Odszkodowania

Za działki gruntu wydzielone pod drogi publiczne, które przeszły na własność Skarbu Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego, przysługuje odszkodowanie.

Żądanie odszkodowania nie jest roszczeniem obciążającym nieruchomość, bowiem nie wynika z zobowiązania realnego, i nie podlega obowiązkowemu wpisowi do księgi wieczystej. Tym samym nie jest uprawnieniem przynależnym do nieruchomości, a zatem roszczenie o zapłatę odszkodowania za ograniczenie prawa rzeczowego nie przechodzi na nabywcę własności takiej nieruchomości i nie przysługuje każdoczesnemu właścicielowi nieruchomości. Takie uzasadnienie sprawy przyjął Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu. Wyrok zapadł na podstawie następujących ustaleń prawnych i faktycznych.

WSA w Rzeszowie oddalił skargę Polskiego Związku Działkowców-Stowarzyszenie Ogrodowe na decyzję Wojewody w przedmiocie ustalenia odszkodowania za składniki majątkowe znajdujące się na nieruchomości. W sprawie dokonano następujących ustaleń faktycznych i prawnych.

Jednostka budżetowa posiada obiekty socjalne (domki) w ośrodku wypoczynkowym. Prowadzenie ośrodka, drobne naprawy i remonty finansowane są z opłat za korzystanie z domków (tylko w okresie letnim). W jednym z domków wystąpiła awaria sieci wodociągowej. Domki są ubezpieczane, więc to firma ubezpieczeniowa pokryje część kosztów remontu i przekaże daną kwotę na rachunek ZFŚS, z którego są finansowane drobne naprawy, zakupy i remonty obiektów socjalnych. Czy wpłata na rachunek ZFŚS jako odszkodowanie musi być potraktowana jako dochód budżetu państwa (dochód publiczny) i powinien być przekazany na centralny rachunek Ministerstwa Finansów, czy też z tego odszkodowania można dofinansować częściowo naprawę sieci?

Można żądać od gminy odszkodowania za poniesioną rzeczywistą szkodę związaną z uchwaleniem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.

Niewiele jest gmin, które nie mają problemów ze stanem prawnym dróg wydzielonych na skutek podziałów nieruchomości. Nawet jeśli wcześniej, kwestię własności dróg rozstrzygały opierając się na powszechnie aprobowanej przez sądy administracyjne wykładni przepisów, to po wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawie Bugajny i inni przeciwko Polsce okazało się, iż stosowany dotąd algorytm postępowania nie jest wystarczający dla wydania zgodnych z prawem rozstrzygnięć.