Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Whistleblowing – mity o sygnalistach

Paweł Bronisław Ludwiczak
Radca prawny, specjalizujący się w tematach związanych z obsługą prawną przedsiębiorców, prawem korporacyjnym, zamówieniami in house, publicznym transportem zbiorowym i Compliance.
Whistleblowing – mity o sygnalistach
Whistleblowing – mity o sygnalistach
shutterstock
Whistleblowing – mity o sygnalistach. Pojawia się coraz więcej artykułów w prasie na temat sygnalistów i systemów whistleblowingowych. Niestety, w niektórych z nich, powielane są mniej lub bardziej szkodliwe mity o sygnalistach.

Sygnalista - mity

Jaki ostatnio czytał Pan wyjątkowo szkodliwy mit o sygnalistach?

Ostatnio przeczytałem w jednym artykule, że status sygnalisty będzie nadawał Prokurator i będzie on chronił przed zwolnieniem z pracy. Oczywiście skojarzenia są proste – skoro w nagrodę za zgłoszenie, jest ochrona przed zwolnieniem, dawana arbitralnie przez prokuratora to sygnalista kojarzy się z donosicielem.

Co prawda był taki pomysł w projekcie ustawy o jawności życia publicznego parę lat temu, ale został powszechnie skrytykowany. Potem pojawiła się Dyrektywa o sygnalistach, a ona z automatu nadaje sygnaliście ochronę jeżeli:

1) miał uzasadnione podstawy, by sądzić, że będące przedmiotem zgłoszenia informacje na temat naruszeń są prawdziwe w momencie dokonywania zgłoszenia i że informacje takie są objęte zakresem stosowania dyrektywy czy też ustawy,

2) dokonał zgłoszenia wewnętrznego zgodnie z art. 7 albo zgłoszenia zewnętrznego zgodnie z art. 10 lub dokonały ujawnienia publicznego zgodnie z art. 15 Dyrektywy o Sygnalistach.  

Jaki jeszcze funkcjonuje w obrocie mit o sygnalistach?

Często czytam, że sygnalisty nie będzie można zwolnić z pracy lub trzeba będzie z nim przedłużać umowę o pracę. Nie jest to do końca prawda. Prawo zakazuje rozwiązywania umowy o pracę lub nie przedłużania umowy o pracę z sygnalistą z tego powodu, że dokonał zgłoszenia. Ale np. z powodu ciężkiego naruszenia obowiązków pracowniczych, jeżeli np. stawił się do pracy pijany możemy go zwolnić. Musimy tylko wykazać, że zwolnienie nie jest środkiem odwetowym. I tu niestety może być to często problemem.

Ale uwaga, jeżeli wdrożą Państwo anonimowe kanały zgłoszeń. Sygnalista dokona anonimowego zgłoszenia. A pracownik po wręczeniu wypowiedzenia umowę o pracę nagle oświadczy, że jest sygnalistą i nie można go zwolnić, to uważam, że da się w sądzie wykazać, że to zwolnienie nie było środkiem odwetowym za zgłoszenie, skoro nie wiedzieli Państwo, że jest on sygnalistą dopóki się nie ujawnił po otrzymaniu wypowiedzenia o pracę.

Osobiście jestem bardzo ciekaw jak Sądy będą podchodziły i chroniły Sygnalistów, choć obecne orzecznictwo Sądu Najwyższego pozwala wysnuć wniosek, że praktyka Sądowa powinna pójść w kierunku ochrony Sygnalistów przed działaniami będącymi działaniami odwetowymi, ale jednocześnie Sądy będą odróżniać działania odwetowe od uzasadnionych, choć niekorzystnych dla pracownika, decyzji pracodawcy. 

Czego jeszcze obawiają się pracodawcy z powodu nieznajomości przepisów o sygnalistach?

Ostatnio zadano mi pytanie, dlaczego nie będzie można pociągnąć sygnalisty do odpowiedzialności gdy złoży fałszywe zawiadomienie by zyskać ochronę, zaszkodzić komuś itp.

Chciałbym powiedzieć, że zgodnie z Dyrektywą osoby, które   świadomie dokonały zgłoszenia lub ujawnienia publicznego nieprawdziwych informacji, powinny być skutecznie ścigane i ukarane. 

Ponadto w mojej ocenie składanie fałszywych zgłoszeń mających zaszkodzić innej osobie może wyczerpywać znamiona czynu zabronionego.

Jakie są jeszcze mity na temat systemów dla sygnalistów?

Rzeczą, która mnie niepokoi jest przekonanie małych gmin czy też małych przedsiębiorców, że temat sygnalistów ich nie dotyczy.

Po pierwsze Dyrektywa tylko daje możliwość zwolnienia tych podmiotów z wdrażania systemów przyjmowania zgłoszeń i podejmowania działań następczych. Natomiast nie wiadomo czy Polski ustawodawca z tego skorzysta czy też nie.

Tak samo nie wiadomo, czy Polski ustawodawca da średnim przedsiębiorcom czas na wdrożenie systemów dla sygnalistów do 17 grudnia 2023 r. czy też nie.

W tym miejscu chciałbym zwrócić Państwa uwagę, że w projekcie nowej ustawy o odpowiedzialności karnej podmiotów zbiorowych, nawet micro przedsiębiorcy mieli mieć pewne obowiązki z zakresu zarządzania zgodnością. 

Po drugie nawet jeżeli małe gminy czy mali przedsiębiorcy nie będą musiały wdrażać systemy przyjmowania zgłoszeń i podejmowania działań następczych to nadal będą musiały chronić sygnalistów przed działaniami odwetowymi. Według mnie powinny też przyjmować zgłoszenia. 

Pisał Pan ostatnio, że obowiązek konsultacji polityk i procedur ze związkami zawodowymi jest delikatnie mówiąc kontrowersyjny i ma Pan wątpliwości czy to dobry pomysł?

Często Compliance jest błędnie utożsamiany z HR. Oczywiście elementy HR są bardzo ważne w Compliance, ale według mnie nie dominują. Sądzę, że ktoś w Radzie Ministrów stwierdził więc, że w systemach dla sygnalistów wiodącą wolę mają działy HR. Co jest według mnie co najmniej mocno dyskusyjne. Natomiast jaki będzie skutek wejścia obowiązku, by wewnętrzne procedury zgłaszania naruszeń i podejmowania działań następczych miały charakter wewnątrzzakładowego aktu prawnego objętego zakresem definicji prawa pracy (art. 9 Kodeksu pracy). I w związku z tym miały by być przedmiotem uzgodnień z zakładowymi organizacjami związkowymi albo przedmiotem konsultacji z przedstawicielami pracowników (jeśli u pracodawcy nie będą działały zakładowe organizacje związkowe). 

W najlepszym razie pozwoli to poprawić komunikację i sprawniej edukować pracowników.

W najgorszym opóźni lub uniemożliwi wdrożenie procedur. O traceniu sił i czasu na zwalczanie złych pomysłów związków nawet nie wspomnę.

Według mnie powinno to być zalecane ale nie powinien to być obowiązek.

Ponadto chciałbym zauważyć, ze sygnalistą nie musi być pracownik, więc nie są to regulacje objęte tylko prawem pracy.

A najczęstszy mit o sygnalistach?

Niestety sygnalista, czyli osoba która zamiast odwrócić wzrok, reaguje na zło, nadal jest mylona z donosicielem, kapusiem itp. To coś z czym zmagają się wszyscy oficerowie Compliance. Ja zawsze tłumaczę, że demaskatora (sygnalistę) najbardziej atakują ci co mają coś do ukrycia, bo nie chcą by ich przestępstwa wyszły na jaw lub których czyny zabronione sygnalista ujawnił.

Reklama
Zaktualizuj swoją wiedzę z naszymi publikacjami i szkoleniami
Źródło: INFOR
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Sektor publiczny
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    MF: nie będzie waloryzacji 500+ do 1000+

    Nie dyskutujemy i nie ma mowy o podniesieniu 500 plus do 1000 plus - poinformowała w środę minister finansów Magdalena Rzeczkowska. W tym roku priorytetem, jaki stanął przed polskim budżetem, jest szeroko pojęte bezpieczeństwo - dodała.

    "Trenuj z wojskiem" - weekendowe szkolenia w kwietniu 2023 r.

    Kolejna edycja programu "Trenuj z wojskiem" będzie przybliżać różne specjalizacje w Wojsku Polskim, by zachęcić młodych ludzi do służby – zapowiedział wicepremier, szef MON Mariusz Błaszczak.

    DGP: Szurm emerytów na ZUS. Eksperci chcą to zatrzymać zrównaniem wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn

    Polacy ignorują zachęty do dłuższej pracy przed emeryturą. 

    Plan Strategiczny WPR. Jest harmonogram naboru wniosków

    Harmonogram naboru wniosków o wsparcie dla rolników w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 opublikowała Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Rolnicy mogą występować o dopłaty bezpośrednie od połowy marca.

    W środę kolejna akcja NURD. Będzie więcej policji na drogach

    Niechronieni uczestnicy ruchu drogowego (NURD) – to nazwa ogólnopolskich działań kontrolno-prewencyjnych, jakie drogówka przeprowadzi w środę 22 marca. Funkcjonariusze będą kontrolować, czy kierowcy ustępują pierwszeństwa pieszym na przejściach.

    Kto, gdzie, kiedy składa wniosek o dopłaty w rolnictwie w 2023 r. [Harmonogram dla rolników pszczelarzy, producentów owoców]

    ARiMR opublikowała harmonogram naboru wniosków w ramach Planu Strategicznego WPR

    1,2 mln laptopów dla uczniów za 3 mld zł - szczegóły programu

    1,2 mln laptopów, za łączną kwotę blisko 3 mld zł; komputery trafią zarówno szkół publicznych jak i niepublicznych, dostarczone będą wraz z oprogramowaniem; powstanie specjalny portal zgłoszeniowy, który pozwoli zgłaszać potencjalne problemy ze sprzętem - to niektóre z wyjaśnień kancelarii premiera w odpowiedzi na pytania posłów w sprawie zakupu laptopów dla czwartoklasistów i nauczycieli.

    Las – naturalne lekarstwo. I to bez recepty!

    Las – naturalne lekarstwo. Przywitaliśmy już wiosnę, a w nocy z 25 na 26 marca zmieniamy czas na letni i dłużej będziemy cieszyć się światłem w ciągu dnia. To dobry moment, aby przebywać jak najwięcej na świeżym powietrzu, w otoczeniu natury. Dlaczego las ma na nas taki dobry wpływ?

    Wdówik: Świadczenie wspierające 3176 zł będzie można łączyć z rentą socjalną albo zasiłkiem pielęgnacyjnym

    Dla osób z najcięższą niepełnosprawność będziemy kierować dodatkowe świadczenie równe 200 proc. renty socjalnej, czyli 3176 zł. To działanie w ramach skali opartej o narzędzia międzynarodowej klasyfikacji funkcjonowania ICF - powiedział wiceminister rodziny i polityki społecznej Paweł Wdówik.

    MRiPS: Badania psychiatryczne pacjenta DPS. Czy można trafić do DPS bez swojej zgody?

    Niedopuszczalne jest przyjmowanie i przebywanie w placówkach zapewniających całodobową opiekę osób niepełnosprawnych, przewlekle chorych i osób w podeszłym wieku, bez wyrażenia przez te osoby świadomej zgody – wyjaśnił resort rodziny i polityki społecznej.

    Wiceminister Szwed: 930 mln zł na środowiskowe domy samopomocy

    W tym roku przekażemy łącznie ponad 930 mln zł na środowiskowe domy samopomocy - czyli ośrodki wsparcia dla osób z niepełnosprawnością intelektualną - poinformował we wtorek wiceminister rodziny i polityki społecznej Stanisław Szwed.

    Rolniku! W tym roku nie tylko dopłaty. Możesz złożyć osobny wniosek o pieniądze na ekoschematy

    Podstawowy termin składania wniosków upłynie 15 maja 2023 r. Jeżeli rolnik złoży wniosek po tym terminie, jednak nie później niż do 9 czerwca 2023 r. jego dopłata zostanie pomniejszona o 1 proc. za każdy roboczy dzień opóźnienia.

    Pierwszy stały garnizon US Army w Polsce od 21 marca 2023 r. "Camp Kościuszko"

    We wtorek 21 marca 2023 r. w poznańskim "Camp Kościuszko" odbędzie się uroczystość przekształcenia Regionalnej Grupy Wsparcia w Garnizon Sił Zbrojnych US Army w Polsce. Jak podkreśla Ministerstwo Obrony Narodowej, będzie to pierwszy stały garnizon wojsk amerykańskich w Polsce. 

    Nowe świadczenie wspierające 3176,88 zł dla niepełnosprawnych. Czy trzeba zrezygnować z renty socjalnej i świadczenia pielęgnacyjnego?

    Od 1 stycznia 2024 r. osoba niepełnosprawna może otrzymać świadczenie wspierające w kwocie dwa razy większej niż renta socjalna.  Na dziś jest to 3176,88 zł brutto. Czy skorzystanie z niego wymaga rezygnacji z renty socjalnej i świadczenia pielęgnacyjnego?

    Jak rozliczyć składkę zdrowotną za 2022 r. w ZUS RCA [nowy wzór od 1 maja 2023 r.]

    W 2023 r. po raz pierwszy masz obowiązek złożyć roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne za 2022 r. Rozliczenie roczne przekazujesz w dokumencie za kwiecień 2023 roku

    Jak często Polacy myją zęby? Sytuacja nie wygląda najlepiej

    Jak często Polacy myją zęby?  Z najnowszego badania opinii społecznej wynika, że blisko 60% Polaków myje zęby dwa razy dziennie, a niecałe 20% robi to tylko raz. Z kolei ponad 11% ankietowanych sięga po szczoteczkę trzy razy w ciągu dnia, a niespełna 3% – częściej. Tylko nieco ponad 2% czyści zęby po każdym posiłku. Sondaż pokazuje też, że blisko 3% ankietowanych nie szczotkuje ich codziennie. Brakuje polityki profilaktycznej. 

    Co to jest wyspa ciepła w miastach? [wywiad]

    W miastach powstają tzw. wyspy ciepła, które - w połączeniu z falami upałów - dla wielu mogą być niebezpieczne. Aby sprawdzić, jak zmiany klimatu wpływają na miasta, Polska Agencja Kosmiczna zleciła wykonanie analizy wysp ciepła dla pięciu dużych polskich miast - mówi Jolanta Orlińska z POLSA.

    Nowy wzór ZUS DRA w PDF dla rozliczenia składki zdrowotnej od 1 maja 2023 r. [zasady ogólne, ryczałt, podatek liniowy]

    Do rozliczenia składki zdrowotnej za 2022 r. wypełnia się blok XII nowego wzoru ZUS DRA. Formularz jest już opublikowany, ale obowiązuje od 1 maja 2023 r.

    ZUS ZSWA do 31 marca 2023 r. Poradnik ZUS [PDF do ściągnięcia]

    31 marca 2023 r. upływa termin na złożenie dokumentu ZUS ZSWA – Zgłoszenie / korekta danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze za 2022 rok.

    Nowelizacja Kodeksu wyborczego - Dz.U. poz. 497 [Centralny Rejestr Wyborców]

    Bezpłatne przewozy dla wyborców w gminach bez publicznego transportu, powstanie Centralnego Rejestru Wyborców, zmiany w zasadach nagrywania prac obwodowej komisji wyborczej.

    Skierowanie do sanatorium w formie elektronicznej od 17 marca 2023 r.

    Od piątku, 17 marca, działa e-skierowanie do sanatorium. Przyszły kuracjusz będzie mógł śledzić na Internetowym Koncie Pacjenta, na jakim etapie przetwarzania jest jego e-skierowanie - informuje Centrum e-Zdrowia

    Darowizna na krwiodawstwo

    Honorowy dawca krwi może skorzystać z ulgi w zeznaniu rocznym za 2022 r. Limit darowizn wynosi 6% dochodu/przychodu.

    MRiPS: 3176,88 zł świadczenia wspierającego dla osób niepełnosprawnych. Potrzebne orzeczenie od wojewódzkiego zespołu orzeczniczego

    Od 1 stycznia 2024 r. rząd wprowadzi nowy system pomocy osobom niepełnosprawnym. Będą trzy poziomy wsparcia osób niepełnosprawnych i ich opiekunów. Na najwyższym osoba niepełnosprawna otrzyma dwukrotność obecnej renty socjalnej, czyli 3176,88 zł brutto.

    Tabletka, kapsułka, czopek, globulka, syrop, zawiesina. Dlaczego lekarstwa mają różną postać?

    Z jakiego powodu lekarstwo jest produkowane w formie tabletki, kapsułki, czopka, syropu? Wyjaśniają to farmaceuci z Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku w opublikowanym na YouToube filmie "Tabletka tabletce nierówna - czyli o nowoczesnych postaciach leku". 

    Zmiany w umundurowaniu policjantów w 2023 r. Nowy rodzaj spodni ochronnych. Normy dla ubioru ćwiczebnego

    Zostaną wprowadzone spodnie ochronne, które wraz z kurtką ochronną będą stanowiły ubiór przeznaczony dla policjantów oddziałów prewencji Policji i samodzielnych pododdziałów prewencji Policji.