REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jednostki pomocnicze gminy

Maciej J. Nowak
Prawo, ustrój, jednostki./ Fot. Fotolia
Prawo, ustrój, jednostki./ Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Co do zasady, gmina odpowiada za realizację powierzonych jej zadań. Ustawodawca nie wyklucza jednak, żeby jakaś ich część była realizowana przez specjalnie powołane do tego jednostki pomocnicze.

Gmina może tworzyć jednostki pomocnicze (art. 5 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym). Jednostkami takimi mogą być przede wszystkim sołectwa, dzielnice oraz osiedla, ale przepisy nie wykluczają również możliwości powoływania innych jednostek pomocniczych. Jednostką taką może być także położone na terenie gminy miasto. O prawach jednostek pomocniczych wypowiadały się wielokrotnie sądy. Na przykład nie mogą one uczestniczyć na prawach strony w postępowaniach administracyjnych, a prawo takie nie może zostać im przyznane również przez radę gminy w formie uchwały (wyrok NSA z 6 marca 1992 r., sygn. akt SA/Wr 300/92). Jednostka pomocnicza nie ma też kompetencji do tego, aby zaciągać zobowiązania w swoim imieniu, ponieważ nie ma odrębnej osobowości prawnej, a jej działalność – w granicach określonych statutem – prowadzona jest w osobowości prawnej gminy. Odpowiedzialność za zobowiązania zaciągnięte przez wszystkie organy i jednostki pomocnicze ponosić będzie więc gmina (wyrok NSA z 26 maja 1992 r., sygn. akt SA/Wr 1248/91). Analogicznie, jednostka pomocnicza nie może zostać uznana za stronę postępowania sądowego, gdyż godziłoby to w zasadę, że stroną postępowania sądowego, a wcześniej administracyjnego, nie może być gmina, której organ wydał skarżoną decyzję (postanowienie WSA w Białymstoku z 27 września 2007 r., sygn. akt II SA/Bk 268/07).

REKLAMA

Zobacz również: Nadzór wojewody nad uchwałami jednostek pomocniczych gminy

REKLAMA

Jednocześnie swoboda gmin w tworzeniu i kształtowaniu struktury organizacyjnej jednostek pomocniczych oraz określaniu zakresu przekazanych im zadań i mienia nie pozwala na traktowanie ich jako gmin i na ochronę ich podmiotowości i samodzielności w stosunku do gmin w szerszym zakresie niż określony w przepisach powszechnie obowiązujących (wyrok NSA z 10 października 2000 r., sygn. akt II SA/Łd 1097–1108/00). Ograniczenia takie dotyczą konkretnych jednostek pomocniczych (m.in. sołectwa), które mogą być powoływane wyłącznie na obszarach o charakterze wiejskim, czyli przestrzennie wyodrębnionych obszarach o zabudowie zwartej lub rozproszonej, o istniejących funkcjach rolniczych. Nie ma przy tym znaczenia, czy obszary te znajdują się w granicach administracyjnych miasta, czy też poza jego granicami (wyrok WSA w Poznaniu z 16 sierpnia 2013 r., sygn. akt II SA/Po 686/13).

Jednostka pomocnicza tworzona jest przez radę gminy na podstawie podjętej przez nią uchwały. Uchwała taka może zostać podjęta w dowolnym dniu. Przed uchwałą niezbędne jest przeprowadzenie konsultacji w tym zakresie z mieszkańcami gminy. Może zdarzyć się również, że jednostka pomocnicza zostanie powołana przez radę gminy bezpośrednio z inicjatywy mieszkańców. Na temat szczegółowych zasad przeprowadzenia konsultacji wypowiedział się WSA w Gliwicach w wyroku z 12 marca 2007 r. (sygn. akt IV SA/Gl 1455/06). Wskazał tam, że skoro istotą konsultacji jest rzeczywiste omówienie z mieszkańcami projektu utworzenia danej jednostki pomocniczej, to procedura konsultacji nie może zostać wyczerpana jedynie poprzez powiadomienie społeczności lokalnej o planowanym przedsięwzięciu i o możliwości wyrażenia opinii. Organy gminy muszą więc powiadomić mieszkańców o formach i terminach, w których możliwe jest zaopiniowanie konkretnych projektów, złożenie dodatkowych wniosków i propozycji oraz podjęcie dyskusji nad kształtem ostatecznych rozwiązań. Rada gminy może przyjąć jedną uchwałę, w której reguluje zasady takich konsultacji, uwzględniając wskazane powyżej kwestie. Szczegółowe zasady dotyczące jednostek pomocniczych powinny być ujęte w jej statucie.

MACIEJ J. NOWAK

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Autor jest radcą prawnym, ekspertem w zakresie prawa administracyjnego

PODSTAWA PRAWNA

● art. 5 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (j.t. Dz.U. z 2013 r. poz. 594; ost. zm. Dz.U. z 2015 r. poz 1045)

Polecamy serwis: Ustrój i jednostki

Źródło: Gazeta Samorządu i Administracji

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Jak obliczyć trzynastkę dla pracownika samorządowego? RIO: nie można wliczać jednorazowych, nieperiodycznych wypłat do podstawy wymiaru dodatkowego wynagrodzenia rocznego

Regionalna Izba Obrachunkowa w piśmie z 28 stycznia 2025 r. wyjaśniła, że do podstawy wymiaru dodatkowego wynagrodzenia rocznego (tzw. trzynastki) wlicza się te składniki wynagrodzenia, które przyjmowane są do obliczenia ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy, a także wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy oraz wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy przysługujące pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy. Do tej podstawy nie wlicza się natomiast jednorazowych lub nieperiodycznych wypłat za spełnienie określonego zadania bądź za określone osiągnięcie.

Z Radomia polecisz tylko w dwóch kierunkach. Jeden wkrótce będzie zawieszony

Jedynie ponad 3 tys. pasażerów. Tylu odprawiło lotnisko w Radomiu w styczniu. To o połowę mniej niż w tym samym miesiącu 2024 roku. Polskie Porty Lotnicze przekazały, że na ten moment dostępne są dwa regularne kierunki lotów.

Jak obniżyć koszty obsługi zadań pomocy społecznej? Postulaty Unii Metropolii Polskich im. Pawła Adamowicza

Jak obniżyć koszty obsługi zadań pomocy społecznej? Postulaty Komisji ds. Polityki Społecznej i Ochrony Zdrowia Unii Metropolii Polskich im. Pawła Adamowicza dotyczące usprawnienia działania organów pomocy społeczne.

Raport o stanie gminy 2025 szybko i bez błędów. Kielce, Wrocław i Jarocin już to zrobiły ... z pomocą AI

Gminom pozostało nieco ponad 100 dni na przygotowanie obowiązkowych sprawozdań, w których co roku raportują kluczowe informacje i rozliczają się z efektów realizowanych projektów. Czy to dużo czasu? Niekoniecznie, biorąc uwagę, że gminom w zależności od ich wielkości i specyficznych potrzeb stworzenie takiego opracowania zajmuje od min. 120, do nawet 2500 godzin, czyli 312 dni (!) i może angażować aż 20 pracowników (Dane szacunkowe: Integrator Danych Miejskich IRMiR). Dlatego przygotowując raport, gmina musi nierzadko sięgać po dodatkowe wsparcie. Opracowanie dokumentu kosztuje sporo wysiłku, czasu i pieniędzy, ale zdarza się, że jego lekturą nie są zainteresowani radni, więc mieszkańcy tym bardziej. Te wszystkie problemy można rozwiązać za pomocą wsparcia sztucznej inteligencji, która wygeneruje sprawozdanie o gminie. Czy to może działać? Przypadki Kielc, Jarocina i Wrocławia pokazują, że tak.

REKLAMA

EU Navigate. Program wsparcia dla osób starszych z chorobą nowotworową

Zapraszamy do udziału w projekcie EU NAVIGATE prowadzonym przez Pracownię Badań nad Starzejącym się Społeczeństwem Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum działającą pod kierunkiem pani profesor Katarzyny Szczerbińskiej.

Co z telefonami komórkowymi w szkołach? MEN odpowiada na ważne pytania

„W 2025 r. minister edukacji planuje przeprowadzenie badań dotyczących sposobów uregulowania przez szkoły zasad korzystania z telefonów komórkowych i innych urządzeń elektronicznych.” - zapowiedziała wiceministra Katarzyna Lubnauer w odpowiedzi na interpelację poselską.

W styczniu lekarze zdiagnozowali ok. 300 tys. zachorowań na grypę. W tym sezonie zaszczepiło się niespełna 1,7 mln osób

GIS poinformował, że od początku sezonu epidemicznego 2024/2025 w związku z powikłaniami grypy zmarło prawie tysiąc osób. Ministerstwo Zdrowia podało, że przeciw zaszczepiło się w tym sezonie niespełna 1,7 mln osób. Zapasy szczepionek są, brak tylko chętnych do szczepień.

Usługi sąsiedzkie, teleopieka dla seniorów. Do 7 lutego 2025 r. gminy mogą składać wnioski o dofinansowania

Teleopieka dla seniorów. Gminy mogą składać wnioski o dofinansowania. Kto będzie mógł skorzystać z usług sąsiedzkich, w tym m.in. z dostępu do tzw. „opieki na odległość”? Ile wynosi dofinansowanie w ramach rządowego programu "Korpus Wsparcia Seniorów" na 2025 r.?

REKLAMA

Ile wynosi liczba ludności Polski na koniec 2024 roku? [Dane GUS]

Główny Urząd Statystyczny podał wstępne szacunkowe dane dotyczące liczby ludności w Polsce na koniec 2024 r. Jest spadek.

Podwyżka o 40% (marchewka) a podniesienie wieku emerytalnego (kij). Wcześniej był postulat 3 miesięcy urlopu za 7 lat pracy w jednej firmie

Autorem propozycji podwyżki o 20% w 2025 r. i o 20% w 2026 r. jest Lider Związkowej Alternatywy Piotr Szumlewicz. Mowa jest o podwyżkach płac w sferze budżetowej w tym roku i co najmniej 20 proc. w przyszłym. Wcześniej związkowiec postulował wprowadzenie urlopu 3 miesięcy za 7 lat pracy. Propozycje oceniam jako nierealne do wprowadzenia.

REKLAMA