Zmiany w zarządzaniu kryzysowym

Regulacje nowelizowanej ustawy mają zapewnić ciągłość odpowiedzialności za ochronę ludzi w każdej sytuacji, a nie jedynie w momencie wystąpienia realnego zagrożenia. Przygotowane przepisy pozwolą stworzyć reguły kompleksowej i zintegrowanej ochrony ludności w przypadkach zagrożeń zarówno naturalnych, jak i spowodowanych przez człowieka. Chodzi m.in. o:

• ekstremalne zjawiska pogodowe (trzęsienia ziemi, trąby powietrzne, ulewne deszcze, osuwiska, ekstremalne temperatury),

• długotrwałe przerwy w dostawach prądu,

• skażenia ujęć wody lub żywności,

• epidemie,

• zdarzenia terrorystyczne,

• zdarzenia kryzysowe na morzu lub w rejonach przygranicznych państw sąsiednich, które mogą przenieść się do Polski i spowodować zagrożenie dla rejonów sąsiadujących.

Zgodnie z nową koncepcją, ochronę ludności stanowić będzie zespół zintegrowanych działań podejmowanych przez właściwe organy władzy publicznej, podmioty ratownicze, organizacje humanitarne oraz pojedyncze osoby, których celem będzie zapewnienie bezpieczeństwa obywateli w kwestiach dotyczących: porządku publicznego, ochrony życia i zdrowia, mienia, środowiska i dziedzictwa narodowego.

Wójtowie, starostowie i zarządy województw będą przygotowywać i realizować wieloletnie programy ochrony ludności, zawierające priorytety zadaniowe, sposoby ich realizacji oraz określające siły i środki do ich wykonania (ludzie, materiały, infrastruktura, pieniądze, bazy danych i systemy informacyjne). W znowelizowanej ustawie znajdą się też zapisy precyzujące zakres obowiązków należących do ww. organów władzy publicznej. Za całokształt polityki ochrony ludności w skali kraju będzie odpowiadał minister spraw wewnętrznych i administracji.

Rozwiązana zostanie kwestia błędnie pojmowanej niezależności jednostek samorządu terytorialnego, w wyniku czego samorząd powiatowy nie może włączyć się w działania gminy w sytuacji, gdy ta nie jest w stanie zapewnić bezpieczeństwa swoim mieszkańcom. Z tego względu przewidziano przepis, który będzie nakazywał obowiązek wspólnej realizacji zadań z zakresu ochrony ludności. Podstawą do tych działań będą porozumienia. Z ustawy
o samorządzie powiatowym zostanie usunięty przepis zakazujący realizacji przez powiat zadań będących zadaniami własnymi gminy w zakresie ochrony ludności.

Zakłada się, że finansowanie ochrony ludności odbywać się będzie w ramach realizacji zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego oraz organów administracji rządowej. Z budżetu państwa (budżetów wojewodów) będą przekazywane środki finansowe na nowe zadania wykonywane przez gminy, powiaty i województwa – chodzi o przygotowywanie wieloletnich programów ochrony ludności.