REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zatrzymanie przez policję

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Łukasz Kuligowski
Łukasz Kuligowski

REKLAMA

REKLAMA

Policja dokonuje zatrzymania osoby, gdy istnieje podejrzenie, że popełniła ona przestępstwo. Natomiast każdy obywatel ma prawo dokonać zatrzymania, jeżeli ma to miejsce zaraz po popełnieniu przestępstwa.

Policja dokonuje zatrzymania osoby w momencie, gdy istnieją przesłanki, że może być ona przestępcą. Celem takiego działania jest nie tylko postawienie kogoś przed sądem, ale także uniemożliwienie ucieczki lub zatarcia śladów. Zatrzymania można dokonywać np. na ulicy, ale także w domach - każde miejsce jest odpowiednie, o ile prowadzi do celu. Miejsce i pora zatrzymania może być podyktowana tzw. elementem zaskoczenia. Dlatego w materiałach policyjnych często można zaobserwować akcje w domach przestępców, które funkcjonariusze przeprowadzają w nocy lub nad ranem.

Ważne!

Policja musi wypuścić zatrzymanego, jeżeli takie polecenie wyda sąd lub prokurator. Musi go zwolnić także wtedy, gdy w ciągu 24 godzin od przekazania go do dyspozycji sądu nie doręczono mu postanowienia o zastosowaniu wobec niego tymczasowego aresztowania

Podstawa do zatrzymania

Generalnie prawo do zatrzymywania osób ma policja. W określonych okolicznościach może tego dokonać także inny organ albo nawet obywatele. W ostatnim przypadku jest to możliwe, gdy do zdarzenia niezgodnego z prawem dochodzi w obecności osób postronnych (np. przechodniów), które podejmują decyzję o złapaniu przestępcy. Mówi się wtedy, że złapano kogoś na gorącym uczynku. Taką osobę trzeba jednak przekazać policji. Zatrzymanie przez obywateli ma swoje uzasadnienie, gdy np. przestępstwo dokonało się na ich oczach. Policja wykonując swoje zadania także musi mieć odpowiednie uzasadnienie.

Policja może zatrzymać daną osobę tylko wtedy, gdy istnieje uzasadnione przypuszczenie, że popełniła ona przestępstwo. Dodatkowym czynnikiem, który pozwala na zatrzymanie kogoś, jest obawa, że ten ktoś ucieknie, będzie się ukrywał lub zacierał ślady w danej sprawie.

Podejrzenie popełnienia przestępstwa musi mieć jednak oparcie w jakichś dowodach, dokumentach. Muszą one wskazywać nie tylko na sam fakt przestępstwa, ale także na to, że właśnie konkretna osoba może być za to odpowiedzialna. Materiały zebrane przez Policję mogą co prawda wskazywać istnienie pewnego prawdopodobieństwa, że zatrzymany dokonał danego czynu, ale to jeszcze nie przesądza o tym, że ta właśnie osoba odpowiada za czyn niezgodny z prawem. O tym zadecyduje dopiero sąd.

Osoba zatrzymywana przez Policję musi zostać poinformowana o przyczynach i podstawach jej zatrzymania. Jest to podstawowa gwarancja procesowa.

Przepisy kodeksu postępowania karnego określają, że zatrzymanego należy zwolnić, gdy ustanie przyczyna zatrzymania, a także jeżeli w ciągu 48 godzin od chwili zatrzymania nie zostanie on przekazany do dyspozycji sądu wraz z wnioskiem o zastosowanie tymczasowego aresztowania. Policja musi wypuścić zatrzymaną osobę, jeżeli takie polecenie wyda sąd lub prokurator. Ponadto ma obowiązek zwolnić zatrzymanego także wtedy, gdy w ciągu 24 godzin od przekazania go do dyspozycji sądu nie doręczono mu postanowienia o zastosowaniu wobec niego tymczasowego aresztowania.

Prawa zatrzymanego

Każdy zatrzymany przez Policję musi być poinformowany o przyczynie takiego postępowania wobec niego. Ponadto ma on prawo do kontaktu ze swoim adwokatem. Może także złożyć zażalenie do sądu na to, jak został potraktowany, jeśli ma coś do zarzucenia zatrzymującym go policjantom. Przysługuje mu także prawo do odszkodowania, gdy zatrzymanie było niesłuszne.

W wielu amerykańskich filmach policjanci dokonujący zatrzymana przestępcy odczytują mu jego prawa, łącznie z prawem do adwokata. Podobne rozwiązanie przewiduje polski kodeks postępowania karnego. Osoba zatrzymywana przez policję powinna zostać poinformowana nie tylko, że może skontaktować się z adwokatem np. telefonicznie, ale także przeprowadzić z nim bezpośrednią rozmowę. Ponadto zatrzymany może odmówić udzielania policji jakichkolwiek informacji do czasu skontaktowania się z adwokatem.

Osobie zatrzymanej przez policję przysługuje także zażalenie do sądu. W zażaleniu tym może się ona domagać zbadania zasadności, legalności jego zatrzymania. Może także kwestionować to, czy została zatrzymana w prawidłowy sposób. Zażalenie składa się w sądzie rejonowym, właściwym ze względu na miejsce zamieszkania lub prowadzenia postępowania. Powinno być ono niezwłocznie przekazane sądowi. Zażalenie nie przysługuje jednak na zatrzymanie w celu dokonania niezbędnej czynności wyjaśniającej, jak na przykład dla ustalenia tożsamości. Zażalenie rozpatruje sąd, który w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości może kazać zwolnić zatrzymanego.

Zatrzymanie podlega określonym ograniczeniom - jeżeli w ciągu 48 godzin od dokonania zatrzymania podejrzany nie zostanie przekazany do dyspozycji sądu, wówczas policja musi go zwolnić. Kodeks postępowania karnego określa również, że ponowne zatrzymanie tej samej osoby na podstawie tych samych dowodów jest niedopuszczalne.

ŚRODKI PRZYMUSU BEZPOŚREDNIEGO

n pałka,

n kajdanki,

n siła fizyczna,

n chwyty obezwładniające,

n chemiczne środki obezwładniające - np. gaz,

n wodne środki obezwładniające - np. armatka wodna,

n paralizatory elektryczne,

n psy i konie służbowe,

n pociski niepenetracyjne - gumowe,

n kolczatka drogowa.

ŚRODKI ZAPOBIEGAWCZE WOBEC ZATRZYMANYCH

n tymczasowe aresztowanie,

n poręczenie,

n dozór policji,

n zawieszenie w czynnościach (np. żołnierze),

n zakaz opuszczania kraju.

Środki zapobiegawcze stosuje się w celu zabezpieczenia prawidłowego postępowania oraz gdy chce się zapobiec popełnieniu przez oskarżonego kolejnego przestępstwa.

Środki przymusu bezpośredniego

W momencie zatrzymywania osoby podejrzanej o popełnienie przestępstwa policja może użyć tzw. środków przymusu bezpośredniego. Mówiąc w dużym skrócie, musi wówczas zastosować wszelkie możliwe sposoby, by zatrzymać taką osobę. Rodzaj wykorzystanych metod zależy m.in. od sytuacji, w jakiej znajduje się osoba zatrzymywana. Ponadto środki przymusu bezpośredniego stosuje się wówczas, gdy zatrzymywana osoba nie stosuje się do poleceń wydawanych przez funkcjonariuszy dokonujących zatrzymania.

Ważne!

Wobec kobiet w ciąży, osób poniżej 13 roku życia i osób kalekich policja może stosować wyłącznie chwyty obezwładniające. Dopiero, gdy to zawiedzie, funkcjonariusz stosuje dostępne środki przymusu bezpośredniego

Środkiem przymusu bezpośredniego są m.in.: kajdanki, pałka policyjna, siła fizyczna, czy gumowe pociski. Policjant stosuje takie narzędzia przy zatrzymaniu, jeżeli osoba została wezwana do zachowania zgodnego z prawem, a mimo to jej zachowanie nie zmieniło się i jest na przykład niebezpieczne. Jednak w sytuacji, w której istnieje zagrożenie dla życia lub zdrowia, policja nie musi wzywać zatrzymywanego do zachowania zgodnego z prawem. W takim przypadku podejmuje działania niezwłocznie.

Najpopularniejszym środkiem przymusu bezpośredniego są kajdanki. Stosuje się je, aby unieruchomić ręce, ale są i takie, które unieruchamiają zarówno ręce, jak i nogi. W przypadki, gdy osoba zatrzymywana przez policję jest agresywna lub niebezpieczna, kajdanki zakłada się z tyłu.

W niektórych sytuacjach policja może użyć także siatki obezwładniającej. Stosuje się ją na przykład przy pościgach. Podczas pościgu samochodowego można użyć kolczatki. Taki środek przymusu bezpośredniego stosuje się wtedy, gdy ktoś nie dostosował się do sygnałów i nie zatrzymał pojazdu. Użycie kolczatki musi być jednak poprzedzone sygnałem zatrzymania, wstrzymaniem ruchu drogowego w obu kierunkach na danej trasie.

Zatrzymanie w domu

Prokurator może zarządzić zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie osoby podejrzanej. W takiej sytuacji może dojść do przeszukania lokalu, w którym znajduje się osoba podejrzana.

Obywatel ma prawo być obecny w trakcie przeprowadzanych przez funkcjonariuszy czynności. Ponadto osoba, u której prowadzone jest przeszukanie, może sobie życzyć, aby była przy tym obecna jeszcze inna osoba. Zasadą jest, że policjanci nie wchodzą do mieszkania po godzinie 22. Nie mogą zatem po tej godzinie dokonywać przeszukania. Istnieją jednak wyjątki od tej reguły. Jeżeli istnieje ryzyko, że zostaną zatarte ślady np. przestępstwa, wtedy policja nie może zwlekać i nie bacząc na porę wchodzi do domu.

Może też zdarzyć się, że policja dokona przeszukania bez odpowiedniego pozwolenia prokuratury lub sądu - jest to możliwe w przypadku spraw pilnych. Do takich można zaliczyć sytuację, w której funkcjonariusze uzyskali informacje lub podejrzenie, że w danym lokalu ukrywa się osoba poszukiwana listem gończym. Podobnie jest, gdy powstały przesłanki świadczące o tym, że w mieszkaniu mogą znajdować się tak istotne przedmioty, jak narzędzie zbrodni czy inne dowody przestępstwa.

Działanie bez tzw. nakazu jest w takich sytuacjach uzasadnione tym, że do czasu kolejnej wizyty z niezbędnymi pozwoleniami potencjalne dowody po prostu znikną lub domniemany poszukiwany przestępca zmieni kryjówkę.

POSŁUSZEŃSTWO GWARANCJĄ BEZPIECZEŃSTWA

n zatrzymywany powinien wykonywać polecenia policji,

n w przypadku odmowy wykonywania poleceń mogą być zastosowane środki przymusu bezpośredniego,

n w przypadku agresywnego zachowania policja może: założyć kajdanki, użyć pałki lub paralizatora,

n agresywne zachowanie może być odebrane jako czynna napaść na policjanta,

n osobie zranionej w wyniku zatrzymania policja udziela pierwszej pomocy,

n kobiecie ciężarnej, wobec której użyto środków przymusu bezpośredniego, należy zapewnić pomoc lekarską.


ŁUKASZ KULIGOWSKI

lukasz.kuligowski@infor.pl

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Rządowy program "Moc Małych Społeczności". Do podziału 70 mln zł. Nabór wniosków do 9 czerwca 2025 r.

W piątek, 16 maja 2025 r. rozpoczął się nabór wniosków w ramach „Rządowego Programu wsparcia organizacji pozarządowych Moc Małych Społeczności”. Adresowany jest do NGOsów działających w mniejszych miastach oraz na terenach wiejskich.

Konkurs "Aktywny Senior 2025". Wnioski o dofinansowania można składać do 11 czerwca 2025 r.

12 maja 2025 r. Ministerstwo Sportu i Turystyki ogłosiło nabór wniosków do zadania Aktywny Senior w ramach programu Aktywność dla Każdego. Wnioski o dofinansowania w ramach konkursu "Aktywny Senior 2025" można składać do 11 czerwca 2025 r.

Duży ruch na Okęciu. Lotnisko od początku roku odprawiło ponad 6,6 mln podróżnych

Lotnisko Chopina jest na granicy przepustowości. Od stycznia do końca kwietnia br. odprawiło już ponad 6,6 mln podróżnych, podczas gdy w tym samym okresie w ubiegłym roku było to prawie 5,9 mln osób. Dokąd latamy najczęściej?

Polacy mniej chodzą do kina

Główny Urząd Statystyczny podał dane dotyczące widzów w kinach w 2024 r. W porównaniu z 2023 r., liczba widzów w kinach stałych spadła o 0,4 proc. do 49,5 mln

REKLAMA

Spacer w lesie - lek na codzienny stres

Regularne, 30-minutowe spacery w naturze pięć razy w tygodniu mogą zmniejszyć ryzyko depresji aż o 30% – podaje raport Transforming Scotland's Health. W obliczu prognoz WHO, że do 2030 roku depresja stanie się najczęstszą chorobą na świecie, kontakt z przyrodą to skuteczna forma profilaktyki.

Są fundusze na ekologię, cyfryzację i innowacje

W dobie dynamicznego rozwoju technologii cyfrowej i wdrażania kolejnych innowacji, nie można zapominać o zagrożeniach, które się z nimi wiążą. Zgodnie z unijną zasadą „Do No Significant Harm” („Nie Czyń Znaczącej Szkody”), gdy ubiegamy się o wsparcie z funduszy, jesteśmy zobowiązani do prowadzenia inwestycji w sposób, który nie będzie wyrządzać poważnych szkód środowiskowych czy społecznych.

Spadł ruch na radomskim lotnisku, ale w planach nowe kierunki

Polskie Porty Lotnicze poinformowały, że lotnisko w Radomiu obsłużyło w kwietniu br. ok. 2,5 tys. pasażerów; to spadek o 42 proc. wobec zeszłego roku. W pierwszych czterech miesiącach tego roku ruch w radomskim pocie spadł o 31 proc.

Ratownicy medyczni nie chcą kamizelek nożoodpornych

Ogólnopolski Związek Zawodowy Ratowników Medycznych (OZZRM) uważa, że pomysł powszechnego wprowadzenia kamizelek nożoodpornych, jako reakcji na śmierć ratownika ugodzonego nożem, nie jest dobry. Co proponują związkowcy?

REKLAMA

Ostatni dzwonek dla zdrowia młodych. 7 maja 2025 r. sejmowa Komisja Zdrowia zajmie się zakazem sprzedaży wszystkich rodzajów papierosów elektronicznych oraz pojemników zapasowych osobom poniżej 18. roku życia

W środę sejmowa Komisji Zdrowia rozpatrzy rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych. Wcześniej, ponad 20 organizacji działających w ochronie zdrowia apelowało o jak najszybsze jej procedowanie. Chodzi o zakaz sprzedaży wszystkich rodzajów papierosów elektronicznych oraz pojemników zapasowych osobom poniżej 18 r.ż.

Wybory prezydenckie: ułatwienia dla wyborców 60+

Transport do i z lokalu wyborczego. Możliwość głosowania korespondencyjnego albo za pośrednictwem pełnomocnika. Możliwość zmiany miejsca głosowania w obwodzie właściwym dla lokalu przystosowanego do potrzeb osób niepełnosprawnych. Z tych wszystkich ułatwień mogą skorzystać wyborcy, którzy najpóźniej w dniu głosowania w tegorocznych wyborach Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej ukończą 60. rok życia. A także wyborcy niepełnosprawni – bez względu na wiek.

REKLAMA