REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Obowiązek utrzymania nieruchomości w należytym stanie

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Agata Legat
Agata Legat

REKLAMA

W wielu gminach po przeobrażeniach ustrojowych pojawili się inwestorzy, którzy wykupili obiekty lub place – np. po upadłej Gminnej Spółdzielni lub od miasta. Niestety inwestycje zakończyły się na etapie zakupu nieruchomości. Opuszczone obiekty straszą i zagrażają bezpieczeństwu a zaniedbane place skutecznie odstraszają turystów. Jak to zmienić?

Pytania:

REKLAMA

1)    Czy to prawda – jak twierdzi administracja – że obowiązujące prawo uniemożliwia skuteczne wezwanie właścicieli prywatnych nieruchomości do ich zagospodarowania i utrzymywania w odpowiednim stanie estetycznym?

2)    Czy – jeśli wezwania nie przynoszą oczekiwanych efektów – można wykonać niezbędne prace porządkowe, zabezpieczające, przywracające estetykę nieruchomości i kosztem tych prac obciążyć właściciela?

3)    Czy istnieje możliwość pozbawienia własności nieruchomości właściciela, który uporczywie uchyla się przed wszelkimi wezwaniami i działa na szkodę wizerunku miasta?

Odpowiedź:

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Opisany problem egzekwowania od właścicieli nieruchomości ich właściwego zagospodarowania oraz utrzymania w odpowiednim stanie estetycznym nadaje się do rozwiązania na drodze cywilnej albo na drodze administracyjnej. O ile jednak z instrumentów przewidzianych prawem administracyjnym może skorzystać każdy, to z powództwem do sądu cywilnego może w analizowanej sytuacji wystąpić wyłącznie właściciel nieruchomości sąsiedniej.

Droga cywilna nie dla wszystkich

REKLAMA

Mając powyższe na uwadze tylko zasygnalizujemy, że ewentualne powództwo należałoby oprzeć na art. 222 § 2 w zw. z art. 144 kodeksu cywilnego. Zgodnie z tym ostatnim przepisem właściciel nieruchomości powinien przy wykonywaniu swego prawa powstrzymywać się od działań, które by zakłócały korzystanie z nieruchomości sąsiednich ponad przeciętną miarę, wynikającą ze społeczno-gospodarczego przeznaczenia nieruchomości i stosunków miejscowych.

W literaturze słusznie zauważa się, że działania, o których mowa powyżej mogą przybierać charakter materialny i polegać np. na przenikaniu na nieruchomości sąsiednie pyłów, bądź niematerialny, których istota polega na oddziaływaniu na psychikę właściciela, a w szczególności na jego poczucie bezpieczeństwa czy estetyki. W wyniku oddziaływania pośredniego tego rodzaju, zakłócającego ponad przeciętną miarę korzystanie z sąsiednich nieruchomości ich właściciele mogą żądać przywrócenia stanu zgodnego z prawem i zaniechania dalszych naruszeń.

Czytaj także: Będzie więcej czasu na uporządkowanie stanu prawnego nieruchomości powojennych>>

Organy nadzoru budowlanego muszą zareagować

Wybór właściwej drogi postępowania na gruncie prawa administracyjnego zależy od tego z jakim naruszeniem prawa i z jaką nieruchomością mamy do czynienia w konkretnej sprawie.

Sposób użytkowania nieruchomości zabudowanych regulują przede wszystkim przepisy ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku Prawo budowlane  [dalej: „upb”]. Zgodnie z art. 5 ust. 2 tejże ustawy obiekt budowlany należy użytkować w sposób zgodny z jego przeznaczeniem i wymaganiami ochrony środowiska oraz utrzymywać w należytym stanie technicznym i estetycznym, nie dopuszczając do nadmiernego pogorszenia jego właściwości użytkowych i sprawności technicznej. Wynikające z tego przepisu obowiązki, polegające głównie na przeprowadzaniu okresowych przeglądów i ocen stanu technicznego obiektu oraz podejmowaniu działań, związanych z wykonywaniem niezbędnych robót konserwacyjnych i remontowych, spoczywają na właścicielu lub zarządcy obiektu budowlanego.

Egzekwowanie opisanych powyżej obowiązków reguluje  art. 66 ust. 1 upb, zgodnie z którym w przypadku stwierdzenia, że obiekt budowlany:

-   może zagrażać życiu lub zdrowiu ludzi, bezpieczeństwu mienia bądź środowiska,

-   jest użytkowany w sposób zagrażający życiu lub zdrowiu ludzi, bezpieczeństwu mienia lub środowisku,

-   jest w nieodpowiednim stanie technicznym (tj. w stanie naruszającym obowiązujące przepisy) lub powoduje swym wyglądem oszpecenie otoczenia,

REKLAMA

- właściwy powiatowy inspektor nadzoru budowlanego ma obowiązek nakazać, w drodze decyzji, usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości. Organ może taką decyzję wydać albo z własnej inicjatywy albo na skutek zawiadomienia zgłoszonego przez osobę trzecią. W sytuacji natomiast gdy nieużytkowany lub niewykończony obiekt budowlany nie nadaje się do remontu, odbudowy lub wykończenia, właściwy organ nadzoru budowlanego ma obowiązek wydać decyzję nakazującą właścicielowi lub zarządcy rozbiórkę obiektu i uporządkowanie terenu.

Obligatoryjnym elementem ww. decyzji jest określenie terminu ich wykonania. Po jego bezskutecznym upływie organ wszczyna postępowanie egzekucyjne mające na celu wymuszenie wykonania nałożonych decyzją obowiązków. W ramach takiego postępowania stosuje się środki egzekucyjne w postaci grzywny w celu przymuszenia lub wykonania zastępczego realizowanego na koszt osoby uchylającej się od wykonania decyzji.

Warto podkreślić, że wszczęcie postępowania egzekucyjnego nie wyklucza odpowiedzialności karnej osoby niewywiązującej się z obowiązku utrzymania obiektu budowlanego w należytym stanie. Często zapomina się, że w świetle 91a upb naruszenie takiego obowiązku jest przestępstwem zagrożonym karą grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

Czytaj także: Dialog z mieszkańcami przy tworzeniu planów miejscowych>>

Obowiązki w zakresie utrzymania czystości i porządku określa regulamin

Problem niewłaściwego zagospodarowania nieruchomości niezabudowanych można próbować rozwiązać przez odwołanie się do przepisów ustawy z dnia 13 września 1996 roku o utrzymaniu czystości i porządku w gminach [dalej: „ucpg”].

Sama ustawa nie przewiduje obowiązku zapewnienia właściwego stanu estetycznego nieruchomości np. poprzez koszenie chwastów, trawy czy utrzymanie w należytym stanie ogrodzeń. Obowiązki w tym zakresie często są jednak ustalane w przyjmowanych na podstawie ustawy regulaminach utrzymania czystości i porządku. Ocena czy taka praktyka jest do końca zgodna z prawem nadawałaby się w zasadzie do odrębnego opracowania. Tu poprzestaniemy na wskazaniu, że jeżeli na terenie gminy obowiązuje regulamin, w którym przewidziano obowiązek utrzymania nieruchomości w należytym stanie estetycznym, należy go przestrzegać. Niestosowanie się do postanowień regulaminu, stanowi bowiem, stosownie do art. 10 ust. 2 ucpg, wykroczenie zagrożone karą grzywny.

Nie ma na gruncie obowiązujących przepisów przeszkód aby jednocześnie ukarać sprawcę wykroczenia grzywną i nakazać mu w drodze decyzji administracyjnej doprowadzenie nieruchomości do stanu zgodnego z regulaminem (art. 5 ust. 7 w zw. z art. 5 ust. 1 pkt 5 ucpg). W przypadku niewykonania takiej decyzji zachodzą podstawy do wszczęcia postępowania egzekucyjnego, w którym jako środki egzekucyjne można zastosować grzywnę w celu przymuszenia lub wykonanie zastępcze.

Sprzątanie to nie cel publiczny

Negatywnie należy odnieść się do ostatniego z przedstawionych pytań. Problematyka wywłaszczenia nieruchomości została uregulowana w art. 112 i nast. ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tj. Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.) [dalej: „ugn”]. Zgodnie z tymi regulacjami, a także zgodnie z art. 21 ust. 2 Konstytucji RP, wywłaszczenie jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy jest dokonywane na cele publiczne. O tym co jest celem publicznym przesądza art. 6 ugn. W świetle powołanego przepisu czynności polegających na wykonywaniu prac porządkowych, zabezpieczających oraz estetyzacyjnych w celu zagospodarowania i utrzymania nieruchomości w odpowiednim stanie estetycznym nie można zakwalifikować jako celu publicznego.

Agata Legat przy współpracy z Januszem Wilczyńskim

prawnicy w Kancelarii Dr Krystian Ziemski & Partners Kancelaria Prawna sp. k. z Poznania

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Samorzad.infor.pl

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zmiany w opłatach za śmieci – będą nowe zasady segregacji, ulgi i kontrola deklaracji [PROJEKT MKiŚ]

W wykazie prac legislacyjnych pojawił się projekt nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Chodzi o zmiany w funkcjonowaniu systemu gospodarowania odpadami na poziomie gminnym, które w ocenie projektodawców będą odpowiadać na realne potrzeby JST oraz mieszkańców.

RPO: Dość "wrogich przejęć" między gminami. Potrzebna kontrola sądowa

Rzecznik Praw Obywatelskich apeluje do premiera Donalda Tuska o zawieszenie kontrowersyjnych decyzji dotyczących zmian granic gmin do czasu wprowadzenia nowych przepisów. Od lat brakuje skutecznej kontroli sądowej nad decyzjami Rady Ministrów, które prowadzą do konfliktów między samorządami.

Granica polsko-niemiecka. Czy Polska wprowadzi kontrole?

Czy Niemcy przerzucają imigrantów do Polski? Co z granicą polsko-niemiecką? Czy Polska wprowadzi kontrole graniczne w celu zapobiegania napływom nielegalnych migrantów?

Premier D. Tusk: po rekonstrukcji w rządzie będą wyłącznie przyzwoici ludzie; około 15 lipca zapadną decyzje personalne

W dniu 30 czerwca 2025 r. na konferencji prasowej Premier Donald Tusk zapowiedział, że około 15 lipca zaproponuje kształt rządu po rekonstrukcji. Rozmowy w tej sprawie są prowadzone z liderami koalicyjnych ugrupowań - PSL, Polski 2050 i Lewicy. Żyjemy w ustrojowym bałaganie, podważane są obiektywne kryteria prawne, dlatego chciałbym, by politycy kierowali się naturalnymi kryteriami, jak zdrowy rozsądek czy zwykła ludzka przyzwoitość, i tacy będą ministrowie po rekonstrukcji - mówił 27 czerwca 2025 r. na konferencji prasowej premier Donald Tusk.

REKLAMA

Nowelizacja specustawy powodziowej. Nowe zadania i obowiązki samorządów

Możliwość zamiany zniszczonych nieruchomości na lokale komunalne, obowiązek raportowania decyzji WZ, świadczenie lokalowe, premia powodziowa czy ułatwienia proceduralne w odbudowie zniszczonych domów i obiektów – to najważniejsze zmiany w specustawie powodziowej. Nowelizacja ustawy wzmacnia kompetencje JST, daje im nowe narzędzia, ale też nakłada dodatkowe obowiązki administracyjne i sprawozdawcze.

Czym różni się „odbiór” odpadów komunalnych z nieruchomości od „przyjmowania odpadów”

NSA przypomniał gminom, że ustawodawca rozróżnia pojęcia odbierania odpadów komunalnych od ich przyjmowania i wprowadza odrębnie różne sposoby oddawania odpadów. Co za tym idzie – mechanizmy nie mogą być traktowane jako formy zamienne, kształtowane według własnego uznania gminy.

Wydruk zdjęcia z Google Street View jako dowód w sprawie administracyjnej

Dowodem w postępowaniu administracyjnym może być wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. Dlatego wydrukom z Geoportalu oraz wydrukom zdjęć Google Street View nie można odmówić mocy dowodowej. Stanowią one jednak tzw. dowody nienazwane i nie mają prawem przewidzianej mocy dowodowej – tak jak w przypadku dokumentów urzędowych, które sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy państwowe w ich zakresie działania stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo stwierdzone.

Zamówienia publiczne: jakie zmiany są konieczne? 130 tys. zł progu zamiast 80 tys. zł

Konieczne są zmiany w zamówieniach publicznych. Pierwsza dotyczy zasady konkurencyjności, której prawidłowe stosowanie sprawia beneficjentom duże problemy. Druga zmiana polega na podwyższeniu progu kwotowego na 130 tys. zł.

REKLAMA

NSZZ „Solidarność” na wojennej ścieżce z MEN: To nie reforma, to degradacja zawodu nauczyciela!

Krajowa Sekcja Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność” ostro krytykuje planowane przez Ministerstwo Edukacji zmiany w zatrudnianiu specjalistów oraz rozszerzenie obowiązków nauczycieli bez dodatkowego wynagrodzenia. Związkowcy alarmują: MEN łamie prawo pracy, podważa autorytet pedagogów i ignoruje realne potrzeby oświaty. W tle – groźba protestów i oskarżenia o systemowe niszczenie zawodu nauczyciela.

Nowe standardy żywienia w szpitalach 2025: Ministerstwo Zdrowia wprowadza obowiązkowe diety dla pacjentów [PROJEKT]

Ministerstwo Zdrowia przedstawiło projekt rozporządzenia, które ma ujednolicić standardy żywienia pacjentów w szpitalach. Zmiany mają zagwarantować zdrowe, zbilansowane i dostosowane do stanu zdrowia posiłki, a także zwiększyć transparentność i jakość usług cateringowych w placówkach medycznych.

REKLAMA