Zarobki wójta, burmistrza, prezydenta miasta 2018 r.

O wynagrodzeniu decyduje rada gminy

Podstawowe kwestie związane z wynagradzaniem osób sprawujących funkcję organu wykonawczego w gminie zostały uregulowane w ustawie z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (dalej: u.s.g.), w ustawie z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (dalej: u.p.s.) oraz w rozporządzeniu Rady Ministrów z 18 marca 2009 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych, które 19 maja 2018 r. przestało obowiązywać i zostało zastąpione nowym rozporządzeniem regulującym te kwestie.

Z przepisu art. 8 ust. 1 u.p.s. wynika, że pracodawcą wójta (w dalszej części też odpowiednio: burmistrza i prezydenta miasta) jest urząd gminy. Czynności z zakresu prawa pracy wobec wójta, związane z nawiązaniem i rozwiązaniem stosunku pracy, są wykonywane przez przewodniczącego rady gminy. Natomiast pozostałe czynności wykonuje wyznaczona przez wójta osoba zastępująca lub sekretarz gminy. Z zakresu czynności, które te podmioty mogą podjąć wobec wójta, wprost wyłączono możliwość ustalania jego wynagrodzenia. Zadanie to zostało zarezerwowane do wyłącznej właściwości rady gminy. Wynika to nie tylko z przytoczonego wyżej przepisu, ale także m.in. z art. 18 ust. 2 u.s.g.

Rada gminy kompleksowo ustala wynagrodzenie wójta w drodze uchwały. Uwzględnia przy tym wytyczne określone zarówno w rozdziale 4 u.p.s., jak i w rozporządzeniu w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych. W uchwale rada gminy określa szczegółowo wszystkie składniki wynagrodzenia wójta. Chodzi tu o wysokość zasadniczego wynagrodzenia, a także wysokość poszczególnych dodatków - specjalnego, funkcyjnego czy dodatku za wieloletnią pracę.

Maksymalnie siedmiokrotność kwoty bazowej

Maksymalne wynagrodzenie wójta nie może przekroczyć miesięcznie siedmiokrotności kwoty bazowej określonej w ustawie budżetowej dla osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe (art. 37 ust. 3 u.p.s.). W 2018 roku kwota bazowa wynosi 1789,42 zł. Oznacza to, że maksymalne wynagrodzenie wójta w 2018 roku nie może przekroczyć kwoty 12 525,94 zł brutto.

Co należy rozumieć przez pojęcie maksymalnego wynagrodzenia? W tej kwestii wypowiedział się Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z 5 kwietnia 2007 r. (sygn. akt III APa 111/06). Sąd uznał, że wynagrodzenie w rozumieniu omawianego przepisu to "wynagrodzenie stałe przysługujące co miesiąc za pracę wykonaną, ustalone odpowiednio do rodzaju wykonywanej pracy i wymaganych kwalifikacji, uwzględniające ilość i jakość świadczonej pracy". Sąd stwierdził, że chodzi tu jedynie o takie składniki wynagrodzenia, "które mają charakter stały, podlegające wyliczeniu już w momencie określenia wysokości wynagrodzenia miesięcznego". Na maksymalne wynagrodzenie wójta w rozumieniu omawianego przepisu składają się zatem takie składniki, jak:

• wynagrodzenie zasadnicze,
• dodatek funkcyjny (jest opcjonalny),
• dodatek specjalny,
• dodatek za wieloletnią pracę.

Wskazane składniki wynagrodzenia wójta, to jednak nie wszystkie elementy jego dochodów, wynikające z piastowanej funkcji. Są to jedynie te, które są objęte limitem siedmiokrotności kwoty bazowej. Oprócz wymienionych składników wynagrodzenia wójt może otrzymać również:

• nagrodę jubileuszową,
• odprawę emerytalno-rentową,
• nagrodę za szczególne osiągnięcia,
• dodatkowe wynagrodzenie roczne zwane potocznie ,,trzynastką"

- przy czym te składniki nie podlegają limitowi siedmiokrotności kwoty bazowej.

Wynagrodzenie zasadnicze i dodatek funkcyjny

Rada gminy ustala wysokość wynagrodzenia stosownie do zajmowanego stanowiska oraz posiadanych kwalifikacji zawodowych. W załączniku nr 3 do rozporządzenia w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych określono, w jakim przedziale radzie gminy wolno ustalić wynagrodzenie zasadnicze wójta, burmistrza i prezydenta miasta.

Jak widać, wysokość wynagrodzenia zasadniczego zależy nie tylko od zajmowanego stanowiska, lecz także od wielkości gminy. Podobnie wygląda kwestia dodatku funkcyjnego, mającego za zadanie zrekompensować odpowiedzialność związaną z piastowaniem funkcji. Od 1 stycznia 2018 r. model procentowy został zastąpiony modelem kwotowym.

Dodatek specjalny i dodatek za wieloletnią pracę

Na podstawie art. 36 ust. 3 u.p.s., wójtowi (odpowiednio burmistrzowi, prezydentowi miasta) przysługuje dodatek specjalny. Ponieważ dodatek specjalny jest jednym ze składników wynagrodzenia, jego wysokość dla wójta może ustalić wyłącznie rada gminy. Zgodnie z § 6 rozporządzenia w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych dodatek specjalny przysługuje w kwocie wynoszącej co najmniej 20% i nieprzekraczającej 40% łącznie wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego. W urzędach miasta stołecznego Warszawy oraz miast (miast na prawach powiatu) powyżej 300 tys. mieszkańców, dodatek specjalny jest przyznawany w wysokości nieprzekraczającej 50% sumy wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego.

Wójtowi może przysługiwać także dodatek za wieloletnią pracę (jeżeli spełnia wymogi stażu pracy). Dodatek za wieloletnią pracę przysługuje po 5 latach pracy w wysokości wynoszącej 5% miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego. Dodatek za wieloletnią pracę wzrasta o 1% za każdy dalszy rok pracy - aż do momentu osiągnięcia 20% miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego.

Nagroda jubileuszowa i odprawa

Wójt (burmistrz, prezydent miasta), tak jak każdy pracownik samorządowy, może także otrzymać nagrodę jubileuszową oraz odprawę. Nagroda jubileuszowa przysługuje w wysokości:

• 75% wynagrodzenia miesięcznego - po 20 latach pracy,
• 100% wynagrodzenia miesięcznego - po 25 latach pracy,
• 150% wynagrodzenia miesięcznego - po 30 latach pracy,
• 200% wynagrodzenia miesięcznego - po 35 latach pracy,
• 300% wynagrodzenia miesięcznego - po 40 latach pracy,
• 400% wynagrodzenia miesięcznego - po 45 latach pracy.

Jednorazowa odprawa przysługuje w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy i wynosi równowartość:

• dwumiesięcznego wynagrodzenia - po 10 latach pracy,
• trzymiesięcznego wynagrodzenia - po 15 latach pracy,
• sześciomiesięcznego wynagrodzenia - po 20 latach pracy.

Wynagrodzenie miesięczne, o którym mowa w przypadku nagrody jubileuszowej oraz jednorazowej odprawy, oblicza się na zasadach obowiązujących przy ustalaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy.

Trzynastka

Jako pracownik samorządowy wójt (burmistrz, prezydent miasta) ma prawo do dodatkowego wynagrodzenia rocznego po spełnieniu warunków określonych w ustawie z 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej. Dodatkowe wynagrodzenie roczne wynosi 8,5% rocznego wynagrodzenia. Warto nadmienić, że w przypadku trzynastki nie ma konieczności określenia jej w uchwale rady gminy obok podstawowych składników wynagrodzenia. Tak jak każdy inny pracownik samorządowy, wójt nabywa bowiem prawo do dodatkowego wynagrodzenia z mocy prawa.

Bartłomiej Ceglarski

Podstawy prawne

art. 8 ust. 1, art. 36 ust. 3, art. 37 ust. 3 ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 902; ost. zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 1930)

art. 4 ustawy z 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 2217; ost. zm. Dz.U. z 2018 r. poz. 138)

art. 18 ust. 2 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (j.t. Dz.U. z 2017 r. poz. 1875; ost. zm. Dz.U. z 2018 r. poz. 130)

§ 6 rozporządzenia Rady Ministrów z 18 marca 2009 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1786 z późn. zm.)

projekt z 15 lutego 2018 r. rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych