REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Efekt Wertera. Jak informować o samobójstwach by nie spowodować naśladownictwa innych osób?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Efekt Wertera. Jak informować o samobójstwach by nie spowodować naśladownictwa innych osób?
Efekt Wertera. Jak informować o samobójstwach by nie spowodować naśladownictwa innych osób?
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Co jakiś czas opinią publiczną wstrząsa jakiś głośny przypadek samobójstwa. Okazuje się, że niewłaściwie podana informacja o takim przypadku może skłonić inne osoby do podejmowania prób samobójczych. Zdaniem ekspertów ten skutek - zwany efektem Wertera - może wywołać m.in. przedstawianie samobójców jako bohaterów.

Czym jest efekt Wertera?

Efektem Wertera jest nazywany w psychologii społecznej  i socjologii zauważalny w statystykach wzrost liczby samobójstw i prób samobójczych wywołany nagłośnieniem w mediach jakiegoś przypadku samobójstwa (zwłaszcza znanych osób). Bowiem okazuje się, że niewłaściwie przedstawione tego typu informacje mogą spowodować naśladownictwo innych osób znajdujących się w kryzysie psychicznym. 

REKLAMA

Jak informować o samobójstwach w mediach, by nie spowodować efektu Wertera?

Zacytujmy ekspertów i  naukowców, którzy wypowiedzieli się na ten temat:

Śmierć samobójcza niesie zagrożenie naśladownictwa takiego wzoru zachowania przez inne osoby (tzw. efekt Wertera). Samobójstwa naśladowcze (imitacyjne) stanowią grupę zgonów samobójczych spowodowanych nagłośnieniem przez media konkretnego przypadku odebrania sobie życia. Naśladowanie powoduje, że jedno samobójstwo wywiera wpływ na podjęcie prób samobójczych przez inne osoby (Hołyst, 2012). Stack wykazał, że największy wzrost liczby samobójstw następuje po samobójczej śmierci sławnych gwiazd świata rozrywki i znanych osobistości politycznych. Dokonanie samobójstwa przez osoby sławne zwiększa efekt naśladowania o 50%, bardziej niż samobójcza śmierć osoby nieznanej publicznie (Stack, 1987). Z badań Phillipsa i Carstensena (1988) wynika, że najbardziej narażoną na efekt naśladowania grupą są osoby młode, w wieku 15–35 lat, i osoby starsze, powyżej 65 r.ż.” (Kielan, A., Olejniczak, D. (2018). "Czynniki ryzyka oraz konsekwencje zachowań samobójczych z uwzględnieniem problematyki samobójstw dzieci i młodzieży. Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka", 17(3), 9–26).

Media mogą odegrać ogromną rolę w prewencji samobójstw, zwłaszcza w zahamowaniu efektu Wertera. Jak dowodzą badania sposób ukazania samobójstwa i wizerunku samobójcy w mediach ma wpływ na poziom naśladownictwa tego czynu. Nie sama informacja o samobójstwie prowadzi bowiem do naśladownictwa, przyczynić może się do tego dopiero ta nieprawidłowo przygotowana.
Naśladownictwo zwiększy bez wątpienia sensacyjne przedstawienie osoby odbierającej sobie życie jako bohatera, który podejmuje jedyną właściwą decyzję. Samobójstwo stanowi w tym wypadku jedyny sensowny wybór rozwiązujący problem, a przy tym prowadzi do „słusznego” obwiniania osób z otoczenia samobójcy. Niewłaściwe jest również dokładne opisywanie użytej metody samobójstwa oraz opisu i sposobu jego przygotowania. Szczegółowe opisanie metody, czy jej graficzne przedstawienie, zwłaszcza w ciekawy i drastyczny sposób, czy wskazanie miejsca popełnienia samobójstwa może doprowadzić do wzrostu liczby samobójstw popełnionych przy użyciu tej metody lub we wskazanym miejscu. Z tego względu w wielu redakcjach dziennikarskich na całym świecie istnieje niepisana zasada, że metoda i opis samobójstwa nigdy nie powinny stanowić przedmiotu publikacji.
Odmienną pozytywną rolę spełni przekaz łączący samobójstwo z cierpieniem i indywidualną chorobą psychiczną, co przez jego zindywidualizowany charakter zahamuje ewentualne naśladownictwo. Równie pozytywny skutek można uzyskać poprzez połączenie informacji o samobójstwie z załączeniem listy placówek, które mogą udzielić pomocy potencjalnemu samobójcy, informacji o sygnałach ostrzegawczych zachowań samobójczych czy przekazanie wyrazów współczucia pozostałym przy życiu zrozpaczonym bliskim.” (mgr Diana Brzezińska „Kilka uwag na temat Efektu Wertera i wpływu mediów na jego rozwój lub zahamowanie”. Uniwersytet Szczeciński - Instytut Nauk o Polityce i Bezpieczeństwie.).

„Nieumiejętnie podawane informacje o próbach samobójczych i samobójstwach, mogą zwiększyć ich liczbę. Ten efekt jest znany jako efekt Wertera od imienia tytułowego bohatera powieści Johanna Wolfganga Goethego pt. Cierpienia młodego Wertera (1774). Po publikacji powieści, w której finale Werter odbiera sobie życie, doszło do podobnych samobójstw. Możliwy jest także efekt odwrotny, zwany efektem Papageno od imienia bohatera opery Czarodziejski flet (1791) Wolfganga Amadeusza Mozarta, skutecznie powstrzymanego od samobójstwa.” („Rola mediów w promocji zdrowia psychicznego i w zapobieganiu samobójstwom. Poradnik dla pracowników mediów - Baran A., Gmitrowicz A., Koszewska I., Makara-Studzinska M., Ostaszewski K., Palma J., Parnowski T., Pawelec R., Rosa K., Szafranski T., Swiecicki Ł. -Grupa ds. mediów przy Zespole Roboczym ds. prewencji samobójstw i depresji przy Radzie ds. Zdrowia Publicznego Ministerstwa Zdrowia, 2018 rok).

"Poradnik dla mediów zaleca, aby tworząc materiał dotyczący samobójstwa podawać aktualne informacje o tym, gdzie i jak szukać pomocy oraz edukować opinię publiczną w temacie przyczyn i zapobieganiu samobójstwom, unikając przy tym szerzenia szkodliwych mitów. Wskazuje także, że należy zachować szczególną ostrożność w opisywaniu samobójstw znanych osób oraz przy przeprowadzaniu wywiadów z osobami, które utraciły bliskich w wyniku samobójstwa. Aby uniknąć najpowszechniejszych błędów występujących w materiałach prasowych, należy:
- NIE przedstawiać samobójstwa jako racjonalnego rozwiązania problemu,
- NIE opisywać szczegółowo metody, a szczególnie NIE popularyzować nowych metod,
- NIE podawać szczegółów dotyczących miejsca aktu,
- NIE używać dramatycznych określeń czy sensacyjnych nagłówków,
- NIE umieszczać historii o samobójstwie w widocznych miejscach i unikać ich powielania,
- NIE używać przygnębiających zdjęć ani materiałów wideo." (Anita Kwiatkowska, "Między Werterem a Papageno, czyli jak informować o samobójstwie, aby nie zaszkodzić", Dyskurs&Dialog 2019/2)

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Patologie publicznej służby zdrowia. OZPSP: Pieniądze ze składki zdrowotnej nie idą na leczenie, ale na zyski dla prywatnych firm; lekarz na kontrakcie to prywatna działalność prowadzona na szpitalnym sprzęcie

W ochronie zdrowia państwo nie istnieje; publiczny system to maszynka do zarabiania pieniędzy - powiedział w wywiadzie dla PAP Mariusz Trojanowski z Ogólnopolskiego Związku Pracodawców Szpitali Powiatowych (OZPSP). Pieniądze ze składki zdrowotnej nie idą na leczenie, ale na zyski dla prywatnych podmiotów - podkreślił.

Wysokość opłat za krew i jej składniki w 2026 r. [PROJEKT RESORTU ZDROWIA z 3 czerwca 2025 r.]

6 czerwca 2025 r. do uzgodnień i konsultacji publicznych trafił projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie określenia wysokości opłat za krew i jej składniki w 2026 r. Resort zdrowia ma czas na określenie tych opłat do 30 czerwca 2025 r.

Tańsze leki dzięki importowi równoległemu? Konieczne są zmiany legislacyjne w obszarze importu równoległego. Apel do resortu zdrowia

Trwają prace nad nowelizacją ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych oraz niektórych innych ustaw. Stowarzyszenie reprezentujące importerów równoległych leków apeluje o uproszczenie procedur i likwidację barier administracyjnych, które dziś blokują ten segment rynku.

Ponad 500 pociągów PKP Intercity na dobę w nowym rozkładzie jazdy na lato

15 czerwca wchodzi w życie letni rozkład jazdy PKP Intercity. Wiceminister infrastruktury Piotr Malepszak zapowiedział, że planowanych jest ponad 500 pociągów na dobę.

REKLAMA

Prof. Jerzy Stępień: Potrzebujemy holistycznego spojrzenia na samorząd

Po raz pierwszy w historii niepubliczna uczelnia została współorganizatorem Zjazdu Katedr i Zakładów Prawa Konstytucyjnego. Wydarzenie, które na stałe wpisało się w kalendarz akademicki, w tym roku odbywa się na Uczelni Łazarskiego. O znaczeniu tej zmiany, stanie polskiego samorządu terytorialnego oraz wyzwaniach dla prawa konstytucyjnego rozmawiamy z prof. Jerzym Stępniem – byłym prezesem Trybunału Konstytucyjnego, współtwórcą reformy samorządowej i wykładowcą Uczelni Łazarskiego.

Pożar w lesie. Co robić?

Od stycznia do 28 maja w Polsce odnotowano 2491 pożarów lasów. Brak śniegu zimą i sucha wiosna zwiększyły zagrożenie pożarowe. W lasach panuje susza, dlatego strażacy i leśnicy apelują o ostrożność.

Minimum 8000 zł brutto dla pracowników sądów? Związki zawodowe apelują o reformy

Brak rąk do pracy, niskie wynagrodzenia i narastający problem rotacji – pracownicy sądów alarmują, że bez systemowych reform i podwyżek polski wymiar sprawiedliwości może się załamać. Związek Zawodowy Ad Rem wskazuje, że choć podpisano porozumienie z rządem, jest to dopiero pierwszy krok do normalizacji.

5 mitów na temat "snusów"

W debacie publicznej coraz częściej słyszy się o "snusie" – produkcie, który rzekomo zyskuje popularność wśród osób uzależnionych od nikotyny. W rzeczywistości jednak termin ten jest bardzo często używany nieprawidłowo.

REKLAMA

Aktywne wakacje 2025 r.: Od 1 500 zł do 2 500 zł dofinansowania na dziecko. Wnioski można składać do 15 sierpnia 2025 r.

Ministerstwo Sportu i Turystyki ruszyło z naborem wniosków o dofinansowania w ramach programu „Aktywne Wakacje”. Wnioski można składać do 15 sierpnia 2025 r. Kto może się ubiegać? Jakie warunki należy spełniać?

Strategia zarządzania zasobami ludzkimi w służbie cywilnej [PROJEKT]

W czwartek, 29 maja 2025 r. w wykazie legislacyjnym prac rządu pojawił się projekt uchwały Rady Ministrów w sprawie przyjęcia strategii zarządzania zasobami ludzkimi w służbie cywilnej. Chodzi o poprawę zarządzania służbą cywilną.

REKLAMA