REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Podatek od czynności cywilnoprawnych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Natalia Kurdziel
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Podatkiem od czynności cywilnoprawnych jest uregulowany ustawą z 9 września 2000 roku podatek od niezawodowego obrotu majątkiem, polegającego na zbywaniu różnorodnych dóbr; usług jak i towarów. Jest to podatek o charakterze samorządowym, do którego poboru właściwy rzeczowo jest naczelnik urzędu skarbowego.

Kto jest podatnikiem?

REKLAMA

Zakres podmiotowy podatku od czynności cywilnoprawnych obejmuje osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, na których ciąży obowiązek podatkowy określony w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych. Rozkład ciężaru podatkowego określa ustawa. Dla przykłady obowiązek podatkowy przy umowie sprzedaży spoczywa na kupującym, przy umowie zamiany na stronach czynności, przy umowie darowizny na obdarowanym, przy umowie dożywocia na nabywcy własności nieruchomości.

Zobacz także: PIT 2011 - zmiany w zwolnieniach dla emerytów, rencistów, członków rodzin zmarłych pracowników

Zakres przedmiotowy podatku

Zakres przedmiotowy ściśle określa ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych, która w art. 1. w sposób enumeratywny wymienia czynności podlegające opodatkowaniu tymże podatkiem. Ustawowy katalog ma charakter zamknięty co oznacza, że przepisom ustawy podlegają wyłącznie czynności w nim wskazane. Dlatego też podatkiem objęte są następujące czynności:

Dalszy ciąg materiału pod wideo

• Umowa sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych

• Umowa pożyczki

• Umowa darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy

• Umowa dożywocia

• Umowa o dział spadku oraz o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub opłat.

• Ustanowienie hipoteki

• Ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności

• Umowa depozytu nieprawidłowego

• Umowa spółki

Zobacz: Umowy

Analizując powyższy katalog łatwo zauważyć, że nie należą do niego umowy mieszane ani nienazwane.

Drugą przesłanką obok katalogu czynności, warunkującą opodatkowanie omawianym podatkiem jest położenie przedmiotu opodatkowania. Otóż według ustawy opodatkowaniu podlegają te czynności cywilnoprawne, których przedmiot znajduje się na terytorium Polski tzn. rzecz znajduje się bądź prawa majątkowe wykonywane są na terytorium Polski. W pewnych okolicznościach opodatkowanie p. c. c. rzeczy bądź praw majątkowych znajdujących się poza granicami kraju także jest możliwe. W tym celu jednak muszą zostać spełnione łącznie następujące warunki: nabywca musi mieć miejsce zamieszkania lub siedzibę w Polsce oraz czynność musi być dokonana na terytorium Polski.

Zobacz: Rozliczenie podatkowe małżonków na preferencyjnych warunkach

Wyłączenia

Ustawa p. c. c., oprócz powyżej omówionego katalogu, wymienia także czynności, które wyłączone są spod opodatkowania. Podstawa wyłączenia może wynikać z: 

• socjalnego charakteru czynności, np. sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych, nauki, szkolnictwa, zatrudnienia i wynagrodzeń.
• działalności podmiotów publicznych, np. czynności dotyczące wyborów czy referendów
• systemowego charakteru, np. umowa sprzedaży rzeczy w postępowaniu egzekucyjnym lub upadłościowym.
Wyłączenia mogą wynikać także z potrzeby rozgraniczenia opodatkowania obrotu, w zależności od jego profesjonalnego bądź nieprofesjonalnego charakteru, na p. c. c. oraz VAT. Ogólna zasada wyrażona w art. 2 ptk. 4 u. p. c. c. mówi, że nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeżeli choćby jedna ze stron takiej czynności jest opodatkowana VAT bądź z niego zwolniona.

Moment powstania obowiązku podatkowego 

REKLAMA

Zasadą jest, że obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej. Ustawa wymienia także inne momenty powstania tego obowiązku, np. moment uprawomocnienia się wyroku sądu, zawarcia ugody, doręczenia wyroku sądu polubownego.

Dla podatku od czynności cywilnoprawnych właściwe jest pojęcie „ponownego momentu powstania obowiązku podatkowego”. Zgodnie z nim obowiązek powstaje w momencie powołania się przez podatnika przed organem podatkowym na fakt dokonania czynności cywilnoprawnej, która przy jej dokonaniu nie została zgłoszona do opodatkowania w terminie 5 lat od końca roku, w którym upłynął termin płatności podatku.

Podstawa opodatkowania

Podstawa opodatkowania nie jest określona w sposób jednolity. Ustawa wyznacza podstawy opodatkowania w zależności od przedmiotu podatku. Dlatego też podstawa opodatkowania zmienia się w zależności od rodzaju czynności cywilnoprawnej. Wśród nich można wymienić, np.:

• przy umowie sprzedaży — wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego
• przy umowie darowizny — wartość długów i ciężarów albo zobowiązań przejętych przez obdarowanego;
• przy umowie dożywocia — wartość rynkowa nieruchomości lub prawa użytkowania wieczystego;
• przy umowie o zniesienie współwłasności lub o dział spadku — wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego nabytego ponad wartość udziału we współwłasności lub spadku;
• przy umowie pożyczki i umowie depozytu nieprawidłowego — kwota lub wartość pożyczki albo depozytu;

Wysokość podatku

Kwestie wysokości podatku także nie są uregulowane w sposób jednolity dla ogółu czynności podlegających p. c. c. Dla zobrazowania problemu warto podać wartości stawek wraz z odpowiadającymi im przykładami popularnych czynności:

• Stawka 2% - umowy zamiany, sprzedaży, dożywocia, o dział spadku
• Stawka 1% - odpłatne użytkowanie, odpłatna służebność
• Stawka 0,1% - hipoteka na zabezpieczenie wierzytelności istniejących
• Stawka 19% - hipoteka kaucyjna
• Stawka 0,5% - umowa spółki

Zobacz:Dowody w postępowaniu podatkowym

Zwolnienie z opodatkowania

Przepisy ustawy wskazują pewne grupy podmiotów jak i sytuacji, które są zwolnione z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Wśród zwolnień podmiotowych najbardziej popularne to: Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego, organizacje pożytku publicznego, państwa obce (przedstawicielstwa dyplomatyczne, konsularne, siły zbrojne). Z kolei dobrym przykładem zwolnień przedmiotowych są sprzedaż walut obcych, bony i obligacje skarbowe, sprzedaż rzeczy ruchomych, jeśli wartość podstawy opodatkowania nie przekracza 1 000 zł.

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Koniec pobłażania dla agresji wobec lekarzy – nowe wytyczne Prokuratora Generalnego [PDF]

Wzrost liczby przypadków agresji wobec pracowników ochrony zdrowia skłonił Prokuratora Generalnego do wydania jednoznacznych wytycznych w sprawie prowadzenia postępowań karnych w takich sprawach. Naczelna Izba Lekarska z zadowoleniem przyjęła tę decyzję, podkreślając, że to efekt długofalowych działań środowiska lekarskiego na rzecz poprawy bezpieczeństwa.

Stanowisko NIL z 2023 r. ws. biorezonansu

W przestrzeni publicznej coraz częściej pojawiają się doniesienia o stosowaniu terapii biorezonansu magnetycznego – metody, która zyskuje popularność zarówno wśród zwolenników medycyny alternatywnej, jak i osób poszukujących niekonwencjonalnych sposobów leczenia różnych dolegliwości. Przypominamy stanowisko Rady Ekspertów Naczelnej Izby Lekarskiej z sierpnia 2023 r.

Nawet 80 km/h. Tak pędzą dzieciaki na hulajnogach

Coraz więcej dzieci trafia do szpitali z poważnymi urazami po wypadkach na elektrycznych hulajnogach – alarmuje Mateusz Struś asystent z Oddziału Neurochirurgii Dziecięcej, Dziecięcego Szpitala Klinicznego WUM. Jego zdaniem główną przyczyną jest nadmierna prędkość oraz brak kasków, a nieletni pacjenci często osiągają na własnych hulajnogach nawet 70–80 km/h.

Sześć wsi w Polsce stanie się miastem od początku 2026 roku. Wiemy już które

Od 1 stycznia 2026 r. roku w Polsce przybędzie sześć miast. Tak wynika z założeń projektu rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie ustalenia granic niektórych gmin i miast, nadania niektórym miejscowościom statusu miasta oraz zmiany nazwy gminy (RD214), które zostały opublikowane 14 lipca 2025 r. w wykazie prac legislacyjnych rządu. Nastąpi też 6 zmian dotyczących ustalenia granic gmin, 9 zmian dotyczących ustalenia granic miast i jedna zmiana nazwy miasta.

REKLAMA

126 mln zł na lądowiska dla SOR. Rusza nabór na dofinansowanie z Funduszu Medycznego

Ministerstwo Zdrowia ogłosiło nowy konkurs w ramach Funduszu Medycznego: „Dotacja na modernizację lub budowę lądowisk dla śmigłowców przy szpitalnych oddziałach ratunkowych (SOR)”. Program ma na celu poprawę dostępności i bezpieczeństwa transportu lotniczego pacjentów w stanach zagrożenia życia. Szpitale będą mogły otrzymać nawet 97% dofinansowania na budowę lub modernizację lądowisk. Nabór wniosków rozpocznie się 31 lipca 2025 roku.

420 tys. osób otrzymało świadczenia w ramach renty wdowiej, wydano 51,3 tys. decyzji odmownych

Już blisko 420 tys., osób otrzymało rentę wdowią. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wypłacił na ten cel ponad 1,4 mld zł brutto, z czego prawie 150 mln zł to kwota, o którą wzrosły wypłaty w związku ze zbiegiem świadczeń.

Kiedy kompleksowy remont linii średnicowej w Warszawie? Minister wskazał kluczowe terminy i zakres prac. Stację Warszawa Powiśle zastąpią dwa nowe przystanki osobowe

W dniu 9 lipca 2025 r. minister infrastruktury – w odpowiedzi na interpelację poselską – udzielił obszernych informacji odnośnie terminów i zakresu modernizacji kolejowej linii średnicowej w Warszawie. Okazuje się, że jako pierwsza (w latach 2026-2029) będzie realizowana część wschodnia linii średnicowej (na praskim brzegu Wisły). Natomiast w drugim etapie (po 2030 r.) zmodernizowana będzie część zachodnia: od stacji Warszawa Zachodnia (bez samej stacji), przez stacje Warszawa Ochota, Warszawa śródmieście do ul. Wybrzeże Szczecińskie. Co ważne, w tym drugim etapie powstaną dwie nowe stacje w rejonie ronda de Gaulle’a oraz pomiędzy ul. Solec i Wybrzeże Kościuszkowskie a obecny przystanek Warszawa Powiśle zostanie na stałe wyłączony z użytkowania. Także w drugim etapie modernizacji zostanie przebudowany tunel średnicowy i most średnicowy na Wiśle.

Rolnicy dostaną własnego rzecznika? PSL składa projekt ustawy

Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego złożył w Sejmie projekt ustawy, której głównym celem jest powołanie nowej instytucji – Rzecznika Praw Rolników. Funkcję tę miałby każdorazowo pełnić Prezes Krajowej Rady Izb Rolniczych, co – według autorów projektu – ma zagwarantować niezależność i bliskość tej roli wobec środowisk rolniczych.

REKLAMA

Odwołanie od decyzji administracyjnej. Najważniejsze informacje

Wiele życiowych spraw załatwianych jest decyzją administracyjną. Może to być np. zameldowanie na pobyt stały lub czasowy, przyznanie lub odmowa zasiłku rodzinnego, cofnięcie świadczeń z MOPS, przyjęcie lub nieprzyjęcie dziecka do przedszkola albo szkoły, określenie wysokości podatku od nieruchomości, pozwolenie na budowę, zajęcie pasa drogowego, zasiłków z tytułu choroby i macierzyństwa, świadczeń z ubezpieczeń społecznych.

Coraz więcej Polaków regularnie podróżuje koleją. Dokąd i jak często jeździmy pociągiem?

Kolej w Polsce przeżywa rozkwit – w ubiegłym roku odnotowano rekordową liczbę przejazdów. Aż 45% Polaków deklaruje sympatię do tego środka transportu, szczególnie młodzi (16–24 lata) i mieszkańcy Pomorza, którzy podróżują średnio 33 razy rocznie. Jaka jest najczęściej uczęszczana trasa? W jakie dni Polacy najczęściej kupują bilety? Jaki rodzaj pociągu preferują?

REKLAMA