiczną wstrząsa jakiś głośny przypadek samobójstwa. Okazuje się, że niewłaściwie podana informacja o takim przypadku może skłonić inne osoby do podejmowania prób samobójczych. Zdaniem ekspertów ten skutek - zwany efektem Wertera - może wywołać m.in. przedstawianie samobójców jako bohaterów.

Czym jest efekt Wertera?

Efektem Wertera jest nazywany w psychologii społecznej  i socjologii zauważalny w statystykach wzrost liczby samobójstw i prób samobójczych wywołany nagłośnieniem w mediach jakiegoś przypadku samobójstwa (zwłaszcza znanych osób). Bowiem okazuje się, że niewłaściwie przedstawione tego typu informacje mogą spowodować naśladownictwo innych osób znajdujących się w kryzysie psychicznym. 

REKLAMA

Jak informować o samobójstwach w mediach, by nie spowodować efektu Wertera?

Zacytujmy ekspertów i  naukowców, którzy wypowiedzieli się na ten temat:

Śmierć samobójcza niesie zagrożenie naśladownictwa takiego wzoru zachowania przez inne osoby (tzw. efekt Wertera). Samobójstwa naśladowcze (imitacyjne) stanowią grupę zgonów samobójczych spowodowanych nagłośnieniem przez media konkretnego przypadku odebrania sobie życia. Naśladowanie powoduje, że jedno samobójstwo wywiera wpływ na podjęcie prób samobójczych przez inne osoby (Hołyst, 2012). Stack wykazał, że największy wzrost liczby samobójstw następuje po samobójczej śmierci sławnych gwiazd świata rozrywki i znanych osobistości politycznych. Dokonanie samobójstwa przez osoby sławne zwiększa efekt naśladowania o 50%, bardziej niż samobójcza śmierć osoby nieznanej publicznie (Stack, 1987). Z badań Phillipsa i Carstensena (1988) wynika, że najbardziej narażoną na efekt naśladowania grupą są osoby młode, w wieku 15–35 lat, i osoby starsze, powyżej 65 r.ż.” (Kielan, A., Olejniczak, D. (2018). "Czynniki ryzyka oraz konsekwencje zachowań samobójczych z uwzględnieniem problematyki samobójstw dzieci i młodzieży. Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka", 17(3), 9–26).

Media mogą odegrać ogromną rolę w prewencji samobójstw, zwłaszcza w zahamowaniu efektu Wertera. Jak dowodzą badania sposób ukazania samobójstwa i wizerunku samobójcy w mediach ma wpływ na poziom naśladownictwa tego czynu. Nie sama informacja o samobójstwie prowadzi bowiem do naśladownictwa, przyczynić może się do tego dopiero ta nieprawidłowo przygotowana.
Naśladownictwo zwiększy bez wątpienia sensacyjne przedstawienie osoby odbierającej sobie życie jako bohatera, który podejmuje jedyną właściwą decyzję. Samobójstwo stanowi w tym wypadku jedyny sensowny wybór rozwiązujący problem, a przy tym prowadzi do „słusznego” obwiniania osób z otoczenia samobójcy. Niewłaściwe jest również dokładne opisywanie użytej metody samobójstwa oraz opisu i sposobu jego przygotowania. Szczegółowe opisanie metody, czy jej graficzne przedstawienie, zwłaszcza w ciekawy i drastyczny sposób, czy wskazanie miejsca popełnienia samobójstwa może doprowadzić do wzrostu liczby samobójstw popełnionych przy użyciu tej metody lub we wskazanym miejscu. Z tego względu w wielu redakcjach dziennikarskich na całym świecie istnieje niepisana zasada, że metoda i opis samobójstwa nigdy nie powinny stanowić przedmiotu publikacji.
Odmienną pozytywną rolę spełni przekaz łączący samobójstwo z cierpieniem i indywidualną chorobą psychiczną, co przez jego zindywidualizowany charakter zahamuje ewentualne naśladownictwo. Równie pozytywny skutek można uzyskać poprzez połączenie informacji o samobójstwie z załączeniem listy placówek, które mogą udzielić pomocy potencjalnemu samobójcy, informacji o sygnałach ostrzegawczych zachowań samobójczych czy przekazanie wyrazów współczucia pozostałym przy życiu zrozpaczonym bliskim.” (mgr Diana Brzezińska „Kilka uwag na temat Efektu Wertera i wpływu mediów na jego rozwój lub zahamowanie”. Uniwersytet Szczeciński - Instytut Nauk o Polityce i Bezpieczeństwie.).

„Nieumiejętnie podawane informacje o próbach samobójczych i samobójstwach, mogą zwiększyć ich liczbę. Ten efekt jest znany jako efekt Wertera od imienia tytułowego bohatera powieści Johanna Wolfganga Goethego pt. Cierpienia młodego Wertera (1774). Po publikacji powieści, w której finale Werter odbiera sobie życie, doszło do podobnych samobójstw. Możliwy jest także efekt odwrotny, zwany efektem Papageno od imienia bohatera opery Czarodziejski flet (1791) Wolfganga Amadeusza Mozarta, skutecznie powstrzymanego od samobójstwa.” („Rola mediów w promocji zdrowia psychicznego i w zapobieganiu samobójstwom. Poradnik dla pracowników mediów - Baran A., Gmitrowicz A., Koszewska I., Makara-Studzinska M., Ostaszewski K., Palma J., Parnowski T., Pawelec R., Rosa K., Szafranski T., Swiecicki Ł. -Grupa ds. mediów przy Zespole Roboczym ds. prewencji samobójstw i depresji przy Radzie ds. Zdrowia Publicznego Ministerstwa Zdrowia, 2018 rok).

"Poradnik dla mediów zaleca, aby tworząc materiał dotyczący samobójstwa podawać aktualne informacje o tym, gdzie i jak szukać pomocy oraz edukować opinię publiczną w temacie przyczyn i zapobieganiu samobójstwom, unikając przy tym szerzenia szkodliwych mitów. Wskazuje także, że należy zachować szczególną ostrożność w opisywaniu samobójstw znanych osób oraz przy przeprowadzaniu wywiadów z osobami, które utraciły bliskich w wyniku samobójstwa. Aby uniknąć najpowszechniejszych błędów występujących w materiałach prasowych, należy:
- NIE przedstawiać samobójstwa jako racjonalnego rozwiązania problemu,
- NIE opisywać szczegółowo metody, a szczególnie NIE popularyzować nowych metod,
- NIE podawać szczegółów dotyczących miejsca aktu,
- NIE używać dramatycznych określeń czy sensacyjnych nagłówków,
- NIE umieszczać historii o samobójstwie w widocznych miejscach i unikać ich powielania,
- NIE używać przygnębiających zdjęć ani materiałów wideo." (Anita Kwiatkowska, "Między Werterem a Papageno, czyli jak informować o samobójstwie, aby nie zaszkodzić", Dyskurs&Dialog 2019/2)

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Sytuacja na granicy polsko-niemieckiej. Ekspert: obustronna spirala działań pozornych. Kiedy Niemcy nie powinny odsyłać migranta do Polski?

To Niemcy rozpoczęli ten teatr polityczny na granicy z Polską, a teraz szefowie rządów Friedrich Merz i Donald Tusk wchodzą w spiralę działań pozornych - powiedział PAP Piotr Buras, dyrektor warszawskiego biura Europejskiej Rady Spraw Zagranicznych (ECFR) .

Przeciwdziałanie praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu w JST. Najważniejsze informacje

System przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu dotyczy również jednostek samorządu terytorialnego. Z tego powodu są one objęte szeregiem obowiązków. Co trzeba wiedzieć o obowiązujących przepisach? Oto lista 10 najważniejszych informacji!

Od 1 września 2025 r. podwyżka o 8 i 16 zł za odbiór śmieci w Krakowie

Od 1 września w Krakowie wzrośnie opłata za odbiór śmieci posegregowanych: z 27 do 35 zł miesięcznie od jednego mieszkańca. W przypadku odpadów nieposegregowanych stawka zwiększy się z 54 do 70 zł od mieszkańca.

MKiŚ: wyznaczamy lasy społeczne z ograniczoną wycinką drzew. 158 tys. ha wokół 11 największych aglomeracji

Ministerstwo Klimatu i Środowiska poinformowało 2 lipca 2025 r., że zakończyło pierwszy etap projektu wyznaczania lasów społecznych wokół największych polskich miast. To przełomowy krok w kierunku zmiany podejścia do gospodarki leśnej - z naciskiem na potrzeby społeczne, zdrowotne i ekologiczne mieszkańców aglomeracji. O szczegółach w trakcie konferencji prasowej mówiła ministra klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska oraz wiceminister klimatu i środowiska, główny konserwator przyrody Mikołaj Dorożała.

REKLAMA

Zmiany w opłatach za śmieci – będą nowe zasady segregacji, ulgi i kontrola deklaracji [PROJEKT MKiŚ]

W wykazie prac legislacyjnych pojawił się projekt nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Chodzi o zmiany w funkcjonowaniu systemu gospodarowania odpadami na poziomie gminnym, które w ocenie projektodawców będą odpowiadać na realne potrzeby JST oraz mieszkańców.

RPO: Dość "wrogich przejęć" między gminami. Potrzebna kontrola sądowa

Rzecznik Praw Obywatelskich apeluje do premiera Donalda Tuska o zawieszenie kontrowersyjnych decyzji dotyczących zmian granic gmin do czasu wprowadzenia nowych przepisów. Od lat brakuje skutecznej kontroli sądowej nad decyzjami Rady Ministrów, które prowadzą do konfliktów między samorządami.

Granica polsko-niemiecka. Polska wprowadza kontrole. Przedsiębiorcy mają 3 pytania

Czy Niemcy przerzucają imigrantów do Polski? Co z granicą polsko-niemiecką? Polska wprowadza kontrole graniczne w celu zapobiegania napływom nielegalnych migrantów. Co na to Niemcy?

Premier Tusk: po rekonstrukcji w rządzie będą wyłącznie przyzwoici ludzie; około 15 lipca zapadną decyzje personalne

W dniu 30 czerwca 2025 r. na konferencji prasowej Premier Donald Tusk zapowiedział, że około 15 lipca zaproponuje kształt rządu po rekonstrukcji. Rozmowy w tej sprawie są prowadzone z liderami koalicyjnych ugrupowań - PSL, Polski 2050 i Lewicy. Żyjemy w ustrojowym bałaganie, podważane są obiektywne kryteria prawne, dlatego chciałbym, by politycy kierowali się naturalnymi kryteriami, jak zdrowy rozsądek czy zwykła ludzka przyzwoitość, i tacy będą ministrowie po rekonstrukcji - mówił 27 czerwca 2025 r. na konferencji prasowej premier Donald Tusk.

REKLAMA

Nowelizacja specustawy powodziowej. Nowe zadania i obowiązki samorządów

Możliwość zamiany zniszczonych nieruchomości na lokale komunalne, obowiązek raportowania decyzji WZ, świadczenie lokalowe, premia powodziowa czy ułatwienia proceduralne w odbudowie zniszczonych domów i obiektów – to najważniejsze zmiany w specustawie powodziowej. Nowelizacja ustawy wzmacnia kompetencje JST, daje im nowe narzędzia, ale też nakłada dodatkowe obowiązki administracyjne i sprawozdawcze.

Czym różni się „odbiór” odpadów komunalnych z nieruchomości od „przyjmowania odpadów”

NSA przypomniał gminom, że ustawodawca rozróżnia pojęcia odbierania odpadów komunalnych od ich przyjmowania i wprowadza odrębnie różne sposoby oddawania odpadów. Co za tym idzie – mechanizmy nie mogą być traktowane jako formy zamienne, kształtowane według własnego uznania gminy.

REKLAMA