REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Wynagrodzenie operatora transportu publicznego

Paweł Michalski

REKLAMA

Nowa ustawa o transporcie zbiorowym określiła m.in. prawa i obowiązki operatora publicznego transportu zbiorowego oraz sposób jego wynagradzania. Jednak przepisy te powinny być stosowane łącznie z regulacjami unijnymi.

1 marca 2011 r. weszła w życie ustawa z 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (dalej: ustawa o transporcie zbiorowym). Określa ona m.in. zasady wyboru, prawa i obowiązki oraz zasady wynagradzania operatora publicznego transportu zbiorowego (dalej: operator). Nie można jednak stosować tych przepisów bez znajomości rozporządzenia WE nr 1370/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z 23 października 2007 r. dotyczącego usług publicznych w zakresie kolejowego i drogowego transportu pasażerskiego oraz uchylającego rozporządzenia Rady (EWG) nr 1191/69 i (EWG) nr 1107/70 (dalej: rozporządzenie nr 1370). Przepisy unijne bowiem, o ile samo rozporządzenie nr 1370 nie stanowi inaczej, będą miały pierwszeństwo przed rozwiązaniami zawartymi w polskiej ustawie o transporcie zbiorowym.

REKLAMA

Definicja operatora transportu zbiorowego

REKLAMA

Operatorem może być samorządowy zakład budżetowy oraz przedsiębiorca mający prawo do prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie przewozu osób, który zawarł z organizatorem publicznego transportu zbiorowego (dalej: organizator) umowę o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego, na linii komunikacyjnej określonej w umowie (dalej: umowa).

Z definicji wynika, że dla uzyskania statusu operatora wymagane jest spełnienie dwóch przesłanek. Pierwsza dotyczy charakteru podmiotu ubiegającego się o ten status. Otóż może nim być każdy podmiot (np. osoba fizyczna, spółka osobowa, kapitałowa) będący przedsiębiorcą (wymagane będzie więc posiadanie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej lub rejestru przedsiębiorców), który ma prawo do prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie przewozu osób. Chodzi tu o posiadanie licencji oraz zezwoleń przewidzianych w ustawie z 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (dalej: ustawa o transporcie drogowym). Z tego wymogu zwolnione są jedynie samorządowe zakłady budżetowe, które nie są traktowane jako przedsiębiorca w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, a co za tym idzie, nie mają obowiązku uzyskiwania licencji i zezwoleń przewidzianych w ustawie o transporcie drogowym.

Pewna grupa podmiotów, mimo posiadania statusu przedsiębiorcy mającego prawo do prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie przewozu osób, nie może zostać operatorem. Ustawa o transporcie zbiorowym wyklucza z tego grona podmioty, którym organizator zlecił realizację części lub całości zadań z zakresu organizacji publicznego transportu zbiorowego. Taki podmiot nie może być jednocześnie operatorem ani też podmiotem powiązanym z operatorem w sposób uniemożliwiający bezstronną realizację zadania.

Mimo że ustawa o transporcie zbiorowym nie precyzuje tej kwestii, racjonalna wykładnia tego zakazu przemawia za przyjęciem, że wykluczenie nie będzie dotyczyło przypadków, gdy podmiot np. wykonuje część lub całość zadań zleconych przez organizatora, ubiegając się jednocześnie o status operatora na obszarze działania innego organizatora.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Drugą przesłankę stanowi obowiązek zawarcia z organizatorem publicznego transportu zbiorowego umowy. Umowa reguluje prawa i obowiązki operatora.

Podmiot, który pełni rolę operatora, może wykonywać inną działalność gospodarczą. Jednak w takich przypadkach musi prowadzić oddzielną rachunkowość dla usług świadczonych w zakresie publicznego transportu zbiorowego.

Czytaj także: Ustawa o publicznym transporcie zbiorowym - świadczenie usług przewozowych>>

Umowa o świadczenie usług

REKLAMA

Umowa stanowi, oprócz regulacji ustawowych, podstawowe źródło praw i obowiązków operatora. Może ona dotyczyć pojedynczej lub wielu linii komunikacyjnych, a także sieci komunikacyjnej. Dlatego możliwa jest sytuacja, gdy na obszarze podległym jednemu organizatorowi (np. związek komunalny) działa kilku operatorów.

Po zawarciu umowy organizator wydaje operatorowi zaświadczenie potwierdzające posiadanie przez niego prawa do wykonywania publicznego transportu zbiorowego na danej linii komunikacyjnej, liniach komunikacyjnych lub sieci komunikacyjnej (dalej: zaświadczenie).

Zaświadczenie wraz z aktualnym rozkładem jazdy musi być umieszczone w każdym środku transportu, który operator wykorzystuje do świadczenia usług. Kara za niedopełnienie tego obowiązku może wynieść nawet kilka tysięcy złotych.

Operator musi też informować organizatora o zagrożeniu utratą płynności finansowej. Brak takiej informacji upoważnia organizatora do rozwiązania umowy bez wypowiedzenia.

Podmiot wewnętrzny

Szczególny rodzaj ograniczeń dotyczy operatorów posiadających status podmiotów wewnętrznych, z którymi umowa została zawarta w sposób bezpośredni.

Rozporządzenie nr 1370 zabrania takiemu operatorowi oraz jednostkom od niego zależnym uczestnictwa w przetargach na świadczenie usług przewozowych poza obszarem podległym organizatorowi, który zawarł z nimi bezpośrednio umowę. Ponadto, w przypadku korzystania z podwykonawstwa, podmiot wewnętrzny musi wykonywać samodzielnie przeważającą część powierzonych usług.

Innym, bardzo istotnym ograniczeniem działalności operatora będącego podmiotem wewnętrznym jest nakaz prowadzenia działalności wyłącznie na obszarze podległym organizatorowi, który zawarł z nim bezpośrednio umowę. Rozporządzenie nr 1370 dopuszcza wyłącznie incydentalne korzystanie z obszarów podlegających sąsiednim organizatorom.

Finansowanie przewozów

Operator otrzymuje określone umową wynagrodzenie za świadczone usługi z zakresu publicznego transportu zbiorowego. To jego najważniejsze prawo.

Źródłem finansowania przewozów o charakterze użyteczności publicznej mogą być w szczególności:

● środki własne jednostek samorządu terytorialnego (dalej: JST),

● środki budżetu państwa,

● wpływy ze sprzedaży biletów oraz wpływy z opłat dodatkowych pobieranych od pasażerów zgodnie z ustawą z 15 listopada 1984 r. – Prawo przewozowe.

Natomiast finansowanie przewozów o charakterze użyteczności publicznej może polegać na:

1) pobieraniu opłat za świadczone usługi,

2) przekazaniu operatorowi rekompensaty,

3) udostępnieniu operatorowi przez organizatora taboru.

Czytaj także: Zadania samorządów dotyczące przystanków w ustawie o publicznym transporcie zbiorowym>>

Rekompensata dla operatora

Rekompensata dla operatora może zostać przyznana z tytułu:

● utraconych przychodów w związku ze stosowaniem ulg ustawowych albo wprowadzonych przez organizatora, albo

● poniesionych kosztów związanych ze świadczeniem usług w zakresie transportu zbiorowego.

W art. 20 ustawy o transporcie zbiorowym wykluczono możliwość przyznania operatorowi tzw. prawa wyłącznego, czyli prawa świadczenia usług na linii lub liniach komunikacyjnych, z wyłączeniem innych podmiotów. Prawo takie przewiduje rozporządzenie 1370. Zgodnie z nim musi być również naliczana rekompensata dla operatora.

Ustawa o transporcie zbiorowym w odniesieniu do pewnych kategorii umów limituje potencjalną wysokość rekompensaty lub wyłącza pewne składniki z zasad jej kalkulacji.

Jeżeli operator został wybrany w trybie ustawy z 9 stycznia 2009 r. o koncesji na roboty budowlane lub usługi (dalej: ustawa o koncesjach), przyznanie rekompensaty z tytułu poniesionych kosztów związanych ze świadczeniem usług przewozowych nie może prowadzić do odzyskania całości poniesionych kosztów.

Ograniczenie to jest stosowane także w odniesieniu do operatorów wybranych w sposób bezpośredni, opisany w art. 22 ust. 1 ustawy o transporcie zbiorowym, jeżeli umowa przyjmie formę koncesji na usługi. Taką formę ustawa o transporcie zbiorowym narzuca umowom zawartym bezpośrednio:

● z podmiotami wewnętrznymi, w których JST samodzielnie lub wspólnie z inną jednostką nie posiada 100% udziałów lub akcji, oraz

● w komunikacji miejskiej (z wyjątkiem umów z podmiotem wewnętrznym, w którym JST posiada 100% udziałów lub akcji).

Ustawa o transporcie zbiorowym wyklucza też przyznanie, jako części rekompensaty z tytułu poniesionych kosztów, rozsądnego zysku (który dopuszcza rozporządzenie nr 1370), jeżeli:

● operator został wybrany w trybie ustawy o koncesjach,

● umowa z operatorem została zawarta bezpośrednio i przyjmuje formę koncesji na usługi,

● operator jest samorządowym zakładem budżetowym.

Pozostali operatorzy mają prawo do ujęcia rozsądnego zysku w rekompensacie. Sposób określenia wysokości rozsądnego zysku ma zostać opisany w rozporządzeniu wydanym przez Ministra Finansów.

Rekompensata z tytułu utraconych przychodów w związku ze stosowaniem ustawowych ulg traktowana jest jako dotacja. Prawo do niej jest uzależnione od stosowania przez operatora kas rejestrujących, posiadających pozytywną opinię Ministra Finansów. Kasy takie umożliwiają określenie wysokości dopłat do przewozów w podziale na poszczególne kategorie ulg.

Obowiązki sprawozdawcze

Wśród obowiązków o charakterze sprawozdawczym ustawa o transporcie zbiorowym nakłada na operatora wymóg przekazywania organizatorowi, w terminie do 31 marca każdego roku, informacji o liczbie i sposobie załatwienia skarg i reklamacji składanych przez pasażerów oraz o liczbie i wysokości przyznanych odszkodowań. Informacja taka będzie wykorzystywana m.in. przy ocenie i kontroli realizacji usług operatora.

Podstawy prawne

•  Ustawa 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz.U. z 2011 r. nr 5, poz. 13)

•  Ustawa z 9 stycznia 2009 r. o koncesji na roboty budowlane lub usługi (Dz.U. nr 19, poz. 101; ost.zm. Dz.U. z 2010 r. nr 182, poz. 1228)

•  Ustawa z 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (j.t. Dz.U. z 2007 r. nr 125, poz. 874; ost.zm. Dz.U. z 2011 r. nr 48, poz. 247)

•  Ustawa z 15 listopada 1984 r. – Prawo przewozowe (j.t. Dz.U. z 2000 r. nr 50, poz. 601; ost.zm. Dz.U. z 2011 r. nr 5, poz. 13)

•  Rozporządzenie WE nr 1370/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z 23 października 2007 r. dotyczące usług publicznych w zakresie kolejowego i drogowego transportu pasażerskiego oraz uchylające rozporządzenia Rady (EWG) nr 1191/69 i (EWG) nr 1107/70 (Dz.Urz. UE L 315 z 3 grudnia 2007 r., str. 1)

Źródło: Gazeta Samorządu i Administracji

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Pensja minimalna robotnika i pracownika samorządowego zrównana. Samorządowcy nie są zadowoleni bo 16,65% dla najniżej wynagradzanych a 5% dla specjalistów

Dla pracowników samorządowych to jest rewolucja. Pensja minimalna w urzędach (otrzymują je osoby na najniższych stanowiskach - I grupa zaszeregowania) została zrównana z pensją minimalną dla całej Polski (4666 zł). W poprzednich latach pensja ta zawsze była niższa o 200-400 zł. Samorządy musiały dopłacić z innych źródeł do ustawowej pensji brakujące pieniądze. I grupa zaszeregowania otrzymała 16,65% podwyżki. Grupy najlepszych specjalistów tylko 5%. Stąd niezadowolenie w samorządach.

MEN: Wykaz dokumentów wymaganych do uzyskania dyplomu zawodowego

Od 11 lutego 2025 r. obowiązuje rozporządzenie w sprawie wykazu dokumentów potwierdzających kwalifikacje w zawodzie wymaganych do uzyskania dyplomu zawodowego albo dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe w zawodzie nauczanym na poziomie technika. Wykaz obejmuje 175 zawodów.

Bezpłatne leki dla seniorów i dzieci. Łatwiejszy dostęp do recept refundowanych i do szczepień. Przepisy już obowiązują

Bezpłatne leki dla seniorów i dzieci. Łatwiejszy dostęp do recept refundowanych i do szczepień. Przepisy weszły w życie w piątek, 14 lutego 2025 r. Nowela rozszerzyła m.in. katalog osób uprawnionych do wystawiania recept na bezpłatne leki dla osób 65 plus oraz poniżej 18 roku życia.

1700 zł dla każdego obywatela w wieku produkcyjnym? Ekonomista: to możliwe [WYWIAD]

A gdyby tak zastąpić 800+, babciowe, zasiłki opiekuńcze, rentę socjalną i inne świadczenia jednym uniwersalnym świadczeniem, które otrzymywałby każdy obywatel w wieku produkcyjnym? O co chodzi o idei dochodu podstawowego i ile by taki program kosztował? Rozmówcą Piotra Nowaka w programie Gość Infor.pl był dr Maciej Szlinder, ekonomista, filiozof, prezes Polskiej Sieci Dochodu Podstawowego.

REKLAMA

Jaka jest prawidłowa temperatura ludzkiego ciała? Już nie 36,6 st. C

Jaka jest prawidłowa temperatura ludzkiego ciała? Kalifornijscy lekarze i antropolodzy uznają starą normę, czyli 36,6 st. C za nieaktualną. Na przestrzeni wieków temperatura się obniżyła. Eksperci przeanalizowali przyczyny tej zmiany.

Polacy źle mierzą temperaturę w czasie choroby

Polacy źle mierzą temperaturę w czasie choroby. Do takich wniosków doszli autorzy raportu pt. „Jak Polacy mierzą temperaturę ciała podczas choroby?”. Jakie błędy są najczęściej popełniane? Na co trzeba zwrocić szczególną uwagę, zwłaszcza w sezonie zachorowań na grypę?

Uposażenia żołnierzy zawodowych w 2025 roku [Tabela stawek]. Podwyżka z wyrównaniem od 1 stycznia

Minister Obrony Narodowej przygotował projekt rozporządzenia w sprawie stawek uposażenia zasadniczego żołnierzy zawodowych. Stawki te mają zostać podwyższone od 5,3% do 7,1% (w zależności od grupy uposażenia) ze skutkiem od 1 stycznia 2025 r. Zatem w 2025 r. (z wyrównaniem od 1 stycznia) nastąpi wzrost uposażenia zasadniczego od 400 zł dla szeregowych, 500 zł dla podoficerów oraz do 1100 zł dla generała - w porównaniu do dotychczasowych stawek. Najniższe uposażenie zasadnicze żołnierza zawodowego wzrośnie o 400 zł - z 6000 zł do 6400 zł.

Co pyli teraz? Kalendarz pylenia na cały rok

Należy pamiętać, że w Polsce, w niektórych regionach jest cieplej, w innych zimniej, w innym okresie pylić będą rośliny i drzewa w południowo-zachodniej części kraju, a w innym w północno-wschodnim. W Polsce najczęściej uczulają pyłki trwa, chwastów oraz drzew.

REKLAMA

Dzień Bezpiecznego Internetu. Ilu Polaków dzieli się swoimi danymi do logowania?

Czy Polacy udostępniają swoje dane do logowania? Z badania "Mobilny Portret Polaka" opublikowanego 11 lutego, w Dniu Bezpiecznego Internetu wynika, że 60 proc. badanych deklaruje, iż nie dzieli się z nikim swoimi danymi do logowania. Co piąty respondent przyznał, że padł ofiarą oszustwa w internecie.

Jak obliczyć trzynastkę dla pracownika samorządowego? RIO: nie można wliczać jednorazowych, nieperiodycznych wypłat do podstawy wymiaru dodatkowego wynagrodzenia rocznego

Regionalna Izba Obrachunkowa w piśmie z 28 stycznia 2025 r. wyjaśniła, że do podstawy wymiaru dodatkowego wynagrodzenia rocznego (tzw. trzynastki) wlicza się te składniki wynagrodzenia, które przyjmowane są do obliczenia ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy, a także wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy oraz wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy przysługujące pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy. Do tej podstawy nie wlicza się natomiast jednorazowych lub nieperiodycznych wypłat za spełnienie określonego zadania bądź za określone osiągnięcie.

REKLAMA