Strażnik graniczny, zasady uposażenia i awansowania

Funkcjonariusz jest zatrudniony na stanowisku strażnik graniczny, referent, grupa 2 uposażenia, a wykonuje obowiązki starszego strażnika granicznego grupa 4, ponieważ nie spełnia warunków co do stopnia i wykształcenia. Na stanowisku starszego strażnika granicznego pracuje 11 lat. W związku z wejściem w życie nowego rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 11 lutego 2009 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie uposażenia zasadniczego oraz dodatków do uposażenia funkcjonariuszy Straży Granicznej będzie spełniał warunki co do stopnia i wykształcenia. Czy powinien być mianowany na 4 grupę uposażenia obligatoryjnie (spełnia już warunki), czy też można pozostawić go w 2 grupie i zmienić zakres obowiązków na inne, niższe stanowisko?

Mianowanie na wyższy stopień w Służbie Granicznej uzależnione jest od posiadanych kwalifikacji zawodowych oraz opinii służbowej.

Zasady uposażenia – wybrane stanowiska

Przepisy rozporządzenia z 8 lutego 2008 r. w sprawie uposażenia zasadniczego oraz dodatków do uposażenia funkcjonariuszy Straży Granicznej (dalej: rozporządzenie), po zmianach obowiązujących od 1 stycznia 2009 r., zawierają dodatkowe regulacje dotyczące wybranych stanowisk. W tym również stanowiska, które do 31 stycznia 2008 r. określane było jako strażnik graniczny lub starszy strażnik graniczny. Załącznik nr 9 do rozporządzenia zawiera tabelę równorzędnych stanowisk służbowych funkcjonariuszy Straży Granicznej. Dokładnie załącznik ten określa, jak po 1 stycznia 2009 r. nazywane są poszczególne stanowiska i do jakich grup uposażenia są zaliczane.

Stanowisko strażnika granicznego – kontrolera w oddziałach i placówkach Straży Granicznej, od 1 stycznia 2009 r. jest stanowiskiem kontrolera. Grupa zaszeregowania nie została zmieniona i nadal jest to 2 grupa uposażenia zasadniczego.

Stanowisko starszego strażnika granicznego – kontrolera jest obecnie stanowiskiem starszego kontrolera, również z tą samą kategorią zaszeregowania, czyli 4 grupą uposażenia.

Stopnie i zasady awansowania

Ogólne zasady dotyczące m.in. stopni i zasad awansowania funkcjonariuszy Służby Granicznej reguluje ustawa z 12 października 1990 r. o Straży Granicznej (dalej: ustawa o Straży Granicznej). Mianowanie na kolejny, wyższy stopień następuje stosownie do zajmowanego stanowiska służbowego, posiadanych kwalifikacji zawodowych oraz w zależności od opinii służbowej (art. 56 ustawy z 12 października 1990 r. o Straży Granicznej). Nadanie tego stopnia nie może jednak nastąpić wcześniej niż po przesłużeniu w stopniu:

• kaprala Straży Granicznej (mata Straży Granicznej) – 1 roku,

• plutonowego Straży Granicznej (bosmanmata Straży Granicznej) – 2 lat,

• sierżanta Straży Granicznej (bosmana Straży Granicznej) – 2 lat,

• starszego sierżanta Straży Granicznej (starszego bosmana Straży Granicznej) – 2 lat,

• młodszego chorążego Straży Granicznej – 3 lat,

• chorążego Straży Granicznej – 3 lat,

• starszego chorążego Straży Granicznej – 3 lat,

• chorążego sztabowego Straży Granicznej – 4 lat,

• podporucznika Straży Granicznej – 3 lat,

• porucznika Straży Granicznej – 4 lat,

• kapitana Straży Granicznej – 4 lat,

• majora Straży Granicznej (komandora podporucznika Straży Granicznej) – 3 lat,

• podpułkownika Straży Granicznej (komandora porucznika Straży Granicznej) – 4 lat.

Mianowania funkcjonariusza na wyższy stopień po przesłużeniu wymaganego okresu dokonuje się z dniem Święta Straży Granicznej lub Narodowego Święta Niepodległości.

Jedynie w przypadkach szczególnego wyróżnienia funkcjonariusza posiadającego pozytywną opinię służbową oraz szczególne kwalifikacje zawodowe lub umiejętności do pełnienia służby można mianować go na wyższy stopień przed upływem wymaganych okresów służby. Wówczas mianowania dokonuje się z dniem udzielenia tego wyróżnienia.

RODZAJE WYRÓŻNIEŃ

Funkcjonariuszowi, który wzorowo wykonuje obowiązki, przejawia inicjatywę w służbie i doskonali kwalifikacje zawodowe, mogą być udzielane wyróżnienia:

• pochwała,

• pochwała w rozkazie,

• nagroda pieniężna lub rzeczowa,

• krótkoterminowy urlop,

• przyznanie odznaki resortowej,

• przedstawienie do odznaczenia państwowego,

• przedterminowe mianowanie na wyższy stopień,

• mianowanie na wyższe stanowisko służbowe

(art. 91 ustawy o Straży Granicznej).

Żaden przepis nie nakazuje wprost mianowania funkcjonariusza Straży Granicznej na wyższe stanowisko służbowe jedynie w momencie uzyskania przez niego wymaganych kwalifikacji. Decyzja o awansowaniu funkcjonariusza zależy bowiem jeszcze od opinii służbowej przełożonego uprawnionego do awansowania funkcjonariusza. Dlatego też w opisanej sytuacji możliwe jest zarówno awansowanie funkcjonariusza w związku z uzyskanymi kwalifikacjami i np. wzorowym wywiązywaniem się z dotychczasowych obowiązków służbowych, jak i pozostawienie go na dotychczasowym stanowisku służbowym.

Magdalena Kasprzak

Podstawy prawne

• Ustawa z 12 października 1990 r. o Straży Granicznej (j.t. Dz.U. z 2005 r. Nr 234, poz. 1997; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 227, poz. 1505)

• Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 8 lutego 2008 r. w sprawie uposażenia zasadniczego oraz dodatków do uposażenia funkcjonariuszy Straży Granicznej (Dz.U. Nr 24, poz. 148; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 24, poz. 150)

• Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 11 lutego 2009 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie uposażenia zasadniczego oraz dodatków do uposażenia funkcjonariuszy Straży Granicznej (Dz.U. Nr 24, poz. 150)