Jak skarżyć się do instytucji unijnych

Komisja może wszcząć postępowanie na skutek skargi jednostki, która poniosła szkodę w wyniku naruszenia przez państwo członkowskie prawa wspólnotowego. Z taką sytuacją mamy do czynienia w przypadku pobierania akcyzy w Polsce na samochody przywożone z innych krajów UE. Zatem w prawie wspólnotowym stworzono pewną procedurę wnoszenia do Komisji skarg indywidualnych. Jednostka jest uprawniona do złożenia skargi na jakikolwiek środek krajowy (ustawę, rozporządzenie, decyzję administracyjną) lub praktykę, którą uważa za niezgodną z przepisem lub zasadą prawa wspólnotowego. Skarżący nie muszą przedstawić swojego formalnego zainteresowania wszczynaniem postępowania. Nie są też zobowiązani wykazać, że zostali bezpośrednio dotknięci naruszeniem. Skarga dopuszczalna jest jedynie na tej podstawie, że zarzuca się w niej naruszenie prawa wspólnotowego przez państwo członkowskie. To Komisja zdecyduje, czy nadać skardze dalszy bieg.

Decydując się na skargę, trzeba pamiętać, że Komisja Europejska oczekuje od skarżącego, że przed lub ewentualnie równocześnie z wniesieniem skargi rozpocznie dochodzenie swych roszczeń na szczeblu krajowym przed władzami administracyjnymi i sądowymi (włączając w to rzeczników praw obywatelskich, organy arbitrażowe i koncyliacyjne).

Jedną z kluczowych instytucji Unii Europejskiej jest Europejski Trybunał Sprawiedliwości, przy którym funkcjonuje Sąd Pierwszej Instancji (SPI). W trybie art. 230 TWE osoby fizyczne lub prawne mają ograniczoną możliwość składania skargi do Sądu Pierwszej Instancji Wspólnot Europejskich.

Każda osoba fizyczna lub prawna może wnieść, na tych samych warunkach, skargę na decyzje instytucji wspólnotowej, której jest adresatem, oraz na decyzje, które mimo przyjęcia w formie rozporządzenia lub decyzji skierowanej do innej osoby dotyczą jej bezpośrednio i indywidualnie. Skargi takie powinny być wniesione w terminie dwóch miesięcy od daty publikacji aktu lub jego notyfikowania skarżącemu lub, w razie ich braku, od daty powzięcia przez niego wiadomości o tym akcie. Jeśli SPI uzna skargę za zasadną, może stwierdzić nieważność zaskarżonego aktu prawnego. Gdy przedmiotem skargi jest rozporządzenie, można pozostawić niektóre jego postanowienia w mocy.