REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Samorząd ma trzy możliwości zlecania świadczeń publicznych usług transportowych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Mariusz Gawrychowski
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Jeśli samorząd będzie chciał skorzystać z unijnych dotacji i kupić nowy tabor autobusowy, kolejowy lub tramwajowy po grudniu 2009 r., będzie musiał zastosować się do nowego unijnego rozporządzenia, które reguluje wyliczanie rekompensat za świadczenie usług publicznych - wynika z wytycznych przygotowanych przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego.

W ubiegłym tygodniu zaprezentowaliśmy w GP zasady, którymi muszą kierować się samorządy, jeśli teraz, przy udziale funduszy unijnych, będą chciały kupić nowy tabor i przekazać go lub użyczyć przewoźnikom. Z projektu wytycznych Ministerstwa Rozwoju Regionalnego wynika, że wypłata dotacji będzie podlegała przepisom dotyczącym rekompensat za świadczenie przez przewoźników usług o charakterze publicznym. Chodzi o możliwości, jakie daje unijne rozporządzenie z 1969 roku.

REKLAMA

Ten dokument przestanie obowiązywać w grudniu 2009 r. Wówczas wejdzie w życie rozporządzenie 1370/2007. To oznacza, że jeśli samorząd będzie chciał realizować swój projekt po tej dacie, będzie musiał dostosować go do nowego prawa.

Zlecenie usługi powszechnej

REKLAMA

Podobnie jak w przypadku rozporządzenia z 1969 roku, nowe rozporządzenie posługuje się terminem zlecanie usługi powszechnej. Zgodnie z polskim prawem, to samorząd ma obowiązek zapewnienia ludności odpowiednich usług transportowych. Trudno sobie wyobrazić, by urząd gminy czy urząd marszałkowski sam realizował przewozy. Korzysta przy tym z podmiotów zewnętrznych, czyli przewoźników.

Jedną z podstawowych zasad, które odróżniają usługi o charakterze publicznym od usług komercyjnych, jest to, że te pierwsze często nie generują zysku, a nawet przynoszą stratę. Wynika to z tego, że - w przypadku obszaru transportu - samorząd utrzymuje z ważnych powodów społecznych określoną siatkę połączeń, płacąc za to przewoźnikowi. Gdyby nie ta dopłata, to przewoźnik musiałby zawiesić lub zlikwidować część połączeń, tym samym ograniczając mobilność mieszkańców gminy lub województwa.

Trzy podmioty do wyboru

REKLAMA

Zgodnie z rozporządzeniem 1370/2007, samorząd może zlecić świadczenie publicznych usług transportowych trzem rodzajom podmiotów (zakładowi budżetowemu, spółce komunalnej lub podmiotowi prywatnemu). Jest to możliwe dzięki temu, że rozporządzenie zawiera szeroką definicję umowy o świadczenie usług publicznych. Obejmuje ona nie tylko umowy cywilnoprawne, ale również akty normatywne i administracyjne.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zanim przedstawimy sposób, w jaki samorząd powinien zlecać świadczenie usług publicznych poszczególnym kategoriom przewoźników, by móc ich później wyposażyć w tabor zakupiony przy udziale funduszy unijnych, należy pamiętać, że rozporządzenie 1370/2007 dotyczy nie tylko umów, które będą zawarte po grudniu 2009 r. Jeśli samorząd wcześniej zlecił przewoźnikowi świadczenie usług publicznych i będzie chciał otrzymać unijne pieniądze na zakup nowego taboru, musi dostosować umowy do przepisów rozporządzenia. Może to nastąpić na przykład przez zawarcie aneksów do wcześniejszych umów.

Statut zakładu budżetowego

Nałożenie obowiązku świadczenia usługi publicznej na zakład budżetowy może nastąpić tylko w drodze aktu rady jednostki samorządowej. Nie jest dopuszczalne nałożenie na zakład takiego obowiązku poprzez zawarcie z nim przez samorząd umowy cywilnoprawnej. Obowiązek świadczenia usług nakładany jest na zakład poprzez zawarcie odpowiedniego postanowienia w jego statucie.

Jeśli publiczne usługi transportowe ma świadczyć nowy zakład budżetowy, rada samorządu powinna określić w statucie, że celem jego działalności jest zaspokajanie potrzeb mieszkańców w zakresie lokalnego transportu zbiorowego poprzez świadczenie usług publicznych. W statucie należy także wskazać, jakie mienie z majątku samorządu zostanie przekazane zakładowi budżetowemu. Natomiast jeśli zakład już istnieje i na potrzeby sięgnięcia po unijną dotację samorząd musi formalnie nałożyć na niego obowiązek świadczenia usługi publicznej, musi to odbyć się w drodze zmiany jego statutu. Należy w nim umieścić zapisy, które będą mówiły o tym, że celem zakładu jest zaspokajanie potrzeb mieszkańców w zakresie lokalnego transportu zbiorowego poprzez świadczenie usług publicznych w wykonaniu obowiązku służby publicznej. Jeśli taki zapis już wcześniej był umieszczony w statucie, nie trzeba go zmieniać.

Obowiązek spółki komunalnej

W przypadku gdy przewoźnikiem ma być spółka komunalna, musi ona mieć formę spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółki akcyjnej. Dodatkowo spółka musi spełniać unijną definicję podmiotu o charakterze wewnętrznym. Spółki będą spełniały to kryterium, gdy prowadzą publiczną działalność w zakresie przewozów pasażerskich na terytorium gminy macierzystej (samodzielnie, a nie przez podwykonawców) oraz nie uczestniczą w przetargach na świadczenie usług publicznych w zakresie przewozu pasażerów organizowanych poza terytorium gminy. Samorząd nie musi być wyłącznym wspólnikiem w spółce. Wystarczy, że ma większościowy udział, który umożliwia samodzielne podejmowanie decyzji w sprawie spółki.

Samorząd może utworzyć spółkę tylko w drodze uchwały podjętej przez jego radę. W podobny sposób następuje także nałożenie obowiązku świadczenia usług publicznych. W uchwale rady o zawiązaniu spółki należy stwierdzić, że celem jej będzie wykonywanie zadania własnego samorządu w zakresie zaspokajania transportowych potrzeb mieszkańców. Taki zapis także powinien zostać umieszczony w statucie spółki.

Powierzenie spółce komunalnej zadań zaspokajania potrzeb mieszkańców na terenie gminy, która utworzyła tę spółkę, nie wymaga zawarcia przez gminę macierzystą odrębnej umowy z tą spółką. Natomiast w przypadku gdy spółka będzie chciała wziąć na siebie obowiązek świadczenia usług publicznych na terenie innych samorządów, musi z nimi zawrzeć odrębne umowy. Traci wówczas status podmiotu wewnętrznego i jest traktowana jako przedsiębiorca prywatny.

Spółka komunalna finansuje swoją działalność (w tym inwestycje) ze środków własnych. Na gminie ciąży obowiązek wyposażenia spółki w majątek niezbędny do świadczenia usług publicznych. Może to nastąpić w drodze (na przykład) podwyższenia kapitału, dopłat czy też pożyczki wspólnika.

Umowa ze spółką prywatną

Samorząd może również nałożyć obowiązek świadczenia publicznych usług transportowych na podmiot prywatny. Za taki jest uznawana spółka komunalna, która nie ma charakteru podmiotu wewnętrznego. Powierzenie wykonywania zadań następuje w drodze umowy cywilnoprawnej zawieranej na zasadach ogólnych. Dodatkowo musi ona spełniać wymogi umowy o świadczeniu usług publicznych w rozumieniu unijnych przepisów wspólnotowych. Jeśli na przedsiębiorcę zostanie nałożony obowiązek świadczenia umowy, należy mu się rekompensata.

Umowa o świadczenie usług publicznych może zostać zawarta na nie dłużej niż dziesięć lat (transport autobusowy i trolejbusowy) lub 15 lat (transport tramwajowy i metro). W uzasadnionych przypadkach okresy te mogą być wydłużone maksymalnie o połowę.

Samorząd w przetargu wyłania przedsiębiorcę, z którym podpisze umowę (przetarg zostanie przeprowadzony zgodnie z przepisami prawa zamówień publicznych). Rozporządzenie 1370/2007 dopuszcza dwa wyjątki od tej zasady. Można zrezygnować z przetargu, kiedy:

• średnia wartość roczna umowy jest szacowana na mniej niż 1 mln euro lub wymiar roczny transportu nie przekracza 300 tys. km. Te kryteria mogą zostać podwyższone o 100 proc., jeśli umowa ma zostać zawarta z małym lub średnim przedsiębiorstwem, która ma mniej niż 23 pojazdy.

• zostanie zakłócone świadczenie usług przez inny podmiot (wcześniejszy przewoźnik nie wywiązuje się z umowy). Wówczas gmina może zastosować jeden z trzech tzw. środków nadzwyczajnych: udzielić zamówienia na świadczenie usług publicznych bez przeprowadzania przetargu, wyrazić zgodę na przedłużenie umowy o świadczenie usług publicznych albo nakazać przedsiębiorcy świadczenie określonych usług publicznych.

PONAD 2,6 MLD EURO NA KUPNO TABORU

Samorządy wojewódzkie chcą pozyskać ponad 640 mln euro na zakup nowych pociągów. Często są to największe z planowanych przez nich inwestycji. Nie inaczej jest z komunikacją miejską. Choć na ten cel bezpośrednio są pieniądze w Programie Infrastruktura i Środowisko i Rozwój Polski Wschodniej, to należy się spodziewać, że samorządy będą chciały na ten cel pozyskać środki również z regionalnych programów operacyjnych. Szacuje się, że na nowe tramwaje i autobusy samorządy wydadzą nawet 2 mld euro.

MARIUSZ GAWRYCHOWSKI

mariusz.gawrychowski@infor.pl

Więcej: www.funduszestrukturalne. gov.pl

 

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Polacy mniej chodzą do kina

Główny Urząd Statystyczny podał dane dotyczące widzów w kinach w 2024 r. W porównaniu z 2023 r., liczba widzów w kinach stałych spadła o 0,4 proc. do 49,5 mln

Spacer w lesie - lek na codzienny stres

Regularne, 30-minutowe spacery w naturze pięć razy w tygodniu mogą zmniejszyć ryzyko depresji aż o 30% – podaje raport Transforming Scotland's Health. W obliczu prognoz WHO, że do 2030 roku depresja stanie się najczęstszą chorobą na świecie, kontakt z przyrodą to skuteczna forma profilaktyki.

Są fundusze na ekologię, cyfryzację i innowacje

W dobie dynamicznego rozwoju technologii cyfrowej i wdrażania kolejnych innowacji, nie można zapominać o zagrożeniach, które się z nimi wiążą. Zgodnie z unijną zasadą „Do No Significant Harm” („Nie Czyń Znaczącej Szkody”), gdy ubiegamy się o wsparcie z funduszy, jesteśmy zobowiązani do prowadzenia inwestycji w sposób, który nie będzie wyrządzać poważnych szkód środowiskowych czy społecznych.

Spadł ruch na radomskim lotnisku, ale w planach nowe kierunki

Polskie Porty Lotnicze poinformowały, że lotnisko w Radomiu obsłużyło w kwietniu br. ok. 2,5 tys. pasażerów; to spadek o 42 proc. wobec zeszłego roku. W pierwszych czterech miesiącach tego roku ruch w radomskim pocie spadł o 31 proc.

REKLAMA

Ratownicy medyczni nie chcą kamizelek nożoodpornych

Ogólnopolski Związek Zawodowy Ratowników Medycznych (OZZRM) uważa, że pomysł powszechnego wprowadzenia kamizelek nożoodpornych, jako reakcji na śmierć ratownika ugodzonego nożem, nie jest dobry. Co proponują związkowcy?

Ostatni dzwonek dla zdrowia młodych. 7 maja 2025 r. sejmowa Komisja Zdrowia zajmie się zakazem sprzedaży wszystkich rodzajów papierosów elektronicznych oraz pojemników zapasowych osobom poniżej 18. roku życia

W środę sejmowa Komisji Zdrowia rozpatrzy rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych. Wcześniej, ponad 20 organizacji działających w ochronie zdrowia apelowało o jak najszybsze jej procedowanie. Chodzi o zakaz sprzedaży wszystkich rodzajów papierosów elektronicznych oraz pojemników zapasowych osobom poniżej 18 r.ż.

Wybory prezydenckie: ułatwienia dla wyborców 60+

Transport do i z lokalu wyborczego. Możliwość głosowania korespondencyjnego albo za pośrednictwem pełnomocnika. Możliwość zmiany miejsca głosowania w obwodzie właściwym dla lokalu przystosowanego do potrzeb osób niepełnosprawnych. Z tych wszystkich ułatwień mogą skorzystać wyborcy, którzy najpóźniej w dniu głosowania w tegorocznych wyborach Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej ukończą 60. rok życia. A także wyborcy niepełnosprawni – bez względu na wiek.

Plany ewakuacyjne i szkolenia. Nowe zadania gmin w 2025 r.

Do końca 2025 r. gminy muszą opracować plany ewakuacyjne. To jedno z zadań nałożonych na samorządy przez ustawę z 5 grudnia 2024 r. o ochronie ludności i obronie cywilnej.

REKLAMA

Polacy mają problem z rozróżnieniem piw alkoholowych i bezalkoholowych

Z badania zrealizowanego przez Instytut Badań Rynkowych i Społecznych IBRiS wynika, że Polacy mylą piwa alkoholowe i bezalkoholowe oraz chcą całkowitego zakazu reklamowania piwa "zero procent".

4666 zł brutto dla pracownika samorządu? To nie żart

Trwa odpływ fachowców z sektora samorządowego. Powód? Niskie płace, poczucie braku doceniania i marne perspektywy na przyszłość. W programie Gość Infor.pl gościł Jacek Wolszczak, pracownik samorządu z dolnośląskiej Świdnicy.

REKLAMA