Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Nauczyciel na wycieczce szkolnej

Magdalena Kasprzak
Radca prawny, doktor nauk prawnych. Pracowała w Departamencie Prawnym Głównego Inspektoratu Pracy, autorka licznych publikacji w wiodących polskich wydawnictwach prawniczych. Doradca prawny w kancelariach prawnych, wykładowca akademicki, prezes zarządu ANTERIS Fundacji Pomocy Prawnej
inforCMS
Jakie obowiązki ciążą na nauczycielach oraz do jakich świadczeń mogą mieć oni prawo z tytułu wycieczek szkolnych?

Wynagradzanie nauczycieli za czas spędzony na wycieczkach szkolnych nie jest sprawą prostą. Wszystko zależy od charakteru samej wycieczki oraz od zasad jej finansowania. Część świadczeń przysługujących nauczycielom za takie dodatkowe zadania może stanowić przedmiot odrębnych zapisów zawartych w regulaminach wynagradzania.

Jak zorganizować wycieczkę szkolną

Zasady organizowania wszelkiej turystyki szkolnej, w tym również i wycieczek, wynikają z przepisów rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 8 listopada 2001 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki krajoznawstwa i turystyki (dalej: rozporządzenie).

Szkoły mogą organizować turystykę szkolną m.in. w formie:

• wycieczek przedmiotowych - inicjowanych i realizowanych przez nauczycieli w celu uzupełnienia obowiązującego programu nauczania, w ramach danego przedmiotu lub przedmiotów pokrewnych,

• wycieczek krajoznawczo-turystycznych (udział w tych wycieczkach nie wymaga od uczestników specjalnego przygotowania),

Dalszy ciąg materiału pod wideo

• imprez krajoznawczo-turystycznych (biwaki, konkursy, turnieje),

• imprez wyjazdowych (zielone szkoły, szkoły zimowe, szkoły ekologiczne) - § 4 rozporządzenia.

Obowiązki nauczyciela

Przypomnijmy, że czas pracy nauczyciela zatrudnionego w pełnym wymiarze zajęć nie może przekraczać 40 godzin na tydzień (art. 42 ustawy z 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela, dalej: Karta Nauczyciela). W ramach tego czasu pracy oraz ustalonego wynagrodzenia nauczyciel obowiązany jest realizować:

• zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze, prowadzone bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz,

inne czynności i zajęcia wynikające z zadań statutowych szkoły, ze szczególnym uwzględnieniem zajęć opiekuńczych i wychowawczych wynikających z potrzeb i zainteresowań uczniów,

• zajęcia i czynności związane z przygotowaniem się do zajęć, samokształceniem i doskonaleniem zawodowym.

Do zajęć, które nauczyciel realizuje poza obowiązkowym „pensum”, zalicza się np. koła zainteresowań, przygotowanie uczniów do olimpiad przedmiotowych, udział w zawodach sportowych czy właśnie wycieczkach klasowych. Takie dodatkowe zadania należy zatem uznać jako zajęcia wykonywane w ramach innych czynności i zajęć wynikających z zadań statutowych szkoły. Szczegółowa organizacja tych zajęć powinna być określona w statucie szkoły.

Zapamiętaj!

Wszelkie wycieczki i wyjazdy uczniów mogą być organizowane w ramach zajęć lekcyjnych, pozalekcyjnych oraz pozaszkolnych, w tym również w dniach wolnych od zajęć.

 

Musi być kierownik lub opiekun

Do uprawnień dyrektora należy wyznaczenie kierownika wycieczki. Każda wycieczka, nawet ta organizowana na terenie miejscowości, w której położona jest szkoła, musi mieć wyznaczonego kierownika (§ 11 rozporządzenia).

Kierownikiem, co do zasady, powinien być pracownik pedagogiczny szkoły o odpowiednich kwalifikacjach. W przypadku gdy kierownikiem miała by być inna osoba niż pracownik pedagogiczny, musi ona spełniać następujące warunki:

• przede wszystkim musi być osobą pełnoletnią,

• mieć ukończony kurs kierowników wycieczek lub

• być instruktorem harcerskim, lub

• posiadać uprawnienia przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek.

Wyższe wymagania przewiduje rozporządzenie dla kierowników wycieczek kwalifikowanych oraz zagranicznych. Jednym z warunków jest bowiem znajomość języka obcego w stopniu umożliwiającym porozumienie się w kraju docelowym, jak również w krajach znajdujących się na trasie planowanej wycieczki lub imprezy (§ 14 rozporządzenia).

Opiekunem wycieczki może być praktycznie każdy nauczyciel i nie wymaga to zgody dyrektora. Zgoda jest natomiast potrzebna, gdy taką funkcję ma pełnić inna pełnoletnia osoba (§ 13 rozporządzenia). Często zdarza się jednak, że nauczyciel jest kierownikiem wycieczki, a opiekunami ktoś spośród rodziców (ewentualnie innych opiekunów).

Dyrektor w tym przypadku powinien wyrazić zgodę na pełnienie funkcji opiekuna przez wskazane z imienia i nazwiska osoby. Wystarczy, że podpisze kartę wycieczki, w której wpisane będą dane personalne tych osób.

Do zadań opiekuna wycieczki należy w szczególności:

• sprawowanie opieki nad powierzonymi mu uczniami,

• współdziałanie z kierownikiem w zakresie realizacji programu i harmonogramu wycieczki,

• sprawowanie nadzoru nad przestrzeganiem regulaminu przez uczniów, ze szczególnym uwzględnieniem zasad bezpieczeństwa,

• nadzorowanie wykonywania zadań przydzielonych uczniom oraz

• wykonywanie innych zadań zleconych przez kierownika.

Niezbędna karta wycieczki

Zanim wycieczka dojdzie do skutku, dyrektor szkoły powinien zaakceptować jej plan i listę uczestników. W karcie należy zakreślić cel i założenia programowe wycieczki oraz jej trasę, termin, w jakim ma się odbyć oraz kto na wycieczkę ma jechać. Dodatkowo należy wskazać liczbę uczestników.

W karcie powinny znaleźć się również informacje dotyczące kierownika wycieczki oraz jej opiekunów. Wzór karty wycieczki stanowi załącznik do rozporządzenia (§ 10 rozporządzenia).

Kto płaci za wycieczkę

Działalność szkoły, m.in. w zakresie organizowania wycieczek szkolnych, w tym koszty przejazdu, zakwaterowania i wyżywienia kierowników i opiekunów wycieczek, może być finansowana ze środków pozabudżetowych, a w szczególności:

• z odpłatności uczniów biorących udział w wycieczce lub imprezie,

• ze środków pochodzących z działalności samorządu uczniowskiego i organizacji młodzieżowych działających na terenie szkoły,

• ze środków wypracowanych przez uczniów,

• ze środków przekazanych przez radę rodziców lub radę szkoły, a także osoby fizyczne i prawne (§ 16 rozporządzenia).

Ma to o tyle znaczenie, że od sposobu finansowania wycieczki zależą świadczenia przysługujące nauczycielom. To, czy za czas wycieczki nauczyciel ma prawo np. do diety i zwrotu kosztów, uzależnione jest od tego, kto za wycieczkę płaci.

Zapamiętaj!

Przy wycieczce organizowanej z innych środków, niż pochodzące od rodziców oraz z budżetu szkoły, koszty udziału nauczycieli należy uwzględnić w planie finansowym szkoły. Wówczas nie będą to koszty kwalifikowane jako koszty podróży służbowej.

Natomiast gdy wycieczkę organizuje wychowawca i rada rodziców - koszty podróży, noclegu i wyżywienia nauczycieli, czyli opiekunów wycieczki, powinny być pokryte przez budżet szkoły. Oznacza to zatem, że koszty te powinny być potraktowane jako koszty podróży służbowej nauczycieli - opiekunów.

 

Jak wynagradzać nauczyciela na wycieczce

Karta Nauczyciela nie przewiduje odrębnych i szczególnych rozwiązań prawnych w zakresie wynagradzania nauczycieli sprawujących opiekę nad uczniami podczas wycieczek szkolnych. Tym samym do nauczycieli sprawujących opiekę lub kierownictwo na wycieczkach stosuje się przepisy ogólne regulujące warunki płacy i pracy nauczycieli. Czas pracy nauczyciela, niezależnie od zadań, wynosi do 40 godzin tygodniowo, realizowany w ciągu 5 dni, za które nauczyciel z pierwszym dniem miesiąca otrzymuje wynagrodzenie.

Motywacyjny za wycieczkę

Przepisy Karty nie przewidują zatem odrębnego świadczenia za prowadzenie przez nauczyciela zajęć pozalekcyjnych, w tym również prowadzenie wycieczek klasowych. Nie oznacza to jednak, że nauczycielowi nie można przyznać z tego tytułu odpowiedniej gratyfikacji finansowej. Dotyczy to głównie sytuacji, w której działania nauczyciela wykraczają poza ustalony standard wymagań.

Taką funkcję pełni m.in. dodatek motywacyjny, który może być przyznawany nauczycielom wyróżniającym się w realizacji obowiązków służbowych. Dyrektor szkoły przyznaje ten dodatek w zależności od oceny zaangażowania nauczyciela w ich wykonywanie, w tym zróżnicowanie form oddziaływania dydaktycznego i wychowawczego (np. wycieczki szkolne).

Jednostka samorządu terytorialnego określa szczegółowe zasady i warunki przyznawania i wypłacania dodatku motywacyjnego w regulaminie wynagradzania. Może również wyodrębnić tytuły związane ze szczególnie aktywnym wypełnianiem różnych zadań szkolnych, za które dodatek będzie przyznawany.

Nie wydłużamy czasu pracy nauczyciela

W przypadku gdy w związku z wycieczką szkolną zaistniałaby konieczność wydłużenia czasu pracy nauczyciela (opiekuna), powyżej dopuszczalnych 40 godzin, dyrektor szkoły (kierownik wyjazdu) powinien odpowiednio zwiększyć liczbę opiekunów takiej wycieczki. W sytuacjach szczególnych możliwe jest skorzystanie z przepisów powszechnych regulujących wykonywanie zadań wykraczających poza zakres obowiązków pracowniczych, tj. umów cywilnych (zlecenia, o dzieło).

Wycieczka to nie praca w godzinach ponadwymiarowych

W odniesieniu do nauczycieli sprawujących opiekę nad uczniami podczas wycieczek klasowych nie znajdują zastosowania przepisy dotyczące dodatkowego wynagrodzenia z tytułu godzin ponadwymiarowych lub doraźnych zastępstw. Wynagrodzenie z tego tytułu przysługuje wyłącznie w szczególnych przypadkach.

Nauczyciel może być zobowiązany do odpłatnej pracy w godzinach ponadwymiarowych zgodnie z posiadaną specjalnością tylko w szczególnych przypadkach, podyktowanych koniecznością realizacji programu nauczania lub zapewnienia opieki w placówkach opiekuńczo-wychowawczych (art. 35 Karty Nauczyciela). Za godzinę ponadwymiarową uznaje się przydzieloną nauczycielowi godzinę zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych powyżej tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych. Godziny ponadwymiarowe traktowane są wyłącznie jako godziny wynikające z realizowanych planów nauczania. Podczas wycieczek szkolnych plan nauczania nie jest realizowany; tym samym w czasie ich odbywania nie można mówić o pracy w godzinach ponadwymiarowych.

Kiedy nauczyciel ma prawo do świadczeń z tytułu podróży służbowych

Prawo do takich świadczeń gwarantuje finansowanie wycieczki przez rodziców lub z budżetu szkoły.

Udział nauczycieli w wycieczce szkolnej w charakterze opiekunów należałoby traktować jako zajęcia wynikające z zadań statutowych szkoły, jakie nauczyciel obowiązany jest realizować w ramach obowiązującego go 40-godzinnego tygodnia pracy. Dodatkowo udział nauczycieli w wycieczce szkolnej w charakterze opiekunów jest przecież wykonywaniem na polecenie pracodawcy zadania służbowego poza miejscowością, w której znajduje się stałe miejsce pracy. Za takie zadania zlecone pracownikom, w tym również nauczycielom, przysługują należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową.

Zapamiętaj!

Karta Nauczyciela nie reguluje kwestii „delegacji służbowych” nauczycieli ani też nie określa, czy udział nauczyciela w wycieczce szkolnej (w charakterze opiekuna, kierownika, itp.) powinien być traktowany jako „delegacja służbowa”. Ponieważ Karta Nauczyciela w zakresie spraw wynikających ze stosunku pracy, a nieuregulowanych jej przepisami, odsyła do przepisów ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (dalej: k.p.), regulacji dotyczących podróży służbowej nauczycieli należy szukać właśnie tam (art. 91c Karty Nauczyciela).

 

Świadczenia za podróż służbową

Pracownikowi wykonującemu na polecenie pracodawcy zadanie służbowe poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy, lub poza stałym miejscem pracy przysługują należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową (art. 775 k.p.). Wysokość oraz warunki ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej odbywanej na obszarze kraju określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju (dalej: rozporządzenie o podróżach).

Z tytułu podróży służbowej pracownikom przysługują zatem takie należności, jak:

1) diety,

2) zwrot kosztów:

• przejazdów,

• noclegów,

• dojazdów środkami komunikacji miejscowej oraz

• innych udokumentowanych wydatków określonych przez pracodawcę i odpowiednich do uzasadnionych potrzeb (§ 3 rozporządzenia o podróżach).

Diety przysługujące pracownikowi z tytułu podróży służbowej na terenie kraju są przeznaczone na pokrycie zwiększonych kosztów wyżywienia w czasie podróży pracownika. Należności z tytułu diet oblicza się za czas od rozpoczęcia podróży służbowej (wyjazdu) do powrotu (przyjazdu) po wykonaniu zadania (§ 4 rozporządzenia o podróżach).

Z tytułu podróży odbywanej w terminie i miejscu określonym przez pracodawcę pracownikowi przysługuje zwrot kosztów przejazdów. Pracodawca określa środek transportu, jakim podróż ma się odbyć. Zwrot kosztów przejazdu obejmuje zatem cenę biletu określonego środka transportu, z uwzględnieniem przysługującej pracownikowi ulgi na dany środek transportu, bez względu na to, z jakiego tytułu ulga ta przysługuje.

Na wniosek pracownika-nauczyciela pracodawca przyznaje zaliczkę na niezbędne koszty podróży. Rozliczenia kosztów odbytej przez pracownika podróży dokonuje się w terminie 14 dni od dnia jej zakończenia (§ 8a rozporządzenia o podróżach).

Zapamiętaj!

Do rozliczenia kosztów podróży pracownik powinien dołączyć dokumenty (rachunki) potwierdzające poszczególne wydatki (nie dotyczy to diet oraz wydatków objętych ryczałtami). Jeżeli uzyskanie dokumentu (rachunku) nie było możliwe, pracownik składa pisemne oświadczenie o dokonanym wydatku i przyczynach braku jego udokumentowania.

W związku z tym, na podstawie przepisów rozporządzenia o podróżach, z tytułu delegacji nauczycielowi przysługują następujące należności:

• zwrot kosztów przejazdów,

zaliczka na koszty przejazdu (i rozliczenie zaliczki).

Za wycieczkę nie przysługują dni wolne

W przypadku nauczycieli realizujących zadania w szkołach „feryjnych” nie znajdują zastosowania przepisy Karty Nauczyciela, dotyczące wykonywania zadań w dniu wolnym od pracy (art. 42c Karty Nauczyciela). Rozstrzygające w tej kwestii są przepisy dotyczące obowiązku 40-godzinnego tygodnia pracy nauczyciela, realizowanego w ciągu 5 dni oraz organizacji i sposobu realizacji planów nauczania przez szkołę (czyli zajęcia od poniedziałku do piątku).

Nauczyciel uczestniczący w wycieczce nie może być zobowiązany do realizowania zadań w soboty i niedziele. Nauczyciel szkoły „feryjnej” z uwagi na 5-dniowy tydzień pracy nie ma też faktycznej możliwości odebrania dnia wolnego bez uszczerbku dla szkoły i uczniów. Ewentualne wydłużenie czasu trwania wycieczki na soboty i niedziele wymaga zgody rodziców i uczniów, a wynikające z tego dodatkowe obowiązki związane z opieką nad uczniami powinny zostać uregulowane z nauczycielami. Uzgodnienia powinny być również przeprowadzone z innymi osobami uprzednio zatwierdzonymi przez dyrektora w charakterze opiekunów.

Zapamiętaj!

Praca polegająca na opiekowaniu się uczniami w czasie wycieczki szkolnej nie jest prowadzeniem „zajęć dydaktycznych”.

Tym samym udział nauczycieli w wycieczce szkolnej w charakterze opiekunów należałoby traktować jako zajęcia wynikające z zadań statutowych szkoły, jakie nauczyciel obowiązany jest realizować w ramach obowiązującego go wymiaru czasu pracy. Dlatego też takim nauczycielom nie przysługuje inny wolny dzień.

Magdalena Kasprzak

Podstawy prawne

• Ustawa z 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (j.t. Dz.U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 176, poz. 1238)

• Ustawa z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 181, poz. 1288)

• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 8 listopada 2001 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki krajoznawstwa i turystyki (Dz.U. Nr 135, poz. 1516)

• Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju (Dz.U. Nr 236, poz. 1990; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 227, poz. 1661)

Reklama
Zaktualizuj swoją wiedzę z naszymi publikacjami i szkoleniami
Źródło: Samorzad.infor.pl
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Sektor publiczny
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Polska zapłaci 20 000 euro kary za odmowę przyjęcia jednego emigranta? Górny limit to 30 000 osób

    Rada UE przyjęła stanowisko negocjacyjne w sprawie reformy regulacji migracyjnych

    Nowelizacja budżetu - dodatkowe pieniądze dla nauczycieli, sędziów, budżetówki. Rząd pracuje w długi weekend

    Ministrowie w piątek o godz. 10 zebrali się na posiedzeniu rządu, który zajmie się projektem nowelizacji tegorocznej ustawy budżetowej; dodatkowe środki mają być przekazane samorządom i przeznaczone na nagrody specjalne dla nauczycieli.

    1125 zł nie tylko dla nauczycieli w szkołach. Pracujący w przedszkolach też dostaną nagrodę

    Nagroda dla nauczycieli zostanie wypłacona nie tylko dla pracujących w szkołach. Wyniesie nie 900 zł jak zapowiadano początkowo, a 1125 zł. 

    MF: Kiedy urzędnicy podatkowi z różnych państw UE mogą prowadzić wspólne kontrole Polaków

    Urzędnicy podatkowi z różnych państw UE będą mogli prowadzić wspólne kontrole; także na terytorium Polski, o ile polska administracja odpowie na taki wniosek pozytywnie - poinformował Marcin Lachowicz z resortu finansów.

    Rząd przyznał 900 zł nagrody specjalnej dla każdego nauczyciela. A to nie koniec bonusów dla budżetówki

    900 zł nagrody specjalnej dla nauczycieli z okazji 250. rocznicy utworzenia Komisji Edukacji Narodowej. Jest to efekt porozumienia rządu i NSZZ "Solidarność.

    Utrzymanie zdrowia stawów po 60. roku życia: przewodnik

    Z wiekiem nasze stawy mogą stać się bardziej podatne na zużycie, co prowadzi do takich schorzeń jak choroba zwyrodnieniowa stawów i uszkodzenia chrząstki. Istnieją jednak kroki, które możemy podjąć, aby utrzymać zdrowie. W tym „obszernym” przewodniku przedstawiamy najnowsze badania i zalecenia dotyczące utrzymania zdrowych stawów i zapobiegania schorzeniom związanym ze stawami.

    Czy opłaca się studiować? Sprawdź w systemie ELA

    6 czerwca 2023 roku Ośrodek Przetwarzania Informacji uruchomił na zlecenie Ministerstwa Edukacji i Nauki (MEiN) już ósmą edycję ogólnopolskiego systemu monitorowania Ekonomicznych Losów Absolwentów szkół wyższych (ELA).

    Akcja "Jak nie czytam, jak czytam" w 2023 r.

    Dziś odbędzie się kolejna edycja akcji "Jak nie czytam, jak czytam", podczas której uczniowie w całej Polsce w tym samym czasie będą czytać dla przyjemności. Jej celem jest stworzenie u dzieci i młodzieży pozytywnych skojarzeń związanych z książką.

     

    Jak zamawiać e-recepty przez aplikację mojeIKP?

    Pacjent, który stale przyjmuje leki na receptę, może teraz poprosić o ponowne ich wystawienie przez aplikację mojeIKP.

    ZUS: dodatkowe 450 mld zł dla 24 mln Polaków. Koniecznie zajrzyj na swoje konto emerytalne
    ZUS zwaloryzował konta ubezpieczonych. O 450 mld zł.
    Sąd Najwyższy uchylił umorzenie sprawy Mariusza Kamińskiego i innych b. szefów CBA. PiS: dywersja i działanie antykonstytucyjne

    Sąd Najwyższy uchylił 6 czerwca 2023 r. umorzenie sprawy Mariusza Kamińskiego i innych byłych szefów CBA, skazanych w pierwszej instancji i ułaskawionych przez prezydenta. Sprawa została przekazana do ponownego rozpoznania do sądu okręgowego. To jawna dywersja Sądu Najwyższego i działanie antykonstytucyjne, które ma doprowadzić do całkowitego chaosu prawnego - skomentował wyrok rzecznik PiS Rafał Bochenek.

    Apel pracodawców szpitali powiatowych do ministra zdrowia

    Pracodawcy szpitali powiatowych apelują do ministra zdrowia – czego oczekują? OZPSP zwrócił się do ministra zdrowia o niezwłoczne podjęcie działań, które w realny sposób zmienią i poprawią sytuację finansową placówek medycznych w Polsce. Potrzeba realnych zmian. 

    Ile kredyt studenckich zaciągnęli studenci w 2022 r.? Czy zmieni się kryterium dochodowe w 2023 r.?

    W latach 1998-2022 banki udzieliły kredytu studenckiego blisko 409 tys. studentów i doktorantów. W roku 2022 zawarto 1 280 takich umów.

    Czy warto studiować w 2023 r.?

    Decyzja o podjęciu studiów jest bardzo indywidualna i zależy od wielu czynników, takich jak interesy, cele kariery, sytuacja finansowa i inne osobiste okoliczności.

    Suplementacja chromem i lekkostrawna dieta korzystne dla wątroby

    Wątroba to organ bardzo narażony na skutki wysokotłuszczowej diety. Badania naukowców z Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie wykazały, że najlepszym sposobem na poprawę jej funkcjonowania jest przejście na dietę lekkostrawną wraz z suplementowaniem chromu.

    Kiedy pracownik zdalny otrzyma do pracy jednocześnie laptop i monitor stacjonarny?

    Pracownicy pracujący przy użyciu laptopa powinni korzystać z monitora stacjonarnego. Pracodawca może alternatywnie wyposażyć stanowisko pracy w podstawkę zapewniającą ustawienie ekranu laptopa tak, aby jego górna krawędź znajdowała się na wysokości oczu, oraz w dodatkową klawiaturę i mysz. 

    10 godzin pracy od poniedziałku do czwartku. Piątek wolny. Pracodawcy wprowadzają skompresowany tydzień pracy [4 dni pracy]

    Deloitte testuje wdrożenie skompresowanego tygodnia pracy.

    W 2023 r. od rządu 616 mln zł więcej dla rolników

    Od 3 czerwca wyższa stawka zwrotu akcyzy od paliwa rolniczego.

    305 mln zł od rządu dla strażaków

    Minister Moskwa: w tym roku 305 mln zł na wozy ratowniczo-gaśnicze dla OSP.

    W Polsce sprzedano 200 000 pomp ciepła. Wiesz ile wyprodukowano w naszym kraju? [Wywiad]

    W 2022 roku sprzedano w naszym kraju ok. 200 tys. pomp ciepła, z czego jedynie 5 proc. wyprodukowano w Polsce. Importerzy zamawiają produkty pod własnym "brandem" i oferują jako polskie – powiedziała w rozmowie z PAP wiceprezes Izby Gospodarczej Urządzeń (IGU) OZE Aleksandra Jurkowska.

    Nowość: Krople do oczu spowalniają postęp krótkowzroczności u dzieci [Badania]

    Krople do oczu z niską dawką atropiny mogą spowolnić postęp krótkowzroczności u dzieci, ponieważ hamują nadmierne powiększanie się oka – informuje pismo „JAMA Ophthalmology”.

    Sposób na rekreację ruchową: taniec

    Regularne uprawianie aktywności fizycznej ma ogromne znaczenie. Szczególnie polecaną formą sportu jest taniec. Ma on wiele właściwości prozdrowotnych, poprawia samopoczucie, dodaje energii oraz pozwala nawiązać nowe kontakty towarzyskie. Warto więc już dziś udać się na zajęcia taneczne

    Kto może skorzystać z zamrożenia cen energii? Kiedy trzeba złożyć wniosek?

    Rolnicy, osoby z niepełnosprawnościami oraz posiadacze Karty Dużej Rodziny muszą pamiętać, że jeszcze tylko do końca czerwca br. mają czas na złożenie wniosków umożliwiających skorzystanie w tym roku z preferencyjnych rozliczeń cen energii ujętych w Tarczy Solidarnościowej.

    Kiedy święto Bożego Ciała w 2023 r? Historia. Koszt długiego weekendu 2023 r.

    W 2023 r. Boże Ciało przypada 8 czerwca 2023 r. Polacy wzięli urlopy w piątek 9 czerwca. I pojadą na długi weekend. Sporo zapłacą za wypoczynek. Wiadomo inflacja. 

    Do końca czerwca strażacy mogą otrzymać 10 000 zł na każdą jednostkę OSP

    Jednostki OSP mogą do 10 000 zł w programie dofinansowania Fundacji Grupy PERN.