Podstawy programowe zmienią się. Będzie łacina, na polskim - gry, pojawi się biznes i zarządzanie

Podstawy programowe określają rozporządzenia: w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej; w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia; oraz w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół. Minister edukacji i nauki Przemysław Czarnek podpisał właśnie ich nowelizacje.

W podstawie programowej kształcenia ogólnego opisane jest, co uczeń powinien umieć z danego przedmiotu po danym etapie edukacyjnym. Programy nauczania i podręczniki muszą być z nią zgodne. Nauczyciel ma obowiązek realizacji treści zawartych w podstawie.

Czy łacina zastąpi drugi język obcy

Określenie nowej podstawy programowej dla przedmiotu język łaciński umożliwi nauczanie go w klasach VII-VIII szkoły podstawowej, w liceum ogólnokształcącym i technikum – zamiast drugiego języka obcego nowożytnego. W konsekwencji tej zmiany od roku szkolnego 2023/2024 uczniowie klasy VII szkoły podstawowej, klasy I liceum ogólnokształcącego i technikum będą mogli wybrać (jeżeli szkoła będzie miała taką ofertę) język łaciński. W przypadku szkół ponadpodstawowych możliwość nauki języka łacińskiego (zamiast drugiego języka obcego nowożytnego) będzie niezależna od dotychczasowej możliwości uczenia się w liceum i technikum przedmiotu język łaciński i kultura antyczna (w zakresie podstawowym lub w zakresie rozszerzonym).

Ministerstwo Edukacji i Nauki informuje, że planowane są również zmiany w egzaminie maturalnym, polegające na możliwości przystąpienia do egzaminu maturalnego z tego języka z przedmiotów obowiązkowych, w części pisemnej. Zmiany w tym zakresie przewidziane są od roku szkolnego 2026/2027. Na poziomie rozszerzonym (tak jak dotychczas) uczniowie będą mogli przystąpić do egzaminu z przedmiotu język łaciński i kultura antyczna.

Co nowego w podstawie z języka polskiego

Zmiana w podstawie programowej przedmiotu język polski dla liceum ogólnokształcącego i technikum polega na uzupełnieniu wykazów lektur o gry o walorach edukacyjnych: „This War of Mine” (11BitStudios), „Gra Szyfrów” (Instytut Pamięci Narodowej). Gry te są dostępne bezpłatnie m.in. za pośrednictwem Zintegrowanej Platformy Edukacyjnej www.zpe.gov.pl.

Jak zastąpić podstawy przedsiębiorczości

Kolejna zmiana to zastąpienie podstawy programowej przedmiotu podstawy przedsiębiorczości podstawą programową przedmiotu biznes i zarządzenie (zakres podstawowy) oraz określenie podstawy programowej dla przedmiotu biznes i zarządzanie (zakres rozszerzony).

Przedmiot biznes i zarządzanie ma zastąpić sukcesywnie, począwszy od roku szkolnego 2023/2024 w szkołach ponadpodstawowych (liceum ogólnokształcącym, technikum i branżowej szkole I stopnia) przedmiot podstawy przedsiębiorczości (w wymiarze 2 godzin tygodniowo w cyklu kształcenia), będzie również możliwy do realizacji w liceum ogólnokształcącym i technikum w zakresie rozszerzonym, jako jeden z przedmiotów do wyboru przez uczniów w wymiarze 8 godzin tygodniowo w cyklu kształcenia.

W konsekwencji absolwenci liceum ogólnokształcącego, począwszy od roku szkolnego 2026/2027, będą mogli również przystąpić do egzaminu maturalnego z tego przedmiotu na poziomie rozszerzonym (rok później absolwenci 5-letniego technikum).

Nowy przedmiot biznes i zarządzanie bazuje na założeniach przedmiotu podstawy przedsiębiorczości, ale uzupełnia je o wymiar praktyczny. Koncepcja przedmiotu kładzie nacisk na pracę w grupach, rozwijanie kompetencji uczniów z zakresu finansów osobistych oraz analizę case studies. W ramach zakresu podstawowego, który będzie obligatoryjny dla każdego ucznia szkoły ponadpodstawowej, będą osiągane efekty kształcenia związane głównie z kształtowaniem kompetencji przedsiębiorczych (w tym zarządzania sobą i finansami osobistymi) oraz podstawowymi umiejętnościami analizy elementów otoczenia biznesowego pod kątem identyfikacji możliwych szans do uruchomienia własnej działalności gospodarczej, ale też przygotowaniem do wejścia na rynek pracy.

Efekty kształcenia dla przedmiotu biznes i zarządzanie w zakresie rozszerzonym koncentrują się na opracowaniu planu przedsięwzięcia biznesowego lub społecznego, a następnie realizowaniu projektu zespołowego i umiejętności zarządzania przedsiębiorstwem, a także rozszerzonej analizy otoczenia społeczno-gospodarczego.

MEiN informuje, że proponowane treści nauczania przedmiotu biznes i zarządzanie obejmują zagadnienia ujęte dotychczas w podstawie programowej przedmiotu podstawy przedsiębiorczości, więc nauczyciele mający kwalifikacje do nauczania przedmiotu podstawy przedsiębiorczości będą mogli uczyć nowego przedmiotu biznes i zarządzanie.

W przypadku przedmiotu biznes i zarządzanie w rozporządzeniu w sprawie ramowych planów nauczania przewidziano realizację tego przedmiotu w liceum ogólnokształcącym i technikum w klasach I i II (przedmiot podstawy przedsiębiorczości był realizowany w klasach II i III).

Jednocześnie w rozporządzeniu w sprawie ramowych planów nauczania przewidziano elastyczność dla dyrektorów szkół, jeżeli chodzi o planowanie tych zajęć – będzie można je także realizować tylko w klasie I albo tylko w klasie II wymienionych szkół, przy czym dyrektor szkoły, podejmując tę decyzję, jest obowiązany zachować wymiar godzin określony na realizację tego przedmiotu w zakresie podstawowym w czteroletnim (w liceum ogólnokształcącym) lub pięcioletnim (w technikum) okresie nauczania, tj. 2 godziny tygodniowo.

Dla zakresu rozszerzonego tego przedmiotu w liceum ogólnokształcącym dla młodzieży oraz technikum przewidzianych jest 8 godzin tygodniowo w okresie nauczania. W przypadku liceum dla dorosłych prowadzącego zajęcia w formie stacjonarnej i zaocznej przedmiot biznes i zarządzanie został dodany do katalogu przedmiotów, które mogą być realizowane w zakresie rozszerzonym w wymiarze odpowiednio 6 godzin tygodniowo i 108 godzin w czteroletnim okresie nauczania.

W przypadku branżowej szkoły I stopnia w ramowych planach nauczania zmiana polega wyłącznie na zmianie nazwy przedmiotu (biznes i zarządzenie zamiast podstawy przedsiębiorczości; tak jak dotychczas przedmiot będzie nauczany w klasie I w wymiarze 2 godzin tygodniowo). (PAP)

Autorka: Danuta Starzyńska-Rosiecka