Rada gminy nie może zobowiązać właścicieli nieruchomości do wystawiania pojemników w dniu odbioru odpadów

• Ponoszenie przez właścicieli nieruchomości opłaty za gospodarowanie odpadami
• Kompetencja rady gminy w zakresie organizacji odbierania odpadów komunalnych

Obowiązkiem gminy w zakresie gospodarowania odpadami jest zorganizowanie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy. Ponadto rada gminy może (w drodze uchwały) postanowić o odbieraniu odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy, a powstają odpady komunalne (art. 6c ust. 1 i 2 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach; dalej: u.c.p.g.).

Ponoszenie przez właścicieli nieruchomości opłaty za gospodarowanie odpadami

Z kolei właściciele nieruchomości są zobowiązani ponosić na rzecz gminy, na terenie której są położone ich nieruchomości, opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

Z pobranych opłat gmina może pokryć m.in. koszty wyposażenia nieruchomości w pojemniki lub worki do zbierania odpadów komunalnych oraz koszty utrzymywania pojemników w odpowiednim stanie sanitarnym, porządkowym i technicznym. Może także pokrywać koszty utworzenia i utrzymania punktów napraw i ponownego użycia produktów lub części produktów niebędących odpadami oraz koszty usunięcia odpadów komunalnych z miejsc nieprzeznaczonych do ich składowania i magazynowania (art. 6r ust. 2a, 2aa, 2b u.c.p.g.).

Zatem w zamian za pobraną opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi gmina zapewnia właścicielom nieruchomości pozbywanie się wszystkich rodzajów odpadów komunalnych - a więc zapewnia odbieranie odpadów z terenu nieruchomości, przyjmowanie odpadów przez punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych oraz przyjmowanie tych odpadów przez gminę w inny sposób.

Kompetencja rady gminy w zakresie organizacji odbierania odpadów komunalnych

Rada gminy (również w drodze uchwały) określa szczegółowy sposób i zakres świadczenia usług w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów w zamian za uiszczoną przez właściciela nieruchomości opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi. W szczególności rada określa częstotliwość odbierania odpadów komunalnych od właściciela nieruchomości i sposób świadczenia usług przez punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych. Zatem rada gminy nakłada obowiązki na podmioty odbierające odpady, a nie na właścicieli nieruchomości.

W uchwale dopuszcza się ograniczenie ilości: zużytych opon, odpadów wielkogabarytowych, odpadów stanowiących części roślin pochodzących z pielęgnacji terenów zielonych, ogrodów, parków i cmentarzy, stanowiących odpady komunalne, odpadów budowlanych i rozbiórkowych - z gospodarstw domowych, odbieranych lub przyjmowanych przez punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości w zamian za pobraną opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

Omawiana uchwała określa także tryb i sposób zgłaszania przez właścicieli nieruchomości przypadków niewłaściwego świadczenia usług przez przedsiębiorcę odbierającego odpady komunalne od właścicieli nieruchomości lub przez prowadzącego punkt selektywnego zbierania odpadów komunalnych (art. 6r ust. 3d u.c.p.g.).

Należy zaznaczyć, że rada jest upoważniona do regulowania w uchwale wyłącznie wymienionych powyżej kwestii. Rada gminy nie jest więc władna do nakładania obowiązków na właścicieli nieruchomości w zakresie odbierania odpadów z ich posesji.

Z ORZECZNICTWA Przepis art. 6r ust. 3 u.c.p.g. przyznaje radzie gminy kompetencje do podjęcia uchwały określającej sposób i zakres świadczenia usług w zakresie odbierania odpadów komunalnych i świadczenia usług przez punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych. Niewątpliwie nie zawiera więc upoważnienia dla rady gminy do nałożenia na właścicieli nieruchomości obowiązków dotyczących odbierania odpadów z ich nieruchomości. Kompetencji takich nie zawierają także powołane w uchwale art. 6r ust. 3b i 3d u.c.p.g. Wyrok WSA w Olsztynie z 23 listopada 2021 r., sygn. akt II SA/Ol 730/21

W konsekwencji rada gminy nie może zatem na przykład zobowiązać właścicieli nieruchomości do wystawiania pojemników i worków w dniu odbioru odpadów w określonych miejscach. Stanowisko to potwierdzają sądy administracyjne.

Z ORZECZNICTWA Przepisy uchwały rady gminy zobowiązujące właścicieli nieruchomości do wystawiania pojemników i worków w dniu odbioru odpadów zgodnie z ustalonym harmonogramem, w miejscach, w których jest zapewniony dojazd pojazdem odbierającym odpady, pod rygorem zaniechania odbioru odpadów i z zastrzeżeniem braku odpowiedzialności gminy za niezrealizowanie ustawowego obowiązku odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości - w sposób istotny naruszają upoważnienie ustawowe. Wyrok WSA w Olsztynie z 21 grudnia 2021 r., sygn. akt II SA/Ol 773/21 Rada miejska, uchwalając [przepis] zobowiązujący właścicieli nieruchomości do wystawiania pojemników i worków w dniu odbioru odpadów poza teren nieruchomości, zgodnie z ustalonym harmonogramem, działała bez podstawy prawnej - a zatem zaskarżony przepis w sposób istotny narusza prawo. Wyrok WSA w Olsztynie z 23 listopada 2021 r., sygn. akt II SA/Ol 730/21

dr Anna Ryl

doktor nauk prawnych, ekspert w dziedzinie prawa pracy oraz prawa oświatowego, biegły sądowy

Podstawa prawna

• art. 6c ust. 1 i 2, art. 6r ust. 2, 2a, 2aa, 2b, 2d, 3, 3a, 3d ustawy z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (j.t. Dz.U. z 2021 r. poz. 888; ost. zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 2151)

źródło: Gazeta Samorządu i Administracji