Resort nauki ogłosił projekty ustaw reformujące polskie uczelnie

W poniedziałek minister nauki i szkolnictwa wyższego Barbara Kudrycka ogłosiła projekty nowelizacji ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym oraz ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym. Projekty te są konkretyzacją politycznych założeń do reformy polskich uczelni, które rząd przyjął w październiku 2009 r.

W trakcie konferencji prasowej Kudrycka wielokrotnie podkreślała, że w projektach "nie ma niczego nowego, co nie byłoby ogłaszane wcześniej". Jak dodała, konsultacje społeczne m.in. z władzami polskich uczelni, nauczycielami akademickimi oraz studentami nad założeniami reformy szkolnictwa trwają już od dwóch lat. Zmieniła się jednak data wejścia w życie proponowanych zmian z 1 października 2010 r. na rok 2011. "To bardziej realistyczny termin" - oceniła Kudrycka.

Wśród najważniejszych zmian planowanej reformy jest wyłanianie Krajowych Naukowych Ośrodków Wiodących (KNOW). Status KNOW będzie przyznawany wydziałom lub instytutom uczelni (publicznych i niepublicznych), a te, które go otrzymają, uzyskają dodatkowe finansowanie ze specjalnie utworzonego funduszu projakościowego. Zgodnie z wyliczeniami resortu, będzie to ok. 10 mln zł rocznie przyznawane danej jednostce przez pięć lat. "Tymi pieniędzmi wydział lub instytut będzie mógł zarządzać swobodnie np. na podniesienie płac swoim pracownikom" - mówiła minister.

Mimo, że nie ma jeszcze ministerialnych rozporządzeń, które określą sposób wyłaniania KNOW, to resort zapowiada, że przy ich wyborze będzie decydować wyróżniająca w skali Europy jakość badań naukowych, a następnie ocena dydaktyczna przeprowadzona przez Państwową Komisję Akredytacyjną. KNOW-y będą wyłaniane w ośmiu obszarach nauk: humanistycznych, społecznych, ścisłych, technicznych, medycznych i o zdrowiu, przyrodniczych, rolniczych i leśnych oraz sztuki.

Jak tłumaczyła Kudrycka, podstawową ideą wprowadzenia KNOW jest uruchomienie konkurencji między najlepszymi uczelniami w Polsce, by te rywalizując ze sobą o konkretne pieniądze, stawały się coraz lepsze pod względem naukowych badań i dydaktyki, a w dalszej konsekwencji weszły do czołówki najlepszych uczelni w Europie.

Projekty nowelizacji utrzymują także pomysł wprowadzenia odpłatności za drugi kierunek studiów. Wprowadza się przepis, zgodnie z którym student będzie miał prawo do zebrania jedynie 330 punktów ECTS (Europejski System Transferu Punktów) na pięcioletnich studiach magisterskich. W systemie ECTS każdy rok studiów to 60 punktów wykorzystywanych na egzaminy i zaliczenia wykładów i ćwiczeń. Dla 10 proc. najlepszych studentów na roku drugi kierunek studiów będzie nieodpłatny.