Samorządy nie mogą finansować inwestycji jednocześnie z rezerwy subwencji ogólnej i z Polskiego Ładu

Wiceminister finansów Sebastiana Skuzy podał dwa argumenty:

1) "w przypadku dopuszczenia możliwości łączenia źródeł finansowania doszłoby do sytuacji, w której tylko część środków z rezerwy subwencji ogólnej mogłaby być łączona ze środkami pochodzącymi z Rządowego Funduszu Polski Ład. Takiej możliwości nie miałyby samorządy, które uzyskały środki z rezerwy subwencji na zadania remontowe”, 

2) istotna jest kwestia wkładu własnego, który jest wymagany w obu instrumentach - w przypadku rezerwy subwencji, wkładem własnym nie mogą być inne środki z budżetu państwa, natomiast w przypadku Funduszu Polski Ład – nie mogą to być środki pochodzące z tego Funduszu.

„W przypadku połączenia środków Funduszu Polski Ład ze środkami rezerwy subwencji ogólnej wystąpi zjawisko nadmiernego finansowania zadań drogowych środkami zewnętrznymi, w stosunku do kosztów realizacji zadania” – zauważył wiceszef MF.

Złe wydatkowanie subwencji ogólnej - kumulacja środków

Zdaniem Sebastiana Skuzy w przypadku zgody na aplikowanie o dofinansowanie przedsięwzięcia zarówno ze środków rezerwy subwencji jak i ze środków Rządowego Funduszu Polski Ład doszłoby do sytuacji, w której środki zewnętrzne finansowałyby jedno przedsięwzięcie w 130% jego wartości, a samorząd nie przeznaczyłby na nie żadnych własnych środków (wysokość dofinansowania zadań realizowanych przy udziale środków rezerwy subwencji ogólnej wynosi 50 proc. wartości zadania, a poziom dofinansowania w Rządowym Funduszu Polski Ład wynosi od 80 proc. do 95  proc.).

Złe wydatkowanie subwencji ogólnej - naruszenie ustawy o finansach publicznych

Zjawisko nadmiernego dofinansowania zadania (nawet, gdyby nie przekraczało ono limitów dla poszczególnych źródeł) stanowiłoby naruszenie art. 44 ust. 3 ustawy o finansach publicznych, zgodnie z którym, wydatki publiczne powinny być dokonywane w sposób celowy i oszczędny i z zachowaniem zasad uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów oraz optymalnego doboru metod i środków służących osiąganiu założonych celów.

Środki rezerwy subwencji ogólnej - podstawa prawna

Środki rezerwy subwencji ogólnej, o której mowa w art. 26 ustawy z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. z 2021 r. poz. 1672 z późn. zm.), tworzonej corocznie w budżecie państwa, przeznaczone są na cele wskazane w ustawie, tj. zarówno na wydatki inwestycyjne (art. 26 ust. 1 pkt 1) jak i na wydatki bieżące (art. 26 ust. 1 pkt 2 i 3). Rezerwą tą dysponuje minister właściwy do spraw finansów publicznych w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw transportu, po zasięgnięciu opinii reprezentacji jednostek samorządu terytorialnego, m.in. określając corocznie kryteria jej podziału. Ustalane corocznie kryteria podziału rezerwy subwencji ogólnej przewidują, że poziom dofinansowania wnioskowanych zadań wynosi do 50 proc. wartości zadania. W przypadku większej ilości wniosków poziom dofinansowania, jak pokazuje doświadczenie lat ubiegłych, ulega nieznacznemu, kilkuprocentowemu obniżeniu.

Program Inwestycji Strategicznych - zasady prawne

Natomiast środki na realizację Programu Inwestycji Strategicznych dla gmin, powiatów i województw pochodzą ze środków Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 i przeznaczone są wyłącznie na cele inwestycyjne, enumeratywnie wymienione w Programie (§ 3 ust. 2 uchwały Nr 84/2021 Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2021 r., w sprawie ustanowienia Rządowego Funduszu Polski Ład: Programu Inwestycji Strategicznych), a wnioski o dofinansowanie z Programu, składane są do Prezesa Rady Ministrów. Określony w ww. uchwale Rady Ministrów poziom dofinansowania wnioskowanych zadań inwestycyjnych z Funduszu Polski Ład kształtuje się pomiędzy 80 proc. a 95 proc. wartości zadania.

artykuł opracował Tomasz Król