REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Praktyczne ujęcie funkcjonowania służby przygotowawczej

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Rafał Wdowicz

REKLAMA

Służba przygotowawcza nabiera szczególnego znaczenia w dobie kryzysu dotykającego także sektor jednostek finansów publicznych. Przy ograniczonych lub braku możliwości zabezpieczenia dodatkowych środków na rozwój administracji wartością jest fachowe podejście do inwestowania w kapitał ludzki, nie tylko w wymiarze finansowym.

Prawidłowo zorganizowany proces służby przygotowawczej powinien zaowocować właściwym przygotowaniem pracownika do wypełnienia obowiązków. Jeśli na tym etapie dopuszczone zostaną zaniedbania, to w późniejszych etapach kariery zawodowej trudno będzie zniwelować złe nawyki, minimalistyczne podejście do pracy.

REKLAMA

W zakresie sposobu organizacji służby przygotowawczej można wyróżnić następujące podejścia:

1. Samodzielna organizacja służby dla danego urzędu. Proces służby dotyczy pracowników jednego urzędu. Obejmuje on część teoretyczną i praktyczną. Przeprowadzony jest własnymi zasobami. Szkolenia, warsztaty prowadzone są przez doświadczonych pracowników.

2. Wspólna organizacja służby obejmująca pracowników urzędu oraz podległych jednostek organizacyjnych. Wiele samorządów podjęło trud wspólnej organizacji służby dla swoich jednostek.

REKLAMA

3. Uczestnictwo w zewnętrznych formach organizacji służby. Wiele urzędów z uwagi zarówno na brak wewnętrznych trenerów, jak i niewielką fluktuację kadr uczestniczy w służbie organizowanej przez firmy szkoleniowe, doradcze. Można zaobserwować wiele inicjatyw w tym zakresie. Firmy szkoleniowe proponują kilku, kilkunastu urzędom gminnym, w których w ciągu roku przeprowadza się kilka naborów, swoje usługi w zakresie przeprowadzenia służby przygotowawczej. Warto także zwrócić uwagę, że także duże personalnie urzędy zlecają organizację służby podmiotom zewnętrznym. Wiele tych podmiotów organizuje służbę w ramach dofinansowania z Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (dalej: PO KL).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

4. Innowacyjne formy organizacji służby. Wykorzystując nowoczesne metody i narzędzia uczenia, zwłaszcza informatyczne, niektóre urzędy zorganizowały proces służby na podstawie platformy e-learningowej, udostępniając materiały szkoleniowe w formie interaktywnych kursów, testów, case studies. Cały proces może odbywać się w formie elektronicznej. Także weryfikacja postępu służby w zakresie oceny zdobytej wiedzy przez opiekuna dokonuje się poprzez platformę.

5. Elektroniczna służba na portalu internetowym uruchomionym przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji (dalej: MSWiA). Portal ten powstał w ramach projektu systemowego „Szkolenie i pomoc doradcza w zakresie etyki i unikania konfliktu interesu w samorządzie terytorialnym”, Działanie 5.2 PO KL. Ma na celu umożliwienie pracownikom zainteresowanych jednostek odbycia służby. Poprzez zarejestrowanie danej jednostki na portalu pracownik może bezpłatnie odbyć służbę. Szczegółowe informacje dostępne są na stronie www.mswia.gov.pl.

Prawidłowo zdefiniowany system służby przygotowawczej powinien obejmować następujące elementy:

1. Zasady kierowania pracowników do służby przygotowawczej, z uwzględnieniem takich aspektów, jak:

● formalne kryteria kierowania, z określeniem, jaka jest poszczególna rola zaangażowanych osób, jakie obowiązują wewnętrzne wystandaryzowane formularze,

● kryteria zwolnienia z odbywania służby,

● termin rozpoczęcia i okres służby, od czego jest uzależniony,

● postępowanie w sytuacjach nadzwyczajnych (np. choroba, inna dłuższa nieobecność – najczęściej w takich przypadkach okres służby ulega przedłużeniu o czas nieobecności).

2. Zakres służby przygotowawczej

● określenie celu ogólnego i celów cząstkowych służby,

● określenie programu służby z uwzględnieniem części teoretycznej i praktycznej.

3. Przebieg służby przygotowawczej

● wyznaczenie opiekuna,

● określenie zasad realizacji służby w trakcie wykonywania obowiązków służbowych,

● wskazanie sposobu monitorowania realizacji programu służby i postępu,

● podjęcie decyzji o dopuszczeniu pracownika do egzaminu.

4. Egzamin

● powołanie komisji egzaminacyjnej,

● zakres egzaminu,

● regulamin pracy komisji egzaminacyjnej,

● dokumentacja prac komisji.


5. Ślubowanie

● zasady składania ślubowania,

● nadanie doniosłego charakteru tej uroczystości,

● formalne potwierdzenie złożenia ślubowania.

Czytaj także: Czy osoba zatrudniona na zastępstwo powinna przejść służbę przygotowawczą>>

Praktyczne rady

REKLAMA

W trakcie organizacji służby przygotowawczej pojawia się wiele kwestii związanych z zapewnieniem warunków do jak najlepszej jej realizacji. Jedną z nich jest określenie czasu, jaki pracownik powinien poświęcić na realizację części teoretycznej i praktycznej. Służba oprócz form szkoleniowych powinna odbywać się w formie samokształcenia oraz realizacji zajęć praktycznych. Z jednej strony trudno pozwolić sobie na to, aby pracownik przez okres 3 miesięcy nic nie robił tylko szkolił się, czytał prasę specjalistyczną, czy przeglądał tematyczne portale internetowe. Byłoby to działanie nieefektywne dla urzędu, jak i dyskomfortowe dla pracownika. Z drugiej strony wyznaczanie dużej liczby zadań niepozwalających na wygospodarowanie w czasie dnia pracy czasu na samokształcenie, tylko zmuszające do uczenia się po pracy też nie jest właściwym rozwiązaniem.

Mając na uwadze te skrajności, należy zoptymalizować czas w ciągu dnia pracy, jaki pracownik powinien przeznaczyć na realizację zadań, a jaki na samokształcenie, zapoznawanie się z przepisami prawa, wewnętrznymi regulacjami. Można określić, że w ciągu dnia pracy jedną, półtorej godziny pracownik powinien przeznaczyć na samokształcenie.

Kolejną kwestią jest zapewnienie warunków do jak najlepszego praktycznego zapoznania się ze specyfiką funkcjonowania całego urzędu. Spędzanie całego czasu służby na swoim stanowisku pracy i wykonywanie czynności z nim związanych nie pozwoli, „zza tego biurka” na poznanie procesów przenikających przez różne komórki organizacyjnego. Warto rozważyć możliwość odbycia części służby w innych komórkach organizacyjnych, zwłaszcza tych współpracujących z macierzystą komórką. W każdym urzędzie można wyróżnić piony, które z racji swoich zadań zapewniają obsługę dla wszystkich komórek. Takimi są piony: finansowe, organizacyjno-administracyjne, inwestycyjne, prawne, obsługi organów samorządu. Można ustalić harmonogram odbywania służby w innych wydziałach z wyznaczeniem konkretnych celów.

Istota egzaminu

Następną istotną rzeczą jest organizacja jak najbardziej obiektywnego, przekrojowego egzaminu pozwalającego ocenić zarówno wiedzę, jak i umiejętności niezbędne do wykonywania zadań na stanowisku pracy. Najczęściej egzamin składa się z części pisemnej (w trakcie której pracownik udziela odpowiedzi na pytania zamknięte i otwarte) oraz ustnej.

Mając na uwadze poznanie praktycznego sposobu wykorzystania zdobytej wiedzy i umiejętności, warto rozważyć dodanie do zakresu egzaminu jednego, dwóch zadań z zakresu obowiązków służbowych pracownika. Może to być napisanie projektu decyzji wraz z uzasadnianiem, odpowiedzi na pismo, dokonanie analizy.

Od dopracowanego zakresu merytorycznego i właściwej adaptacji społeczno-zawodowej zależeć będzie, czy pracownik ślubując (...) że na zajmowanym stanowisku będę służyć państwu polskiemu i wspólnocie samorządowej, przestrzegać porządku prawnego i wykonywać sumiennie powierzone mi zadania będzie w pełni je realizował na stanowisku pracy. W tekście ślubowania zawarte jest zobowiązanie do służebnej pracy, której jakość dotyczy ogółu mieszkańców. A przecież administracja to znaczy być pomocnym.

Czytaj także: Warto dobrze przygotować się do pracy urzędnika>>

Tabela. Przykładowy zakres tematyczny programu służby przygotowawczej w jednostkach samorządu terytorialnego

@RY1@i41/2010/022/i41.2010.022.000.0036.001.jpg@RY2@

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Gazeta Samorządu i Administracji

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Przeciwdziałanie praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu w JST. Najważniejsze informacje

System przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu dotyczy również jednostek samorządu terytorialnego. Z tego powodu są one objęte szeregiem obowiązków. Co trzeba wiedzieć o obowiązujących przepisach? Oto lista 10 najważniejszych informacji!

Od 1 września 2025 r. podwyżka o 8 i 16 zł za odbiór śmieci w Krakowie

Od 1 września w Krakowie wzrośnie opłata za odbiór śmieci posegregowanych: z 27 do 35 zł miesięcznie od jednego mieszkańca. W przypadku odpadów nieposegregowanych stawka zwiększy się z 54 do 70 zł od mieszkańca.

MKiŚ: wyznaczamy lasy społeczne z ograniczoną wycinką drzew. 158 tys. ha wokół 11 największych aglomeracji

Ministerstwo Klimatu i Środowiska poinformowało 2 lipca 2025 r., że zakończyło pierwszy etap projektu wyznaczania lasów społecznych wokół największych polskich miast. To przełomowy krok w kierunku zmiany podejścia do gospodarki leśnej - z naciskiem na potrzeby społeczne, zdrowotne i ekologiczne mieszkańców aglomeracji. O szczegółach w trakcie konferencji prasowej mówiła ministra klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska oraz wiceminister klimatu i środowiska, główny konserwator przyrody Mikołaj Dorożała.

Zmiany w opłatach za śmieci – będą nowe zasady segregacji, ulgi i kontrola deklaracji [PROJEKT MKiŚ]

W wykazie prac legislacyjnych pojawił się projekt nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Chodzi o zmiany w funkcjonowaniu systemu gospodarowania odpadami na poziomie gminnym, które w ocenie projektodawców będą odpowiadać na realne potrzeby JST oraz mieszkańców.

REKLAMA

RPO: Dość "wrogich przejęć" między gminami. Potrzebna kontrola sądowa

Rzecznik Praw Obywatelskich apeluje do premiera Donalda Tuska o zawieszenie kontrowersyjnych decyzji dotyczących zmian granic gmin do czasu wprowadzenia nowych przepisów. Od lat brakuje skutecznej kontroli sądowej nad decyzjami Rady Ministrów, które prowadzą do konfliktów między samorządami.

Granica polsko-niemiecka. Polska wprowadza kontrole. Przedsiębiorcy mają 3 pytania

Czy Niemcy przerzucają imigrantów do Polski? Co z granicą polsko-niemiecką? Polska wprowadza kontrole graniczne w celu zapobiegania napływom nielegalnych migrantów. Co na to Niemcy?

Premier Tusk: po rekonstrukcji w rządzie będą wyłącznie przyzwoici ludzie; około 15 lipca zapadną decyzje personalne

W dniu 30 czerwca 2025 r. na konferencji prasowej Premier Donald Tusk zapowiedział, że około 15 lipca zaproponuje kształt rządu po rekonstrukcji. Rozmowy w tej sprawie są prowadzone z liderami koalicyjnych ugrupowań - PSL, Polski 2050 i Lewicy. Żyjemy w ustrojowym bałaganie, podważane są obiektywne kryteria prawne, dlatego chciałbym, by politycy kierowali się naturalnymi kryteriami, jak zdrowy rozsądek czy zwykła ludzka przyzwoitość, i tacy będą ministrowie po rekonstrukcji - mówił 27 czerwca 2025 r. na konferencji prasowej premier Donald Tusk.

Nowelizacja specustawy powodziowej. Nowe zadania i obowiązki samorządów

Możliwość zamiany zniszczonych nieruchomości na lokale komunalne, obowiązek raportowania decyzji WZ, świadczenie lokalowe, premia powodziowa czy ułatwienia proceduralne w odbudowie zniszczonych domów i obiektów – to najważniejsze zmiany w specustawie powodziowej. Nowelizacja ustawy wzmacnia kompetencje JST, daje im nowe narzędzia, ale też nakłada dodatkowe obowiązki administracyjne i sprawozdawcze.

REKLAMA

Czym różni się „odbiór” odpadów komunalnych z nieruchomości od „przyjmowania odpadów”

NSA przypomniał gminom, że ustawodawca rozróżnia pojęcia odbierania odpadów komunalnych od ich przyjmowania i wprowadza odrębnie różne sposoby oddawania odpadów. Co za tym idzie – mechanizmy nie mogą być traktowane jako formy zamienne, kształtowane według własnego uznania gminy.

Wydruk zdjęcia z Google Street View jako dowód w sprawie administracyjnej

Dowodem w postępowaniu administracyjnym może być wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. Dlatego wydrukom z Geoportalu oraz wydrukom zdjęć Google Street View nie można odmówić mocy dowodowej. Stanowią one jednak tzw. dowody nienazwane i nie mają prawem przewidzianej mocy dowodowej – tak jak w przypadku dokumentów urzędowych, które sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy państwowe w ich zakresie działania stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo stwierdzone.

REKLAMA