Czy gminom łatwiej będzie uzyskać odszkodowanie od ubezpieczyciela

Zgodnie z nowym brzmieniem art. 817 par. 1 k.c. zakład ubezpieczeń będzie zobowiązany spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku, stanowiącym podstawę roszczenia. Przepis ten stanie się przepisem bezwzględnie obowiązującym. Zniknie więc zwrot - jeśli nie umówiono się inaczej, który pozwalał towarzystwom na wprowadzanie do warunków ubezpieczeń postanowień wydłużających termin wypłaty odszkodowania np. do czasu prawomocnego zakończenia postępowania prokuratorskiego, sądowego etc. W niezmienionym brzmieniu pozostanie par. 2, w myśl którego, gdyby wyjaśnienie w powyższym terminie okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości świadczenia okazało się niemożliwe, świadczenie powinno być spełnione w ciągu 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe, jednakże bezsporną część świadczenia zakład ubezpieczeń powinien spełnić w terminie 30 dni.

Istotną zmianę niesie też dodanie do art. 822 (dotyczącego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej) par. 5, zgodnie z którym ubezpieczyciel nie będzie mógł przeciwko uprawnionemu do odszkodowania podnieść zarzutu naruszenia obowiązków wynikających z umowy lub ogólnych warunków ubezpieczenia przez ubezpieczającego lub ubezpieczonego, jeżeli nastąpiło ono po zajściu wypadku. Taki zapis wzmacnia ochronę poszkodowanego. Warunki dobrowolnych ubezpieczeń odpowiedzialności cywilnej nakładają na ubezpieczonego szereg obowiązków, np. dostarczania dokumentacji, wyjaśnienia okoliczności itp. Jeśli ich nie spełnią, towarzystwo nie przyjmuje swojej odpowiedzialności, argumentując to brakiem potrzebnych informacji. To istotne szczególnie teraz, gdy samorządy realizują wiele inwestycji, w których zaangażowani są architekci, inżynierowie czy wykonawcy, których właściwe wykonanie pracy zabezpieczać powinna polisa OC.

Z punktu widzenia ubezpieczonych istotną zmianą jest też odejście od nadmiernych obowiązków w zakresie postępowania w sytuacji wypadku powodującego szkodę. W dotychczasowej wersji art. 826 k.c. wymagane było od ubezpieczającego, żeby użył wszelkich dostępnych mu środków w celu zabezpieczenia bezpośrednio zagrożonego mienia przed szkodą oraz zmniejszenia rozmiarów szkody już zaistniałej. Niewykonanie tego obowiązku w następstwie rażącego niedbalstwa mogło powodować odmowę wypłaty odszkodowania. W nowej wersji przepisu nie ma już słowa wszelkich, co będzie ograniczać towarzystwom możliwości odmowy lub ograniczenia wypłaty odszkodowania. Trzeba jednak pamiętać, że w przypadku, gdy ubezpieczający umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa nie zastosował dostępnych środków, ubezpieczyciel będzie wolny od odpowiedzialności za szkody powstałe z tego powodu.

WNIOSEK

Nowe przepisy kodeksu cywilnego poprawiają pozycję podmiotów korzystających z usług ubezpieczeniowych, w tym jednostek samorządu terytorialnego. Pojawiły się m.in. przepisy pozwalające poprawić terminowość likwidacji szkód, co ma szczególnie znaczenie w przypadku większych szkód na mieniu, gdzie te opóźnienia bywają znaczne.

Anna Dąbrowska

Biuro Rzecznika Ubezpieczonych

PODSTAWA PRAWNA 

- Art. 817, art. 822, art. 826 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93, ost. zm. Dz.U. z 2007 r. nr 82, poz. 557).