REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jednostki pomocnicze gminy

Maciej J. Nowak
Prawo, ustrój, jednostki./ Fot. Fotolia
Prawo, ustrój, jednostki./ Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Co do zasady, gmina odpowiada za realizację powierzonych jej zadań. Ustawodawca nie wyklucza jednak, żeby jakaś ich część była realizowana przez specjalnie powołane do tego jednostki pomocnicze.

Gmina może tworzyć jednostki pomocnicze (art. 5 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym). Jednostkami takimi mogą być przede wszystkim sołectwa, dzielnice oraz osiedla, ale przepisy nie wykluczają również możliwości powoływania innych jednostek pomocniczych. Jednostką taką może być także położone na terenie gminy miasto. O prawach jednostek pomocniczych wypowiadały się wielokrotnie sądy. Na przykład nie mogą one uczestniczyć na prawach strony w postępowaniach administracyjnych, a prawo takie nie może zostać im przyznane również przez radę gminy w formie uchwały (wyrok NSA z 6 marca 1992 r., sygn. akt SA/Wr 300/92). Jednostka pomocnicza nie ma też kompetencji do tego, aby zaciągać zobowiązania w swoim imieniu, ponieważ nie ma odrębnej osobowości prawnej, a jej działalność – w granicach określonych statutem – prowadzona jest w osobowości prawnej gminy. Odpowiedzialność za zobowiązania zaciągnięte przez wszystkie organy i jednostki pomocnicze ponosić będzie więc gmina (wyrok NSA z 26 maja 1992 r., sygn. akt SA/Wr 1248/91). Analogicznie, jednostka pomocnicza nie może zostać uznana za stronę postępowania sądowego, gdyż godziłoby to w zasadę, że stroną postępowania sądowego, a wcześniej administracyjnego, nie może być gmina, której organ wydał skarżoną decyzję (postanowienie WSA w Białymstoku z 27 września 2007 r., sygn. akt II SA/Bk 268/07).

REKLAMA

Zobacz również: Nadzór wojewody nad uchwałami jednostek pomocniczych gminy

REKLAMA

Jednocześnie swoboda gmin w tworzeniu i kształtowaniu struktury organizacyjnej jednostek pomocniczych oraz określaniu zakresu przekazanych im zadań i mienia nie pozwala na traktowanie ich jako gmin i na ochronę ich podmiotowości i samodzielności w stosunku do gmin w szerszym zakresie niż określony w przepisach powszechnie obowiązujących (wyrok NSA z 10 października 2000 r., sygn. akt II SA/Łd 1097–1108/00). Ograniczenia takie dotyczą konkretnych jednostek pomocniczych (m.in. sołectwa), które mogą być powoływane wyłącznie na obszarach o charakterze wiejskim, czyli przestrzennie wyodrębnionych obszarach o zabudowie zwartej lub rozproszonej, o istniejących funkcjach rolniczych. Nie ma przy tym znaczenia, czy obszary te znajdują się w granicach administracyjnych miasta, czy też poza jego granicami (wyrok WSA w Poznaniu z 16 sierpnia 2013 r., sygn. akt II SA/Po 686/13).

Jednostka pomocnicza tworzona jest przez radę gminy na podstawie podjętej przez nią uchwały. Uchwała taka może zostać podjęta w dowolnym dniu. Przed uchwałą niezbędne jest przeprowadzenie konsultacji w tym zakresie z mieszkańcami gminy. Może zdarzyć się również, że jednostka pomocnicza zostanie powołana przez radę gminy bezpośrednio z inicjatywy mieszkańców. Na temat szczegółowych zasad przeprowadzenia konsultacji wypowiedział się WSA w Gliwicach w wyroku z 12 marca 2007 r. (sygn. akt IV SA/Gl 1455/06). Wskazał tam, że skoro istotą konsultacji jest rzeczywiste omówienie z mieszkańcami projektu utworzenia danej jednostki pomocniczej, to procedura konsultacji nie może zostać wyczerpana jedynie poprzez powiadomienie społeczności lokalnej o planowanym przedsięwzięciu i o możliwości wyrażenia opinii. Organy gminy muszą więc powiadomić mieszkańców o formach i terminach, w których możliwe jest zaopiniowanie konkretnych projektów, złożenie dodatkowych wniosków i propozycji oraz podjęcie dyskusji nad kształtem ostatecznych rozwiązań. Rada gminy może przyjąć jedną uchwałę, w której reguluje zasady takich konsultacji, uwzględniając wskazane powyżej kwestie. Szczegółowe zasady dotyczące jednostek pomocniczych powinny być ujęte w jej statucie.

MACIEJ J. NOWAK

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Autor jest radcą prawnym, ekspertem w zakresie prawa administracyjnego

PODSTAWA PRAWNA

● art. 5 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (j.t. Dz.U. z 2013 r. poz. 594; ost. zm. Dz.U. z 2015 r. poz 1045)

Polecamy serwis: Ustrój i jednostki

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Gazeta Samorządu i Administracji

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code
Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
System kaucyjny od 1 października 2025 r. Ekspert pozytywnie o zmianach

System kaucyjny od 1 października 2025 r. Ekspert pozytywnie o poprawkach przyjętych przez podkomisję nadzwyczajną dotyczącą nowelizacji ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi. Chodzi m.in. o wyłączenie z systemu kaucyjnego opakowań mleka i produktów mlecznych.

W Tatrach ratownicy ogłosili zagrożenie lawinowe pierwszego stopnia

Pierwszy stopień zagrożenia lawinowego ogłosili w czwartek ratownicy TOPR. Obowiązuje od wysokości 1800 m n.p.m. Mogą samoistnie schodzić małe i średnie lawiny. 

Będą pieniądze na budowę i przystosowanie schronów. Nawet 6 mld zł rocznie

Szef MSWiA Tomasz Siemoniak poinformował, że ok. 6 mld zł rocznie będzie przeznaczonych na budowę i przystosowanie schronów w samorządach. Niebawem na ten cel zostanie przekazanych 0,15 pkt proc. PKB.

Znów rekord odprawionych pasażerów z Lotniska Chopina. Dokąd latamy najczęściej?

W ciągu 10 miesięcy Lotnisko Chopina odprawiło ponad 18 mln pasażerów. Tylko w październiku Okęcie odprawiło blisko 1,9 mln podróżnych. Najwięcej osób podróżowało w niedzielę, 6 października – 68 tys. 883.

REKLAMA

Rośnie liczba ubezpieczonych cudzoziemców. Na koniec października było ich 1 mln 191 tys. [Dane ZUS]

Zakład Ubezpieczeń Społecznych poinformował o wzroście liczby ubezpieczonych cudzoziemców. Jak wynika z najnowszych danych ZUS, na koniec października 2024 r. do ubezpieczeń społecznych w ZUS było zgłoszonych 1 mln 191 tys. cudzoziemców.

MEN: Jest 27 000 nauczycieli religii. 45% poradzi sobie z ograniczeniem godzin religii z 2 do 1 tygodniowo [Wykaz]

MEN podał informacje o liczbie katechetów w Polsce (w tym liczbę katechetów mających uprawnienia do nauki innego przedmiotu). Przeszło 27 000 nauczycieli wiąże swoje zajęcia zawodowe z nauczaniem religii. I taka jest liczba osób, które z niepokojem czekają na ostateczny kształt lekcji religii. Czy min. Barbarze Nowackiej uda się redukcja liczby godzin religii z 2 do 1 tygodniowo? Czy za drugą godzinę odbywającą się np. w salkach katechetycznych rząd wypłaci wynagrodzenia katechetom? Na ogólną liczbą 27 000 katechetów uczyć innego przedmiotu niż religia może 12 304 nauczycieli. 

W Sejmie: Dla krwiodawców nie 2 a 3 dni wolne od pracy. Państwo przejmuje koszt wynagrodzeń [Przykład]

W Sejmie propozycja: Nowy dzień wolny. I to państwo płaci za trzy dni wolnego od pracy dla krwiodawców. Od razu trzeba ocenić szansę na nowelizację przepisów na zerową, ale zobaczmy jak wyglądałyby przepisie po zmianie. I które trzeba zmienić. Może się kiedyś uda?

Szkoły nauczą dzieci odróżniania prawdy od manipulacji. Zmiany w systemie edukacyjnym w celu lepszego wykorzystania narzędzi cyfrowych

Do 2035 r. Polska ma zdrożyć jeden z kamieni milowych KPO - Politykę Cyfrowej Transformacji Edukacji. Chodzi m.in. o przemodelowanie kształcenia tak, by uczyć dzieci odróżniania prawdy od manipulacji, weryfikowania źródeł i korzystania z nich, a także mądrego używania narzędzi sztucznej inteligencji.

REKLAMA

Będzie zmiana zasad sporządzania sprawozdań budżetowych. Projekt rozporządzenia w sprawie sprawozdawczości budżetowej

Projektowane nowe rozporządzenie w sprawie sprawozdawczości budżetowej ma dostosować obecne zasady sporządzania sprawozdań do nowej ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Projekt zawiera m.in. nowe wzory i instrukcje sporządzania sprawozdań składanych przez JST.

Młodzieżowe Słowo Roku 2024. Znamy finałową dwudziestkę plebiscytu

Na liście 20 słów w plebiscycie na Młodzieżowe Słowo Roku 2024 znalazły się m.in. "aura", "skibidi", "yapping", "czemó" i "womp womp". Organizatorem plebiscytu jest Wydawnictwo Naukowe PWN.

REKLAMA