REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Samorządy nie mogą naruszać konkurencji na rynku

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Łukasz Sobiech

REKLAMA

REKLAMA

Samorządowcy powinni pamiętać, że przy tworzeniu prawa miejscowego nie wolno nadużywać pozycji dominującej polegającej m.in. na bezpośrednim lub pośrednim narzucaniu nieuczciwych cen, w tym cen nadmiernie wygórowanych. Gminy nie mogą również zawierać porozumień ograniczających konkurencję. Za złamanie przepisów ustawy samorządom grożą kary finansowe.

Głównym celem ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów jest zapewnienie rozwoju konkurencji, ochrona przedsiębiorców narażonych na stosowanie praktyk ograniczających konkurencję i ochrona interesów konsumentów. Obowiązuje ona każdy podmiot, również jednostki samorządu terytorialnego. Warto zatem pamiętać, że to właśnie gminy, które stanowią prawo miejscowe, m.in. z zakresu prawa transportowego, prawa wodnego czy gospodarki komunalnej, czyli wszędzie tam, gdzie może pojawić się inny przedsiębiorca, mogący świadczyć podobne usługi, muszą w swoim działaniu uwzględniać przepisy ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.

REKLAMA

Kary dla gmin

REKLAMA

Definicja przedsiębiorcy w ustawie o ochronie konkurencji i konsumentów jest bardzo szeroka. Obejmuje m.in. gminy i utworzone przez nie podmioty (np. gospodarstwa pomocnicze, spółki komunalne, zakłady budżetowe). Taką interpretację ustawy potwierdza bogate orzecznictwo sądowe. Samorządy podlegają więc rygorom tych przepisów, m.in. zakazowi nadużywania pozycji dominującej. W gminach lub ich spółkach oznacza to często przeciwdziałanie ukształtowaniu się warunków niezbędnych do powstania bądź rozwoju konkurencji. Jeżeli gmina złamie prawo, może ponieść takie same konsekwencje jak inni przedsiębiorcy. Grozi jej bowiem kara pieniężna.

Tak wynika z art. 106 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Maksymalna wysokość kary może sięgnąć nawet 10 proc. przychodu. Takie rozwiązanie prawne wynika z tego, że jednostki samorządu zajmują pozycję, która pozwala im w znaczący sposób wpływać na sytuację przedsiębiorców działających na rynku lokalnym. Z jednej strony, gmina ma uprawnienia władcze, np. jako organizator usług komunalnych decyduje o warunkach ich realizacji. Z drugiej, dysponuje infrastrukturą niezbędną do prowadzenia działalności gospodarczej: wodociągami, wysypiskami itp. Taka sytuacja nakłada na gminy szczególne obowiązki wynikające z przepisów antymonopolowych. Chodzi przede wszystkim o niepodejmowanie działań mogących zaburzyć konkurencję na rynku.

Nadużywanie pozycji

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów zakazane jest nadużywanie na rynku właściwym przez jednego lub kilku przedsiębiorców, w tym również gminę, pozycji dominującej. Nadużywanie pozycji dominującej w przypadku gmin polega w szczególności na narzucaniu uciążliwych warunków umów. Narzucanie warunków umów musi mieć charakter przymusowy, wymuszony przez gminę zajmującą pozycję dominującą na rynku. Jego źródłem może być siła rynkowa pozwalająca na jednostronne dyktowanie warunków umów kontrahentom. Narzucanie warunków umowy w przypadku gminy ma miejsce wówczas, gdy wykorzystuje ona posiadaną siłę rynkową i sytuację przymusową kontrahenta, wynikającą z braku rzeczywistych alternatyw na rynku, wymusza na nim określone zachowania. Tak dzieje się przykładowo w gminie, która jest właścicielem infrastruktury przystankowej i narzuca opłaty przedsiębiorcom przewozowym, czy w sytuacji, gdy gmina różnicuje opłatę za przyjęcie odpadów na wysypisko w zależności od tego, czy dostarczającym odpady jest gminne przedsiębiorstwo czy inny przedsiębiorca posiadający zezwolenie na usuwanie i unieszkodliwianie odpadów komunalnych.

 

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Różnicowanie opłat

Warto zatem, aby gmina, realizując zadania własne przykładowo w zakresie utrzymania porządku i czystości w gminie, pamiętała o tym, że jednak jest monopolistą prawnym. Z tego względu wszelkie uchwały powinny być podejmowane z zachowaniem najwyższej staranności i dokładności. Najczęściej spotykanym błędem, jaki popełniają gminy, jest zróżnicowanie stawki za odbiór odpadów, w zależności od tego, czy pochodzi od prywatnego przedsiębiorcy, czy zakładu komunalnego, który jest własnością gminy. Tymczasem gmina, określając stawkę za odbiór odpadów bądź przyjmowanie ich na wysypisko, powinna opierać je na wyliczeniach ekonomicznych. Ważne są również warunki umów wyznaczanych przez gminę przykładowo prywatnym przewoźnikom, korzystającym z infrastruktury przystankowej, której właścicielem jest gmina. Nie powinny być one uciążliwe i przynosić gminie nieuzasadnionych korzyści (przykład 1). Warto pamiętać, również o tym, że gmina nie może dzielić rynku według kryteriów terytorialnych, asortymentowych lub podmiotowych. Z tego względu gmina nie może podzielić swojego obszaru na dwie części i postanowić, że w części A odpady zabiera miejscowy zakład komunalny, w części B zaś prywatny przedsiębiorca.

CO TO JEST POZYCJA DOMINUJĄCA

Zgodnie z art. 4 pkt 9 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów przez pozycję dominującą rozumie się pozycję przedsiębiorcy, która umożliwia mu zapobieganie skutecznej konkurencji na rynku właściwym przez stworzenie mu możliwości działania w znacznym zakresie niezależnie od konkurentów, kontrahentów i konsumentów; domniemywa się, iż przedsiębiorca ma pozycję dominującą na rynku, jeżeli jego udział w rynku przekracza 40 proc.

PRZYKŁAD 1

OPŁATY ZA PRZYSTANKI

Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów uznał za ograniczenie konkurencji i praktyki polegającej na nadużywaniu przez Miejski Zakład Komunikacyjny w Żywcu Sp. z o.o. pozycji dominującej na rynku udostępniania przystanków autobusowych znajdujących się na terenie Żywca. Naruszenie to polegało na narzucaniu uciążliwych warunków umów poprzez zobowiązanie przedsiębiorców prowadzących działalność przewozową do uiszczania kwoty 0,20 zł netto miesięcznie za każde zatrzymanie się na przystanku tytułem partycypacji w kosztach utrzymania przystanków w należytym stanie porządkowym i technicznym i nakazał zaniechanie jej stosowania. Decyzja UOK i K nr RKT-19/2007 z 29 czerwca 2007 r.

PRZYKŁAD 2

DOSTAWY WODY

Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów uznał za praktykę ograniczającą konkurencję polegających na nadużywaniu pozycji dominującej na lokalnym rynku zaopatrzenia w wodę i odprowadzenia ścieków obejmującym miasto Kalisz, poprzez narzucanie uciążliwych i przynoszących nieuzasadnione korzyści warunków umów o zaopatrzenie w wodę i odprowadzenie ścieków, polegających na zamieszczaniu w ich treści zapisu przewidującego, że:

usługodawca nie ponosi odpowiedzialności za ograniczenia albo wstrzymanie dostawy wody bądź ograniczenie lub wstrzymanie odbioru ścieków wywołane przerwami w zasilaniu.

Decyzja UOK i K nr RPZ - 36/2007 z 28 czerwca 2007 r.

Łukasz Sobiech

lukasz.sobiech@infor.pl

PODSTAWA PRAWNA

• Ustawa z 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz.U. nr 50, poz. 331 ze zm.).

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Odpowiedzialność trenera personalnego za kontuzje

Branża fitness dynamicznie się rozwija. Coraz więcej osób uzyskuje kwalifikacje trenera personalnego lub instruktora fitness i podejmuje się trenowania podopiecznych w ramach współpracy z siłownią, czy klubem fitness, albo działając na własną rękę. W toku takich treningów zdarzają się jednak kontuzje.

Strefa czystego transportu (STC) w Krakowie od 1 stycznia 2026 r.

W głosowaniu przeprowadzonym w nocy ze środy (11.06.) na czwartek (12.06.), Rada Miasta Krakowa większością głosów zdecydowała, że SCT zacznie obowiązywać od stycznia 2026 r. i obejmie obszar do granic IV obwodnicy. Oznacza to, że nowymi przepisami objęta zostanie niemal cała powierzchnia miasta – z wyłączeniem jego obrzeży, w tym m.in. Wzgórz Krzesławickich i Swoszowic.

Konkurs MEN: Bezpłatne studia podyplomowe przygotowujące do wykonywania zawodu nauczyciela w kształceniu zawodowym /zgłoszenia do 10 lipca 2025/

Ministerstwo Edukacji Narodowej ogłosiło konkurs na studia podyplomowe przygotowujące do wykonywania zawodu nauczyciela w kształceniu zawodowym dla obecnych i przyszłych nauczycieli. Na realizację projektów przeznaczono niemal 50 mln zł.

Patologie publicznej służby zdrowia. OZPSP: Pieniądze ze składki zdrowotnej nie idą na leczenie, ale na zyski dla prywatnych firm; lekarz na kontrakcie to prywatna działalność prowadzona na szpitalnym sprzęcie

W ochronie zdrowia państwo nie istnieje; publiczny system to maszynka do zarabiania pieniędzy - powiedział w wywiadzie dla PAP Mariusz Trojanowski z Ogólnopolskiego Związku Pracodawców Szpitali Powiatowych (OZPSP). Pieniądze ze składki zdrowotnej nie idą na leczenie, ale na zyski dla prywatnych podmiotów - podkreślił.

REKLAMA

Wysokość opłat za krew i jej składniki w 2026 r. [PROJEKT RESORTU ZDROWIA z 3 czerwca 2025 r.]

6 czerwca 2025 r. do uzgodnień i konsultacji publicznych trafił projekt rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie określenia wysokości opłat za krew i jej składniki w 2026 r. Resort zdrowia ma czas na określenie tych opłat do 30 czerwca 2025 r.

Tańsze leki dzięki importowi równoległemu? Konieczne są zmiany legislacyjne w obszarze importu równoległego. Apel do resortu zdrowia

Trwają prace nad nowelizacją ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych oraz niektórych innych ustaw. Stowarzyszenie reprezentujące importerów równoległych leków apeluje o uproszczenie procedur i likwidację barier administracyjnych, które dziś blokują ten segment rynku.

Ponad 500 pociągów PKP Intercity na dobę w nowym rozkładzie jazdy na lato

15 czerwca wchodzi w życie letni rozkład jazdy PKP Intercity. Wiceminister infrastruktury Piotr Malepszak zapowiedział, że planowanych jest ponad 500 pociągów na dobę.

Prof. Jerzy Stępień: Potrzebujemy holistycznego spojrzenia na samorząd

Po raz pierwszy w historii niepubliczna uczelnia została współorganizatorem Zjazdu Katedr i Zakładów Prawa Konstytucyjnego. Wydarzenie, które na stałe wpisało się w kalendarz akademicki, w tym roku odbywa się na Uczelni Łazarskiego. O znaczeniu tej zmiany, stanie polskiego samorządu terytorialnego oraz wyzwaniach dla prawa konstytucyjnego rozmawiamy z prof. Jerzym Stępniem – byłym prezesem Trybunału Konstytucyjnego, współtwórcą reformy samorządowej i wykładowcą Uczelni Łazarskiego.

REKLAMA

Pożar w lesie. Co robić?

Od stycznia do 28 maja w Polsce odnotowano 2491 pożarów lasów. Brak śniegu zimą i sucha wiosna zwiększyły zagrożenie pożarowe. W lasach panuje susza, dlatego strażacy i leśnicy apelują o ostrożność.

Minimum 8000 zł brutto dla pracowników sądów? Związki zawodowe apelują o reformy

Brak rąk do pracy, niskie wynagrodzenia i narastający problem rotacji – pracownicy sądów alarmują, że bez systemowych reform i podwyżek polski wymiar sprawiedliwości może się załamać. Związek Zawodowy Ad Rem wskazuje, że choć podpisano porozumienie z rządem, jest to dopiero pierwszy krok do normalizacji.

REKLAMA