REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Samorządy nie mogą naruszać konkurencji na rynku

Łukasz Sobiech

REKLAMA

REKLAMA

Samorządowcy powinni pamiętać, że przy tworzeniu prawa miejscowego nie wolno nadużywać pozycji dominującej polegającej m.in. na bezpośrednim lub pośrednim narzucaniu nieuczciwych cen, w tym cen nadmiernie wygórowanych. Gminy nie mogą również zawierać porozumień ograniczających konkurencję. Za złamanie przepisów ustawy samorządom grożą kary finansowe.

Głównym celem ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów jest zapewnienie rozwoju konkurencji, ochrona przedsiębiorców narażonych na stosowanie praktyk ograniczających konkurencję i ochrona interesów konsumentów. Obowiązuje ona każdy podmiot, również jednostki samorządu terytorialnego. Warto zatem pamiętać, że to właśnie gminy, które stanowią prawo miejscowe, m.in. z zakresu prawa transportowego, prawa wodnego czy gospodarki komunalnej, czyli wszędzie tam, gdzie może pojawić się inny przedsiębiorca, mogący świadczyć podobne usługi, muszą w swoim działaniu uwzględniać przepisy ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.

REKLAMA

Kary dla gmin

REKLAMA

Definicja przedsiębiorcy w ustawie o ochronie konkurencji i konsumentów jest bardzo szeroka. Obejmuje m.in. gminy i utworzone przez nie podmioty (np. gospodarstwa pomocnicze, spółki komunalne, zakłady budżetowe). Taką interpretację ustawy potwierdza bogate orzecznictwo sądowe. Samorządy podlegają więc rygorom tych przepisów, m.in. zakazowi nadużywania pozycji dominującej. W gminach lub ich spółkach oznacza to często przeciwdziałanie ukształtowaniu się warunków niezbędnych do powstania bądź rozwoju konkurencji. Jeżeli gmina złamie prawo, może ponieść takie same konsekwencje jak inni przedsiębiorcy. Grozi jej bowiem kara pieniężna.

Tak wynika z art. 106 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Maksymalna wysokość kary może sięgnąć nawet 10 proc. przychodu. Takie rozwiązanie prawne wynika z tego, że jednostki samorządu zajmują pozycję, która pozwala im w znaczący sposób wpływać na sytuację przedsiębiorców działających na rynku lokalnym. Z jednej strony, gmina ma uprawnienia władcze, np. jako organizator usług komunalnych decyduje o warunkach ich realizacji. Z drugiej, dysponuje infrastrukturą niezbędną do prowadzenia działalności gospodarczej: wodociągami, wysypiskami itp. Taka sytuacja nakłada na gminy szczególne obowiązki wynikające z przepisów antymonopolowych. Chodzi przede wszystkim o niepodejmowanie działań mogących zaburzyć konkurencję na rynku.

Nadużywanie pozycji

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów zakazane jest nadużywanie na rynku właściwym przez jednego lub kilku przedsiębiorców, w tym również gminę, pozycji dominującej. Nadużywanie pozycji dominującej w przypadku gmin polega w szczególności na narzucaniu uciążliwych warunków umów. Narzucanie warunków umów musi mieć charakter przymusowy, wymuszony przez gminę zajmującą pozycję dominującą na rynku. Jego źródłem może być siła rynkowa pozwalająca na jednostronne dyktowanie warunków umów kontrahentom. Narzucanie warunków umowy w przypadku gminy ma miejsce wówczas, gdy wykorzystuje ona posiadaną siłę rynkową i sytuację przymusową kontrahenta, wynikającą z braku rzeczywistych alternatyw na rynku, wymusza na nim określone zachowania. Tak dzieje się przykładowo w gminie, która jest właścicielem infrastruktury przystankowej i narzuca opłaty przedsiębiorcom przewozowym, czy w sytuacji, gdy gmina różnicuje opłatę za przyjęcie odpadów na wysypisko w zależności od tego, czy dostarczającym odpady jest gminne przedsiębiorstwo czy inny przedsiębiorca posiadający zezwolenie na usuwanie i unieszkodliwianie odpadów komunalnych.

 

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Różnicowanie opłat

Warto zatem, aby gmina, realizując zadania własne przykładowo w zakresie utrzymania porządku i czystości w gminie, pamiętała o tym, że jednak jest monopolistą prawnym. Z tego względu wszelkie uchwały powinny być podejmowane z zachowaniem najwyższej staranności i dokładności. Najczęściej spotykanym błędem, jaki popełniają gminy, jest zróżnicowanie stawki za odbiór odpadów, w zależności od tego, czy pochodzi od prywatnego przedsiębiorcy, czy zakładu komunalnego, który jest własnością gminy. Tymczasem gmina, określając stawkę za odbiór odpadów bądź przyjmowanie ich na wysypisko, powinna opierać je na wyliczeniach ekonomicznych. Ważne są również warunki umów wyznaczanych przez gminę przykładowo prywatnym przewoźnikom, korzystającym z infrastruktury przystankowej, której właścicielem jest gmina. Nie powinny być one uciążliwe i przynosić gminie nieuzasadnionych korzyści (przykład 1). Warto pamiętać, również o tym, że gmina nie może dzielić rynku według kryteriów terytorialnych, asortymentowych lub podmiotowych. Z tego względu gmina nie może podzielić swojego obszaru na dwie części i postanowić, że w części A odpady zabiera miejscowy zakład komunalny, w części B zaś prywatny przedsiębiorca.

CO TO JEST POZYCJA DOMINUJĄCA

Zgodnie z art. 4 pkt 9 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów przez pozycję dominującą rozumie się pozycję przedsiębiorcy, która umożliwia mu zapobieganie skutecznej konkurencji na rynku właściwym przez stworzenie mu możliwości działania w znacznym zakresie niezależnie od konkurentów, kontrahentów i konsumentów; domniemywa się, iż przedsiębiorca ma pozycję dominującą na rynku, jeżeli jego udział w rynku przekracza 40 proc.

PRZYKŁAD 1

OPŁATY ZA PRZYSTANKI

Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów uznał za ograniczenie konkurencji i praktyki polegającej na nadużywaniu przez Miejski Zakład Komunikacyjny w Żywcu Sp. z o.o. pozycji dominującej na rynku udostępniania przystanków autobusowych znajdujących się na terenie Żywca. Naruszenie to polegało na narzucaniu uciążliwych warunków umów poprzez zobowiązanie przedsiębiorców prowadzących działalność przewozową do uiszczania kwoty 0,20 zł netto miesięcznie za każde zatrzymanie się na przystanku tytułem partycypacji w kosztach utrzymania przystanków w należytym stanie porządkowym i technicznym i nakazał zaniechanie jej stosowania. Decyzja UOK i K nr RKT-19/2007 z 29 czerwca 2007 r.

PRZYKŁAD 2

DOSTAWY WODY

Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów uznał za praktykę ograniczającą konkurencję polegających na nadużywaniu pozycji dominującej na lokalnym rynku zaopatrzenia w wodę i odprowadzenia ścieków obejmującym miasto Kalisz, poprzez narzucanie uciążliwych i przynoszących nieuzasadnione korzyści warunków umów o zaopatrzenie w wodę i odprowadzenie ścieków, polegających na zamieszczaniu w ich treści zapisu przewidującego, że:

usługodawca nie ponosi odpowiedzialności za ograniczenia albo wstrzymanie dostawy wody bądź ograniczenie lub wstrzymanie odbioru ścieków wywołane przerwami w zasilaniu.

Decyzja UOK i K nr RPZ - 36/2007 z 28 czerwca 2007 r.

Łukasz Sobiech

lukasz.sobiech@infor.pl

PODSTAWA PRAWNA

• Ustawa z 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz.U. nr 50, poz. 331 ze zm.).

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code
Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zmiany: Matury bez progu 30% punktów. Trzy kolejne roczniki z wielkim ułatwieniem. Rygory dla maturzystów dopiero od 2028 r.

Zmiany: Matury bez progu 30% punktów. Trzy kolejne roczniki z wielkim ułatwieniem. Rygory dla maturzystów dopiero od 2028 r.

Najpopularniejszy kierunek na listopadowy city break? Zaskoczenie!

Jakie kierunek najchętniej wybierali Polacy rezerwujący weekendowe wyjazdy w listopadzie? Po raz pierwszy od wielu lat nie były to Włochy. 

Edukacja coraz droższa: jak radzić sobie z rosnącymi kosztami szkolnymi?

Edukacja dzieci coraz częściej wiąże się z wysokimi kosztami, które stają się dużym obciążeniem dla rodzinnych budżetów. Ceny podręczników, sprzętu, zajęć pozalekcyjnych czy wycieczek stale rosną, a z roku na rok dochodzą nowe wydatki. Rodzice z niepokojem obserwują, jak rosnące koszty edukacji mogą wpływać na przyszłość ich dzieci i ich własną stabilność finansową.

Kto może otrzymać 100 zł miesięcznie dopłaty do prądu od PFRON?

Osoby z niepełnosprawnościami korzystające z koncentratora tlenu lub respiratora mogą ubiegać się o refundację kosztów prądu z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Można otrzymać 100 zł miesięcznie, a świadczenie obejmuje wydatki od 1 lipca 2024 r. 

REKLAMA

Ministra Zdrowia: są lekarze, którzy wystawiają szpitalowi fakturę na 299 tys. zł za miesiąc. Premier Tusk: żadnej nagonki na zarobki lekarzy nie będzie ale system wymaga naprawy

Z danych Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji wynika, że są tacy lekarze (na kontraktach), którzy przedstawiają szpitalowi fakturę na 299 tys. zł za miesiąc - powiedziała 29 października 2024 r. ministra zdrowia Izabela Leszczyna. Komentując te słowa premier D. Tusk - tego samego dnia na konferencji po posiedzeniu rządu podkreślił, że żadnej nagonki na lekarzy i zarobki nie będzie. Stwierdził również, że system ochrony zdrowia wymaga naprawy, szczególnie w kontekście sieci usług.

Pożyteczny relaks. Są korzyści z rozwiązywania łamigłówek w każdym wieku: dla ucznia i seniora

Łamigłówki to wyjątkowa forma rozrywki, która doskonale łączy przyjemność z intelektualnym wyzwaniem. Ćwiczą koncentrację, logiczne myślenie oraz kreatywność, co jest korzystne dla każdego, niezależnie od wieku.

Które łamigłówki pomagają zrozumieć matematykę? Nauka i rozwój logicznego myślenia przez zabawę

Rozwiązywanie łamigłówek to doskonały sposób na rozwijanie umiejętności logicznego myślenia i rozwiązywania problemów, a jednocześnie zwiększenie pewności siebie w dziedzinie matematyki. Łamigłówki mają ogromny potencjał rozwojowy, ponieważ pozwalają na naukę poprzez zabawę i wyzwanie intelektualne. Które łamigłówki pomogą zrozumieć matematykę? 

Embarga i sankcje - od czego zależy skuteczność tych narzędzi nacisku?

Skuteczność narzędzi nacisku takich jak embarga i sankcje zależy w dużym stopniu zależy od wysokiej świadomości współzależności gospodarczo-politycznej między państwami. Wielopłaszczyznowe rozumienie mechanizmów rządzących gospodarką i polityką kraju, wobec którego mają zostać zastosowane te narzędzia jest kluczowa dla strategicznego zaplanowania sankcji w krótkiej i długiej perspektywie.

REKLAMA

QUIZ Stolice województw. Na pewno je znasz?
Sprawdź, czy wiesz, gdzie województwa w Polsce mają swoje siedziby.
Reforma orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Projekt nowelizacji trafił do konsultacji publicznych

Reforma orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Projekt nowelizacji trafił do konsultacji publicznych. Chodzi o projekt nowelizacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw. W projekcie przewidziano m.in. wydawanie orzeczeń przez fizjoterapeutów, pielęgniarki i pielęgniarzy.

REKLAMA