Szwajcarskie środki na ochronę środowiska i infrastrukturę

W procedurze konkursowej wnioski można składać między 1 października a 23 grudnia 2008 r., pozakonkursowy nabór projektów trwa na bieżąco.

Szwajcarsko-Polski Program Współpracy jest formą bezzwrotnej pomocy zagranicznej przyznanej przez Szwajcarię Polsce i dziewięciu innym państwom członkowskim UE, które przystąpiły do niej 1 maja 2004 r.

Do dziesięciu nowych państw członkowskich trafi ponad 1 mld franków szwajcarskich, z czego niemal połowa (ok. 489 mln CHF, czyli ok. 310 mln euro) przeznaczona będzie na pomoc dla Polski.

Celem pomocy jest zmniejszanie różnic społeczno-gospodarczych istniejących między Polską a bardziej rozwiniętymi państwami UE oraz różnic na terytorium Polski - między ośrodkami miejskimi a regionami słabiej rozwiniętymi pod względem strukturalnym.

Na co można uzyskać dofinansowanie

Projekty, na które można uzyskać wsparcie, muszą obejmować następującą tematykę:

• bezpieczeństwo, stabilność, wsparcie reform: inicjatywy na rzecz rozwoju regionalnego terenów peryferyjnych i słabo rozwiniętych, zwiększenie ochrony wschodnich granic Unii Europejskiej,

• środowisko i infrastruktura: odbudowa, przebudowa i rozbudowa infrastruktury środowiskowej oraz poprawa stanu środowiska (m.in. zarządzanie odpadami stałymi, systemy energii odnawialnej, poprawa wydajności energetycznej, poprawa publicznych systemów transportowych, bioróżnorodność i ochrona ekosystemów oraz wsparcie transgranicznych inicjatyw środowiskowych),

• sektor prywatny: poprawa środowiska biznesowego i dostępu do kapitału dla małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), rozwój sektora prywatnego i promocja eksportu MŚP,

• rozwój społeczny i zasobów ludzkich: ochrona zdrowia (m.in. profilaktyka i kampanie promocji zdrowia oraz poprawa opieki społecznej), badania i rozwój (m.in. Fundusz Stypendialny, projekty badawcze).

Co najmniej 40% środków zostanie rozdysponowanych w czterech województwach ściany południowo--wschodniej: lubelskim, małopolskim, podkarpackim i świętokrzyskim.

W programie obowiązuje 5-letni okres zaciągania zobowiązań i 10-letni okres wydatkowania, który rozpoczął się w dniu przyznania pomocy finansowej Polsce przez Parlament Szwajcarski, czyli 14 czerwca ub.r.

Dofinansowanie może wynieść:

• do 60% całkowitych kosztów kwalifikowalnych projektu,

• do 85% całkowitych kosztów kwalifikowalnych w przypadku projektów otrzymujących dodatkowe środki finansowe z budżetu jednostek administracji publicznej poziomu centralnego, regionalnego lub lokalnego,

• do 90% całkowitych kosztów kwalifikowalnych w przypadku projektów realizowanych przez organizacje pozarządowe,

• do 100% całkowitych kosztów w przypadku projektów dotyczących budowy zdolności instytucjonalnych oraz pomocy technicznej.

Nabór projektów

Proces składania wniosków do Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy ma dwustopniową procedurę. Polega ona na przygotowaniu zarysu projektu oraz opracowaniu kompletnej propozycji projektu. Oba etapy są oceniane przez polskie i szwajcarskie instytucje. Ostateczną decyzję w sprawie przyznania dofinansowania podejmuje jednak strona szwajcarska.

Pozytywna decyzja dotycząca akceptacji zarysu projektu jest równoznaczna z wystąpieniem do wnioskodawcy z prośbą o przygotowanie kompletnej propozycji projektu.

Nabór wniosków jest prowadzony w drodze konkursu i poza konkursem. Pierwszy, dotyczący dwóch obszarów tematycznych priorytetu bezpieczeństwo, stabilność oraz wsparcie reform, będzie prowadzony od 1 października do 23 grudnia 2008 r. Natomiast do projektów z zakresu ochrony granic stosuje się procedurę pozakonkursową, bez wskazanych ram czasowych naboru.

Geneza programu

Podczas szczytu Szwajcaria - Unia Europejska, który odbył się 19 maja 2004 r., strona szwajcarska zadeklarowała gotowość ustanowienia programu pomocowego mającego na celu zmniejszenie różnic społeczno-gospodarczych w rozszerzonej Unii Europejskiej. Od listopada 2004 r. do maja 2005 r. trwały negocjacje w sprawie ram funkcjonowania tego programu pomocy.

Ostatecznie, 27 lutego 2006 r. Rada UE i Szwajcaria podpisały tzw. Memorandum of Understanding między Wspólnotą Europejską a Radą Federacji Konfederacji Szwajcarskiej w sprawie wkładu Konfederacji Szwajcarskiej na rzecz zmniejszenia różnic gospodarczych i społecznych w rozszerzonej Unii Europejskiej. W dokumencie zawarto zobowiązanie Szwajcarii do podpisania odrębnych umów bilateralnych z poszczególnymi państwami-beneficjentami pomocy.

W parlamencie szwajcarskim 16 marca 2006 r. głosowano nad tzw. Ustawą o Współpracy z Krajami Europy Wschodniej, przewidującą pomoc finansową dla 10 państw Unii Europejskiej. Ze względu na brak rozstrzygnięć na tym poziomie 26 listopada 2006 r. w Szwajcarii przeprowadzono referendum, które zakończyło się pomyślnie dla nowych państw członkowskich.

Inauguracja programu w Polsce nastąpiła 15 września br. - Wsparcie, jakiego udzielamy nowym krajom członkowskim UE, cieszy się dużą popularnością wśród szwajcarskiego społeczeństwa - powiedział Martin Dahinden, dyrektor Generalny Szwajcarskiej Agencji ds. Rozwoju i Współpracy SDC. Świadczy o tym wynik referendum przeprowadzonego wśród Szwajcarów.

Program Współpracy jest kontynuacją wcześniejszych projektów finansowanych z pomocy szwajcarskiej, które realizowano na początku lat dziewięćdziesiątych. Konfederacja Szwajcarii była pierwszym państwem, które zaoferowało pomoc Polsce w okresie transformacji ustrojowej. - Jestem głęboko przekonana, iż doświadczenia i wiedza wyniesione z tamtego okresu znajdą zastosowanie także przy okazji naszej nowej wspólnej inicjatywy - powiedziała Elżbieta Bieńkowska, minister rozwoju regionalnego.

Małgorzata Rajan