REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Odpowiedzialność gminy za gospodarkę odpadami

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Sylwia Gortyńska

REKLAMA

REKLAMA

Ochrona środowiska naturalnego jest we współczesnym świecie tematem bardzo istotnym i głośnym. Powstawanie odpadów jest efektem funkcjonowania człowieka w środowisku naturalnym. Natomiast stosowne gospodarowanie odpadami komunalnymi należy do istotnych zadań gminy. Za nieprawidłowości w postępowaniu z odpadami gminom grożą sankcje finansowe.

REKLAMA

Gospodarka odpadami to zbieranie, transport, odzysk i unieszkodliwianie odpadów, w tym również nadzór nad takimi działaniami oraz nad miejscami unieszkodliwiania odpadów. Wytyczne dotyczące gospodarowania odpadami znajdują się zarówno w prawie unijnym, jak i krajowym. Trzeba przy tym od razu zauważyć, że jednym z priorytetów Unii Europejskiej jest ochrona środowiska naturalnego i w tym zakresie prawo unijne przewiduje m.in. cały szereg dyrektyw dotyczących gospodarki odpadami. Oczywiście Polska, przystępując do struktur europejskich, musiała przyjąć do swojego systemu prawnego także uregulowania dotyczące gospodarki odpadami. I tak strona Polska zaakceptowała i zobowiązała się wdrożyć do 31 grudnia 2002 r. dorobek wspólnoty (aquis communautaire) w tym obszarze z wyjątkiem wdrożenia kilkunastu wspólnotowych aktów prawnych, co do których Polska zgłosiła konieczność skorzystania z okresów przejściowych. Na przykład w odniesieniu do Dyrektywy Rady 75/442/EWG w sprawie odpadów, będącej ramową dyrektywą w sprawie odpadów, Polska wystąpiła o 10-letni okres przejściowy, do 2012 r. Z kolei dla Dyrektywy 99/31/WE w sprawie składowisk odpadów obowiązuje okres przejściowy do 1 lipca 2012 r. i dotyczy on konieczności modernizacji istniejących lub budowy nowych składowisk odpadów.

REKLAMA

Istnieją różne rodzaje i kategorie odpadów. Ze względu na źródło powstania możemy wyróżnić odpady przemysłowe, rolne i komunalne. Odpady komunalne to przede wszystkim odpady z gospodarstw domowych, w tym z mieszkań spółdzielczych i wspólnotowych. W skład odpadów komunalnych wchodzą również odpady niebezpieczne, np. zużyte baterie, świetlówki, termometry, opakowania po związkach chemicznych. W ramach odpadów komunalnych możemy wyodrębnić odpady: ulegające biodegradacji, roślinne, wielkogabarytowe, niebezpieczne, odpady niesegregowane, opakowaniowe, surowcowe i wreszcie zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny. Odpady rolne natomiast to odpady organiczne produkowane w wyniku szerokiego zakresu działalności rolnej, np. odpady roślinne, zwierzęce.

Realizacja wymogów unijnych związana jest m.in. zarówno ze stosownymi zmianami w przepisach krajowych, ale także w zapobieganiu powstawania odpadów komunalnych i w dbaniu o selektywną zbiórkę odpadów, co w praktyce wymaga stosownej i aktywnej edukacji.

Przez przystąpienie do Unii Polska przyjęła na siebie zobowiązania dotyczące osiągnięcia określonych celów w gospodarce odpadami komunalnymi, np. dotyczących recyklingu, odpadów opakowaniowych, ograniczenia deponowania na składowiskach odpadów ulegających biodegradacji. Jeżeli cele te nie zostaną osiągnięte, Polska może zostać ukarana za niewypełnienie postanowień unijnych.

Utrzymanie czystości w gminie

REKLAMA

Utrzymanie czystości i porządku w gminach należy do obowiązkowych zadań własnych gminy. Obowiązek ten wynika z ustawy z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (dalej: ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach). Rada gminy, po zasięgnięciu opinii państwowego powiatowego inspektora sanitarnego, uchwala regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie gminy (art. 4 ust. 1 ustawy utrzymaniu czystości i porządku w gminach). Regulamin jest aktem prawa miejscowego, który określa szczegółowe zasady utrzymania czystości i porządku na terenie gminy dotyczące m.in. wymagań w zakresie utrzymania czystości i porządku na terenie nieruchomości obejmujących prowadzenie we wskazanym zakresie selektywnego zbierania i odbierania odpadów komunalnych, w tym powstających w gospodarstwach domowych, odpadów niebezpiecznych, odpadów wielkogabarytowych i odpadów z remontów. Regulamin zawiera także regulacje obejmujące maksymalny poziom odpadów komunalnych ulegających biodegradacji dopuszczonych do składowania na składowiskach odpadów. Regulamin musi być dostosowany do gminnego planu gospodarki odpadami.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Dla osiągnięcia celów założonych w polityce ekologicznej państwa oraz realizacji zasad gospodarowania odpadami, a także stworzenia w kraju zintegrowanej i wystarczającej sieci instalacji i urządzeń do odzysku i unieszkodliwiania odpadów, spełniających wymagania określone w przepisach o ochronie środowiska, opracowywane są plany gospodarki odpadami. Plany opracowywane są na szczeblu krajowym, wojewódzkim, powiatowym oraz gminnym i podlegają aktualizacji nie rzadziej niż co 4 lata (ustawa z 27 kwietnia 2001 r. o odpadach; dalej: ustawa o odpadach).

Gmina jest obowiązana zorganizować odbieranie odpadów komunalnych oraz opróżnianie zbiorników bezodpływowych (w przypadku właścicieli nieruchomości, którzy nie zawarli umów korzystania z usług wykonywanych przez zakład będący gminną jednostką organizacyjną lub przedsiębiorcę posiadającego zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości lub w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych, art. 6 ust. 6 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach).

PRZYKŁAD

Pan Mateusz jest właścicielem działki i położonego na nim domu jednorodzinnego. W styczniu 2008 r. zawarł umowę o wywóz śmieci ze spółką „Eko-lux”. Spółka ta posiada aktualną decyzję na odbiór odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości na danym terenie. Pan Mateusz regularnie opłaca rachunki za wywóz śmieci. Gmina, w której położona jest nieruchomość pana Mateusza, nie będzie zatem w okresie obowiązywania umowy z „Eko-lux” zobowiązana do odbioru odpadów pochodzących z jego posesji.

Rada gminy określa, w drodze uchwały, górne stawki opłat ponoszonych przez właścicieli nieruchomości za usługi odbioru odpadów komunalnych lub opróźniania zbiorników bezodpływowych. Niższe stawki mogą być stosowane, jeżeli odpady komunalne są zbierane i odbierane w sposób selektywny. Od początku 2008 r. stawki za wywóz śmieci niesegregowanych znacznie wzrosły, na co bezpośredni wpływ miał wzrost opłat za korzystanie ze środowiska wprowadzony rozporządzeniem Rady Ministrów z 6 czerwca 2007 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie opłat za korzystanie ze środowiska.

Urzędowa opłata tzw. opłata marszałkowska za składowanie odpadów komunalnych od 1 stycznia 2008 r. wzrosła pięciokrotnie z 15,71 zł do 75 zł za tonę. Wprowadzenie tego instrumentu finansowego miało na celu doprowadzenie do ograniczenia ilości odpadów wywożonych na składowiska oraz upowszechnienie selektywnej zbiórki odpadów, tak by sprostać wymaganiom stawianym przez Unię Europejską.

Stan i prognoza ilości odpadów komunalnych w Polsce na przykładzie odpadów kuchennych ulegających biodegradacji, dane według Instytutu Ekologii i Terenów Uprzemysłowionych:

Ilość (w tys. Mg/rok) odpadów kuchennych ulegających biodegradacji w roku:

2000 - 2493,84

2006 - 2741,98

2010 - 2857,95

2014 - 2887,67

 

Ustawa o odpadach

Zadania samorządu terytorialnego w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi zostały określone w rozdziale 3a ustawy o odpadach. Do obowiązkowych zadań własnych gmin w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi należą (art. 16a ustawy o odpadach):

1) zapewnianie objęcia wszystkich mieszkańców gminy zorganizowanym systemem odbierania wszystkich rodzajów odpadów komunalnych;

2) zapewnianie warunków funkcjonowania systemu selektywnego zbierania i odbierania odpadów komunalnych, aby było możliwe:

• ograniczenie składowania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji,

• wydzielanie odpadów niebezpiecznych z odpadów komunalnych,

• osiągnięcie poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych,

3) zapewnianie budowy, utrzymania i eksploatacji własnych lub wspólnych z innymi gminami lub przedsiębiorcami instalacji i urządzeń do odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych albo zapewnienie warunków do budowy, utrzymania i eksploatacji instalacji i urządzeń do odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych przez przedsiębiorców,

4) zapewnianie warunków ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych do składowania do:

• 31 grudnia 2010 r. - do nie więcej niż 75% wagowo całkowitej masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji,

• 31 grudnia 2013 r. - do nie więcej niż 50% wagowo całkowitej masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji,

• 31 grudnia 2020 r. - do nie więcej niż 35% wagowo całkowitej masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w stosunku do masy tych odpadów wytworzonych w 1995 r.

Kary dla gminy

Nad przestrzeganiem przepisów o ochronie środowiska, w tym przepisów dotyczących gospodarki odpadami, czuwa Inspekcja Ochrony Środowiska.

Stwierdzając naruszenie, np. przez gminną jednostkę organizacyjną, obowiązku w zakresie ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych do składowania, wojewódzki inspektor ochrony środowiska nakłada na podmiot do tego obowiązany, w drodze decyzji, opłatę sankcyjną w wysokości od 40 tys. do 200 tys. zł, ustalając wysokość opłaty w zależności od stopnia niewykonania obowiązku (art. 79a ustawy o odpadach).

Stwierdzając naruszenie obowiązku zorganizowania systemu selektywnego zbierania odpadów, wojewódzki inspektor ochrony środowiska nakłada na podmiot do tego obowiązany, w drodze decyzji, opłatę sankcyjną w wysokości od 10 tys. do 40 tys. zł.

Termin płatności opłaty sankcyjnej w przypadku takich decyzji wynosi 14 dni od dnia, w którym decyzje stały się ostateczne.

Sylwia Gortyńska

Podstawy prawne:

• Ustawa z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (j.t. Dz.U. z 2005 r. nr 236, poz. 2008; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. nr 144, poz. 1042)

• Ustawa z 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (j.t. Dz.U. z 2007 r. nr 39, poz. 251; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. nr 88, poz. 587)

• Rozporządzenie Rady Ministrów z 6 czerwca 2007 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie opłat za korzystanie ze środowiska (Dz.U. nr 106, poz. 723)

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Samorzad.infor.pl

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Co najmniej 19 porodówek zniknęło już z mapy Polski

Między styczniem 2024 a końcem lipca 2025 w Polsce zamknięto co najmniej 19 oddziałów położniczych. Jak wynika z sondy portalu Rynek Zdrowia, główną przyczyną ich likwidacji była nierentowność.

Zasada ochrony dziedzictwa kulturowego w praktyce. Czy samorządy i właściciele wywiązują się z obowiązków?

Zasada ochrony dziedzictwa kulturowego to nie tylko idea, ale obowiązująca norma prawna. Mimo to wiele jednostek samorządu terytorialnego i właścicieli zabytków traktuje ją wyłącznie jako formalność. W praktyce często rozmija się to z celem, który jasno określa prawo.

Nowelizacja ustawy o rehabilitacji 2025 – więcej pieniędzy z UE dla PFRON i osób z niepełnosprawnościami

Rząd przygotował projekt nowelizacji ustawy o rehabilitacji (UD282), który może zmienić zasady finansowania programów PFRON. Dzięki nowym przepisom wsparcie dla osób z niepełnosprawnościami będzie mogło być współfinansowane z funduszy Unii Europejskiej. To oznacza więcej pieniędzy na aktywizację zawodową i pomoc społeczną, bez dodatkowych kosztów dla budżetu państwa.

Podwyżki dla lekarzy sądowych. Od 1 stycznia 2026 r. stawki za zaświadczenia pójdą w górę

Od 1 stycznia 2026 r. lekarze sądowi dostaną wyższe wynagrodzenie za wydawanie zaświadczeń – wynika z projektu Ministerstwa Sprawiedliwości. Obecnie za jedno zaświadczenie otrzymują 100 zł, co zdaniem resortu zniechęca ich do pełnienia tej funkcji. Podwyżki mają rozwiązać problem braku lekarzy w wielu sądach.

REKLAMA

UE przedłuża przepisy dot. magazynowania gazu do 2027 r. Obowiązek zapełnienia magazynów przed zimą

Unia Europejska przedłuża przepisy dotyczące magazynowania gazu do 2027 roku. Państwa członkowskie mają obowiązek zapełnienia magazynów gaz przed zimą. Celem jest zapewnienie bezpieczeństwa dostaw gazu.

Kolejki do lekarzy 2025 – jak dostać się do specjalisty szybciej? Sprawdzone sposoby

Czekasz miesiącami na wizytę u specjalisty? Nie musisz! W Polsce średni czas oczekiwania w publicznej służbie zdrowia to ponad 4 miesiące, ale są legalne sposoby, by skrócić go do kilku tygodni, a nawet dni. Sprawdź, jak korzystać z wyszukiwarki NFZ, kiedy poprosić o adnotację "cito", gdzie warto jechać po krótszą kolejkę i kto ma prawo wejść do gabinetu bez czekania. To wiedza, która może oszczędzić Ci wiele nerwów.

Od odważnego eksperymentu do wzoru dla innych regionów. 8 lat Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii [WYWIAD]

Choć początek był trudny, dziś GZM to region o jednej z najbardziej zintegrowanych sieci transportowych w Polsce i rosnącym potencjale innowacyjnym. O tym, co sprawia, że 41 gmin potrafi mówić jednym głosem rozmawiamy z Kazimierzem Karolczakiem, przewodniczącym zarządu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropoli.

Aktywny Maluch: Trwa nabór uzupełniający. Wnioski do 5 września 2025 r.

Do 5 września 2025 r. można składać wnioski w naborze uzupełniającym w programie Aktywny Maluch. Chodzi o dofinansowanie tworzenia miejsc opieki nad dziećmi do lat 3 i funkcjonowania nowoutworzonych miejsc opieki.

REKLAMA

Podatek od nieruchomości 2026 – znamy nowe maksymalne stawki. Sprawdź, ile możesz zapłacić!

Znamy już maksymalne stawki podatku od nieruchomości na 2026 rok. Wyższe limity dotyczą gruntów, budynków oraz budowli. To ważna informacja dla właścicieli nieruchomości i przedsiębiorców, którzy powinni przygotować się na możliwe podwyżki. Sprawdź szczegóły i zaplanuj swoje wydatki!

MEN odpowiada na zapowiedź protestu ZNP: podwyżki z 2024 r. przywróciły adekwatny poziom płac

Wiceminister edukacji uważa, że protesty ZNP są nieuzasadnione, bo skala podwyżek wynagrodzeń nauczycieli w 2024 roku była rekordowa i przywróciła satysfakcjonującą relację płac do warunków rynkowych. W 2024 roku nauczyciele początkujący otrzymali podwyżkę nominalną o ok. 40 proc., mianowani i dyplomowani – ok. 37 proc., co przekłada się na wzrost o tysiące złotych (od 1 894 do 2 674 zł) względem 2023 roku.

REKLAMA