REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Ograniczenia w dostępie do danych urzędowych

Marcin Kowalczyk
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Obywatel ma prawo do uzyskiwania informacji dotyczących funkcjonowania instytucji publicznych. Nie każdą informację można jednak ujawnić, powołując się m.in. na argument ochrony wolności i praw innych osób oraz ochrony porządku publicznego.

Zainteresowana strona ma prawo do informacji o działalności władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne, w tym uzyskiwania informacji o działalności organów samorządu gospodarczego i zawodowego, a także innych osób oraz jednostek organizacyjnych w zakresie, w jakim wykonują one zadania władzy publicznej i gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa.

REKLAMA

Jest jednak kilka istotnych ograniczeń odnośnie do prawa do informacji publicznej ze względu na określoną w ustawach:

• ochronę wolności i praw innych osób i podmiotów gospodarczych oraz

• ochronę porządku publicznego, bezpieczeństwa lub ważnego interesu gospodarczego państwa.

Jawność kontra poufność

Istotne staje się zachowanie równowagi pomiędzy zakresem ograniczeń oraz prawem do informacji publicznej. Precyzuje to przepis art. 31 ust. 3 konstytucji, wskazujący, iż ograniczenia w prawie do uzyskiwania informacji publicznej nie mogą naruszać istoty i wolności praw, kiedy to jawność nie staje się powszechną zasadą, bardziej zaś wyjątkiem. Ograniczenia powinny zostać zawarte w przepisach w formie ustawy, w sposób uniemożliwiający swobodną interpretację przez instytucję zobowiązaną do udzielenia informacji publicznej.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Wśród informacji o poufnym charakterze należałoby rozróżnić:

• tajemnice służące interesowi publicznemu (w tym tajemnica państwowa i służbowa),

• tajemnice służące interesowi indywidualnemu (w tym tajemnica zawodowa).

Kategorię tajemnic rozszerzono w ustawie o dostępie do informacji publicznej, dodając tajemnicę statystyczną i skarbową. Tajemnice zawodowe są z kolei przykładem tajemnic służących interesowi indywidualnemu. Pomiędzy tymi kategoriami istnieje jeszcze jedno rozróżnienie: brak osoby dysponującej tajemnicą służącą interesowi publicznemu oraz występowanie takowej w przypadku tajemnicy służącej interesowi indywidualnemu (np. kierownik jednostki organizacyjnej).

Kiedy informacja niejawna

REKLAMA

Aby informację publiczną uznać za niejawną, w pierwszej kolejności należałoby stwierdzić jej poufność. Pojęcie to oznaczałoby, że informacja odnosi się do okoliczności znanych ograniczonej grupie osób, dających rękojmię zachowania tajemnicy i wyłącznie w zakresie wykonywanych przez nie obowiązków.

Drugim warunkiem, jaki powinna spełniać informacja uznana za tajną, jest obiektywny interes na rzecz ochrony przed ujawnianiem jej treści (przejawiający się w uprawnieniu do zachowania autonomii). W zależności od rodzaju tajemnicy przyjmuje się różne kryteria oceny. Dla przykładu:

REKLAMA

• tajność informacji o charakterze zawodowym powinno rozstrzygać się z punktu widzenia przeciętnego człowieka. Należałoby wówczas brać pod uwagę tzw. podejście zdroworozsądkowe, zgodnie z którym w kręgu informacji objętych tajemnicą zawodową znalazłyby się m.in.: informacje techniczne i technologiczne, odnoszące się do projektów, wynalazków i wzorów użytkowych, jak również informacje organizacyjne, związane z procedurami stosowanymi w zarządzaniu komórką organizacyjną.

• w przypadku tajemnicy państwowej jako punkt odniesienia należałoby przyjąć ocenę dokonaną przez kompetentnego funkcjonariusza publicznego. Stosowną klauzulę (ściśle tajne lub tajne) nadaje wówczas osoba upoważniona do podpisania dokumentu. W przypadku tajemnicy państwowej osoba mająca mieć do niej dostęp powinna uzyskać poświadczenie bezpieczeństwa od organów ochrony państwa w wyniku postępowania sprawdzającego oraz odbyć szkolenie z zakresu ochrony informacji niejawnych.

Najczęstszym sposobem wskazywania informacji o charakterze poufnym jest wyodrębnianie kategorii dóbr prawnych, które zostałyby naruszone bądź zagrożone w przypadku nieuprawnionego udostępnienia informacji. Owe dobra obejmowałyby m.in. interes państwa, interes publiczny lub prawnie chroniony interes obywateli. W przepisach mogą zostać również wprost wyodrębnione kategorie informacji, które nie mogą być ujawnione ze względu na zaistnienie szkody dla chronionego dobra prawnego, obejmujące m.in. informacje dotyczące życia intymnego osób pełniących funkcje publiczne.

Kwalifikacja tajności

O zakwalifikowaniu informacji jako tajnej musi zdecydować uprawniona do tego osoba. W przypadku tajemnicy państwowej będzie to osoba upoważniona do podpisania dokumentu lub oznaczenia innego niż dokument materiału, jednak wyłącznie w zakresie posiadanego prawa dostępu do informacji niejawnych. Określona grupa informacji podlegających utajnieniu może zostać zawarta np. w umowie o pracę, zawieranej pomiędzy daną instytucją publiczną i pracownikiem. W tym przypadku katalog informacji o charakterze tajnym powinien być wyznaczony pierwotnie w regulaminie jednostki organizacyjnej, zajmującej się tworzeniem bądź przetwarzaniem informacji. Na informacje takowe składałyby się m.in. dane dotyczące projektów, informacje techniczne i technologiczne, informacje odnoszące się do struktury organizacyjnej, przepływu dokumentacji etc., jak również informacje handlowe, odnoszące się do np. rejestrów, świadectw i spisów handlowych (dane dotyczące klientów, wielkości obrotów, cenników, marketingu, rynków zbytu etc.). Poufną może zostać również indywidualna informacja, już istniejąca lub mająca dopiero powstać.

Zakwalifikować informację jako tajną można na kilka sposobów, w tym poprzez:

• nadanie danemu dokumentowi specjalnego oznaczenia (klauzula tajności),

• wydanie określonej dyspozycji przez osobę władną do podejmowania decyzji o ujawnieniu/utajnieniu informacji, np. szef komórki organizacyjnej,

• fizyczne umieszczenie dokumentu w strzeżonym pomieszczeniu/sejfie.

Odnośnie do osób wykonujących funkcje publiczne udostępniana powinna być większość informacji związanych z pełnionymi przez nie funkcjami. Dotyczy to również informacji ze sfery życia prywatnego (np. znajdujących się w oświadczeniach majątkowych), które to nie podlegają ograniczeniu ze względu na prywatność. Istnieje jednak kategoria informacji o charakterze prywatnym, niepodlegających ujawnieniu. W grupie tej znajdują się m.in. informacje dotyczące spraw intymnych osób pełniących funkcje publiczne.

Stronie, której odmówiono dostępu do informacji publicznej, przysługuje prawo wniesienia powództwa do sądu. W przypadku odmowy uzasadnianej względami ochrony danych osobowych, prawem do prywatności oraz tajemnicą inną niż państwowa, służbowa, skarbowa lub statystyczna, strona ta może wnieść powództwo do sądu powszechnego o udostępnienie informacji.

OD KOGO INFORMACJA

Obowiązane do udostępniania informacji publicznej są władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne, w szczególności:

• organy władzy publicznej,

• organy samorządów gospodarczych i zawodowych,

• podmioty reprezentujące zgodnie z odrębnymi przepisami Skarb Państwa,

• podmioty reprezentujące państwowe osoby prawne albo osoby prawne samorządu terytorialnego oraz podmioty reprezentujące inne państwowe jednostki organizacyjne albo jednostki organizacyjne samorządu terytorialnego,

• podmioty reprezentujące inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym, oraz osoby prawne, w których Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub samorządu gospodarczego albo zawodowego mają pozycję dominującą w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów.

MARCIN KOWALCZYK

marcin.kowalczyk@infor.pl

PODSTAWA PRAWNA

Art. 31 i 61 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. nr 78, poz. 483).

Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. nr 112, poz. 1198 ze zm.).

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Sektor publiczny
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Choroba w święta? Sprawdź, gdzie szukać pomocy

    Co zrobić w sytuacji nagłej choroby w święta? Gdzie szukać pomocy medycznej? NFZ przypomina. 

    Refundowane leczenie dla ciężarnych kobiet chorych na SMA już od 1 kwietnia

    Bardzo dobra wiadomość dla dorosłych kobiet chorych na SMA. Od 1 kwietnia refundowane będzie leczenie nusinersenem dla kobiet chorych na rdzeniowy zanik mięśni będących w ciąży – zdecydowało Ministerstwo Zdrowia. Dzięki temu pacjentki nie będą musiały przerywać tej terapii. Jesteśmy jednym z pierwszych krajów, które będą leczyły kobiety w ciąży chore na SMA.

    W dniach 29-31 marca utrudnienia w stolicy w związku z wielkanocnymi procesjami. Gdzie?

    Już od piątku i przez cały świąteczny weekend w Warszawie, w związku z procesjami i drogami krzyżowymi ruch na drogach będzie utrudniony albo chwilowo wstrzymany.  

    Tutaj lepiej nie jechać na Wielkanoc. Zatrzęsienie turystów

    Planujesz Wielkanoc we Włoszech? Spodziewaj się tłumów. Od Wielkiej Soboty do poświątecznego wtorku turyści zarezerwowali we Włoszech ponad 7 milionów noclegów. To więcej niż w poprzednich latach. 

    REKLAMA

    Wybory samorządowe 2024. 29 marca upływa ważny termin dla niepełnosprawnych i starszych wyborców

    Piątek to ostatni dzień, w którym wyborcy z niepełnosprawnością i osoby starsze mogą złożyć wniosek o głosowanie przez pełnomocnika w wyborach samorządowych.

    Jak stosować rozporządzenie o pracach domowych? Co jest jasne? Co budzi wątpliwości? [min B. Nowacka, 1 kwietnia 2024 r.]

    Wątpliwości dotyczą trzech definicji wykorzystanych w rozporządzeniu - nauczyciela i uczniowie nie mają wskazówek jak je rozumieć i stosować.

    Rozbijanie garnka na plecach i chłostanie rózgą. Znasz te stare kaszubskie zwyczaje wielkanocne?

    Jak kiedyś obchodzono Wielkanoc na Kaszubach? Czym był tzw. Płaczëbóg? Co jadano na świąteczne śniadanie? 

    Znasz te wielkanocne zwyczaje z Górnego Śląska? Jeden z nich jest na krajowej liście niematerialnego dziedzictwa kulturowego

    Jakie zwyczaje wielkanocne panują na Górnym Śląsku? Niektóre z nich znane są tylko w jednej miejscowości. Słyszeliście o paleniu żuru, kulaniu jaj czy bramie z wydmuszek? 

    REKLAMA

    Dentysta na NFZ 2024 – jakie zabiegi? Jeszcze w tym roku więcej świadczeń gwarantowanych! [projekt rozporządzenia]

    Chyba większość osób leczy w Polsce zęby prywatnie, ale trzeba wiedzieć, że można to zrobić również w ramach ubezpieczenia zdrowotnego, czyli – jak to się mówi potocznie „na NFZ”. Lista takich refundowanych świadczeń stomatologicznych jest całkiem długa. Trzeba tylko znaleźć dentystę (stomatologa), który ma podpisaną umowę z NFZ na udzielanie świadczeń stomatologicznych. Przedstawiamy listę świadczeń gwarantowanych (refundowanych przez NFZ) z zakresu leczenia stomatologicznego obowiązujących teraz, a także informujemy o projekcie rozporządzenia, które ma wydłużyć listę tych świadczeń - najprawdopodobniej jeszcze w 2024 roku.

    Bilety na EURO 2024 dla kibiców z Polski - sprzedaż od 28 marca. Gdzie można kupić? Jakie ceny?

    W dniu 28 marca 2024 r. o godzinie 14.00 rozpocznie się sprzedaż biletów dla kibiców reprezentacji Polski na turniej finałowy piłkarskich mistrzostw Europy Euro 2024. Sprzedaż potrwa do 8 kwietnia i prowadzona jest wyłącznie przez UEFA. Będzie dostępna na portalu euro2024.com.

    REKLAMA