REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kiedy wójt nie może dogadać się z mieszkańcami

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Iwona Sawicka

REKLAMA

Konflikty między radą gminy, wójtem i mieszkańcami są częstym zjawiskiem w polskiej rzeczywistości. Mieszkańcy oskarżają organy gminy i urzędników o korupcję i działanie na szkodę społeczności lokalnej. Natomiast urzędnicy twierdzą, że są to jedynie pomówienia i odwet osób niezadowolonych z niekorzystnego dla nich rozstrzygnięcia określonej sprawy. W celu zapobiegania i łagodzenia takich konfliktów wprowadzano do ustawodawstwa przepisy umożliwiające mieszkańcom kontrolę władz samorządowych, a jednocześnie chroniące te organy przed działaniami osób, które z powodu swoich partykularnych interesów mogłyby destabilizować ich funkcjonowanie.

Prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne gwarantuje art. 61 Konstytucji RP. W celu jego realizacji przyznano obywatelom prawo dostępu do dokumentów oraz wstępu na posiedzenia kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów (np. sesje rady gminy), z możliwością rejestracji dźwięku lub obrazu. Prawo to doprecyzowuje art. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej, w myśl którego każdemu przysługuje prawo do informacji publicznej, a od osoby je wykonującej nie można żądać wykazania interesu prawnego lub faktycznego. Informacja publiczna może być udostępniania m.in. w Biuletynie Informacji Publicznej, na wniosek, w drodze wyłożenia lub ogłoszenia w miejscach ogólnie dostępnych.
Udział w sesji i dostęp do dokumentów
Zasadę jawności działalności organów gminy (rada gminy, wójt) potwierdza art. 11b ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym. Ograniczenia jawności mogą wynikać wyłącznie z ustaw.
Mieszkańcy gminy mogą występować o udzielenie informacji, brać udział w sesjach rady gminy i posiedzeniach jej komisji. Przysługuje im również prawo dostępu do dokumentów wynikających z wykonywania zadań publicznych, w tym protokołów posiedzeń organów gminy i komisji rady gminy. Zasady dostępu do dokumentów i korzystania z nich określa statut gminy.
Statut gminy może przewidywać, że dokumenty z zakresu działania rady i jej komisji (protokoły, rejestr uchwał) udostępniane są np. w biurze obsługi rady w dniach pracy urzędu gminy w godzinach przyjmowania interesantów lub jedynie w określonym dniu w ściśle wskazanych godzinach (np. od 8 do 15 w ostatni czwartek miesiąca). Natomiast dokumenty z zakresu działania wójta oraz urzędu – w zależności od postanowień statutu – mogą być dostępne w biurze sekretarza gminy albo określonym referacie urzędu, w dniach i godzinach przyjmowania interesantów lub w ściśle określonym terminie, np. w środy od godziny 10 do 16.
Statuty przyznają mieszkańcom możliwość sporządzania notatek, odpisów i wyciągów oraz fotografowania i kopiowania tych dokumentów. Jednak zainteresowani mogą wykonywać te czynności wyłącznie w urzędzie gminy oraz z reguły w asyście pracownika urzędu. W niektórych urzędach prowadzony jest również specjalny rejestr, w którym odnotowuje się: komu, kiedy i w jakim zakresie dane zostały udostępnione.
Ponadto obowiązek udostępniania informacji o finansach gminy precyzują art. 61 ustawy o samorządzie gminnym oraz art. 11 ustawy o finansach publicznych. Obejmuje on m.in. obowiązek ogłaszania uchwały budżetowej i sprawozdania z jej wykonania oraz informowania mieszkańców gminy o założeniach projektu budżetu, kierunkach polityki społecznej i gospodarczej oraz wykorzystywaniu środków budżetowych, jawność debat budżetowych.
Statut każdej gminy określa również sposób prowadzenia sesji przez przewodniczącego, np. udzielania głosu radnym i osobom z publiczności oraz stosowania środków dyscyplinujących radnych i mieszkańców uczestniczących w sesji, np. wskazuje, w jakich okolicznościach można odebrać głos oraz usunąć z sali obrad osoby zakłócające swoim zachowaniem prowadzenie sesji.
Krytyka tak, pomówienia nie
Osoby niezadowolone z działalności rady gminy, wójta lub poszczególnych urzędników mogą swoje zastrzeżenia wyrażać w formie prawem przewidzianej, np. zgłaszając skargi lub wnioski w trybie przepisów k.p.a, doniesienia do prokuratury w razie zaistnienia przestępstwa (łapownictwa, płatnej protekcji) lub utrudniania im dostępu do informacji publicznej. Taka działalność jest wykonywaniem kontroli społecznej nad działalnością organów władzy samorządowej.
Jednak rozpowszechnianie nieprawdziwych informacji na temat radnych czy urzędników może narazić osoby rozpowszechniające takie informacje na odpowiedzialność karną za zniesławienie. W myśl art. 212 k.k., kto pomawia (w tym za pomocą środków masowego komunikowania) inną osobę, grupę osób, instytucję, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej o takie postępowanie lub właściwości, które mogą poniżyć ją w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności, podlega grzywnie, karze ograniczenia albo pozbawienia wolności. Przestępstwa te ścigane są z oskarżenia prywatnego.
Jednak w celu zagwarantowania obywatelom swobodnego wyrażania swoich opinii na temat m.in. funkcjonariuszy publicznych, art. 213 k.k. przewiduje, że nie popełnia zniesławienia, kto publicznie podnosi lub rozgłasza prawdziwy zarzut służący obronie społecznie uzasadnionego interesu. Nie wyłącza to odpowiedzialności sprawcy za zniewagę ze względu na formę podniesienia lub rozgłoszenia zarzutu.
Ponadto w związku z wykonywaniem mandatu, radny zaliczany został do funkcjonariuszy publicznych (art. 25 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym i art. 115 par. 13 k.k.) i do ochrony jego działalności, w związku z wykonywaniem czynności służbowych, stosuje się 226 k.k. W myśl tego przepisu, kto znieważa funkcjonariusza publicznego albo osobę do pomocy mu przybraną, podczas lub w związku z pełnieniem obowiązków służbowych, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. Przepis ten stosuje się, jeżeli do zniewagi doszło w związku z wykonywaniem czynności służbowych. Natomiast gdy zniewaga takiej osoby jest następstwem osobistych zadrażnień, sprawca może odpowiadać na podstawie art. 216 k.k.
Natomiast zgodnie z art. 224 par. 1 k.k., karze pozbawienia wolności do lat 3 podlega każdy, kto przemocą lub groźbą bezprawną wywiera wpływ na czynności urzędowe organu administracji rządowej, innego organu państwowego lub samorządu terytorialnego. Ponadto tej samej karze podlega osoba, która stosuje przemoc lub groźbę bezprawną w celu zmuszenia funkcjonariusza publicznego albo osoby do pomocy mu przybranej do przedsięwzięcia lub zaniechania prawnej czynności służbowej.


Iwona Sawicka

PODSTAWA PRAWNA
• Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2001 r. nr 142, poz. 1591 z późn. zm.).
• Ustawa z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2003 r. nr 15, poz. 148 z późn. zm.).
• Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. nr 112, poz. 1198 z późn. zm.).
Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Jak i kiedy rezerwować wakacje, żeby było najtaniej?

Jak Polacy planują wakacje? Na ostatnią chwilę czy z wyprzedzeniem? Jak najtaniej zarezerwować hotel? Czy Polacy chętnie spędzają wakacje w kraju?

Kalendarz szczepień dorosłych [TABELA]

Kalendarz szczepień dorosłych. Kiedy i na co warto się zaszczepić? Które szczepionki są szczególnie zalecane dla seniorów? Ile dawek poszczególnych szczepionek? Polskie Towarzyszko Medycyny rodzinnej we współpracy z Fundacją MY PACJENCI opracowało kalendarz szczepień dla dorosłych.

Branża pirotechniczna chce wzmocnić potencjał obronny kraju

W odpowiedzi na zapowiadane przez rząd plany dotyczące szeroko zakrojonych szkoleń wojskowych, przedstawiciele branży pirotechnicznej, w liście wysłanym do ministrów obrony oraz spraw wewnętrznych i administracji, podkreślają swoje unikalne kompetencje i zasoby. Chodzi o wzmocnienie bezpieczeństwa państwa oraz efektywną współpracę ze strukturami obronnymi.

Od 1 stycznia 2026 r. nowy obowiązek jednostek sektora finansów publicznych. Chodzi o zmiany w zakresie rejestru umów

Od 1 stycznia 2026 r. nowy obowiązek jednostek sektora finansów publicznych. Chodzi m.in. o zmiany w zakresie rejestru umów. Projekt nowelizacji trafił do opiniowania. Projektodawcą jest Ministerstwo Finansów.

REKLAMA

8400 zł brutto dla pracowników pomocy społecznej? 3-miesięczny urlop? Związkowcy przedstawili propozycje

Ile zarabia pracownik pomocy społecznej? A ile powinien zarabiać? Związkowa Alternatywa domaga się radykalnej poprawy warunków pracy i wynagrodzeń zatrudnionych w tym sektorze. Związek oczekuje skokowego wzrostu płac, dotrzymania przez rząd złożonych wcześniej obietnic, a także zapewnienia urlopu regeneracyjnego i warunków do rozwoju zawodowego dla wszystkich zatrudnionych w sektorze pomocy społecznej.

Gminy mają problemy finansowe, bo słabo ściągają zaległe czynsze, podatki, kary i tym podobne zobowiązania

Podatki, czynsze za mieszkania komunalne, wodę, wywóz śmieci, alimenty i mandaty – takich opłat nie regulują konsumenci oraz firmy wobec gmin. Nazbierało się tego już ponad 17,5 miliarda złotych. Jednocześnie gminy narzekają na brak pieniędzy na remonty, budowę mieszkań i inne ważne przedsięwzięcia.

36 lat w oczekiwaniu na diagnozę. Pacjenci z chorobami rzadkimi wciąż czekają na zmiany

W Polsce ponad 3 miliony osób zmaga się z chorobami rzadkimi, a system opieki zdrowotnej wciąż nie jest odpowiednio przystosowany do ich potrzeb. Czas oczekiwania na diagnozę często rozciąga się na lata, co prowadzi do pogorszenia zdrowia pacjentów i stanowi ogromne obciążenie dla ich rodzin. Oto historie pacjentów, którzy latami czekali na diagnozę.

4666 zł dla każdego sołtysa? Wybory organizowane przez PKW?

Czy sołtysi otrzymają wynagrodzenia na poziomie ustawowej płacy minimalnej? Czy wybory na sołtysa będą organizowane przez Państwową Komisję Wyborczą, a kandydaci organizować będą kampanie w swoich wsiach? Profesjonalizacje działań najmniejszych jednostek administracyjnych zaproponował jeden z kandydatów na Prezydenta PR.

REKLAMA

Status ochrony wilka. Komisja Europejska proponuje zmiany

7 marca 2025 r. weszły w życie zmiany dotyczące załączników do konwencji berneńskiej. Chodzi o zmianę statusu ochrony wilka. Komisja UE proponuje dostosowanie statusu ochrony wilka w prawodawstwie UE do konwencji berneńskiej.

Poradnik kryzysowy. Pierwsze 72 h każde gospodarstwo powinno przetrwać o własnych siłach

Do końca roku do obywateli ma trafić tzw. poradnik kryzysowy. Robert Klonowski z MSWiA przekazał PAP: - Przez trzy dni wszyscy obywatele, każde gospodarstwo domowe, powinno przetrwać o własnych siłach.

REKLAMA