REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zielona Księga - czyli jak Unia chce chronić środowisko

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

REKLAMA

Unia Europejska w coraz większym stopniu opowiada się za wprowadzeniem instrumentów opatrych na rozwiązaniach rynkowych w zakresie ochrony środowiska. Ekonomicznym uzasadnieniem stosowania instrumentów rynkowych jest ich zdolność do korygowania sytuacji, w których zawodzą mechanizmy rynkowe, bez ponoszenia nadmiernych kosztów. 




Najpowszechniej stosowane na szczeblu UE instrumenty rynkowe to podatki, opłaty i systemy zbywalnych zezwoleń. 

Systemy ilościowe, takie jak systemy zbywalnych zezwoleń, dają większą gwarancję osiągnięcia konkretnych celów politycznych, np. ograniczeń emisji, niż instrumenty oparte wyłącznie na cenach, jak np. podatki. Z kolei instrumenty oparte na cenach dają pewność w odniesieniu do kosztu lub ceny celu polityki i na ogół łatwiej się nimi posługiwać. 

Instrumenty te różnią się pod względem sposobu generowania dochodów. Podatki – a w mniejszym stopniu również opłaty – są coraz częściej stosowane w celu wpływania na sposób postępowania, ale stanowią one również źródło dochodów. Systemy zbywalnych zezwoleń mogą generować dochody, jeśli zezwolenia są sprzedawane przez władze publiczne w drodze przetargu. Systemy, w ramach których zezwolenia są licytowane, mają więc charakter podobny do podatku (różnią się natomiast jeśli chodzi o przepisy i ich przestrzeganie). Z kolei opłaty są zazwyczaj pobierane z tytułu ściśle określonej usługi lub poniesionych kosztów, w związku z czym nie są na tyle elastyczne, by w ramach finansów publicznych mogły być wykorzystywane jako tego rodzaju źródło dochodów. 

Ekologiczna reforma podatkowa, w ramach której obciążenia podatkowe zostałyby przesunięte z podatków wpływających negatywnie na poziom dobrobytu (np. opodatkowanie pracy) na podatki mające pozytywny wpływ na tenże (np. opodatkowanie działalności szkodliwej dla środowiska, takiej jak wykorzystywanie zasobów naturalnych lub emisja zanieczyszczeń), może być rozwiązaniem przynoszącym korzyści zarówno z punktu widzenia ochrony środowiska, jak i rynku pracy. Jednocześnie trwałe przesunięcie obciążeń podatkowych będzie wymagało stosunkowo stabilnych dochodów podatkowych, które są powiązane z aspektami ekologicznymi. Zdaniem Komisji to państwa członkowskie muszą w pierwszym rzędzie postarać się o zapewnienie w swoich systemach podatkowych równowagi między czynnikami zachęcającymi i zniechęcającymi.

W chwili obecnej kwestie energii mają priorytetowy charakter dla UE, stanowiąc wyzwanie zarówno z punktu widzenia ochrony środowiska, jak również bezpieczeństwa dostaw i konkurencyjności. Aby zwiększyć zrównoważenie, bezpieczeństwo i konkurencyjność europejskiego rynku energii Komisja wzywa do oszczędzania energii, mobilizacji zasobów celem rozpowszechnienia przyjaznych środowisku źródeł energii oraz do inwestycji w nowe technologie i innowacje. Polityka podatkowa Wspólnoty, a konkretnie dyrektywa w sprawie opodatkowania produktów energetycznych, będzie miała zasadnicze znaczenie w tym kontekście. Dyrektywa ta określa jednolite zasady opodatkowania zużycia energii i łączy cele w dziedzinie ochrony środowiska oraz w dziedzinie energii. Tradycyjnie opodatkowanie energii przyczynia się do osiągnięcia celów takich jak oszczędzanie energii, bezpieczeństwo dostaw oraz konkurencyjność. 

Wszystkie paliwa powinny być w pierwszej kolejności jednolicie opodatkowane wg ich wartości energetycznej , tak by stworzyć skuteczną i jednolitą zachętę do oszczędzania energii bez stwarzania zakłóceń między produktami energetycznymi. Zróżnicowanie opodatkowania na korzyść bardziej przyjaznych środowisku, w tym zwłaszcza odnawialnych, źródeł energii miałoby bardziej automatyczny i bezpośredni charakter niż obecnie. 

INNE MOŻLIWOŚCI STOSOWANIA INSTRUMENTÓW RYNKOWYCH W POLITYCE NA RZECZ OCHRONY ŚRODOWISKA

Ograniczenie wpływu wywieranego na środowisko przez transport

Transport przyczynia się w dużym stopniu do zanieczyszczenia powietrza oraz do emisji CO 2 , których poziom stale rośnie. Przykładowo, w roku 2004 transport drogowy stanowił źródło 22 % łącznych emisji CO 2 , a transport lotniczy i wodny około 3-4 % łącznych emisji gazów cieplarnianych. Szczególnie gwałtownie wzrósł poziom emisji w transporcie lotniczym. Na szczeblu UE stosowane są pewne instrumenty rynkowe służące ograniczeniu znacznego negatywnego wpływu na środowisko, wywieranego przez różne środki transportu. Natomiast na szczeblach krajowym i lokalnym stosuje się (i przygotowuje) wiele różnych rodzajów instrumentów rynkowych o różnym charakterze: - wprowadzenie podatków związanych z samochodami osobowymi, zarówno do rocznych podatków drogowych, jak i do opłat rejestracyjnych. Mogłoby to skłonić konsumentów do uwzględnienia zużycia paliwa i emisji CO 2 przy wyborze samochodu. - objęcie wspólnotowym systemem handlu prawami do emisji transportu powietrznego. 

Zrównoważone zarządzenie zasobami wody 

Wprowadzenie przez każde państwo członkowskie do roku 2010 polityki w zakresie ceny wody, która będzie zachęcała do oszczędzania wody. Oznacza to, że wszyscy użytkownicy ponoszą koszty (w tym koszty zewnętrzne związane ze środowiskiem i koszty zasobów). Niektóre państwa członkowskie nakładają już podatki lub opłaty z tytułu wykorzystywania wód podziemnych lub powierzchniowych albo za zużycie wody, co doprowadziło do zmniejszenia zużycia i przecieków oraz ograniczenia zanieczyszczeń. 

Gospodarka odpadami

Z ekologicznego punktu widzenia składowanie odpadów jest najgorszym wariantem. Opodatkowanie unieszkodliwiania odpadów, w szczególności składowania, może stanowić skuteczny sposób skorygowania tego zakłócenia i działania na rzecz recyklingu odpadów oraz odzysku, jednak różnice w krajowych poziomach opodatkowania   mogą prowadzić do powodowanego wyłącznie względami podatkowymi przemieszczania odpadów. Aby temu zapobiec należy ujednolicić przepisy podatkowe w tej materii we wszystkich krajach członkowskich. 

Wpływ na środowisko różnych rodzajów opakowań lub różnych produktów należących do tej samej kategorii, np. baterii 

Państwa członkowskie mogą – realizując zasadę „zanieczyszczający płaci” – zastosować środki krajowe dla osiągnięcia celów takich jak zmniejszenie ilości opakowań, zachęcenie do posługiwania się opakowaniami zwrotnymi lub bateriami zawierającymi mniej substancji szkodliwych albo zbieranie i recykling zużytych baterii. 

Stosowanie instrumentów rynkowych celem ochrony różnorodności biologicznej

Stosowane są wszystkie trzy podstawowe rodzaje instrumentów rynkowych (podatki/opłaty, dotacje oraz zbywalne zezwolenia), głównie dla ochrony siedlisk przyrodniczych oraz ekosystemów, ale również dla ochrony poszczególnych gatunków. Opłaty oraz odpłatne zezwolenia, np. na polowania i połowy, mogą przyczynić się do ograniczenia wykorzystania zasobów naturalnych do poziomu zgodnego z zasadami zrównoważonego rozwoju. W niektórych przypadkach przyznawane może być wsparcie finansowe w formie „płatności z tytułu świadczeń na rzecz ekosystemu” celem wypłaty rekompensat właścicielom, którzy zachowują lasy lub tereny podmokłe służące jako filtr lub zbiornik wody lub będące siedliskiem dla owadów zapylających sąsiadujące tereny uprawne, tym samym rezygnując z dochodów mając na względzie wspólne dobro. 

Zanieczyszczenie powietrza niszczy zdrowie ludzkie i środowisko. Dla uporania się z tym problemem wiele państw członkowskich stosuje instrumenty rynkowe, a zwłaszcza podatki i opłaty. Ostatnio wprowadzone zostały krajowe systemy handlu uprawnieniami do emisji, tak by złagodzić problemy powodowane przez typowe substancje zanieczyszczające. 

Uzgodniona przez UE nowa strategia w zakresie energii i klimatu przyniesie w najbliższych 10-15 latach tak duże zmiany, że można mówić o nowej rewolucji przemysłowej.

REKLAMA

 




Łukasz Trochimiuk

lukasz.trochimiuk@infor.pl

* Wyciąg z dokumentu opracowanego przez Komisję Europejską dnia 28 marca 2007 r., pt. "Zielona Księga instrumentów rynkowych na potrzeby polityki w zakresie ochrony środowiska  dziedzinach pokrewnych"

Dalszy ciąg materiału pod wideo
Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Samorzad.infor.pl

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Koniec pobłażania dla agresji wobec lekarzy – nowe wytyczne Prokuratora Generalnego [PDF]

Wzrost liczby przypadków agresji wobec pracowników ochrony zdrowia skłonił Prokuratora Generalnego do wydania jednoznacznych wytycznych w sprawie prowadzenia postępowań karnych w takich sprawach. Naczelna Izba Lekarska z zadowoleniem przyjęła tę decyzję, podkreślając, że to efekt długofalowych działań środowiska lekarskiego na rzecz poprawy bezpieczeństwa.

Stanowisko NIL z 2023 r. ws. biorezonansu

W przestrzeni publicznej coraz częściej pojawiają się doniesienia o stosowaniu terapii biorezonansu magnetycznego – metody, która zyskuje popularność zarówno wśród zwolenników medycyny alternatywnej, jak i osób poszukujących niekonwencjonalnych sposobów leczenia różnych dolegliwości. Przypominamy stanowisko Rady Ekspertów Naczelnej Izby Lekarskiej z sierpnia 2023 r.

Nawet 80 km/h. Tak pędzą dzieciaki na hulajnogach

Coraz więcej dzieci trafia do szpitali z poważnymi urazami po wypadkach na elektrycznych hulajnogach – alarmuje Mateusz Struś asystent z Oddziału Neurochirurgii Dziecięcej, Dziecięcego Szpitala Klinicznego WUM. Jego zdaniem główną przyczyną jest nadmierna prędkość oraz brak kasków, a nieletni pacjenci często osiągają na własnych hulajnogach nawet 70–80 km/h.

Sześć wsi w Polsce stanie się miastem od początku 2026 roku. Wiemy już które

Od 1 stycznia 2026 r. roku w Polsce przybędzie sześć miast. Tak wynika z założeń projektu rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie ustalenia granic niektórych gmin i miast, nadania niektórym miejscowościom statusu miasta oraz zmiany nazwy gminy (RD214), które zostały opublikowane 14 lipca 2025 r. w wykazie prac legislacyjnych rządu. Nastąpi też 6 zmian dotyczących ustalenia granic gmin, 9 zmian dotyczących ustalenia granic miast i jedna zmiana nazwy miasta.

REKLAMA

126 mln zł na lądowiska dla SOR. Rusza nabór na dofinansowanie z Funduszu Medycznego

Ministerstwo Zdrowia ogłosiło nowy konkurs w ramach Funduszu Medycznego: „Dotacja na modernizację lub budowę lądowisk dla śmigłowców przy szpitalnych oddziałach ratunkowych (SOR)”. Program ma na celu poprawę dostępności i bezpieczeństwa transportu lotniczego pacjentów w stanach zagrożenia życia. Szpitale będą mogły otrzymać nawet 97% dofinansowania na budowę lub modernizację lądowisk. Nabór wniosków rozpocznie się 31 lipca 2025 roku.

420 tys. osób otrzymało świadczenia w ramach renty wdowiej, wydano 51,3 tys. decyzji odmownych

Już blisko 420 tys., osób otrzymało rentę wdowią. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wypłacił na ten cel ponad 1,4 mld zł brutto, z czego prawie 150 mln zł to kwota, o którą wzrosły wypłaty w związku ze zbiegiem świadczeń.

Kiedy kompleksowy remont linii średnicowej w Warszawie? Minister wskazał kluczowe terminy i zakres prac. Stację Warszawa Powiśle zastąpią dwa nowe przystanki osobowe

W dniu 9 lipca 2025 r. minister infrastruktury – w odpowiedzi na interpelację poselską – udzielił obszernych informacji odnośnie terminów i zakresu modernizacji kolejowej linii średnicowej w Warszawie. Okazuje się, że jako pierwsza (w latach 2026-2029) będzie realizowana część wschodnia linii średnicowej (na praskim brzegu Wisły). Natomiast w drugim etapie (po 2030 r.) zmodernizowana będzie część zachodnia: od stacji Warszawa Zachodnia (bez samej stacji), przez stacje Warszawa Ochota, Warszawa śródmieście do ul. Wybrzeże Szczecińskie. Co ważne, w tym drugim etapie powstaną dwie nowe stacje w rejonie ronda de Gaulle’a oraz pomiędzy ul. Solec i Wybrzeże Kościuszkowskie a obecny przystanek Warszawa Powiśle zostanie na stałe wyłączony z użytkowania. Także w drugim etapie modernizacji zostanie przebudowany tunel średnicowy i most średnicowy na Wiśle.

Rolnicy dostaną własnego rzecznika? PSL składa projekt ustawy

Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego złożył w Sejmie projekt ustawy, której głównym celem jest powołanie nowej instytucji – Rzecznika Praw Rolników. Funkcję tę miałby każdorazowo pełnić Prezes Krajowej Rady Izb Rolniczych, co – według autorów projektu – ma zagwarantować niezależność i bliskość tej roli wobec środowisk rolniczych.

REKLAMA

Odwołanie od decyzji administracyjnej. Najważniejsze informacje

Wiele życiowych spraw załatwianych jest decyzją administracyjną. Może to być np. zameldowanie na pobyt stały lub czasowy, przyznanie lub odmowa zasiłku rodzinnego, cofnięcie świadczeń z MOPS, przyjęcie lub nieprzyjęcie dziecka do przedszkola albo szkoły, określenie wysokości podatku od nieruchomości, pozwolenie na budowę, zajęcie pasa drogowego, zasiłków z tytułu choroby i macierzyństwa, świadczeń z ubezpieczeń społecznych.

Coraz więcej Polaków regularnie podróżuje koleją. Dokąd i jak często jeździmy pociągiem?

Kolej w Polsce przeżywa rozkwit – w ubiegłym roku odnotowano rekordową liczbę przejazdów. Aż 45% Polaków deklaruje sympatię do tego środka transportu, szczególnie młodzi (16–24 lata) i mieszkańcy Pomorza, którzy podróżują średnio 33 razy rocznie. Jaka jest najczęściej uczęszczana trasa? W jakie dni Polacy najczęściej kupują bilety? Jaki rodzaj pociągu preferują?

REKLAMA