5 zmian w roku szkolnym 2024/2025 r. Co zmienia się dla ucznia, rodzica i nauczyciela

• 1. Standardy ochrony małoletnich w szkołach
• 2. Nowe zasady organizacji lekcji religii
• 3. Emerytura stażowa dla nauczycieli
• 4. Stopniowa rezygnacja z HiT-u
• 5. Pierwsza pomoc w szkołach

1. Standardy ochrony małoletnich w szkołach

Chodzi o tzw. ustawę Kamilka. 15 sierpnia 2024 r. weszły w życie kluczowe przepisy nowelizacji Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Dotyczą one konieczności wdrożenia standardów ochrony małoletnich. 

Obowiązek ten ma m.in. każdy organ zarządzający jednostką systemu oświaty (taką jak przykładowo szkoła czy przedszkole) oraz inną placówką oświatową, opiekuńczą, wychowawczą, resocjalizacyjną, religijną, artystyczną, medyczną, rekreacyjną, sportową lub związaną z rozwijaniem zainteresowań, do której uczęszczają albo w której przebywają lub mogą przebywać małoletni. Standardy powinni też wprowadzić organizatorzy działalności oświatowej, opiekuńczej, wychowawczej, resocjalizacyjnej, religijnej, artystycznej, medycznej, rekreacyjnej, sportowej lub związanej z rozwijaniem zainteresowań przez małoletnich. 

Standardy określają szereg zasad zapewniających bezpieczne relacje między małoletnim a personelem placówki, a w szczególności zachowania niedozwolone wobec małoletnich.

W praktyce wprowadzenie nowych obowiązków budzi szereg wątpliwości. "Na tle powyższych regulacji pojawiają się zasadnicze problemy z ich prawidłowym rozumieniem i stosowaniem, a także obawy, że na nałożone obowiązki dotyczące ścisłej weryfikacji w rejestrach mogą odstraszać potencjalnych pracowników, współpracowników, wolontariuszy jednostek prowadzących działalność związaną m.in. z wychowaniem, edukacją lub realizacją innych zainteresowań przez małoletnich" - podkreślał Rzecznik Praw Obywatelskich w wystąpieniu do Ministra Sprawiedliwości. "W oparciu o kierowane do Ministerstwa zapytania obywateli ustalono obszary wymagające interwencji legislacyjnej. W trosce o przejrzyste i jednoznaczne ustawodawstwo, tak istotne dla wszystkich obywateli: dorosłych oraz dzieci, które ustawa ma chronić, wszczęto prace legislacyjne, których celem jest usunięcie niejasności i zwiększenie funkcjonalności przepisów - odpisała Zuzanna Rudzińska-Bluszcz, podsekretarz stanu w MS

2. Nowe zasady organizacji lekcji religii

Rozporządzenie MEN zakłada możliwość tworzenia na lekcjach religii grup dzieci z różnych roczników i oddziałów klasowych. Dyrektor szkoły (będzie mógł połączyć w grupę z oddziałów lub klas, w których na naukę religii zgłosiło się siedmioro lub więcej uczniów z osobami z oddziałów lub klas, w których na naukę religii zgłosiło się mniej niż siedmioro dzieci.

3. Emerytura stażowa dla nauczycieli

Wcześniejsze emerytury dla nauczycieli, tzw. emerytury stażowe czy Czarnkowe to zmiana, która czeka nauczycieli od 1 września 2024 r. 

Powinni oni spełnić łącznie kilka warunków. Po pierwsze, muszą rozwiązać na swój wniosek stosunek pracy (albo dojdzie do rozwiązania stosunku pracy lub wygaśnięcia stosunku pracy w określonych przepisami okolicznościach. Drugi warunek spełniają nauczyciele, którzy rozpoczęli przed 1 stycznia 1999 r. faktyczne wykonywanie pracy na stanowisku nauczyciela, wychowawcy lub innego pracownika pedagogicznego, o których mowa w art. 1 Karty Nauczyciela, w brzmieniu obowiązującym w dniu rozpoczęcia pracy na tym stanowisku. Po trzecie, wymagany jest okres składkowy, wynoszący co najmniej 30 lat, w tym co najmniej 20 lat faktycznego wykonywania pracy na stanowisku nauczyciela, wychowawcy lub innego pracownika pedagogicznego, o których mowa w art. 1 Karty Nauczyciela, w brzmieniu obowiązującym w okresie faktycznego wykonywania pracy na tych stanowiskach (z wyjątkiem nauczyciela szkoły za granicą), w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć. Po czwarte, uprawnionemu nauczycielowi nie przysługuje prawo do przejścia na emeryturę bez względu na wiek na podstawie art. 88 ust. 2a Karty Nauczyciela. Zgodnie z piątym warunkiem wysokość tej emerytury nie jest niższa niż kwota najniższej emerytury określonej w ustawie emerytalnej.

4. Stopniowa rezygnacja z HiT-u

Od roku szkolnego 2024/2025 nie będzie już nauczany przedmiot historia i teraźniejszość w pierwszych liceów ogólnokształcących, techników, szkół branżowych pierwszego stopnia, liceów ogólnokształcących dla dorosłych prowadzących zajęcia stacjonarnie ani w semestrze I i II liceum ogólnokształcącego dla dorosłych z zajęciami w formie zaocznej. 

W latach następnych przedmiot ten będzie zlikwidowany w kolejnych klasach i semestrach tych szkół, aż do całkowitego zakończenia nauczania.

5. Pierwsza pomoc w szkołach

Od 1 września 2024 r. w podstawie programowej znajdzie się wymóg znajomości podstawowych zasad udzielenia pierwszej pomocy. Został on dodany w wymaganiach z zakresu edukacji przyrodniczej w klasach I-III szkoły podstawowej. W kolejnych klasach, zajęcia z udzielania pierwszej pomocy będą odbywać się podczas zajęć z wychowawcą: w szkołach podstawowych w klasach IV– VII i ponadpodstawowych w klasach: II–IV liceum ogólnokształcącego, II–V technikum oraz II i III branżowej szkoły I stopnia. W klasie VIII szkoły ponadpodstawowej i w klasie I szkół ponadpodstawowych uczniowie uczą się pierwszej pomocy na lekcjach edukacji dla bezpieczeństwa.