REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Sondaż: nie wszyscy Polacy są równi wobec prawa

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Katarzyna Żaczkiewicz-Zborska

REKLAMA

REKLAMA

Niektórzy z obywateli stoją ponad prawem - twierdzi trzy czwarte Polaków. Urzędnicy nie szanują obywatela i nie myślą o jego dobru - uważa 60 proc. badanych. Nie dajemy łapówek, ale mamy poczucie, że dają je inni, zwłaszcza zamożniejsi.

Rośnie świadomość prawna Polaków. Wynika to z badań przeprowadzonych przez PBS na zlecenie Ernst & Young i Gazety Prawnej. 42 proc. z nas uważa bowiem, że żyjemy w państwie prawa lub też powoli zbliżamy się do tego ideału. Fakt, że 51 proc. zaprzecza temu twierdzeniu, nie oznacza jeszcze katastrofy. W 1990 roku tylko ok. 5 proc. z nas uważało, że żyjemy w państwie praworządnym.

REKLAMA

Bliżej państwa prawa

Z badań wynika, że nie jesteśmy społeczeństwem, które akceptuje pogląd, że tylko władza ma rację. Opinię tę podziela Monika Płatek, prezes Polskiego Stowarzyszenia Edukacji Prawnej, i dodaje, że politycy powinni dawać przykład dobrego zachowania, a tymczasem Sejm jest miejscem, w którym można się skryć przed wymiarem sprawiedliwości. Dlatego część ludzi sądzi, że prawo jest dla maluczkich, a nie dla tych, którzy to prawo stanowią.

Równość wobec prawa

77 proc. z wątpiących w państwo prawa uważa, że niektórzy obywatele stoją ponad prawem - wynika z sondażu.

- W rzeczywistości prawnej nie ma u nas obywateli ponad prawem, czasami organy państwa wykazują opieszałość w podejmowaniu działań skierowanych przeciwko różnej kategorii VIP-om, ale jest to przede wszystkim wynik braku wyraźnego rozdzielenia funkcji politycznych od urzędniczych - uważa Jerzy Stępień, prezes Trybunału Konstytucyjnego.

- Jest to także rezultat zbyt słabych gwarancji niezależności urzędników od polityków. Przestrzeń oddana politykom jest u nas zdecydowanie zbyt duża - dodaje Jerzy Stępień.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Szacunek dla obywateli

REKLAMA

W porównaniu z 2006 rokiem 2 proc. więcej Polaków uważa, że prawo jest tworzone z myślą o obywatelach. Większy optymizm pojawia się w ocenie zapewnienia praworządności przez władzę, gdyż w ciągu dwóch lat liczba zwolenników tego poglądu wzrosła o 5 proc. Jednak nie mamy odczucia, że państwo nas bardziej szanuje. Pytanie o szacunek władzy do obywateli jest praktycznie pytaniem o nasze samopoczucie w kontakcie z urzędem.

- Zdecydowanie nie można akceptować sytuacji, która wciąż jeszcze się zdarza, np. w sprawach podatkowych, że prawo jest interpretowane różnie w zależności od urzędnika, miasta czy biura. Taka sytuacja podważa zaufanie do państwa i rodzi frustracje obywateli - tłumaczy Monika Płatek.

Na pytanie, czy obywatel ma wpływ na tworzenie prawa, zdecydowana większość odpowiedziała negatywnie.

- Nie chciałabym mieć wpływu na tworzenie prawa dotyczącego parametrów budowy mostu, bo się na tym nie znam. Obawiam się, że gdyby mi przyszło stanąć pod tym mostem, gdy pierwsi będą nim przechodzić, zginęłabym, bo most by runął - mówi Monika Płatek.

 

Naruszanie praw

W Polsce w dalszym ciągu mamy do czynienia z rynkiem pracodawcy, gdyż nadal dyktuje on warunki zatrudnienia. Najwięcej naruszeń prawa, bo 33 proc., zdaniem respondentów, występuje w prawie pracy.

REKLAMA

Z jednej strony to jest dużo, ale może to być wynik pełniejszej wiedzy społeczeństwa. 15 lat temu np. problem molestowania był obecny, ale nie nazwany. Wzrost niezadowolenia wiąże się prawdopodobnie ze wzrostem świadomości i reagowaniem na zachowania, na które wcześniej nie zwracaliśmy uwagi.

Z drugiej strony widzimy zjawiska niepożądane: ludziom się nie płaci, są bezpodstawnie zwalniani. Nie skarżymy się też zanadto na nieprzestrzeganie praw konsumenckich i skarbowych, co nie wynika z uproszczenia procedur, ale ze zmian w zachowaniu urzędników.

Wręczanie łapówki

Na pytanie, czy byłem zmuszony wręczyć łapówkę, prawie 90 proc. odpowiedzi było negatywnych. Jest to niezwykle optymistyczny wynik.

Wyższe podatki dla firm

Jesteśmy też bardzo krytyczni wobec siebie nawzajem. Na przykład niewielu z nas dopuszcza myśl (tylko 13 proc.), aby przedsiębiorcy korzystali z niższych stawek podatkowych, gdyż uważamy, że powinni oni państwu płacić więcej niż zatrudnieni na etacie.

Nie uwzględnia się przy tym faktu, że ponoszą koszty zatrudnienia pracowników i ryzyko inwestycyjne.

Rozwiązaniem tej kwestii byłoby wprowadzenie podatku równego dla przedsiębiorców i osób zatrudnionych na umowach o pracę. Biznes bowiem korzysta z liczniejszych zwolnień i ulg niż pracownicy najemni, może właśnie stąd biorą się społeczne frustracje i poczucie niczym niezasłużonej nierówności szans na osiągnięcie godziwych zarobków.

 

O SONDAŻU

Badanie zostało zrealizowane na ogólnopolskiej reprezentatywnej 1056-osobowej próbie Polaków w wieku powyżej 15 lat w dniach 1-3 lutego 2008 r. Dane zostały poddane procedurze ważenia, tak aby struktura społeczno-demograficzna próby odzwierciedlała strukturę populacji (brane pod uwagę cechy to: płeć, wiek, wielkość miejscowości zamieszkania oraz wykształcenie

 

 


 

 


 

 


 

 


 

 


KATARZYNA ŻACZKIEWICZ-ZBORSKA

katarzyna.zaczkiewicz@infor.pl

 

OPINIE


JACEK KĘDZIOR

partner Ernst & Young

Zasada demokratycznego państwa prawnego została wprowadzona do ustawy zasadniczej w wyniku przemian 1989 roku. Po 19 latach raport PBS, Ernst & Young i Gazety Prawnej: Czy Polska jest państwem prawa wskazuje, że ponad połowa badanych uważa, iż nasz kraj nie jest państwem prawa. Badanie pokazuje krytycyzm, z jakim respondenci odnoszą się do systemu prawnego i organów wymiaru sprawiedliwości. Wielu sądzi, iż przedstawiciele państwa nie zawsze działają w ramach przepisów prawa.

Normy prawne postrzegają jako niejasne i niejednoznaczne (w rankingu najuciążliwszych systemów podatkowych Banku Światowego Polska zajmuje 125 miejsce na 178 państw). Zmiana postrzegania systemu prawnego nie dokona się bez odbudowy zaufania i wiarygodności przedstawicieli państwa. Kluczowe jest usprawnienie działalności instytucji publicznych, zwiększenie jakości stosowanego prawa, wprowadzenie wysokich standardów zapewniających obywatelom skuteczną, profesjonalną obsługę.


AGNIESZKA TAŁASIEWICZ

Ernst & Young

Niepokojący może być fakt, że tylko 13 proc. respondentów uznało, że przedsiębiorcy powinni płacić podatki według niższych stawek niż pracownicy najemni, podczas gdy aż 39 proc. uważa, że stawki te powinny być wyższe dla przedsiębiorców. Taki rozkład odpowiedzi może bowiem wskazywać na brak zrozumienia podstaw funkcjonowania przedsiębiorców i przywiązania do pracy na etacie. Przedsiębiorca ponosi ryzyko związane z prowadzoną przez siebie działalnością gospodarczą - może ponieść stratę z tego tytułu, co nie grozi pracownikowi najemnemu. Sytuacja przedsiębiorcy jest analogiczna do sytuacji osoby prawnej, dlatego dzisiejsza regulacja zrównuje stawki podatkowe dla tych dwóch grup w odróżnieniu od pracowników najemnych. Jednakże w odczuciu społecznym, którego wyrazem mogą być wyniki sondażu, przedsiębiorców należałoby ukarać stawką wyższą niż stosowana wobec pracowników najemnych. Ukarać najwyraźniej za przedsiębiorczość.

Stosunkowo duży odsetek osób, które nie mają zdania w badanej kwestii, jest prawdopodobnie wynikiem braku szerokiej wiedzy na temat uzasadnienia wprowadzania określonych modeli opodatkowania i ich stymulującej dla gospodarki roli. W braku merytorycznej dyskusji na ten temat systemowa wiedza podatkowa obywateli ogranicza się do haseł z kampanii wyborczej.

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
420 tys. osób otrzymało świadczenia w ramach renty wdowiej, wydano 51,3 tys. decyzji odmownych

Już blisko 420 tys., osób otrzymało rentę wdowią. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wypłacił na ten cel ponad 1,4 mld zł brutto, z czego prawie 150 mln zł to kwota, o którą wzrosły wypłaty w związku ze zbiegiem świadczeń.

Kiedy modernizacja linii średnicowej w Warszawie? Minister infrastruktury podał kluczowe terminy i zakres prac. Stację Warszawa Powiśle zastąpią dwa nowe przystanki osobowe

W dniu 9 lipca 2025 r. minister infrastruktury – w odpowiedzi na interpelację poselską – udzielił obszernych informacji odnośnie terminów i zakresu modernizacji kolejowej linii średnicowej w Warszawie. Okazuje się, że jako pierwsza (w latach 2026-2029) będzie realizowana część wschodnia linii średnicowej (na praskim brzegu Wisły). Natomiast w drugim etapie (po 2030 r.) zmodernizowana będzie część zachodnia: od stacji Warszawa Zachodnia (bez samej stacji), przez stacje Warszawa Ochota, Warszawa śródmieście do ul. Wybrzeże Szczecińskie. Co ważne, w tym drugim etapie powstaną dwie nowe stacje w rejonie ronda de Gaulle’a oraz pomiędzy ul. Solec i Wybrzeże Kościuszkowskie a obecny przystanek Warszawa Powiśle zostanie na stałe wyłączony z użytkowania. Także w drugim etapie modernizacji zostanie przebudowany tunel średnicowy i most średnicowy na Wiśle.

Rolnicy dostaną własnego rzecznika? PSL składa projekt ustawy

Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego złożył w Sejmie projekt ustawy, której głównym celem jest powołanie nowej instytucji – Rzecznika Praw Rolników. Funkcję tę miałby każdorazowo pełnić Prezes Krajowej Rady Izb Rolniczych, co – według autorów projektu – ma zagwarantować niezależność i bliskość tej roli wobec środowisk rolniczych.

Odwołanie od decyzji administracyjnej. Najważniejsze informacje

Wiele życiowych spraw załatwianych jest decyzją administracyjną. Może to być np. zameldowanie na pobyt stały lub czasowy, przyznanie lub odmowa zasiłku rodzinnego, cofnięcie świadczeń z MOPS, przyjęcie lub nieprzyjęcie dziecka do przedszkola albo szkoły, określenie wysokości podatku od nieruchomości, pozwolenie na budowę, zajęcie pasa drogowego, zasiłków z tytułu choroby i macierzyństwa, świadczeń z ubezpieczeń społecznych.

REKLAMA

Coraz więcej Polaków regularnie podróżuje koleją. Dokąd i jak często jeździmy pociągiem?

Kolej w Polsce przeżywa rozkwit – w ubiegłym roku odnotowano rekordową liczbę przejazdów. Aż 45% Polaków deklaruje sympatię do tego środka transportu, szczególnie młodzi (16–24 lata) i mieszkańcy Pomorza, którzy podróżują średnio 33 razy rocznie. Jaka jest najczęściej uczęszczana trasa? W jakie dni Polacy najczęściej kupują bilety? Jaki rodzaj pociągu preferują?

Renta wdowia. 320 tys. osób już otrzymało świadczenia. Sprawdź, czy też możesz dostać

Już 320 tys. osób otrzymało świadczenia w ramach renty wdowiej z ZUS. Wnioski nadal można składać. Zakład Ubezpieczeń Społecznych poinformował, że dzięki rencie wdowiej świadczeniobiorcy zyskają średnio 358,27 zł.

Próg zaostrzony z 50 proc. do 25 proc. Nowe przepisy MEN zmieniają wszystko w szkołach

Istotne zmiany przepisów dla uczniów zakłada nowy projekt Ministerstwa Edukacji Narodowej, który został już skierowany do konsultacji. Będą surowsze zasady w szkołach. Projekt zakłada m.in., że uczeń nie będzie klasyfikowany z jednego, kilku albo wszystkich przedmiotów, gdy przekroczy próg 25 proc. nieobecności nieusprawiedliwionej.

Od marzeń do nauki – po co naprawdę Sławosz Uznański – Wiśniewski poleciał w kosmos?

Śledzimy media społecznościowe, zdjęcia Ziemi z orbity i codzienne relacje Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego z Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Ale za tą medialną euforią kryje się znacznie więcej niż symboliczny gest. Co z tego lotu wynika dla Polski? Jakie są realne, wymierne korzyści dla gospodarki, nauki i przemysłu?

REKLAMA

Pensje w samorządach z wyrównaniem. Czy również dla byłych pracowników?

Nowelizacja rozporządzenia w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych zaczęła obowiązywać od 14 czerwca 2025 r. Nowe stawki wynagrodzeń będą należne pracownikom z wyrównaniem od 1 marca 2025 r.

Stacje hydrologiczne odnotowują rekordy dobowego opadu deszczu. Ulewy w całym kraju

Aż jedenaście stacji hydrologicznych zanotowało opad dobowy wyższy niż dotychczasowa maksymalna suma dobowa - wynika z danych Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej. Dwukrotnie wyższy poziom odnotowano na trzech stacjach, na jednej - trzykrotnie wyższy.

REKLAMA