Nowe standardy kontroli zarządczej w sektorze finansów publicznych

Na podstawie art. 69 ust. 3 nowej ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych Minister Finansów ogłosił w grudniu 2009 r. standardy kontroli zarządczej dla sektora finansów publicznych. Treść tych standardów zawiera załącznik do komunikatu nr 23 Ministra Finansów z 16 grudnia 2009 r. w sprawie standardów kontroli zarządczej dla sektora finansów publicznych.

Załącznik ten składa się z dwóch części: wstępu i treści 22 standardów kontroli zarządczej. We wstępie do standardów kontroli zarządczej, podobnie jak w standardach kontroli finansowej ogłoszonych w 2006 r., wskazano cel i charakter standardów oraz międzynarodowe standardy wykorzystane przy opracowaniu standardów kontroli zarządczej. Sprecyzowano także poziomy funkcjonowania kontroli zarządczej w sektorze finansów publicznych.

Cel i charakter standardów

Standardy określają podstawowe wymagania odnoszące się do kontroli zarządczej w sektorze finansów publicznych. Celem ich jest promowanie wdrażania w tym sektorze spójnego i jednolitego modelu kontroli zarządczej, który jest zgodny z międzynarodowymi standardami w tym zakresie. Osoby odpowiedzialne za funkcjonowanie kontroli zarządczej w jednostkach sektora finansów publicznych powinny wykorzystać te standardy do tworzenia, oceny i doskonalenia systemów kontroli zarządczej. Przy czym, wdrażając wytyczony w standardach model kontroli zarządczej, należy uwzględnić specyficzne zadania jednostki oraz warunki, w których dana jednostka działa.

Standardy stanowią uporządkowany zbiór wskazówek. Podobnie jak standardy kontroli finansowej ogłoszone w 2006 r., zostały przedstawione w pięciu obszarach odpowiadających pięciu podstawowym elementom systemu kontroli wewnętrznej. Są to:

1) środowisko wewnętrzne,

2) cele i zarządzanie ryzykiem,

3) mechanizmy kontroli,

4) informacja i komunikacja,

5) monitorowanie i ocena.

Taka prezentacja standardów kontroli zarządczej wynika z tego, że przy opracowywaniu tych standardów, podobnie jak przy opracowywaniu standardów kontroli finansowej, uwzględniono te same międzynarodowe standardy COSO, tj. raport „Kontrola wewnętrzna – zintegrowana koncepcja ramowa” oraz raport „Zarządzanie ryzykiem w przedsiębiorstwie”, a także opracowane przez INTOSAI „Wytyczne w sprawie standardów kontroli wewnętrznej w sektorze publicznym” z 2004 r. Jedynie nową podstawą do opracowania standardów kontroli zarządczej w stosunku do standardów kontroli finansowej były „Zmienione Standardy Kontroli wewnętrznej służące skutecznemu zarządzaniu” Komisji Europejskiej przyjęte w 2007 r.