REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Formy zastępowania pracowników sfery budżetowej

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Magdalena Kasprzak
Radca prawny, doktor nauk prawnych. Pracowała w Departamencie Prawnym Głównego Inspektoratu Pracy, autorka licznych publikacji w wiodących polskich wydawnictwach prawniczych. Doradca prawny w kancelariach prawnych, wykładowca akademicki, prezes zarządu ANTERIS Fundacji Pomocy Prawnej
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Okres wakacyjny często stanowi nie lada problem dla pracodawców. Urlopów pracownikom udzielać trzeba, a praca i tak musi być wykonana. Jak zatem pogodzić podstawowe prawa pracowników z zadaniami, które muszą być zrealizowane?


Pracodawcy radzą sobie w różny sposób. Najczęściej korzystają z możliwości zastąpienia nieobecnych pracowników innymi. Zawieranie umów na czas określony, umów na zastępstwo czy chociażby powierzanie dodatkowych obowiązków - to jedne z dopuszczalnych form zastępowania pracowników przebywających na urlopach wypoczynkowych.

Umowa zawarta na czas określony

Cechą charakterystyczną umów zawartych na czas określony jest dokładne określenie czasu trwania takich umów. Istotne jest bowiem, aby umowa taka miała określony termin jej zakończenia.

Taka forma zatrudniania pracowników daje spore możliwości pracodawcom. Obowiązujące przepisy nie przewidują bowiem ściśle określonych granic czasowych trwania takich umów. Oznacza to, że umowy na czas określony mogą być zawierane w zależności od potrzeb pracodawcy.

Zapamiętaj!

Umowa zawarta na czas określony, krótszy niż 6 miesięcy, ulega rozwiązaniu z upływem tego terminu, chyba że strony przewidzą możliwość wcześniejszego rozwiązania takiej umowy.

Przy zawieraniu umów na czas określony należy przede wszystkim zwrócić uwagę na cel zawierania takich umów. Zawierając umowę na czas określony w celu zastępstwa innego pracownika, pracodawca zawrze de facto umowę na zastępstwo, a taka umowa podlega już nieco innym regulacjom.

Przykład

Pracownik samorządowy był zatrudniony już dwa razy w naszej jednostce na podstawie umów o pracę na czas określony w celu zastępstwa pracowników na urlopach. Pomiędzy umowami miał dwa miesiące przerwy w pracy. Czy mamy obowiązek zawarcia kolejnej umowy już na czas nieokreślony?

Nie, w związku z tym, iż umowa na czas określony była zawarta w celu zastępstwa nieobecnego pracownika, nie ma obowiązku zawarcia z tym pracownikiem umowy na czas nieokreślony.

Faktem jest, że umowa na czas określony może być z jednym pracownikiem zawarta tylko dwa razy. Zawarcie kolejnej (trzeciej) takiej umowy jest równoznaczne z zawarciem umowy na czas nieokreślony. Sytuacja taka ma jednak miejsce w przypadku, gdy strony poprzednio już dwukrotnie zawierały umowę na czas określony na następujące po sobie okresy (art. 251 k.p.). Warunkiem takiego obowiązku zawarcia umowy na czas nieokreślony jest, aby przerwa pomiędzy zawartymi umowami o pracę na czas określony nie była dłuższa niż miesiąc.

Warunki te nie dotyczą sytuacji, w których umowa o pracę zostaje zawarta na czas określony w celu:

l zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy (np. urlop wypoczynkowy),

l w celu wykonywania pracy o charakterze dorywczym lub sezonowym albo zadań realizowanych cyklicznie (art. 251 k.p.).

Umowa zawarta na czas określony, która zostanie uznana za umowę zawartą w celu zastępstwa nieobecnego pracownika, będzie podlegała innym regulacjom dotyczącym dopuszczalnego okresu wypowiedzenia tej umowy. Dopuszczalny okres dokonania wypowiedzenia umowy zawartej na zastępstwo wynosi tylko 3 dni robocze.

Umowa na zastępstwo

Umowa zawarta na zastępstwo jest szczególnym rodzajem umowy zawartej na czas określony. W przypadku zastępstwa nie mają zastosowania przepisy dotyczące umów zawartych na czas określony.

Zapamiętaj!

Umowa na czas zastępstwa może być zawarta tylko w przypadkach usprawiedliwionej nieobecności w pracy zastępowanego pracownika.

Przy zawieraniu umowy na zastępstwo z przyszłym pracownikiem należy przede wszystkim zwrócić uwagę na prawidłowe nazwanie tej umowy. W treści samej umowy należy wyraźnie zastrzec, że umowa dotyczy zastępstwa nieobecnego pracownika. Należy więc umieścić w umowie zapis „umowa o pracę na czas zastępstwa”.

Oczywiście umowa zawarta na czas zastępstwa może zostać w umowie nazwana umową zawartą na czas określony. Jednak z dalszych postanowień tej umowy powinien wynikać fakt, że została ona zawarta na czas zastępstwa nieobecnego pracownika. Rozwiązania takiej umowy można dokonać za 3-dniowym wypowiedzeniem.

Przykład

Chcemy zatrudnić pracownika na podstawie umowy na zastępstwo. Kilku pracowników pracuje już u nas na podstawie takich umów. Czy istnieją jakieś ograniczenia ilości zawieranych umów na zastępstwo z jednym pracownikiem?

Pracodawca może zawrzeć dowolną ilość umów na zastępstwo z jednym pracownikiem.

Brak ograniczeń prawnych co do liczby zawartych umów umożliwia pracodawcom zawieranie umów na czas zastępstwa z tym samym pracownikiem wielokrotnie. Umowy takie mogą być zatem zawierane ze względu na zaistniałe potrzeby pracodawcy do zastąpienia nieobecnego pracownika, niezależnie od ich terminu i częstotliwości.

Przyjmuje się, że końcowym terminem zawartej z pracownikiem umowy na zastępstwo jest moment powrotu do pracy zastępowanego pracownika. W ten sposób czas trwania umowy dostosowuje się do czasu trwania nieobecności zastępowanego pracownika, co powoduje, że w przypadku zmian w czasie trwania samej nieobecności automatycznie zmienia się również czas trwania umowy bez potrzeby dokonywania żadnych dodatkowych czynności.

Przykład

Nauczyciel naszej szkoły chce wykorzystać przysługujący mu urlop wypoczynkowy. Czy na czas jego nieobecności możemy zatrudnić innego nauczyciela?

Nauczyciela można zatrudnić na czas określony jedynie wówczas, gdy zachodzi konieczność zastępstwa innego nauczyciela w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy. W tym celu można zatrudnić innego nauczyciela na podstawie umowy o pracę na czas określony, obejmujący czas tej nieobecności.

Należy jednak pamiętać, że nauczyciel, aby mógł podjąć pracę w szkole, musi spełniać określone w przepisach Karty Nauczyciela warunki, czyli:

l mieć pełną zdolność do czynności prawnych i korzystać z praw publicznych,

l nie może toczyć się przeciwko niemu postępowanie karne lub dyscyplinarne, lub postępowanie o ubezwłasnowolnienie,

l nie może być karany za przestępstwo popełnione umyślnie,

l musi posiadać kwalifikacje wymagane do zajmowania danego stanowiska.

Wzajemne zastępowanie się pracowników

Pracodawca może również skorzystać z możliwości powierzenia dodatkowych prac innemu pracownikowi. W okresie wykorzystywania urlopu wypoczynkowego przez pracownika, jego obowiązki mogą zostać przydzielone w całości lub w części innym pracownikom - oczywiście jeżeli pozwala na to zakres ich obowiązków i nie są one sprzeczne z uregulowaniami umowy o pracę oraz przepisami prawa pracy.

Przykład

Czy powierzając pracownikowi naszej jednostki samorządowej dodatkowe obowiązki za innego pracownika przebywającego na urlopie wypoczynkowym, ponosimy dodatkowe koszty?

Dodatkowe koszty po stronie pracodawcy mogą powstać np. w wyniku pracy w godzinach nadliczbowych.

W przypadku zwiększania obowiązków pracowników poprzez powierzenie im dodatkowych zadań należących do pracowników przebywających na urlopach wypoczynkowych, pracodawcy powinni pamiętać o ograniczeniach związanych z obowiązującymi normami czasu pracy.

Zapamiętaj!

Praca w godzinach nadliczbowych dopuszczalna jest tylko i wyłącznie w ściśle określonych przypadkach.

Pracownik może świadczyć pracę w godzinach nadliczbowych tylko w razie:

l konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii,

l szczególnych potrzeb pracodawcy.

Ponadto praca taka jest wykonywana przez pracownika na polecenie pracodawcy.

Zapamiętaj!

Pracownik świadczący pracę w podstawowym systemie czasu pracy, w ciągu pięciodniowego tygodnia pracy nie może pracować dłużej niż 48 godzin wraz z godzinami nadliczbowymi (art. 131 k.p.).

Nie ma tutaj znaczenia, czy pracownik ten w danym dniu będzie pracował przykładowo przewidziane 8 godzin, czy też dodatkowo przez 2 godziny będzie świadczył pracę w godzinach nadliczbowych w ramach dodatkowych obowiązków. Istotne jest, aby w jego pięciodniowym tygodniu pracy było maksymalnie 48 godzin pracy wraz z godzinami nadliczbowymi, czyli de facto tygodniowo pracownik ten może maksymalnie przepracować 8 godzin nadliczbowo.

Zapamiętaj!

Liczba godzin nadliczbowych, które pracownik przepracował, nie może przekroczyć w danym roku kalendarzowym 150 godzin (art. 151 k.p.).

Przykład

Nauczycielowi przedszkola powierzono dodatkowo obowiązki innego nauczyciela, który przebywa na urlopie wypoczynkowym. Mamy wątpliwości, ile godzin ponadwymiarowych taki nauczyciel może pracować w zastępstwie bez dodatkowej umowy?

Praca nauczyciela w godzinach ponadwymiarowych dopuszczalna jest tylko w określonych przypadkach wynikających z konieczności realizowania programu nauczania lub zapewnienia opieki w placówkach opiekuńczo-wychowawczych. Dyrektor w takich sytuacjach może przydzielić nauczycielowi bez jego zgody maksymalnie tyle godzin ponadwymiarowych, aby nie przekraczały one jednej czwartej tygodniowego obowiązkowego wymiaru zajęć nauczyciela.

Tygodniowy obowiązkowy wymiar zajęć dla nauczyciela przedszkola to 25 godzin. Przydzielone godziny ponadwymiarowe za innego nauczyciela nie mogą zatem przekroczyć 1/4 z 25 godzin.

W wyjątkowych przypadkach liczba godzin ponadwymiarowych przydzielonych nauczycielowi może zostać podwyższona.

Dyrektor może bowiem zobowiązać nauczyciela do realizacji godzin ponadwymiarowych w wyższym wymiarze niż określony powyżej. Wymiar tak udzielonych godzin ponadwymiarowych nie może być jednak wyższy niż połowa tygodniowego obowiązkowego wymiaru zajęć nauczyciela (czyli nie więcej niż 1/2 × 25). Warunkiem koniecznym do zlecenia nauczycielowi pracy w godzinach ponadwymiarowych w takim wymiarze jest uprzednie wyrażenie przez niego zgody na taką pracę.


Magdalena Kasprzak

Podstawy prawne

l Ustawa z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 89, poz. 589)

l Ustawa z 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (j.t. Dz.U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 80, poz. 542)

l Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz.U. Nr 2, poz. 14; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 217, poz. 1591)

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Samorzad.infor.pl

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Wszystkich Świętych 2025: zmiany w ruchu i komunikacji miejskiej, zamknięte ulice, dojazd do cmentarzy

Zapowiadają się szerokie zmiany w funkcjonowaniu komunikacji miejskiej w okresie Wszystkich Świętych. W wielu miastach na ulice wyjadą linie cmentarne, a inne środki komunikacji miejskiej będą funkcjonować według zmienionych rozkładów.

Jak bezpiecznie przechowywać i przygotowywać żywność jesienią i zimą? [WYWIAD]

Jak bezpiecznie przechowywać i przygotowywać żywność jesienią i zimą? W ramach kampanii EFSA Safe2Eat rozmawiamy z doktorem Jackiem Postupolskim ekspertem Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego PZH – Państwowego Instytutu Badawczego (NIZP PZH-PIB).

Gdzie wyrzucać styropian opakowaniowy po sprzętach agd? Nie każdy styropian nadaje się do recyklingu

Gdzie wyrzucać styropian po sprzętach agd? Do pojemnika żółtego, czarnego, a może bezpośrednio do PSZOK-u? Nie każdy nadaje się do recyklingu. Styropian opakowaniowy trafia do innego miejsca niż styropian po jedzeniu czy styropian budowlany.

Pomagają pomagać. Pożyczki dla ekonomii społecznej.

Są firmy i organizacje, których celem jest nie tyle zysk, co przede wszystkim pomaganie ludziom. To podmioty ekonomii społecznej, które łączą działalność gospodarczą z misją społeczną. Często to jednak one same potrzebują finansowania, by wystartować z nowymi usługami, utrzymać działalność albo się rozwijać. Dzięki programowi Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego z pożyczek oferowanych na bardzo korzystnych warunkach mogą skorzystać zarówno początkujące, jak i rozwijające się organizacje.

REKLAMA

Spór w Krakowie. O pieniądze i przestrzeganie prawa. Prywatne przedszkola kontra miasto [List otwarty]

Dyrektorzy przedszkoli niepublicznych w Krakowie uważają, że miasto stosuje błędną prawnie metodę obliczania dotacji. W efekcie niepubliczne oraz publiczne niesamorządowe przedszkola w Krakowie znalazły się na krawędzi przepaści finansowej. Dyrektorzy nie chcą ujawniać swoich imion i nazwisk.

Wstrzymywanie planowych zabiegów w szpitalach to ekonomiczny absurd. Zamrożony blok operacyjny kosztuje tyle samo, co działający … tylko nie leczy

Zawieszanie planowych zabiegów ma być sposobem na „oszczędności” w szpitalach. W rzeczywistości to finansowa i medyczna pułapka: pacjenci wracają później na SOR w gorszym stanie, koszty rosną, a zaufanie do systemu znika. Szpital nie jest urzędem — nie może „zawiesić przyjmowania interesantów” - pisze adwokat Grzegorz Prigan.

Precedens. Setki gmin chcą do sądu po Szczecinie. Ten pozwie Skarb Państwa o 111 mln zł. Bo nie wystarczało nawet na pensje nauczycieli

Miasto Szczecin pozwie Skarb Państwa domagając się zwrotu ponad 111 mln zł z tytułu różnicy w otrzymanej subwencji oświatowej a faktycznie poniesionymi wydatkami na edukację. "Subwencja oświatowa od 2018 r. nie wystarczała nawet na wynagrodzenia dla nauczycieli" prezydent Szczecina Piotr Krzystek. Zdaniem Andrzeja Porawskiego: "Gdyby zaistniał taki precedens to będzie on w interesie wszystkich samorządów”. Miasto żąda ponad 111 mln zł za okres 2018-2020.

eZUS zastąpi PUE ZUS. Nowy portal z prostszą obsługą i większym bezpieczeństwem

Zakład Ubezpieczeń Społecznych szykuje duże zmiany dla swoich klientów. Trwają prace nad nowym portalem eZUS, który już wkrótce zastąpi dobrze znaną Platformę Usług Elektronicznych (PUE) ZUS. Serwis ma być bardziej intuicyjny, bezpieczniejszy i dostępny dla wszystkich – także osób z niepełnosprawnościami.

REKLAMA

Wyższe wynagrodzenie dla pracowników samorządowych. Projekt MRPiPS zakłada podwyżki od 1 stycznia 2026 r.

Wyższe wynagrodzenie dla pracowników samorządowych (z wyrównaniem?) od 1 stycznia 2026 r. Sprawdź, co zakłada projekt rozporządzenia Rady Ministrów zmieniającego rozporządzenie w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych opublikowany w wykazie prac legislacyjnych rządu.

ZUS zapowiada przerwę techniczną. Niedostępne usługi w Płatniku, ePłatniku i e-ZLA

Zakład Ubezpieczeń Społecznych poinformował o planowanych pracach serwisowych, które odbędą się 25 października (sobota) w godzinach od 5.30 do 12.00. W tym czasie mogą występować utrudnienia w komunikacji elektronicznej z ZUS, dotyczące kilku popularnych systemów i aplikacji.

REKLAMA