REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Wypalenie zawodowe nauczycieli może negatywnie wpływać na cały system edukacji

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
nauczyciel szkoła lekcje
nauczyciel szkoła lekcje
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

14 października obchodzimy Dzień Edukacji Narodowej. Tymczasem wypalenie zawodowe nauczycieli to coraz częstszy problem. Jak rozpoznać wypalenie zawodowe? Jak mu przeciwdziałać? 

Wypalenie zawodowe nauczycieli 

REKLAMA

Na początku 2023 roku przeprowadzono ogólnopolskie badanie dobrostanu nauczycieli, w którym wzięło udział ponad 7 tysięcy respondentów. Najbardziej dotkliwe elementy wypalenia zawodowego dotyczą wyczerpania (zauważa je u siebie 67,5 proc. badanych), poczucia braku sensu pracy (57,3 proc.) oraz odczuwanego stresu (52,5 proc.). Aż 56,2 proc. ankietowanych dostrzega u siebie dodatkowo psychosomatyczne objawy stresu takie jak: problemy ze snem, zamartwianie się czy epizody lęku i napięcia.

REKLAMA

Wypalenie zawodowe nauczycieli może negatywnie wpływać na cały system edukacji. Wśród skutków wymienić można: obniżoną jakość nauczania - nauczyciele doświadczający wypalenia często mogą być mniej zaangażowani i kreatywni, co bezpośrednio wpływa na jakość edukacji; wzrost absencji i rotacji kadry związany z dużą liczbą zwolnień lekarskich i urlopów zdrowotnych, które generują dodatkowe koszty i destabilizują proces edukacyjny, problemy zdrowotne nauczycieli sprawiające, że stają się oni mniej efektywni i zaangażowani w pracę.

Wypalenie zawodowe - jak je rozpoznać?

Zgodnie z koncepcją Christiny Maslach, wypalenie zawodowe to stan fizycznego, emocjonalnego i mentalnego wyczerpania spowodowanego długotrwałym stresem w pracy. Jednym z kluczowych objawów jest wyczerpanie emocjonalne - objawiające się brakiem energii wywołanym nadmiernymi obowiązkami, oczekiwaniami i wymaganiami psychologicznymi. Łączy się ono bezpośrednio ze zmęczeniem fizycznym oraz brakiem możliwości odpoczynku mimo podejmowanych prób. Niesie to za sobą zarówno krótkoterminowe, jak i długofalowe skutki dla zdrowia, w tym zdrowia psychicznego. Symptomem może być również depersonalizacja, czyli postawa obojętności wobec innych osób, uprzedmiatawianie ich, bezduszność i nieczułość zaburzające efektywne wykonywanie obowiązków. Niepokojące mogą być także brak satysfakcji z pracy i poczucie porażki - obniżanie poczucia własnej wartości, podważanie dotychczasowych sukcesów i kompetencji zawodowych.

- Wypalenie zawodowe dotyczy najczęściej osób na co dzień pracujących z ludźmi oraz tzw. zawodów pomocowych. Nauczycieli stale wymienia się wśród grup najbardziej narażonych na wypalenie, ponieważ pracują w stresujących warunkach, z dużą odpowiedzialnością i presją wyników. Ponadto, muszą sobie radzić z różnorodnymi potrzebami uczniów, oczekiwaniami rodziców i wymaganiami administracyjnymi - Żaneta Rachwaniec z Wydziału Psychologii w Katowicach Uniwersytetu SWPS.

Jak zapobiegać wypaleniu zawodowemu?

REKLAMA

Zajmowanie się wypaleniem zawodowym u nauczycieli jest kluczowe dla poprawy jakości edukacji, zdrowia i satysfakcji pedagogów. Inwestycja w działania prewencyjne przynosi korzyści nie tylko nauczycielom, ale także uczniom i całemu systemowi edukacji. Zdrowi, zmotywowani nauczyciele są w stanie dostarczać wyższej jakości edukacji, co przekłada się na lepsze wyniki uczniów oraz pozwala zmniejszyć koszty ekonomiczne związane z absencją i rotacją.

Dla zapobiegania wypaleniu kluczowe są: samoświadomość obejmująca regularne monitorowanie własnego stanu emocjonalnego i fizycznego; work-life balance - dbanie, by obowiązki zawodowe nie dominowały nad życiem prywatnym; rozwój zawodowy oznaczający udział w szkoleniach, które podnoszą umiejętności i dostarczają nowych inspiracji; organizacja pracy, czyli efektywne zarządzanie czasem i delegowanie zadań; tworzenie środowiska zawodowego sprzyjającego współpracy i wzajemnemu wsparciu.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Rozmowa, odpoczynek, regeneracja

Jeśli nauczyciel czuje, że wypalenie zawodowe jest problemem, który go dotyka, warto wdrożyć strategie radzenia sobie. Psycholodzy wskazują, że znaczenie ma poszukiwanie wsparcia społecznego wśród rodziny, przyjaciół czy kolegów i koleżanek z pracy. Rozmowa o problemach z empatycznymi osobami może przynieść ulgę i pomóc w spojrzeniu na problem z dystansu.

Istotny jest też regularny odpoczynek, planowanie przerw i urlopów pozwalających na regenerację. Pozytywny wpływ na profilaktykę wypalenia ma także aktywność fizyczna, która pozwala redukować stres. Warto także pomyśleć o wdrażaniu technik relaksacyjnych - medytacja, joga czy techniki oddechowe działają wspomagająco w poprawie samopoczucia. Wreszcie, w przypadkach nasilonych objawów wypalenia konieczne może być udanie się po pomoc psychologa lub psychoterapeuty, który udzieli profesjonalnego wsparcia.

Źródła:

Diener, E., & Biswas-Diener, R. (2008). Happiness: Unlocking the mysteries of psychological wealth.

John Wiley & Sons. Ryff, C. D., & Keyes, C. L. (1995). The structure of psychological well-being revisited. Journal of personality and social psychology, 69(4), 719.

Hobfoll, S. E. (1989). Conservation of resources: A new attempt at conceptualizing stress. American Psychologist, 44(3), 513.

De Bloom, J., Geurts, S. A., & Kompier, M. A. (2012). Effects of short vacations, vacation activities and experiences on employee health and well-being. Stress and Health, 28(4), 305-318.

Fritz, C., & Sonnentag, S. (2006). Recovery, health, and job performance: Effects of weekend experiences. Journal of Occupational Health Psychology, 11(3), 187.

Atchley, R. A., Strayer, D. L., & Atchley, P. (2012). Creativity in the wild: Improving creative reasoning through immersion in natural settings. PloS one, 7(12), e51474.

Sonnentag, S., & Fritz, C. (2015). Recovery from job stress: The stressor-detachment model as an integrative framework. Journal of Organizational Behavior, 36(S1), S72-S103.

Sonnentag, S., Binnewies, C., & Mojza, E. J. (2008). "Did you have a nice evening?" A day-level study on recovery experiences, sleep, and affect. Journal of Applied Psychology, 93(3), 674.

Meijman, T. F., & Mulder, G. (1998). Psychological aspects of workload. In P.J.D Drenth & Hk Thierry (Eds.), Handbook of work and organizational psychology (Vol. 2). Psychology Press.

Tucholska, S. (2001). Christiny Maslach koncepcja wypalenia zawodowego: etapy rozwoju. Przegląd psychologiczny, 44, 3, 301-317.

https://www.akademiadobrejenergii.org/blog/aktualnosci/wypalenie-zawodowe-wsrod-nauczycieli-w-polsce-778964917

Źródło: Centrum Prasowe i Komunikacji z Otoczeniem Uniwersytetu SWPS

Więcej ważnych informacji znajdziesz na stronie głównej Infor.pl

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Źródło zewnętrzne

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Patrz na skład! Ogólnopolska kampania o świadomej suplementacji

Jak często poświęcamy chwilę, by sprawdzić skład na etykiecie? Kampania „Patrz na skład” zachęca do zastanowienia się nad naszymi codziennymi decyzjami i promuje świadome podejście do suplementacji.

Segregacja odpadów to za mało. Ekspert: "Najlepsze śmieci to te, które nigdy nie powstały"

Dlaczego recykling nie wystarczy? Jakie błędy popełniamy w gospodarowaniu bioodpadami? I co musi się zmienić, by Polska była gotowa na gospodarkę obiegu zamkniętego? O tym wszystkim opowiada Michał Paca – ekspert ds. gospodarki odpadami i zrównoważonego rozwoju.

Program "70 AED na 70-lecie" – defibrylatory dla OSP z małych gmin. Jak złożyć wniosek?

Fundacja Totalizatora Sportowego uruchomiła nowy program wsparcia dla jednostek Ochotniczej Straży Pożarnej z mniejszych miejscowości. W ramach inicjatywy "70 AED na 70-lecie" do wybranych OSP trafi sprzęt ratujący życie – automatyczne defibrylatory zewnętrzne (AED). Wnioski można składać do grudnia 2026 r.

Planujesz urlop we Włoszech? W jednym z miejsc przywrócono dress code

Planujesz wyjście do mediolańskiego teatru operowego La Scala? Pamiętaj o stosownym ubiorze. Dyrekcja przywróciła, po przerwie, zalecane zasady ubioru i zaapelowała do widzów, by dobierali stroje stosownie do powagi miejsca.

REKLAMA

Sytuacja na granicy polsko-niemieckiej. Ekspert: obustronna spirala działań pozornych. Kiedy Niemcy nie powinny odsyłać migranta do Polski?

To Niemcy rozpoczęli ten teatr polityczny na granicy z Polską, a teraz szefowie rządów Friedrich Merz i Donald Tusk wchodzą w spiralę działań pozornych - powiedział PAP Piotr Buras, dyrektor warszawskiego biura Europejskiej Rady Spraw Zagranicznych (ECFR) .

Przeciwdziałanie praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu w JST. Najważniejsze informacje

System przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu dotyczy również jednostek samorządu terytorialnego. Z tego powodu są one objęte szeregiem obowiązków. Co trzeba wiedzieć o obowiązujących przepisach? Oto lista 10 najważniejszych informacji!

Od 1 września 2025 r. podwyżka o 8 i 16 zł za odbiór śmieci w Krakowie

Od 1 września w Krakowie wzrośnie opłata za odbiór śmieci posegregowanych: z 27 do 35 zł miesięcznie od jednego mieszkańca. W przypadku odpadów nieposegregowanych stawka zwiększy się z 54 do 70 zł od mieszkańca.

MKiŚ: wyznaczamy lasy społeczne z ograniczoną wycinką drzew. 158 tys. ha wokół 11 największych aglomeracji

Ministerstwo Klimatu i Środowiska poinformowało 2 lipca 2025 r., że zakończyło pierwszy etap projektu wyznaczania lasów społecznych wokół największych polskich miast. To przełomowy krok w kierunku zmiany podejścia do gospodarki leśnej - z naciskiem na potrzeby społeczne, zdrowotne i ekologiczne mieszkańców aglomeracji. O szczegółach w trakcie konferencji prasowej mówiła ministra klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska oraz wiceminister klimatu i środowiska, główny konserwator przyrody Mikołaj Dorożała.

REKLAMA

Zmiany w opłatach za śmieci – będą nowe zasady segregacji, ulgi i kontrola deklaracji [PROJEKT MKiŚ]

W wykazie prac legislacyjnych pojawił się projekt nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Chodzi o zmiany w funkcjonowaniu systemu gospodarowania odpadami na poziomie gminnym, które w ocenie projektodawców będą odpowiadać na realne potrzeby JST oraz mieszkańców.

RPO: Dość "wrogich przejęć" między gminami. Potrzebna kontrola sądowa

Rzecznik Praw Obywatelskich apeluje do premiera Donalda Tuska o zawieszenie kontrowersyjnych decyzji dotyczących zmian granic gmin do czasu wprowadzenia nowych przepisów. Od lat brakuje skutecznej kontroli sądowej nad decyzjami Rady Ministrów, które prowadzą do konfliktów między samorządami.

REKLAMA