REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Whistleblowing – projekt ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Paweł Bronisław Ludwiczak
Radca prawny, specjalizujący się w tematach związanych z obsługą prawną przedsiębiorców, prawem korporacyjnym, zamówieniami in house, publicznym transportem zbiorowym i Compliance.
Whistleblowing – projekt ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa
Whistleblowing – projekt ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Whistleblowing - projekt ustawy. Na jakim etapie są prace nad projektem ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa?

Zostały dwa niecałe miesiąca do dnia 17 grudnia br., czyli ostateczna data kiedy w Polsce powinny być wprowadzone w życie przepisy ustawowe niezbędne do wykonania Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony osób zgłaszających przypadki naruszenia prawa Unii. Do tego dnia powinno się zakończyć wdrożenia systemów dla sygnalistów przez podmioty prawne w sektorze publicznym oraz podmioty w sektorze prywatnym (oczywiście z wyjątkami wskazanymi w Dyrektywie oraz w ustawie).

REKLAMA

Niestety na chwilę obecną niewielki procent podmiotów zakończył wdrożenia. Najczęstszą wymówką jest brak ustawy.

Na jakim etapie są prace nad projektem ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa?

Jak pisałem wcześniej, w dniu 4 października br. założenia do ustawy zostały opublikowane w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów.

W dniu 18 października br. na stronie Rządowego Centrum Legislacji został opublikowany projekt ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa.

W ciągu 30 dni powinny wpłynąć do Ministerstwa opinie i uwagi do przedmiotowego projektu. Niestety Ministerstwo wystosowało zaproszenie do składania opinii do nielicznego kręgu podmiotów. Mam nadzieję, że uwzględni uwagi i opinie również innych podmiotów, jak np. Stowarzyszenia Praktyków Compliance, czy Fundacji Batorego.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Proces konsultacji zakończy się najwcześniej w drugiej połowie listopada. Oznacza, to że na jego procedowanie w parlamencie, podpis Prezydenta i publikację zostanie niecały miesiąc.

Choć przyznam się, że z dwojga złego, wolałbym ustawę po terminie ale uwzględniającą uwagi ekspertów niż w terminie ale będącą kolejnym bublem prawnym.

Co Pana najbardziej niepokoi w projekcie ustawy?

Niestety vacatio legis ustawy będzie bardzo krótki. Jedynie dwa tygodnie. Dwa lata dłużej dla średnich przedsiębiorców z sektora prywatnego. Nie da się w tak krótkim czasie skutecznie i efektywnie wdrożyć systemu.

Do tego planuje się, by wewnętrzne procedury zgłaszania naruszeń i podejmowania działań następczych miały charakter wewnątrzzakładowego aktu prawnego objętego zakresem definicji prawa pracy (art. 9 Kodeksu pracy). Mają one być przedmiotem uzgodnień z zakładowymi organizacjami związkowymi albo przedmiotem konsultacji z przedstawicielami pracowników (jeśli u pracodawcy nie będą działały zakładowe organizacje związkowe). To też zajmuje czas, który dla podmiotów czekających na ustawę i tak będzie bardzo krótki.

Jakie nowe czyny zabronione przewiduje projekt ustawy?

Projekt ustawy przewiduje pięć nowych czynów zabronionych:

  1. za utrudnianie dokonania zgłoszenia będzie groziła kara grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do 3 lat,
  2. za podejmowanie działań odwetowych wobec osoby, która dokonała zgłoszenia lub ujawnienia publicznego będzie groziła kara grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do 3 lat,
  3. za naruszenie obowiązku zachowania poufności tożsamości osoby, która dokonała zgłoszenia, będzie groziła kara grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do 3 lat,
  4. za dokonanie zgłoszenia lub ujawnienia publicznego nieprawdziwych informacji będzie groziła kara grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do 3 lat,
  5. za nie ustanowienie wewnętrznej procedury zgłaszania naruszeń prawa i podejmowania działań następczych albo ustanowienia procedury naruszającej art. 29 ust. 1 ustawy będzie groziła kara grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do 3 lat.

Po pierwsze nie rozumiem, czemu za każdy z tych czynów grozi równo do 3 lat pozbawienia wolności. To jest już kara długoletniego pozbawienia wolności.

REKLAMA

Po drugie mamy oczywistą sprzeczność w ustawie. Dajemy ochronę zgłaszającemu, który miał uzasadnione podstawy sądzić, że będąca przedmiotem zgłoszenia lub ujawnienia publicznego informacja o naruszeniu prawa jest prawdziwa w momencie dokonywania zgłoszenia lub ujawnienia publicznego i że informacja taka stanowi informację o naruszeniu prawa. Czyli sygnalista może zgłosić nieprawdziwe informacje, jeżeli miał uzasadnione podstawy sądzić że są prawdziwe i zostanie objęty ochroną przed działaniami odwetowymi. Ale jednocześnie wyczerpnie znamiona przestępstwa z art. 59 ustawy i będzie mu groziła teoretycznie odpowiedzialność karna.

Po trzecie podmioty nie powinny być karane za brak procedury lub za jej brak zgodności z ustawą (już widzę te nagłówki „kup procedury zgodne z ustawą by nie iść na trzy lata do więzienia”). Podmioty powinny być karane za:

  1. brak systemu do przyjmowania zgłoszeń oraz podejmowania działań następczych
  2. nieskuteczność lub pozorność systemów dla sygnalistów. Choć kryteria odpowiedzialność za pozorność lub nieskuteczność systemu są nieostre.

Brak mi w przepisach karnych odpowiedzialności finansowej jednostek z sektora publicznego lub prywatnego. Myślę, że groźba, że np. spółka zapłaci do 30 milionów złotych lub członkowie Zarządu zapłacą osobiście karę do 2 milionów złotych było by skuteczniejszą zachętą dla organizacji i najwyższego kierownictwa niż obecne propozycje.

Czy ustawa przewiduje anonimowość zgłoszeń?

Niestety ustawa nie obliguje do wdrożenia choćby jednego anonimowego kanału. Ponadto to od podmiotów zależy czy będą przyjmować anonimowe zgłoszenia. Staje to w sprzeczności z obecnymi regulacjami choćby w zakresie AML.

Na pewno temat projektu ustawy będę jeszcze poruszał w następnych artykułach.

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Przeciwdziałanie praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu w JST. Najważniejsze informacje

System przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu dotyczy również jednostek samorządu terytorialnego. Z tego powodu są one objęte szeregiem obowiązków. Co trzeba wiedzieć o obowiązujących przepisach? Oto lista 10 najważniejszych informacji!

Od 1 września 2025 r. podwyżka o 8 i 16 zł za odbiór śmieci w Krakowie

Od 1 września w Krakowie wzrośnie opłata za odbiór śmieci posegregowanych: z 27 do 35 zł miesięcznie od jednego mieszkańca. W przypadku odpadów nieposegregowanych stawka zwiększy się z 54 do 70 zł od mieszkańca.

MKiŚ: wyznaczamy lasy społeczne z ograniczoną wycinką drzew. 158 tys. ha wokół 11 największych aglomeracji

Ministerstwo Klimatu i Środowiska poinformowało 2 lipca 2025 r., że zakończyło pierwszy etap projektu wyznaczania lasów społecznych wokół największych polskich miast. To przełomowy krok w kierunku zmiany podejścia do gospodarki leśnej - z naciskiem na potrzeby społeczne, zdrowotne i ekologiczne mieszkańców aglomeracji. O szczegółach w trakcie konferencji prasowej mówiła ministra klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska oraz wiceminister klimatu i środowiska, główny konserwator przyrody Mikołaj Dorożała.

Zmiany w opłatach za śmieci – będą nowe zasady segregacji, ulgi i kontrola deklaracji [PROJEKT MKiŚ]

W wykazie prac legislacyjnych pojawił się projekt nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Chodzi o zmiany w funkcjonowaniu systemu gospodarowania odpadami na poziomie gminnym, które w ocenie projektodawców będą odpowiadać na realne potrzeby JST oraz mieszkańców.

REKLAMA

RPO: Dość "wrogich przejęć" między gminami. Potrzebna kontrola sądowa

Rzecznik Praw Obywatelskich apeluje do premiera Donalda Tuska o zawieszenie kontrowersyjnych decyzji dotyczących zmian granic gmin do czasu wprowadzenia nowych przepisów. Od lat brakuje skutecznej kontroli sądowej nad decyzjami Rady Ministrów, które prowadzą do konfliktów między samorządami.

Granica polsko-niemiecka. Polska wprowadza kontrole. Przedsiębiorcy mają 3 pytania

Czy Niemcy przerzucają imigrantów do Polski? Co z granicą polsko-niemiecką? Polska wprowadza kontrole graniczne w celu zapobiegania napływom nielegalnych migrantów. Co na to Niemcy?

Premier Tusk: po rekonstrukcji w rządzie będą wyłącznie przyzwoici ludzie; około 15 lipca zapadną decyzje personalne

W dniu 30 czerwca 2025 r. na konferencji prasowej Premier Donald Tusk zapowiedział, że około 15 lipca zaproponuje kształt rządu po rekonstrukcji. Rozmowy w tej sprawie są prowadzone z liderami koalicyjnych ugrupowań - PSL, Polski 2050 i Lewicy. Żyjemy w ustrojowym bałaganie, podważane są obiektywne kryteria prawne, dlatego chciałbym, by politycy kierowali się naturalnymi kryteriami, jak zdrowy rozsądek czy zwykła ludzka przyzwoitość, i tacy będą ministrowie po rekonstrukcji - mówił 27 czerwca 2025 r. na konferencji prasowej premier Donald Tusk.

Nowelizacja specustawy powodziowej. Nowe zadania i obowiązki samorządów

Możliwość zamiany zniszczonych nieruchomości na lokale komunalne, obowiązek raportowania decyzji WZ, świadczenie lokalowe, premia powodziowa czy ułatwienia proceduralne w odbudowie zniszczonych domów i obiektów – to najważniejsze zmiany w specustawie powodziowej. Nowelizacja ustawy wzmacnia kompetencje JST, daje im nowe narzędzia, ale też nakłada dodatkowe obowiązki administracyjne i sprawozdawcze.

REKLAMA

Czym różni się „odbiór” odpadów komunalnych z nieruchomości od „przyjmowania odpadów”

NSA przypomniał gminom, że ustawodawca rozróżnia pojęcia odbierania odpadów komunalnych od ich przyjmowania i wprowadza odrębnie różne sposoby oddawania odpadów. Co za tym idzie – mechanizmy nie mogą być traktowane jako formy zamienne, kształtowane według własnego uznania gminy.

Wydruk zdjęcia z Google Street View jako dowód w sprawie administracyjnej

Dowodem w postępowaniu administracyjnym może być wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. Dlatego wydrukom z Geoportalu oraz wydrukom zdjęć Google Street View nie można odmówić mocy dowodowej. Stanowią one jednak tzw. dowody nienazwane i nie mają prawem przewidzianej mocy dowodowej – tak jak w przypadku dokumentów urzędowych, które sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy państwowe w ich zakresie działania stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo stwierdzone.

REKLAMA