REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jednostki pomocnicze gminy

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Maciej J. Nowak
Prawo, ustrój, jednostki./ Fot. Fotolia
Prawo, ustrój, jednostki./ Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Co do zasady, gmina odpowiada za realizację powierzonych jej zadań. Ustawodawca nie wyklucza jednak, żeby jakaś ich część była realizowana przez specjalnie powołane do tego jednostki pomocnicze.

Gmina może tworzyć jednostki pomocnicze (art. 5 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym). Jednostkami takimi mogą być przede wszystkim sołectwa, dzielnice oraz osiedla, ale przepisy nie wykluczają również możliwości powoływania innych jednostek pomocniczych. Jednostką taką może być także położone na terenie gminy miasto. O prawach jednostek pomocniczych wypowiadały się wielokrotnie sądy. Na przykład nie mogą one uczestniczyć na prawach strony w postępowaniach administracyjnych, a prawo takie nie może zostać im przyznane również przez radę gminy w formie uchwały (wyrok NSA z 6 marca 1992 r., sygn. akt SA/Wr 300/92). Jednostka pomocnicza nie ma też kompetencji do tego, aby zaciągać zobowiązania w swoim imieniu, ponieważ nie ma odrębnej osobowości prawnej, a jej działalność – w granicach określonych statutem – prowadzona jest w osobowości prawnej gminy. Odpowiedzialność za zobowiązania zaciągnięte przez wszystkie organy i jednostki pomocnicze ponosić będzie więc gmina (wyrok NSA z 26 maja 1992 r., sygn. akt SA/Wr 1248/91). Analogicznie, jednostka pomocnicza nie może zostać uznana za stronę postępowania sądowego, gdyż godziłoby to w zasadę, że stroną postępowania sądowego, a wcześniej administracyjnego, nie może być gmina, której organ wydał skarżoną decyzję (postanowienie WSA w Białymstoku z 27 września 2007 r., sygn. akt II SA/Bk 268/07).

REKLAMA

Zobacz również: Nadzór wojewody nad uchwałami jednostek pomocniczych gminy

REKLAMA

Jednocześnie swoboda gmin w tworzeniu i kształtowaniu struktury organizacyjnej jednostek pomocniczych oraz określaniu zakresu przekazanych im zadań i mienia nie pozwala na traktowanie ich jako gmin i na ochronę ich podmiotowości i samodzielności w stosunku do gmin w szerszym zakresie niż określony w przepisach powszechnie obowiązujących (wyrok NSA z 10 października 2000 r., sygn. akt II SA/Łd 1097–1108/00). Ograniczenia takie dotyczą konkretnych jednostek pomocniczych (m.in. sołectwa), które mogą być powoływane wyłącznie na obszarach o charakterze wiejskim, czyli przestrzennie wyodrębnionych obszarach o zabudowie zwartej lub rozproszonej, o istniejących funkcjach rolniczych. Nie ma przy tym znaczenia, czy obszary te znajdują się w granicach administracyjnych miasta, czy też poza jego granicami (wyrok WSA w Poznaniu z 16 sierpnia 2013 r., sygn. akt II SA/Po 686/13).

Jednostka pomocnicza tworzona jest przez radę gminy na podstawie podjętej przez nią uchwały. Uchwała taka może zostać podjęta w dowolnym dniu. Przed uchwałą niezbędne jest przeprowadzenie konsultacji w tym zakresie z mieszkańcami gminy. Może zdarzyć się również, że jednostka pomocnicza zostanie powołana przez radę gminy bezpośrednio z inicjatywy mieszkańców. Na temat szczegółowych zasad przeprowadzenia konsultacji wypowiedział się WSA w Gliwicach w wyroku z 12 marca 2007 r. (sygn. akt IV SA/Gl 1455/06). Wskazał tam, że skoro istotą konsultacji jest rzeczywiste omówienie z mieszkańcami projektu utworzenia danej jednostki pomocniczej, to procedura konsultacji nie może zostać wyczerpana jedynie poprzez powiadomienie społeczności lokalnej o planowanym przedsięwzięciu i o możliwości wyrażenia opinii. Organy gminy muszą więc powiadomić mieszkańców o formach i terminach, w których możliwe jest zaopiniowanie konkretnych projektów, złożenie dodatkowych wniosków i propozycji oraz podjęcie dyskusji nad kształtem ostatecznych rozwiązań. Rada gminy może przyjąć jedną uchwałę, w której reguluje zasady takich konsultacji, uwzględniając wskazane powyżej kwestie. Szczegółowe zasady dotyczące jednostek pomocniczych powinny być ujęte w jej statucie.

MACIEJ J. NOWAK

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Autor jest radcą prawnym, ekspertem w zakresie prawa administracyjnego

PODSTAWA PRAWNA

● art. 5 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (j.t. Dz.U. z 2013 r. poz. 594; ost. zm. Dz.U. z 2015 r. poz 1045)

Polecamy serwis: Ustrój i jednostki

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Gazeta Samorządu i Administracji

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Kiedy modernizacja linii średnicowej w Warszawie? Minister infrastruktury podał kluczowe terminy i zakres prac. Stację Warszawa Powiśle zastąpią dwa nowe przystanki osobowe

W dniu 9 lipca 2025 r. minister infrastruktury – w odpowiedzi na interpelację poselską – udzielił obszernych informacji odnośnie terminów i zakresu modernizacji kolejowej linii średnicowej w Warszawie. Okazuje się, że jako pierwsza (w latach 2026-2029) będzie realizowana część wschodnia linii średnicowej (na praskim brzegu Wisły). Natomiast w drugim etapie (po 2030 r.) zmodernizowana będzie część zachodnia: od stacji Warszawa Zachodnia (bez samej stacji), przez stacje Warszawa Ochota, Warszawa śródmieście do ul. Wybrzeże Szczecińskie. Co ważne, w tym drugim etapie powstaną dwie nowe stacje w rejonie ronda de Gaulle’a oraz pomiędzy ul. Solec i Wybrzeże Kościuszkowskie a obecny przystanek Warszawa Powiśle zostanie na stałe wyłączony z użytkowania. Także w drugim etapie modernizacji zostanie przebudowany tunel średnicowy i most średnicowy na Wiśle.

Rolnicy dostaną własnego rzecznika? PSL składa projekt ustawy

Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego złożył w Sejmie projekt ustawy, której głównym celem jest powołanie nowej instytucji – Rzecznika Praw Rolników. Funkcję tę miałby każdorazowo pełnić Prezes Krajowej Rady Izb Rolniczych, co – według autorów projektu – ma zagwarantować niezależność i bliskość tej roli wobec środowisk rolniczych.

Odwołanie od decyzji administracyjnej. Najważniejsze informacje

Wiele życiowych spraw załatwianych jest decyzją administracyjną. Może to być np. zameldowanie na pobyt stały lub czasowy, przyznanie lub odmowa zasiłku rodzinnego, cofnięcie świadczeń z MOPS, przyjęcie lub nieprzyjęcie dziecka do przedszkola albo szkoły, określenie wysokości podatku od nieruchomości, pozwolenie na budowę, zajęcie pasa drogowego, zasiłków z tytułu choroby i macierzyństwa, świadczeń z ubezpieczeń społecznych.

Coraz więcej Polaków regularnie podróżuje koleją. Dokąd i jak często jeździmy pociągiem?

Kolej w Polsce przeżywa rozkwit – w ubiegłym roku odnotowano rekordową liczbę przejazdów. Aż 45% Polaków deklaruje sympatię do tego środka transportu, szczególnie młodzi (16–24 lata) i mieszkańcy Pomorza, którzy podróżują średnio 33 razy rocznie. Jaka jest najczęściej uczęszczana trasa? W jakie dni Polacy najczęściej kupują bilety? Jaki rodzaj pociągu preferują?

REKLAMA

Renta wdowia. 320 tys. osób już otrzymało świadczenia. Sprawdź, czy też możesz dostać

Już 320 tys. osób otrzymało świadczenia w ramach renty wdowiej z ZUS. Wnioski nadal można składać. Zakład Ubezpieczeń Społecznych poinformował, że dzięki rencie wdowiej świadczeniobiorcy zyskają średnio 358,27 zł.

Próg zaostrzony z 50 proc. do 25 proc. Nowe przepisy MEN zmieniają wszystko w szkołach

Istotne zmiany przepisów dla uczniów zakłada nowy projekt Ministerstwa Edukacji Narodowej, który został już skierowany do konsultacji. Będą surowsze zasady w szkołach. Projekt zakłada m.in., że uczeń nie będzie klasyfikowany z jednego, kilku albo wszystkich przedmiotów, gdy przekroczy próg 25 proc. nieobecności nieusprawiedliwionej.

Od marzeń do nauki – po co naprawdę Sławosz Uznański – Wiśniewski poleciał w kosmos?

Śledzimy media społecznościowe, zdjęcia Ziemi z orbity i codzienne relacje Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego z Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Ale za tą medialną euforią kryje się znacznie więcej niż symboliczny gest. Co z tego lotu wynika dla Polski? Jakie są realne, wymierne korzyści dla gospodarki, nauki i przemysłu?

Pensje w samorządach z wyrównaniem. Czy również dla byłych pracowników?

Nowelizacja rozporządzenia w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych zaczęła obowiązywać od 14 czerwca 2025 r. Nowe stawki wynagrodzeń będą należne pracownikom z wyrównaniem od 1 marca 2025 r.

REKLAMA

Stacje hydrologiczne odnotowują rekordy dobowego opadu deszczu. Ulewy w całym kraju

Aż jedenaście stacji hydrologicznych zanotowało opad dobowy wyższy niż dotychczasowa maksymalna suma dobowa - wynika z danych Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej. Dwukrotnie wyższy poziom odnotowano na trzech stacjach, na jednej - trzykrotnie wyższy.

„Jak mogliśmy do tego dopuścić?” – dramatyczny stan zdrowia dzieci w jednym z najbogatszych krajów

W ostatnich latach znacznie pogorszył się stan zdrowia dzieci w jednym z najbogatszych krajów świata. Z najnowszego raportu wynika, że najmłodsi chorują i umierają tam częściej niż ich rówieśnicy w innych wysoko rozwiniętych państwach. Główne przyczyny to wypadki, przemoc i choroby cywilizacyjne, ale nie tylko.

REKLAMA