REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak rzucić palenie? Powoli, stopniowo!

Jak rzucić palenie? Powoli, stopniowo!
Jak rzucić palenie? Powoli, stopniowo!
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Palacz przeżywa żal po stracie, niepokój związany z dużą zmianą w jego życiu. Można to porównać do przeżyć sportowca, który nagle dowiedział się, że z powodu kontuzji ma przerwać treningi i pożegnać się na zawsze z rywalizacją. Trzeba dać sobie czas na odnalezienie się w nowej rzeczywistości bez papierosa - mówi dr n. hum. Katarzyna Korpolewska, psycholog społeczna.

Rzucanie palenia to proces

Z okazji niedawno obchodzonego Światowego Dnia bez Tytoniu dużo mówi się na temat rzucania palenia. Pacjentowi - palaczowi lekarz jednak nie powinien powiedzieć: rzuć palenie, bo masz raka płuca. Rzucanie palenia nie wydaje się takie proste, to proces.
Rozumiem, że z punktu widzenia lekarza, dbającego o zdrowie pacjenta, rzucenie palenia jest koniecznością, tylko że trzeba wziąć pod uwagę psychikę pacjenta. Uzależnienie to nie tylko aspekt chemiczny - ktoś uzależnił się od nikotyny, ale też bardzo poważny problem psychologiczny związany ze stylem życia. Ktoś spotyka się ze znajomymi na papieroska w czasie przerwy w pracy, ma swoje ulubione miejsce w domu, gdzie pali. Jeśli więc lekarz mówi: proszę natychmiast rzucić palenie, często oznacza to, że taki pacjent w ogóle  nie podejmie próby zerwania z nałogiem, bo będzie uważał, że to jest absolutnie niewykonalne. Dlatego w niektórych krajach rekomenduje się stopniowe wychodzenie z nałogu. Przeczytałam ciekawy artykuł o szkoleniu prowadzonym w Australii dla lekarzy. Tłumaczono w nim, że aby pacjent mógł podjąć decyzję o rzuceniu palenia, musi być przekonany, że jest to możliwe. 

REKLAMA

Tabletki z nikotyną, gumy do żucia, plastry, cukierki z lukrecją i „magiczny patyczek”

Kiedy więc pacjent nabiera przekonania, że jest to możliwe?

Kiedy lekarz pokazuje mu różne możliwości. W Australii jest całe szerokie menu dla pacjenta: tabletki z nikotyną, gumy do żucia, plastry, ale też „magiczny patyczek”, który pacjent trzyma w ręku, żeby pamiętał, że rzuca palenie, a jednocześnie w każdej chwili może coś włożyć do ust. W Australii zaleca się ponadto cukierki z lukrecją, bo mają gorzki smak i zabijają potrzebę palenia. Zaleca się także jogę na zasadzie: jak będziesz chciał zapalić, poćwicz. Z czasem, jak będziesz chciał zapalić, twoje ciało w odpowiedni sposób zareaguje. Możesz też biegać. Chce ci się palić? Zrób parę ćwiczeń izometrycznych. Jeśli pacjent widzi tak wiele sposobów na wyjście z nałogu, myśli: ok, to jest możliwe, poradzę sobie, mam wsparcie w lekarzu, który mi to proponuje i zdaje sobie sprawę, że rzucenie palenia nie jest łatwe. Zupełnym przeciwieństwem jest postawa niektórych lekarzy w Polsce: rzuć palenie, bo cię nie będę leczył.

Więcej osób wierzy w stopniowe zmiany

Któryś z pisarzy mówił: rzucam palenie co dwa tygodnie.

No tak. A przy podejściu, o którym opowiadam, nikt pacjentowi nie każe wychodzić z nałogu teraz, natychmiast. Bo wtedy większość palaczy uzna to za nierealne. Można zaproponować przecież przejście na coś zastępczego, określenie sobie, jak długo to będzie trwało. I wtedy wyjście z nałogu zaczyna być możliwe. Mam doświadczenia z kilkoma osobami, które w ten sposób rzucały palenie i wyszły  z nałogu. Trochę to trwało, ale skończyło się sukcesem.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

To przypomina sytuację, gdy pacjent ma cukrzycę, a lekarz mu na to: od jutra zmiana diety.

Bardzo często nie da się tego zrobić „od jutra”. I nawet jeśli na poziomie intelektu pacjent zgodzi się z tym, być może w ogóle nie zastosuje diety. Znowu - można wprowadzać ją stopniowo. Okazuje się, że wchodzenie w zdrową dietę też wymaga procesu. Nie dziwmy się więc, że rzucanie palenia jest takie trudne, jeśli ktoś miałby to zrobić gwałtownie. 

Dlaczego się uzależniamy?

Dlaczego uzależniamy się od papierosów, narkotyków, alkoholu, jedzenia?

Z jednej strony padamy ofiarą mody. Uzależnienia dotyczą takiego wieku, gdy szukamy swojej drogi w życiu. Mowa o nastolatkach, które szukają akceptacji rówieśników. Ale na studiach wydawałoby się, że mamy do czynienia z zupełnie dorosłymi ludźmi, równie łatwo jest popaść w uzależnienia. To przecież ostatni moment, żeby jeszcze zaszaleć, pobawić się w towarzystwie innych. Młodzi ludzie szukają swojej drogi wśród innych ludzi. Porównują się, dopasowują, eksperymentują. W dodatku palenie papierosów jest kojarzone z rozładowywaniem stresu: zdenerwowało mnie coś, więc muszę natychmiast zapalić. Kiedy więc pan doktor powiedział, że muszę rzucić palenie, pierwszą rzeczą, jaką zrobię po zamknięciu drzwi przychodni, będzie sięgnięcie po papierosa. Bo tak się zdenerwowałem.

Dlaczego niby palenie rozładowuje stres?

REKLAMA

Tu nie chodzi o to, że palenie papierosa autentyczne rozładowuje stres, ale o to, że palacz wierzy, że papieros mu w tym pomaga. Takie reguły rządzą paleniem, piciem, podjadaniem, ale też tak może być z zachowaniami agresywnymi -  ludzie rozładowują napięcie w bardzo różny sposób. Na początku więc jest wiara, że puszczenie dymka rozładowuje stres, a potem staje się to naturą człowieka. Trudno sobie wyobrazić zmianę całego stylu życia z dnia na dzień. A przecież palenie jest zakorzenione w naszej codzienności. To są drobiazgi jak np. fakt, że kobieta paląca nie wyjdzie z domu, dopóki nie sprawdzi, czy ma w torebce papierosy. Mężczyzna sprawdza, czy ma zapalniczkę. W domu takiej osoby jest miejsce, gdzie się pali, jest kilka popielniczek. Pewne sytuacje „prowokują do palenia”: zapalam papieroska, gdy piję kawę, po jedzeniu też albo rozmawiając przez telefon. W pracy na przerwie spotykam się ze znajomymi w palarni. To są nawyki, ale też widać, że to jest związane z relacjami społecznymi. Bo w czasie przerwy w pracy, spotykam się z kolegami, którzy palą, ich najlepiej znam, bo najwięcej z nimi rozmawiam w tej palarni. To staje się ważnym elementem życia, kontroluje je. 

I to jeszcze jak kontroluje. Mam sąsiadkę, która nie ma wydzielonego miejsca do palenia, chodzi z papierosem po całym domu, a nikotyna spływa po ścianach. Gdy wracam od niej słyszę: idź natychmiast pod prysznic, śmierdzisz.

To prawda, palacze nie czują tego zapachu, ale dla osób niepalących jest on wyczuwalny nawet u zupełnie obcych ludzi. Np. w sklepie rozpoznaję, kto jest palaczem, a kto nie, bo zapach palacza jest bardzo charakterystyczny.

Rzucenie palenia jest możliwe ale nie jest łatwe

Ale rzucenia palenia jest możliwe?

Oczywiście. Pamiętajmy jednak, że nie jest łatwe. Palacz przeżywa żal po stracie, niepokój związany z dużą zmianą w jego życiu. Można to porównać do przeżyć sportowca, który nagle dowiedział się, że z powodu kontuzji ma przerwać treningi i pożegnać się na zawsze z rywalizacją. Wyjście z nałogu to początek nowego życia, znalezienie nowych upodobań, rozwinięcie nowych przyzwyczajeń i nawyków. Trzeba dać sobie czas na odnalezienie się w nowej rzeczywistości bez papierosa. 

Psychologia nałogu

Powiedziała pani, że każdy nałóg staje się z czasem naturą człowieka. Co nałogi nam kompensują?

REKLAMA

Trudno mówić o kompensacji. Na początku są elementem panującej mody, są związane z najbliższym nam środowiskiem. Nigdy nie słyszałam, by ktoś uzależnił się od alkoholu, bo zaczął sam pić. Pije się w towarzystwie. Pierwszego papierosa na ogół też zapalamy w towarzystwie. Aspirujemy do grupy, która próbuje, jak to fajnie jest zapalić papierosa lub do grupy, która popija alkohol. Takie są początki nałogów. A potem przestaje być ważne, czy inni palą, czy piją, bo nałóg staje się naszą naturą, bardzo charakterystyczną naszą cechą, pewnego rodzaju przymusem. Dlatego po długim locie samolotem palacz musi pędzić przed budynek terminala, by zapalić. Nie szuka towarzystwa. Tu przymus nie polega na tym, że ktoś tak bardzo potrzebuje nikotyny. Po prostu, uwolnił się z samolotu, to co może zrobić? Coś co lubi, czyli zapalić papierosa.

Gdy ostatnio podróżowałam autokarem linii międzynarodowej, usłyszałam pełną oburzenia rozmowę telefoniczną: jestem niewolnicą tego autokaru; żeby w dużym mieście nie było czasu, by zapalić…

No tak to jest. Kiedy palacz jest w domu, wie, że w każdej chwili będzie mógł zapalić, ale jak wsiada do autokaru, do samolotu albo siedzi w poczekalni w przychodni zdrowia, gdzie wie, że nie można palić, to czuje, że musi odzyskać wolność, zdobyć okazję, żeby zapalić.

Uzależnienia nastolatków

Fakt, że każdy nałóg zaczyna się przeważnie od chęci przynależności do grupy, jest bardzo niebezpieczny dla nastolatków. Wtedy oprócz chęci przynależności do grupy, jest chęć eksperymentowania. To dlatego w tym wieku często zaczynają się problemy alkoholowo-narkotykowe. Chcemy przynależeć do grupy, na ogół takiej, która czuje się lepsza, dorosła.

Dlaczego ta grupa czuje się lepsza?

Bo jej członkowie pozwalają sobie np. na zapalenie papierosa. Z punktu widzenia dorosłego człowieka jest to śmieszne, jaki to problem, dlaczego na zapaleniu papierosa ma polegać dorosłość, ale jak ma się naście lat, nie ma dyskusji na argumenty. Chcemy, żeby ci inni nas zaakceptowali.

Dziś młodzi sięgają po naprawdę straszne używki, o nieznanym zupełnie składzie. Profilaktyce uzależnień poświęca się za mało czasu. A jeśli już go się poświęca, to na wykład, który młodzi uważają za nudne trucie starych.

Rzeczywiście, wykład na temat szkodliwości narkotyków, palenia papierosów czy picia alkoholu jest zupełnie nietrafioną formą. Młodzi ludzie jej nie kupują. W trakcie trwania wykładów zajmują się kompletnie czymś innym. Bardzo nikły procent młodzieży słucha prelegenta. Sama zajmowałam się profilaktyką i wiem, że jak zaczyna się mówić w inny sposób, młodzież jest zainteresowana.

W jaki sposób pani dociera z przekazem do młodzieży?

W szkole podstawowej zaproponowałam zabawę w sprzedaż narkotyków. Graliśmy w rodzaj eurobiznesu. Okazało się, że największymi zwycięzcami w tej zabawie są duzi dilerzy, natomiast ci, którzy uzależniają się to są frajerzy, bo napędzają dilerom kasę. Frajerzy to kreślenie zaproponowane przez uczniów. Przy okazji porozmawialiśmy o tym, jaką inną cenę płaci się za uzależnienie. Branie odbija się na zdrowiu. Diler zarabia dużo kasy, ale ryzykuje, że go złapią i wyląduje w więzieniu. Frajer uzależnia się, czyli musi płacić dilerowi. Wydając pieniądze na narkotyki, pozbawia się możliwości pójścia do kina, na pizzę z kolegami, kupienia nowej koszulki. Młodzież chętnie angażowała się w czasie takiej zabawy. To nie był bynajmniej wykład, że narkotyki są szkodliwe. Rozmawialiśmy, kto zarabia na narkotykach i jakie koszty ponosi. A żaden młody człowiek nie chce być frajerem karmiącym dilerów. 

Robiliście też sporą akcję o alkoholu pod hasłem „Niech alkohol nie popsuje ci zabawy” dla uczniów ostatnich klas gimnazjum i pierwszych liceum. 

Nie mówiliśmy wówczas: alkohol jest wstrętny, zatruje ci mózg. Mówiliśmy, co dzieje się, kiedy młody człowiek zaczyna pić, jakie czekają na niego niebezpieczeństwa. Może zostać oskarżony, zgwałcony, może się wywrócić, złamać rękę itd. Robiliśmy to w formie warsztatów teatralnych - raz wszyscy aktorzy byli pijani, raz wszyscy byli trzeźwi. I nagle okazało się, że bardzo fajnie bawimy się, gdy wszyscy są pijani, ale dużo więcej zyskujemy, gdy wszyscy są trzeźwi, że alkohol to trochę nieprawdziwy gwarant dobrej zabawy, bo i bez niego można się świetnie bawić. Alkohol zwalnia mnie z odpowiedzialności za to, co robię, ale następnego dnia niekoniecznie muszę być szczęśliwy, że to zrobiłem. Rozmawialiśmy też o mitach dotyczących picia alkoholu. Np. niewiele osób wie, że działanie alkoholu można ocenić dopiero 20-30 minut po wypiciu ostatniego drinka. Wiele osób myśli, mogę dalej pić, bo czuję się przytomny, trzeźwy. Tymczasem po upływie pół godziny trudno jest wyraźnie mówić i utrzymać się na nogach. To było dla młodych ludzi odkrywcze. Wciągnęli się, bo to było dla nich coś ciekawego, innego. Rozmawialiśmy o tym, dlaczego piją. Nam nie zależało, żeby im powiedzieć: w ogóle nie sięgajcie po alkohol, tylko: sięgając po alkohol, nie zróbcie sobie krzywdy.

A dlaczego piją?

Dlatego, że uciekają od świata, w którym żyją, nie chcą się mierzyć z problemami. Dlatego, że chcą się bawić, ale nie chcą być potem źle oceniani. Dlatego, że inni z ich towarzystwa też piją. Przed tymi warsztatami były robione badania, które pokazały, że większe problemy z uzależnianiem się od alkoholu mają ci młodzi ludzie, którzy pierwszy raz spróbowali alkoholu z kolegami w bramie. Takich problemów zaś nie mieli młodzi, którzy spróbowali alkoholu, gdy dorośli powiedzieli, chcesz spróbować, jak smakuje szampan, wypij łyczek. Został zachowany dialog  z rodzicami, którzy byli świadomi tego, że młoda osoba chce spróbować. Czym innym jest spróbowanie w towarzystwie rodziców, czym innym w towarzystwie kolegów, w ukryciu.

PAP/Serwis Zdrowie 

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: PAP
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Sektor publiczny
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    100 tys. osób na "Marszu Miliona Serc" - policja potwierdza informacje PAP

    "Marsz Miliona Serc" odbył się w Warszawie 1 października 2023 r. Frekwencja tego Marszu z godz. 12, to ok. 60 tys. na rondzie Dmowskiego i ok. 40 tys. na trasie przemarszu - informuje w poniedziałek 2 października stołeczna policja. Tym samym policja potwierdziła nieoficjalne informacje PAP, kwestionowane przez KO w tej sprawie.

    Uczniowie będą ćwiczyć na symulatorach strzeleckich. "Broń jak prawdziwa"

    Symulatory ćwiczeń strzeleckich trafią do dwóch szkół ponadpodstawowych. Na czym będzie polegało strzelanie? Ile szkołę będzie kosztował symulator? 

    Nobel z medycyny 2023 za odkrycia, które dały szczepionkę na covid

    Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii i medycyny otrzymali w 2023 roku Katalin Karikó i Drew Weissman "za odkrycia dotyczące modyfikacji zasad nukleozydowych, które umożliwiły opracowanie skutecznych szczepionek mRNA przeciwko COVID -19". Nagrodą Nobla, wynoszącą 11 mln koron szwedzkich (ok. 4,41 mln zł), laureaci podzielą się po połowie.

    Wzór wniosku o bon 2500 zł na laptop dla nauczyciela. Podaj email i numer telefonu. Przyjdą na nie kody [10 października 2023 r.]

    Nauczyciele muszą złożyć wniosek o przyznanie bonu 2500 zł. W artykule wzór wniosku. Można go składać w okresie od 10-13 października w zależności od grupy uprawnionych. Jest krótki okres składania wniosków - przez 30 dni.

    REKLAMA

    Nowe standardy kształcenia lekarzy i lekarzy dentystów. Co się zmieni w 2024/2025? [Rozporządzenie]

    Minister Edukacji i Nauki, w porozumieniu z Ministrem Zdrowia, podpisał rozporządzenie zmieniające rozporządzenie w sprawie standardów kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu lekarza, lekarza dentysty, farmaceuty, pielęgniarki, położnej, diagnosty laboratoryjnego, fizjoterapeuty i ratownika medycznego w części dotyczącej zawodu lekarza i lekarza dentysty. 

    Starsze małżeństwo zaufało nawigacji, ugrzęźli w błocie w środku lasu

    Nawigacja samochodowa w tym przypadku nie okazała się pomocna. Starsze małżeństwo wracające z sanatorium zostało pokierowane przez GPS do lasu, gdzie ich samochód ugrzązł w błocie. Na pomoc przybyli policjanci z Lubaczowa. 

    Pieszy przegrywa z samochodem. Jak poprawić infrastrukturę dla pieszych?

    Pieszy na drodze. Chociaż każdy z nas jest pieszym, to jednak priorytet na drodze mają potrzeby kierowców. Z czym na co dzień mierzy się piechur. Jak można poprawić przestrzeń spacerową? 

    Rok akademicki 2023/24 - jaki będzie, co się zmienia, dla kogo stypendia?

    W dniu 2 października 2023 r. większość szkół wyższych w Polsce rozpoczyna nowy rok akademicki 2023/24. W tym roku ponad 1,2 mln studentów będzie uczyć się na ponad 350 uczelniach. MEiN planuje m.in. zasilić dodatkowymi środkami subwencję dla uczelni, rozwijać Branżowe Centra Umiejętności i dążyć do umiędzynarodowienia polskiej nauki.

    REKLAMA

    Od 10 X 2023 r. składasz wniosek o bon 2500 zł na laptop. Tylko dla nauczycieli z klas IV-VIII. Cztery terminy. Tylko 30 dni na złożenie wniosku

    Minister Cyfryzacji wyznaczy w tym tygodniu 10-13 października 2023 r. jako początkowe daty składania wniosków o bon 2500 zł dla nauczycieli.

    P.Czarnek: PO zaciągnęła kredyt w niemieckim banku na przegraną kampanię wyborczą

    Platforma Obywatelska zaciąga dług na przegraną kampanię wyborczą w niemieckim banku; to tak jakby powiedzieć oczywistość. Nie jest to dla nas żadnym zaskoczeniem – powiedział 29 września 2023 r. minister edukacji i nauki Przemysław Czarnek.

    REKLAMA