REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Efekt Wertera. Jak informować o samobójstwach by nie spowodować naśladownictwa innych osób?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Efekt Wertera. Jak informować o samobójstwach by nie spowodować naśladownictwa innych osób?
Efekt Wertera. Jak informować o samobójstwach by nie spowodować naśladownictwa innych osób?
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Co jakiś czas opinią publiczną wstrząsa jakiś głośny przypadek samobójstwa. Okazuje się, że niewłaściwie podana informacja o takim przypadku może skłonić inne osoby do podejmowania prób samobójczych. Zdaniem ekspertów ten skutek - zwany efektem Wertera - może wywołać m.in. przedstawianie samobójców jako bohaterów.

Czym jest efekt Wertera?

Efektem Wertera jest nazywany w psychologii społecznej  i socjologii zauważalny w statystykach wzrost liczby samobójstw i prób samobójczych wywołany nagłośnieniem w mediach jakiegoś przypadku samobójstwa (zwłaszcza znanych osób). Bowiem okazuje się, że niewłaściwie przedstawione tego typu informacje mogą spowodować naśladownictwo innych osób znajdujących się w kryzysie psychicznym. 

REKLAMA

REKLAMA

Jak informować o samobójstwach w mediach, by nie spowodować efektu Wertera?

Zacytujmy ekspertów i  naukowców, którzy wypowiedzieli się na ten temat:

Śmierć samobójcza niesie zagrożenie naśladownictwa takiego wzoru zachowania przez inne osoby (tzw. efekt Wertera). Samobójstwa naśladowcze (imitacyjne) stanowią grupę zgonów samobójczych spowodowanych nagłośnieniem przez media konkretnego przypadku odebrania sobie życia. Naśladowanie powoduje, że jedno samobójstwo wywiera wpływ na podjęcie prób samobójczych przez inne osoby (Hołyst, 2012). Stack wykazał, że największy wzrost liczby samobójstw następuje po samobójczej śmierci sławnych gwiazd świata rozrywki i znanych osobistości politycznych. Dokonanie samobójstwa przez osoby sławne zwiększa efekt naśladowania o 50%, bardziej niż samobójcza śmierć osoby nieznanej publicznie (Stack, 1987). Z badań Phillipsa i Carstensena (1988) wynika, że najbardziej narażoną na efekt naśladowania grupą są osoby młode, w wieku 15–35 lat, i osoby starsze, powyżej 65 r.ż.” (Kielan, A., Olejniczak, D. (2018). "Czynniki ryzyka oraz konsekwencje zachowań samobójczych z uwzględnieniem problematyki samobójstw dzieci i młodzieży. Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka", 17(3), 9–26).

Media mogą odegrać ogromną rolę w prewencji samobójstw, zwłaszcza w zahamowaniu efektu Wertera. Jak dowodzą badania sposób ukazania samobójstwa i wizerunku samobójcy w mediach ma wpływ na poziom naśladownictwa tego czynu. Nie sama informacja o samobójstwie prowadzi bowiem do naśladownictwa, przyczynić może się do tego dopiero ta nieprawidłowo przygotowana.
Naśladownictwo zwiększy bez wątpienia sensacyjne przedstawienie osoby odbierającej sobie życie jako bohatera, który podejmuje jedyną właściwą decyzję. Samobójstwo stanowi w tym wypadku jedyny sensowny wybór rozwiązujący problem, a przy tym prowadzi do „słusznego” obwiniania osób z otoczenia samobójcy. Niewłaściwe jest również dokładne opisywanie użytej metody samobójstwa oraz opisu i sposobu jego przygotowania. Szczegółowe opisanie metody, czy jej graficzne przedstawienie, zwłaszcza w ciekawy i drastyczny sposób, czy wskazanie miejsca popełnienia samobójstwa może doprowadzić do wzrostu liczby samobójstw popełnionych przy użyciu tej metody lub we wskazanym miejscu. Z tego względu w wielu redakcjach dziennikarskich na całym świecie istnieje niepisana zasada, że metoda i opis samobójstwa nigdy nie powinny stanowić przedmiotu publikacji.
Odmienną pozytywną rolę spełni przekaz łączący samobójstwo z cierpieniem i indywidualną chorobą psychiczną, co przez jego zindywidualizowany charakter zahamuje ewentualne naśladownictwo. Równie pozytywny skutek można uzyskać poprzez połączenie informacji o samobójstwie z załączeniem listy placówek, które mogą udzielić pomocy potencjalnemu samobójcy, informacji o sygnałach ostrzegawczych zachowań samobójczych czy przekazanie wyrazów współczucia pozostałym przy życiu zrozpaczonym bliskim.” (mgr Diana Brzezińska „Kilka uwag na temat Efektu Wertera i wpływu mediów na jego rozwój lub zahamowanie”. Uniwersytet Szczeciński - Instytut Nauk o Polityce i Bezpieczeństwie.).

„Nieumiejętnie podawane informacje o próbach samobójczych i samobójstwach, mogą zwiększyć ich liczbę. Ten efekt jest znany jako efekt Wertera od imienia tytułowego bohatera powieści Johanna Wolfganga Goethego pt. Cierpienia młodego Wertera (1774). Po publikacji powieści, w której finale Werter odbiera sobie życie, doszło do podobnych samobójstw. Możliwy jest także efekt odwrotny, zwany efektem Papageno od imienia bohatera opery Czarodziejski flet (1791) Wolfganga Amadeusza Mozarta, skutecznie powstrzymanego od samobójstwa.” („Rola mediów w promocji zdrowia psychicznego i w zapobieganiu samobójstwom. Poradnik dla pracowników mediów - Baran A., Gmitrowicz A., Koszewska I., Makara-Studzinska M., Ostaszewski K., Palma J., Parnowski T., Pawelec R., Rosa K., Szafranski T., Swiecicki Ł. -Grupa ds. mediów przy Zespole Roboczym ds. prewencji samobójstw i depresji przy Radzie ds. Zdrowia Publicznego Ministerstwa Zdrowia, 2018 rok).

"Poradnik dla mediów zaleca, aby tworząc materiał dotyczący samobójstwa podawać aktualne informacje o tym, gdzie i jak szukać pomocy oraz edukować opinię publiczną w temacie przyczyn i zapobieganiu samobójstwom, unikając przy tym szerzenia szkodliwych mitów. Wskazuje także, że należy zachować szczególną ostrożność w opisywaniu samobójstw znanych osób oraz przy przeprowadzaniu wywiadów z osobami, które utraciły bliskich w wyniku samobójstwa. Aby uniknąć najpowszechniejszych błędów występujących w materiałach prasowych, należy:
- NIE przedstawiać samobójstwa jako racjonalnego rozwiązania problemu,
- NIE opisywać szczegółowo metody, a szczególnie NIE popularyzować nowych metod,
- NIE podawać szczegółów dotyczących miejsca aktu,
- NIE używać dramatycznych określeń czy sensacyjnych nagłówków,
- NIE umieszczać historii o samobójstwie w widocznych miejscach i unikać ich powielania,
- NIE używać przygnębiających zdjęć ani materiałów wideo." (Anita Kwiatkowska, "Między Werterem a Papageno, czyli jak informować o samobójstwie, aby nie zaszkodzić", Dyskurs&Dialog 2019/2)

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Pierwszy w Polsce Regionalny Plan Adaptacji do zmian klimatu stał się faktem

Pierwszy w Polsce Regionalny Plan Adaptacji do zmian klimatu stał się faktem. Został przygotowany przez ekspertów z Instytutu Ochrony Środowiska – Państwowego Instytutu Badawczego (IOŚ-PIB) i dotyczy województwa śląskiego.

Papierowe listy odchodzą do lamusa! Urzędy całkowicie przechodzą na e-Doręczenia

Od 2026 roku urzędy i instytucje publiczne będą musiały wysyłać pisma wyłącznie elektronicznie – przez system e-Doręczeń. Ministerstwo Cyfryzacji przypomina, że kończy się okres przejściowy, a papierowa korespondencja odejdzie do historii.

Polska pod lupą Brukseli! Rząd ujawnia, jak naprawdę wygląda walka z nadmiernym deficytem

Rząd przedstawił Brukseli raport, który pokazuje, jak Polska radzi sobie z ograniczaniem deficytu mimo rekordowych wydatków na obronę i spadku wpływów z podatków. Czy Unia Europejska uzna te działania za wystarczające?

Nowe uprawnienia dla sołtysów [Nowelizacja 2026 r.]

1 stycznia 2026 r. nowe przepisy dotyczące uprawnień sołtysów oraz finansowania zadań z funduszu sołeckiego. Nowe regulacje wprowadzają m.in. obowiązkowe ubezpieczenia sołtysów oraz nadają im uprawnienia do zarządzania mieniem komunalnym na podstawie upoważnienia wydanego przez wójta.

REKLAMA

HPV: szczepienia obowiązkowe od 2027 roku. Ministerstwo Zdrowia wprowadza nowe przepisy

Szczepienia przeciw wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV) staną się obowiązkowe dla dzieci od 9. do 15. roku życia. Nowe przepisy mają na celu skuteczniejsze zapobieganie nowotworom wywoływanym przez HPV – w tym rakowi szyjki macicy.

Forum Rynku Zdrowia 2025: Prof. Czauderna apeluje o wzrost składki zdrowotnej. Minister zdrowia: tego się nie da już spiąć

Podczas XXI Forum Rynku Zdrowia w Warszawie doradca społeczny prezydenta, prof. Piotr Czauderna, wezwał do rozpoczęcia poważnej debaty o wzroście składki zdrowotnej. Minister zdrowia Jolanta Sobierańska-Grenda przyznała, że mimo rosnących kosztów ochrony zdrowia, rząd nie planuje podwyżki składki.

Rząd: w dwa lata na budowanie populacyjnej odporności wydamy prawie 34 mld zł

Łącznie przez dwa najbliższe lata wydanych zostanie prawie 34 mld zł, aby budować populacyjną odporność dla całej Polski na najbardziej trudne wydarzenia - poinformował w poniedziałek minister spraw wewnętrznych i administracji Marcin Kierwiński.

Czekał w SOR na lekarza 3 godziny i 5 minut. Był sam w poczekalni. Lekarz spał? Lekarz operował innego pacjenta? Lekarz był na innym oddziale?

Internauta opisał pobyt na SOR w Przemyślu. W poczekalni nie było nikogo. Pomimo to wyznaczono mu 3 h (i 5 minut) oczekiwania. W rozmowie o tym zdarzeniu inni internauci żartowali, aby autor historii okazał zrozumienie dla lekarzy pracujących na 4 etatach i nie mogących oderwać się dla niego od szczytnych obowiązków. Złośliwi pisali z sarkazmem: 1) "Nie wstyd Ci, myślisz, że dla Ciebie pielęgniarka zbudzi lekarza" 2. "w takim razie gdzie informacja że "pacjenci w stanie nie zagrażającym życiu nie będą przyjmowani w trakcie snu lekarza?" 3) "chłopie naprawdę myślisz że pielęgniarka przyjdzie i powie "lekarz śpi musi Pan czekać". Przecież to otwarta droga do złożenia skargi do rzecznika praw pacjenta".

REKLAMA

Petycje: Podwyżka zasiłku pielęgnacyjnego, ale tylko dla osób starszych i bez emerytury

Wiadomo, że zasiłek pielęgnacyjny (215,84 zł) nie będzie podwyższony do 2028 r. Pojawił się postulat podwyżki tylnymi drzwiami poprzez zrównanie wysokości tego zasiłku z dodatkiem pielęgnacyjnym (w 2025 r. 348,22 zł). Różnica między tymi zasiłkami wynosi 132,38 zł. I tyle zyskałyby osoby w wieku 75+, gdyby pomysł zrównania dwóch świadczeń został wprowadzony. Byłaby to podwyżka nie dla wszystkich beneficjentów zasiłku pielęgnacyjnego, a tylko bardzo wąskiego grona osób. No bo ile jest 75-latków bez prawa do emerytury i renty? To niszowe sytuacje. Zazwyczaj osoba w wieku 75+ ma emeryturę albo rentę. Otrzymuje wtedy dodatek pielęgnacyjny. Ale są osoby, które w wieku 75 lat nie mają prawa do emerytury i renty. Bardzo rzadko, ale są takie osoby. I dla nich jest adresowany pomysł, aby ich zasiłek pielęgnacyjny był podniesiony do dodatku pielęgnacyjnego.

Rok 2026 jednym z najtrudniejszych budżetowo od dekady. Samorządy muszą wybierać i uważać na naruszenie dyscypliny finansów publicznych

Rok 2026 może być jednym z najtrudniejszych budżetowo od dekady. Samorządy czekają bardzo trudne wybory. Nawet działania podjęte w dobrej wierze mogą zostać uznane za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Jak JST mogą się zabezpieczyć?

REKLAMA