VAT przy inwestycjach przekazywanych w trwały zarząd

Gmina ma prawo do odliczenia podatku od towarów i usług (VAT) naliczonego w związku z realizacją inwestycji, które są przekazywane w trwały zarząd gminnym jednostkom budżetowym i służą im do wykonywania czynności opodatkowanych VAT (art. 86 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług; ustawa o VAT). Nawet przy założeniu, że jednostka budżetowa ma status odrębnego od gminy podatnika, występuje ona w takiej sytuacji w charakterze niesamodzielnym, a jednocześnie realizuje działania związane z czynnościami opodatkowanymi, które ciążą na gminie. Faktury wystawione na gminę w związku z wytworzonym majątkiem, który został przekazany do jednostki organizacyjnej, jaką jest jednostka budżetowa (np. ośrodek sportu i rekreacji; dalej: OSiR), umożliwią skorzystanie przez gminę z prawa do odliczenia. Jeżeli jednostka budżetowa nie jest samodzielnym podatnikiem, a jest to działalność w ramach struktury gminy, nie można mówić o czynnościach przekazania środka trwałego jednostce jako zwolnionych z VAT czy też niepodlegających opodatkowaniu, ponieważ nie ma odpłatności tych czynności. W konsekwencji, wykonywanie czynności opodatkowanej przez jednostkę budżetową (np. OSiR) jest czynnością opodatkowaną, tak jakby sama gmina ją wykonywała.

Takie stanowisko zajął Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w wyroku z 29 stycznia 2014 r. (sygn. akt III SA/Gl 1806/13).

Stan faktyczny

Zagadnienie odliczenia VAT przez gminę w związku z realizacją inwestycji przekazanych w trwały zarząd jednostkom budżetowym pojawiło się na tle następującego stanu faktycznego.

Gmina wystąpiła z wnioskiem o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów ustawy o VAT. We wniosku wskazała, że prowadzi liczne prace inwestycyjne, które wiążą się z ponoszeniem różnego rodzaju wydatków na wytworzenie, remonty lub modernizacje infrastruktury technicznej oraz budynków użyteczności publicznej (takich jak baseny, hale sportowe). Faktury związane z realizacją inwestycji są wystawiane na gminę. Po zakończeniu prac wytworzone mienie jest przekazywane przez gminę w trwały zarząd gminnym jednostkom budżetowym, które wykorzystują przekazane im obiekty do realizacji zadań powierzonych im przez gminę w zakresie:

1) czynności nakierowanych na zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty, wykonywanych nieodpłatnie i pozostających poza zakresem opodatkowania VAT oraz

2) komercyjnej działalności gospodarczej, która jest realizowana odpłatnie na podstawie umów cywilnoprawnych i podlega opodatkowaniu VAT, np. bilety wstępu na basen czy imprezy organizowane w hali sportowo-widowiskowej pobierane przez OSiR.