REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jawność działania organów gminy

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Maciej J. Nowak
Jawność działania organów gminy/ Fot. Fotolia
Jawność działania organów gminy/ Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Jedną z kluczowych zasad w funkcjonowaniu organów gminy jest ich jawność. Władza samorządowa pochodzi wprost od konkretnych obywateli tworzących daną wspólnotę. W związku z tym obywatele ci mają pełne prawo zaznajomienia się ze sprawami realizowanymi przez te władze.

Działalność organów gminy jest jawna, a jej ograniczenia mogą wynikać wyłącznie z ustaw (art. 11b ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym; dalej: u.s.g.). Zasada jawności działania organów administracji publicznej ma charakter uniwersalny. Należy ją szeroko odnosić także do podmiotów reprezentujących osoby prawne samorządu terytorialnego albo jednostki organizacyjne samorządu terytorialnego, podmiotów reprezentujących inne osoby lub jednostki organizacyjne dysponujące majątkiem publicznym, a także organy osób prawnych, w których JST mają pozycję dominującą. Jawność ta obejmuje przede wszystkim prawo obywateli do uzyskiwania informacji oraz do wstępu na sesje rady gminy i posiedzenia jej komisji, prawo do dostępu do dokumentów wynikających z wykonywania zadań publicznych, w tym protokołów posiedzeń organów gminy i komisji rad gminy.

REKLAMA

Zobacz również: Przepisy karne w aktach prawa miejscowego gminy

REKLAMA

W orzecznictwie wskazuje się w związku z tym, że w obradach komisji – w tym również komisji rewizyjnej – mogą uczestniczyć, z uwagi na ich jawność, wszystkie osoby. Dotyczy to również osób, które nie są mieszkańcami gminy. Osoby te, oczywiście, nie mają prawa do głosowania (wyrok WSA w Łodzi z 8 maja 2014 r., sygn. akt I SA/Łd 6/14). Jawność życia publicznego nie może być rozumiana wąsko jako jawność obrad rady gminy, ale szeroko, jako jawność głosowań przy podejmowaniu decyzji (wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim z 30 marca 2011 r., sygn. akt II SA/Go 105/11). W wykonywaniu zasady jawności władze gminne mają obowiązek udostępniania na stronach urzędowego publikatora teleinformatycznego – Biuletynu Informacji Publicznej (BIP) – informacji publicznych, które znajdują się w ich posiadaniu. Przez pojęcie szeroko rozumianego prawa do informacji należy rozumieć także prawo obywatela do rejestracji obrazu z obrad kolegialnych organów władz pochodzących z powszechnych wyborów (wyrok WSA w Łodzi z 9 lipca 2008 r., sygn. akt II SA/Łd 89/08).

Szczegółowe zasady w tym zakresie określa statut gminy. Statut w zakresie, w jakim określa dostęp do dokumentów i korzystania z nich, nie może wyłączać zasady jawności działania gminy i np. ograniczać dostępu do dokumentu, jakim jest protokół sesji rady przed jego przyjęciem (wyrok WSA w Poznaniu z 8 maja 2014 r., sygn. akt II SAB/Po 19/14). Tak więc trzeba pamiętać o tym, że rada gminy nie ma żadnych podstaw, aby w statucie ograniczać zasadę jawności życia publicznego.

Regulacja ta, czyli art. 11b u.s.g., nie stanowi osobnej delegacji do ustanawiania w statucie nowych opłat za udostępnianie informacji publicznych (wyrok WSA z 14 maja 2009 r., sygn. akt II SA/Op 114/09).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Kwestie dotyczące jawności funkcjonowania organów administracji publicznej muszą być rozpatrywane w powiązaniu z przepisami o dostępie do informacji publicznej. Są w niej określone szczegółowe elementy dostępu do informacji publicznej.

Zgodnie z tym, udostępnianie informacji publicznych następuje w drodze:

1) ogłaszania informacji publicznych, w tym dokumentów urzędowych, w BIP,

2) udostępniania informacji publicznych na wyraźne żądanie zainteresowanego w danej sprawie,

3) wstępu na posiedzenia organów administracji publicznej i udostępniania materiałów dokumentujących te posiedzenia,

4) udostępniania w centralnym repozytorium.

MACIEJ J. NOWAK

Autor jest radcą prawnym, ekspertem w zakresie prawa administracyjnego

PODSTAWA PRAWNA

● art. 11b ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (j.t. Dz.U. z 2015 r. poz. 1515)

Polecamy serwis: Ustrój i jednostki

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Gazeta Samorządu i Administracji

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
MKiŚ: wyznaczamy lasy społeczne z ograniczoną wycinką drzew. 158 tys. ha wokół 11 największych aglomeracji

Ministerstwo Klimatu i Środowiska poinformowało 2 lipca 2025 r., że zakończyło pierwszy etap projektu wyznaczania lasów społecznych wokół największych polskich miast. To przełomowy krok w kierunku zmiany podejścia do gospodarki leśnej - z naciskiem na potrzeby społeczne, zdrowotne i ekologiczne mieszkańców aglomeracji. O szczegółach w trakcie konferencji prasowej mówiła ministra klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska oraz wiceminister klimatu i środowiska, główny konserwator przyrody Mikołaj Dorożała.

Zmiany w opłatach za śmieci – będą nowe zasady segregacji, ulgi i kontrola deklaracji [PROJEKT MKiŚ]

W wykazie prac legislacyjnych pojawił się projekt nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Chodzi o zmiany w funkcjonowaniu systemu gospodarowania odpadami na poziomie gminnym, które w ocenie projektodawców będą odpowiadać na realne potrzeby JST oraz mieszkańców.

RPO: Dość "wrogich przejęć" między gminami. Potrzebna kontrola sądowa

Rzecznik Praw Obywatelskich apeluje do premiera Donalda Tuska o zawieszenie kontrowersyjnych decyzji dotyczących zmian granic gmin do czasu wprowadzenia nowych przepisów. Od lat brakuje skutecznej kontroli sądowej nad decyzjami Rady Ministrów, które prowadzą do konfliktów między samorządami.

Granica polsko-niemiecka. Polska wprowadza kontrole. Przedsiębiorcy mają 3 pytania

Czy Niemcy przerzucają imigrantów do Polski? Co z granicą polsko-niemiecką? Polska wprowadza kontrole graniczne w celu zapobiegania napływom nielegalnych migrantów. Co na to Niemcy?

REKLAMA

Premier Tusk: po rekonstrukcji w rządzie będą wyłącznie przyzwoici ludzie; około 15 lipca zapadną decyzje personalne

W dniu 30 czerwca 2025 r. na konferencji prasowej Premier Donald Tusk zapowiedział, że około 15 lipca zaproponuje kształt rządu po rekonstrukcji. Rozmowy w tej sprawie są prowadzone z liderami koalicyjnych ugrupowań - PSL, Polski 2050 i Lewicy. Żyjemy w ustrojowym bałaganie, podważane są obiektywne kryteria prawne, dlatego chciałbym, by politycy kierowali się naturalnymi kryteriami, jak zdrowy rozsądek czy zwykła ludzka przyzwoitość, i tacy będą ministrowie po rekonstrukcji - mówił 27 czerwca 2025 r. na konferencji prasowej premier Donald Tusk.

Nowelizacja specustawy powodziowej. Nowe zadania i obowiązki samorządów

Możliwość zamiany zniszczonych nieruchomości na lokale komunalne, obowiązek raportowania decyzji WZ, świadczenie lokalowe, premia powodziowa czy ułatwienia proceduralne w odbudowie zniszczonych domów i obiektów – to najważniejsze zmiany w specustawie powodziowej. Nowelizacja ustawy wzmacnia kompetencje JST, daje im nowe narzędzia, ale też nakłada dodatkowe obowiązki administracyjne i sprawozdawcze.

Czym różni się „odbiór” odpadów komunalnych z nieruchomości od „przyjmowania odpadów”

NSA przypomniał gminom, że ustawodawca rozróżnia pojęcia odbierania odpadów komunalnych od ich przyjmowania i wprowadza odrębnie różne sposoby oddawania odpadów. Co za tym idzie – mechanizmy nie mogą być traktowane jako formy zamienne, kształtowane według własnego uznania gminy.

Wydruk zdjęcia z Google Street View jako dowód w sprawie administracyjnej

Dowodem w postępowaniu administracyjnym może być wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. Dlatego wydrukom z Geoportalu oraz wydrukom zdjęć Google Street View nie można odmówić mocy dowodowej. Stanowią one jednak tzw. dowody nienazwane i nie mają prawem przewidzianej mocy dowodowej – tak jak w przypadku dokumentów urzędowych, które sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy państwowe w ich zakresie działania stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo stwierdzone.

REKLAMA

Zamówienia publiczne: jakie zmiany są konieczne? 130 tys. zł progu zamiast 80 tys. zł

Konieczne są zmiany w zamówieniach publicznych. Pierwsza dotyczy zasady konkurencyjności, której prawidłowe stosowanie sprawia beneficjentom duże problemy. Druga zmiana polega na podwyższeniu progu kwotowego na 130 tys. zł.

NSZZ „Solidarność” na wojennej ścieżce z MEN: To nie reforma, to degradacja zawodu nauczyciela!

Krajowa Sekcja Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność” ostro krytykuje planowane przez Ministerstwo Edukacji zmiany w zatrudnianiu specjalistów oraz rozszerzenie obowiązków nauczycieli bez dodatkowego wynagrodzenia. Związkowcy alarmują: MEN łamie prawo pracy, podważa autorytet pedagogów i ignoruje realne potrzeby oświaty. W tle – groźba protestów i oskarżenia o systemowe niszczenie zawodu nauczyciela.

REKLAMA