Uchodźcy wojenni z Ukrainy a prawo UE [Інформація для людей, які тікають від війни в Україні]

Wersja ukraińska: Інформація для людей, які тікають від війни в Україні

Wersja angielska: Information for people fleeing the war in Ukraine

Przed wyjazdem z Ukrainy

Jeśli jest to możliwe, zabierz ze sobą ważne dokumenty podróży (np. paszport). Brak dokumentów podróży lub dokumentów medycznych (zaświadczenia o szczepieniu lub testu na COVID-19) nie powinien jednak uniemożliwiać wjazdu na terytorium UE.

Wszystkie kraje UE graniczące z Ukrainą umożliwiają wjazd na swoje terytorium wszystkim osobom uciekającym przed wojną w Ukrainie ze względów humanitarnych, niezależnie od tego, czy mają paszport biometryczny, czy nie. Dotyczy to również dzieci. Jeżeli masz obywatelstwo ukraińskie i paszport biometryczny, możesz wjechać na terytorium do UE, okazując paszport na granicy. We wszystkich innych przypadkach państwa członkowskie przyjmą Cię ze względów humanitarnych.

Osoby z obywatelstwem innego kraju i podlegające obowiązkowi wizowemu przy wjeździe do UE, muszą przedłożyć wizę krótkoterminową, jeżeli ją mają. Jeżeli nie masz wizy krótkoterminowej, kraje UE powinny nadal umożliwić Ci wjazd na swoje terytorium, aby ułatwić powrót do kraju pochodzenia.

W związku z obecną sytuacją w Ukrainie państwa członkowskie mogą przeprowadzać kontrole graniczne na granicy, jak również w innych bezpiecznych miejscach oddalonych od granicy. Kontrole mogą być przeprowadzane podczas transportu do bezpiecznego miejsca lub po dotarciu na miejsce. Organy publiczne mogą wymagać od osób poddawanych kontroli pozostania do ich dyspozycji w bezpiecznym miejscu docelowym. 

Prawa uchodźców z Ukrainy w UE

Niezależnie od obywatelstwa masz prawo do natychmiastowej pomocy i uzyskania informacji o przysługujących Ci prawach. Masz prawo do tymczasowego schronienia oraz zaspokojenia podstawowych potrzeb (np. żywność i leki). Możesz mieć też inne prawa, w zależności od statusu przyznanego Ci w UE. 

Ze względu na bezpieczeństwo i kontrolę migracji, na terytorium państw członkowskich możliwe są w każdej chwili kontrole policyjne i inne kontrole administracyjne. Polica, straż graniczna i inne właściwe organy proszą wszystkich o współpracę oraz przedkładanie odpowiednich dokumentów i informacji. W niektórych okolicznościach konieczne może być oddanie się do dyspozycji organów podczas kontroli w wyznaczonych obiektach.

Po przekroczeniu granicy UE masz kilka możliwości, w zależności od sytuacji osobistej. Organy publiczne poinformują Cię o przysługujących Ci prawach.

Ochrona tymczasowa

Osoby, które przebywały na stałe w Ukrainie i opuściły kraj 24 lutego 2022 r. lub później, aby uciec przed wojną, mogą mieć prawo do tymczasowej ochrony w dowolnym kraju UE. Ochrona tymczasowa będzie obowiązywać przez co najmniej jeden rok i może zostać przedłużona w zależności od sytuacji w Ukrainie. Prawa wynikające z dyrektywy w sprawie tymczasowej ochrony to m.in. prawo do pobytu, dostęp do rynku pracy i zakwaterowania, pomoc medyczna oraz dostęp dzieci do edukacji.

Kto może zostać objęty ochroną tymczasową?

Obywatele Ukrainy oraz członkowie ich rodzin przesiedleni w związku z konfliktem.
Bezpaństwowcy i obywatele innych państw trzecich, którzy korzystali z ochrony międzynarodowej lub równoważnej ochrony w Ukrainie, a także członkowie ich rodzin.
Obywatele państw trzecich innych niż Ukraina oraz bezpaństwowcy, którzy mogą udowodnić, że przebywali legalnie w Ukrainie na podstawie ważnego zezwolenia na pobyt stały, i którzy nie mogą powrócić do swojego kraju pochodzenia w sposób bezpieczny i na stałe, kwalifikują się do ochrony tymczasowej w UE lub odpowiedniej ochrony krajowej, w zależności od kraju UE, w którym przebywają.

A jeśli nie należę do żadnej z tych grup?

Nadal uzyskasz prawo wjazdu do UE. Zależnie od okoliczności możesz ubiegać się o ochronę międzynarodową lub o legalizację migracji. Organy publiczne mogą również podjąć decyzję o przyznaniu Ci ochrony tymczasowej. Co do zasady, jeśli w kraju pochodzenia nie zagraża Ci niebezpieczeństwo i jesteś w stanie do niego wrócić, możesz otrzymać pomoc w repatriacji do kraju pochodzenia. Skontaktuj się bezpośrednio z organami w kraju, w którym przebywasz. Więcej praktycznych informacji i linki do stron internetowych właściwych organów krajowych możesz również znaleźć w unijnym portalu imigracyjnym.

Czy ochrona tymczasowa przysługuje mi „automatycznie”, czy też muszę o nią wystąpić?

Organy krajowe państwa członkowskiego, w którym przebywasz, powinny poinformować Cię o prawie do przyznania ochrony tymczasowej. Twoim obowiązkiem jest poinformowanie organów, że ubiegasz się o zezwolenie na pobyt w ramach ochrony tymczasowej, i zastosowanie się do wytycznych w ramach procedury w danym kraju. Na poniższej mapie można znaleźć informacje o organach, do których należy się zwrócić w poszczególnych krajach. Podczas procedury rejestrowane są Twoje dane, potwierdzane jest zastosowanie ochrony tymczasowej oraz tego, że w Twojej sytuacji nie ma zastosowania żadna klauzula wyłączająca.

Jak długo będzie obowiązywać ochrona tymczasowa?

Do 4 marca 2023 r. Jeżeli utrzyma się sytuacja wymagająca udzielania ochrony tymczasowej, ochrona zostanie automatycznie przedłużona na okres 6 miesięcy dwukrotnie, tj. do 4 marca 2024 r. Jeżeli sytuacja nadal nie ulegnie zmianie, Komisja może zwrócić się do Rady z wnioskiem o przedłużenie ochrony tymczasowej o maksymalnie jeden kolejny rok (tj. do 4 marca 2025 r.).

Jakie mam prawa w ramach ochrony tymczasowej?

- prawo pobytu,
- dostęp do zakwaterowania,
- pomoc społeczna,
- opieka medyczna,
- opieka prawna i bezpieczne miejsce zamieszkania dla dzieci i nastolatków bez opieki,
- dostęp do edukacji dla dzieci i nastolatków,
- dostęp do rynku pracy (zależnie od polityki rynku pracy w krajach UE).

Czy ochrona tymczasowa obowiązuje tylko w jednym kraju UE?

Obywatele Ukrainy, jako osoby podróżujące bez wiz, mają prawo do swobodnego przemieszczania się na terenie Unii przez okres 90 dni po wjeździe na jej terytorium. Możesz zatem wybrać państwo członkowskie, w którym chcesz korzystać z praw związanych z ochroną tymczasową, i dołączyć do swojej rodziny i przyjaciół w kraju, w którym przebywają. Po uzyskaniu ochrony tymczasowej w danym państwie członkowskim, nadal przysługuje Ci prawo do podróżowania po terytorium Unii przez 90 dni w okresie 180 dni, ale z praw wynikających z ochrony tymczasowej możesz korzystać wyłącznie w państwie członkowskim, które wydało Ci dokument pobytowy. Inne państwo członkowskie może jednak również podjąć decyzję na zasadzie uznaniowej o wydaniu Ci nowego dokumentu pobytowego. Dyrektywa w sprawie tymczasowej ochrony ma zastosowanie we wszystkich państwach członkowskich UE z wyjątkiem Danii. Nie ma ona zastosowania w krajach stowarzyszonych w ramach Schengen (Szwajcaria, Norwegia, Liechtenstein, Islandia).

Czy ochrona tymczasowa uniemożliwia mi ubieganie się o azyl?

Nie. Prawo do ochrony tymczasowej jest uzupełnieniem prawa do ubiegania się o ochronę międzynarodową.

Czy muszę wystąpić o dokument pobytowy w ramach ochrony tymczasowej, zanim złożę wniosek o przyznanie mi ochrony międzynarodowej? Jeżeli planuję ubiegać się o azyl, czy muszę postępować w określonej kolejności?

Osoby uprawnione do ochrony tymczasowej mają co do zasady możliwość złożenia wniosku o azyl w dowolnym momencie. Należy jednak pamiętać, że celem ochrony tymczasowej jest ograniczenie konieczności ubiegania się o ochronę międzynarodową, ponieważ w ramach ochrony tymczasowej otrzymasz dokument pobytowy i nabędziesz odpowiednie prawa. Ponadto formalności administracyjne związane z ochroną tymczasową są ograniczone do minimum ze względu na pilną sytuację. Można spodziewać się, że procedura rozpatrywania wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej będzie stosunkowo bardziej złożona ze względu na obecne okoliczności, będzie obejmować więcej kroków proceduralnych i w związku z tym potrwa znacznie dłużej. Jeżeli po rozpatrzeniu wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej azyl nie zostanie przyznany, a dana osoba jest również uprawniona do ochrony tymczasowej, osoba ta nadal może korzystać z ochrony tymczasowej do czasu wygaśnięcia decyzji Rady o jej przyznaniu.

Jeżeli korzystam z ochrony tymczasowej, czy mogę mieć pewność, że w późniejszym terminie przyznany mi zostanie również status uchodźcy lub status ochrony uzupełniającej?

Nie, przyznanie statusu ochrony międzynarodowej jest niezależne od korzystania z ochrony tymczasowej. Jest to odrębne, szczegółowe postępowanie prowadzone przez właściwe organy krajowe w danym państwie członkowskim, a jego wynik zależy od indywidualnej sytuacji osobistej.
Zobacz również: Poradnik praktyczny: Kwalifikowanie do objęcia ochroną międzynarodową

Przed 24 lutego 2022 r. legalnie przebywałem(-am) lub mieszkałem(-am) w UE i nie mogę wrócić do Ukrainy. Czy uzyskam tymczasową ochronę?

Państwa członkowskie mogą zdecydować o rozszerzeniu tymczasowej ochrony na osoby, które opuściły Ukrainę przed 24 lutego 2022 r. w związku ze wzrostem napięć lub które znajdowały się na terytorium Unii (np. na wakacjach lub z powodów zawodowych) przed tą datą i które w związku z konfliktem zbrojnym nie mogą wrócić do Ukrainy. Aby uzyskać więcej informacji, skontaktuj się z władzami lokalnymi w kraju, w którym obecnie przebywasz. Jeżeli dane państwo członkowskie nie zgodzi się na przyznanie tymczasowej ochrony, możesz zawsze podjąć decyzję o złożeniu wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej.

O ochronę międzynarodową można wystąpić w kraju pierwszego wjazdu (w pierwszym kraju, do którego trafi uchodźca)

Zgodnie z prawem UE o ochronę międzynarodową (azyl) możesz ubiegać się w pierwszym bezpiecznym kraju, na którego terenie się znajdziesz. Osoby ubiegające się o ochronę międzynarodową mają podobne prawa jak w przypadku ochrony tymczasowej, ale istnieją też pewne różnice. W przypadku wniosku azylowego dana osoba może uzyskać dostęp do rynku pracy po upływie 9 miesięcy, jeżeli w danej sprawie nie podjęto jeszcze ostatecznej decyzji. W przypadku tymczasowej ochrony dostęp do rynku pracy może zostać przyznany znacznie wcześniej. Możesz również ubiegać się o „łączenie rodzin”, jeżeli w UE legalnie zamieszkuje już członek Twojej rodziny.

Jak złożyć wniosek o ochronę międzynarodową?

Poinformuj organy krajowe w państwie członkowskim, w którym przebywasz, że chcesz ubiegać się o ochronę międzynarodową, i postępuj zgodnie z ich wskazówkami. Informacje ministerstw spraw wewnętrznych są dostępne na mapie na tej stronie. Zobacz również: Praktyczne informacje na temat rejestracji

Jaka jest różnica między ochroną tymczasową a azylem?

Ochrona tymczasowa służy zapewnieniu natychmiastowej ochrony osobom przesiedlonym, m.in. osobom, które uciekają z obszarów konfliktu zbrojnego. Chociaż ochrona tymczasowa nie wyklucza ubiegania się o ochronę międzynarodową, w praktyce potrzeba uzyskania ochrony międzynarodowej jest mniej pilna, ponieważ osoby objęte ochroną tymczasową uzyskują prawo pobytu i inne prawa. Czas trwania ochrony tymczasowej jest zdefiniowany w prawie unijnym.
Azyl jest prawem indywidualnym, przyznawanym w wyniku specjalnej procedury administracyjnej i prawnej. Ustala się, czy osoba wnioskująca o azyl ma uzasadnione obawy przed prześladowaniem ze względu na rasę, religię, narodowość, przynależność do szczególnej grupy społecznej lub poglądy polityczne. Przyznany azyl może zostać cofnięty w sytuacji, gdy pojawią się nowe elementy lub ustalenia wskazujące, że istnieją powody do ponownego rozpatrzenia jego ważności.
Od organów krajowych w państwie członkowskim, w którym przebywasz, możesz uzyskać szczegółowe informacje na temat konkretnych warunków w zależności od rodzaju systemu ochrony, takich jak dostęp do opieki medycznej, zakwaterowania i rynku pracy, edukacja dla dzieci i zatrzymanie (pozbawienie swobody przemieszczania się). Ogólne informacje na temat praw podstawowych w trakcie procedury azylowej można znaleźć tutaj.

Czy oprócz ochrony tymczasowej lub ochrony międzynarodowej istnieją inne możliwości prawne, z których mogę skorzystać?

Możesz mieć prawo do uzyskania dokumentu pobytowego jako członek rodziny obywatela UE lub osoby już legalnie zamieszkującej w UE oraz jako student, naukowiec, stażysta lub pracownik. Aby uzyskać więcej informacji o tego rodzaju możliwościach, skontaktuj się z odpowiednimi organami w kraju, w którym obecnie przebywasz. Więcej praktycznych informacji i linki do stron internetowych właściwych organów krajowych możesz również znaleźć w unijnym portalu imigracyjnym.

Uchodźca może ubiegać się o pomoc w repatriacji

Osoby, które mieszkały w Ukrainie i uciekły przed wojną, powinny mieć możliwość przekroczenia granicy z UE, niezależnie od obywatelstwa. Jeśli powrót do Twojego kraju pochodzenia jest bezpieczny, skontaktuj się z właściwymi organami lub organizacjami, które pomogą Ci w powrocie do kraju pochodzenia.

Aby uzyskać pomoc w repatriacji, skontaktuj się z ambasadą/konsulatem kraju pochodzenia w państwie członkowskim, w którym obecnie przebywasz. Organy krajowe w kraju pobytu mogą również pomóc w skontaktowaniu się z ambasadą/konsulatem w razie problemów oraz zaoferować pomoc w repatriacji.

Dalsza podróż uchodźcy na terenie UE

W większości przypadków, jeśli uciekasz przed wojną w Ukrainie, będziesz mieć możliwość przemieszczenia się do innych krajów UE. W przypadku Ukraińców prawo to wynika z ruchu bezwizowego między UE a Ukrainą. Jeśli masz obywatelstwo innego państwa trzeciego, musisz sprawdzić, czy Twój kraj pochodzenia znajduje się na liście państw trzecich, których obywatele są zwolnieni z obowiązku posiadania wizy.

Czy po przekroczeniu granicy UE po raz pierwszy mogę kontynuować podróż do innych krajów UE/strefy Schengen, czy też muszę zatrzymać się w tym kraju?

Ukraińcy lub obywatele innych krajów objętych ruchem bezwizowym mogą kontynuować podróż do innych krajów UE/strefy Schengen. W przypadku pierwszego przekroczenia granicy UE w kraju nienależącym do obszaru UE bez kontroli na granicach wewnętrznych (Rumunia, Bułgaria, Chorwacja, Cypr i Irlandia), dokumenty będą co do zasady ponownie kontrolowane na przejściu granicznym prowadzącym do kraju obszaru Schengen.

Bezpłatny tranzyt oferowany przez różnych przewoźników

Od początku wojny wielu europejskich przewoźników oferuje osobom uciekającym z Ukrainy bezpłatny transport. Możliwa jest podróż pociągiem, autokarem, promem i samolotem. Tutaj można znaleźć listę przewoźników. Więcej informacji opublikujemy wkrótce.

Wjechałem(-am) do UE przez Rumunię lub Bułgarię. Co mam zrobić, jeśli chcę kontynuować podróż do kraju, który jest częścią strefy bez wewnętrznych kontroli granicznych?

Możesz jechać do innego kraju. Twoje dokumenty zostaną ponownie sprawdzone na granicy pierwszego kraju UE należącego do strefy Schengen. Tak będzie na przykład, jeśli zdecydujesz się przekroczyć granicę rumuńsko-węgierską.

Czy mogę przemieszczać się między krajami, które należą do strefy Schengen, bez kontroli na granicach wewnętrznych?

Tak. Po wjeździe do kraju należącego do strefy Schengen możesz co do zasady przemieszczać się bez kontroli granicznej do innych krajów należących do strefy Schengen. Możliwość taka przewidziana jest przez 90 dni w ciągu okresu trwającego 180 dni.

Islandia, Norwegia, Szwajcaria i Liechtenstein nie są krajami UE, ale należą do strefy Schengen. Po wjeździe do strefy Schengen możesz udać się do tych krajów, ale Twoje prawa związane z ochroną międzynarodową lub tymczasową mogą różnić się od praw przysługujących Ci w krajach UE.

Dania jest państwem członkowskim UE i należy strefy Schengen, ale nie uczestniczy w systemie ochrony tymczasowej i nie stosuje unijnych przepisów dotyczących azylu. Twoje prawa związane z ochroną międzynarodową lub tymczasową w Danii mogą różnić się od praw przysługujących Ci w innych krajach UE.

Czy straż graniczna, policja lub inne organy mogą mnie prosić o okazanie dokumentów tożsamości, nawet jeśli przebywam w kraju strefy Schengen?

Tak. Ze względu na bezpieczeństwo i kontrolę migracji, na terytorium kraju oraz na wewnętrznych granicach zawsze możliwe są kontrole policyjne i inne kontrole administracyjne. Polica i straż graniczna proszą wszystkich o współpracę oraz przedkładanie odpowiednich dokumentów i informacji. W niektórych okolicznościach konieczne może być oddanie się do dyspozycji organów podczas kontroli w wyznaczonych obiektach.

Czy obowiązują ograniczenia w podróżowaniu w związku z pandemią COVID-19?

Na stronie Re-open EU można znaleźć informacje na temat podróżowania i środków sanitarnych w UE i krajach strefy Schengen (Islandia, Liechtenstein, Norwegia, Szwajcaria) w związku z pandemią COVID-19.

Twoje bezpieczeństwo

Przemieszczając się do UE i na jej obszarze, pamiętaj o zagrożeniach związanych z handlem ludźmi i wykorzystywaniem ludzi. Zgadzaj się na transport i zakwaterowanie, tylko jeśli są oferowane przez organy publiczne i organizacje społeczeństwa obywatelskiego. Nie przekazuj dokumentów tożsamości, danych osobowych ani rzeczy osobistych osobom innym niż funkcjonariusze władz publicznych lub straży granicznej. Zawsze informuj swoich najbliższych o miejscu pobytu. Jeżeli otrzymasz ofertę zatrudnienia, sprawdź informacje o pracodawcy i w razie wątpliwości poproś policję lub organizacje społeczeństwa obywatelskiego o dodatkowe informacje.

Więcej informacji na temat organów krajowych zajmujących się handlem ludźmi oraz organizacji, które mogą być pomocne w różnych krajach, można znaleźć tutaj.

EU stands with Ukraine: Information for people fleeing Russia's invasion of Ukraine (239.5 KB - PDF)

Wersja ukraińska: Інформація для людей, які тікають від війни в Україні

Wersja angielska: Information for people fleeing the war in Ukraine

Uchodźcy z Ukrainy: wytyczne KE dot. stosowania dyrektywy w sprawie tymczasowej ochrony

18 marca 2022 r. Komisja Europejska przedstawiła wytyczne operacyjne odnośnie stosowania dyrektywy w sprawie tymczasowej ochrony.

Kompleksowe wytyczne pomogą osobom przybywającym korzystać ze spójnych i skutecznych praw oraz ułatwią państwom członkowskim wywiązywanie się ze swoich nowych obowiązków. 

Wiceprzewodniczący do spraw promowania naszego europejskiego stylu życia Margaritis Schinas oświadczył: Bezprecedensowa decyzja o przyznaniu natychmiastowej ochrony wszystkim osobom, dla których Ukraina jest domem, jest wprowadzana w życie. Chcąc jak najbardziej usprawnić ten proces, Komisja wspiera państwa członkowskie za pomocą wytycznych operacyjnych. Aby zapewnić możliwość swobodnego przemieszczania się po Unii, wyjaśniamy na przykład, że osoby przekraczające granicę powinny mieć możliwość otrzymania 15-dniowej wizy oraz że przewoźnicy w żadnym wypadku nie powinni być karani grzywną za ich przewóz. Jednym z największych problemów jest obecnie liczba przybywających do UE dzieci bez opieki, które trzeba zarejestrować i które potrzebują specjalnego wsparcia.

Komisarz do spraw wewnętrznych Ylva Johansson powiedziała: W ciągu kilkunastu dni granicę z UE przekroczyło 3 mln osób. Okazywana im solidarność jest ogromna, a reakcja władz – godna podziwu. Trzeba jednak włożyć dużo wysiłku w to, aby uchronić systemy krajowe przed przeciążeniem i zapewnić ludziom należytą ochronę. Na podstawie pytań otrzymanych od państw członkowskich przygotowaliśmy wytyczne operacyjne, które będziemy regularnie aktualizować. Komisja będzie wspierać państwa członkowskie na każdym etapie – od przybycia tych osób do ich integracji.

Wytyczne dla państw członkowskich UE

Wytyczne mają być żyjącym dokumentem, który będzie odzwierciedlał sytuację w terenie i należycie uwzględniał zmieniające się potrzeby państw członkowskich. Jego najważniejsze elementy to:

• Wyjaśnienie, kto jest uprawniony do tymczasowej ochrony, na przykład osoby, które korzystały z ochrony międzynarodowej lub równoważnej ochrony krajowej w Ukrainie przed 24 lutego i które zostały wysiedlone z Ukrainy 24 lutego lub później, oraz członkowie ich rodzin.
• Definicja „odpowiedniej ochrony” w prawie krajowym, ewentualnej alternatywy tymczasowej ochrony, którą mogą zaoferować państwa członkowskie i która nie musi być wszędzie taka sama, ale musi być zgodna z Kartą praw podstawowych Unii Europejskiej i z duchem dyrektywy w sprawie tymczasowej ochrony. Wszystkim należy zapewnić poszanowanie godności ludzkiej, a tym samym godny poziom życia.
• Określenie rodzaju dowodów niezbędnych do skorzystania z tymczasowej ochrony lub odpowiedniej ochrony na mocy prawa krajowego.
• Zachęcenie państw członkowskich do rozważenia rozszerzenia tymczasowej ochrony na osoby, które, ściśle rzecz biorąc, nie są objęte zakresem stosowania decyzji, ale potrzebują ochrony, jak np. osoby, które uciekły z Ukrainy krótko przed 24 lutego 2022 r.
• Dzieci: wytyczne zawierają specjalny rozdział poświęcony dzieciom. Dzieciom i nastolatkom bez opieki należy niezwłocznie wyznaczyć opiekuna prawnego lub zapewnić odpowiednie przedstawicielstwo prawne. Komisja koordynuje również relokację dzieci i nastolatków bez opieki do innych państw członkowskich. Wszystkie dzieci uciekające przed wojną, niezależnie od ich statusu, powinny mieć pełną ochronę i szybki dostęp do przysługujących im szczególnych praw (w tym do edukacji, opieki zdrowotnej, pomocy psychospołecznej).
• Wytyczne dotyczące szczególnych praw przewidzianych w dyrektywie w sprawie tymczasowej ochrony: dokument pobytowy powinien służyć jako potwierdzenie statusu danej osoby w urzędach pracy, szkołach czy szpitalach. Jeśli dokumenty pobytowe nie zostały jeszcze wydane, państwa członkowskie powinny ułatwiać otwieranie rachunków bankowych i dostęp do odpowiednich usług na podstawie dokumentu tożsamości lub dowodu wjazdu na terytorium UE po 24 lutego 2022 r.
• Wytyczne zapewniające swobodne przemieszczanie się zarówno przed wydaniem dokumentów pobytowych, jak i po: obywatele Ukrainy mający paszporty biometryczne lub obywatele innych państw, niepotrzebujący wizy krótkoterminowej, aby wjechać do Unii, po wjeździe mogą swobodnie podróżować w strefie Schengen przez 90 dni w ciągu 180-dniowego okresu. Jeśli chodzi o obywateli niezwolnionych z obowiązku wizowego Komisja zaleca, aby państwa członkowskie pierwszego wjazdu wydawały im 15-dniową wizę na granicy, a inne państwa członkowskie nie nakładały kar finansowych na przewoźników, którzy przewożą osoby korzystające z tymczasowej ochrony i nieposiadające ważnych dokumentów wjazdu. Osoby objęte tymczasową ochroną i posiadające dokument pobytowy mają prawo do swobodnego przemieszczania się.
• Zapewnienie pomocy przy przesiedleniu osobom bez prawa do pozostania w UE, np. konieczność zapewnienia im pomocy konsularnej w przypadku przesiedlenia, w czym może pomóc Frontex.

Kontekst

4 marca 2022 r., na wniosek Komisji złożony dzień wcześniej, Rada jednomyślnie przyjęła decyzję wykonawczą wprowadzającą tymczasową ochronę osób uciekających z Ukrainy. Po przyjęciu decyzji przez Radę Komisja, w odpowiedzi na wyraźne zapotrzebowanie na bardziej szczegółowe informacje, uruchomiła stronę internetową służącą informowaniu i wspieraniu osób uciekających przed wojną do UE.

Aby skoordynować wsparcie operacyjne dla państw członkowskich pierwszego wjazdu, Komisja zwołuje spotkania na temat sytuacji w Ukrainie w ramach unijnego planu gotowości do reagowania w obszarze migracji i na wypadek kryzysu migracyjnego. Oprócz tej sieci Komisja koordynuje również „platformę solidarności”, która zbiera i analizuje informacje na temat potrzeb państw członkowskich, aby zapewnić odpowiednie działania operacyjne. Wytyczne te uzupełnią również istniejące wytyczne dotyczące zarządzania granicami zewnętrznymi w celu ułatwienia przekraczania granicy między UE a Ukrainą.

Wytyczne operacyjne dotyczące wykonania decyzji wykonawczej Rady wprowadzającej tymczasową ochronę

Decyzja wykonawcza Rady wprowadzająca tymczasową ochronę

Dyrektywa w sprawie tymczasowej ochrony

Źródło: Komisja Europejska