REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jakie są skutki wyroku Trybunału Konstytucyjnego w sprawie samowoli budowalnej

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Małgorzata Mazur
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Jakie są podstawy nakazania rozbiórki w przypadku samowoli budowlanej? Z jakimi trudnościami spotyka się nadzór budowlany przy stosowaniu w praktyce obowiązujących przepisów?

W wyroku z 20 grudnia 2007 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 48 ust. 2 pkt 1 lit. b) i art. 48 ust. 3 pkt 1 ustawy z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane w częściach obejmujących wyrażenie - w dniu wszczęcia postępowania - są niezgodne z wynikającą z art. 2 konstytucji zasadą sprawiedliwości społecznej oraz z art. 32 ust. 1 konstytucji. Czeka nas zatem zmiana przepisów, które dotychczas dyskryminowały inwestorów popełniających samowolę budowlaną tam, gdzie brak jest planu miejscowego i nieposiadających ostatecznej w dniu wszczęcia postępowania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

REKLAMA

REKLAMA

Bezwzględny nakaz rozbiórki samowolnie wzniesionych obiektów wyrażony w pierwotnej wersji ustawy Prawo budowlane z 1994 roku został generalnie złagodzony zmianą dokonaną w lipcu 2003 r. Umożliwiła ona odstąpienie od wydania nakazu rozbiórki, jeśli samowolnie wybudowany obiekt nie narusza przepisów oraz inwestor wniesie stosowną opłatę legalizacyjną. W praktyce stosowanie art. 48 w obowiązującym brzmieniu, czyli badanie zgodności z przepisami, przysparza organom nadzoru budowlanego wiele trudności. Główną przyczyną tego stanu rzeczy jest fakt, że obszar kraju jest pokryty zaledwie w ok. 20 proc. miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego. Gminy niechętnie tworzą plany miejscowe, gdyż o wiele łatwiej gospodarować, na terenie, gdzie ustala się warunki zabudowy pod konkretną inwestycję. Zatem większość samowoli budowlanej wykrywana jest tam, gdzie nie ma aktualnie obowiązującego planu zagospodarowania. Z zapisu art. 48 wynika, że obiekt można legalizować tylko wtedy, jeśli budowa jest zgodna z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo ustaleniami ostatecznej w dniu wszczęcia postępowania decyzji o warunkach zabudowy w przypadku braku planu. Zatem praktycznie inwestor powinien posiadać ostateczną decyzję o warunkach zabudowy przed rozpoczęciem postępowania w sprawie samowoli w organie nadzoru budowlanego. Tryb wydawania decyzji o warunkach zabudowy jest długotrwały i trwa nawet do pół roku, co zachęca niecierpliwych inwestorów do popełnienia samowoli.

Łagodzenie zapisów art. 48 było od dawna cechą orzecznictwa sądów administracyjnych. Na przykład jeden z wyroków wojewódzkiego sądu administracyjnego uchylał ostateczne decyzje o rozbiórce samowolnie wybudowanego obiektu i zalecał przy ponownym rozpatrywaniu sprawy badać zgodność budowy z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Organy nadzoru budowlanego nie posiadają kompetencji do badania zgodności wykonanego obiektu w tym zakresie. Gminy natomiast tłumaczą, że ustawa o zagospodarowaniu przestrzennym nie daje podstaw do ustalania warunków zabudowy dla obiektu, którego choćby część już istnieje w danym miejscu, choć nie jest to wyraźnie zabronione żadnymi przepisami. Stanowisko to podzielają samorządowe kolegia odwoławcze.

Wraz z omawianym wyrokiem powinno zmienić się to podejście lub muszą ulec zmianie przepisy w taki sposób, aby można było ustalić warunki zabudowy lub odmówić ich ustalenia dla każdego przypadku. Przedmiotem oceny powinno być zatem zbadanie zgodności obiektu z porządkiem planistycznym na danym obszarze, a więc ustawami normującymi problematykę planowania i zagospodarowania przestrzennego.

REKLAMA

WNIOSEK

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Organy nadzoru będą teraz zawieszać postępowanie administracyjne prowadzone w sprawie rozbiórki z art. 48 do czasu zbadania przez gminę istniejącej samowoli z przepisami o planowaniu przestrzennym.

MAŁGORZATA MAZUR

wojewódzki inspektor nadzoru budowlanego w Katowicach

PODSTAWA PRAWNA

• Art. 48 ustawy z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U. z 2006 r. nr 156, poz. 1118 ze zm.).

 

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Rok 2026 jednym z najtrudniejszych budżetowo od dekady. Samorządy muszą wybierać i uważać na naruszenie dyscypliny finansów publicznych

Rok 2026 może być jednym z najtrudniejszych budżetowo od dekady. Samorządy czekają bardzo trudne wybory. Nawet działania podjęte w dobrej wierze mogą zostać uznane za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Jak JST mogą się zabezpieczyć?

Pomarańczowe worki na nową frakcję. Gdzie się pojawiają i co do nich wrzucać?

Niektóre gminy decydują się na wprowadzenie pomarańczowych worków na określone odpady. Czy pojawią się one wszędzie? Co powinno się w nich znaleźć? Rozwiewamy wątpliwości.

Tu rodzi się ekologiczna świadomość. "W Punkcie zwrotnym nie straszymy dzieci kryzysem klimatycznym" [WYWIAD]

O innowacyjnym centrum ekologii Punkt Zwrotnym, o tym, jak nauka dbania o środowisko może być zabawą i dlaczego edukacja ekologiczna najmłodszych jest kluczowa rozmawiamy z Małgorzatą Żmijską, Prezeską Fundacji Mamy Projekt.

WZON. Niewidoma niepełnosprawna, ale samodzielna. Tylko 61 punkty. Bo w mieszkaniu umie otworzyć drzwi

List czytelniczki - otrzymała tylko 61 punkty dla osoby niepełnosprawnej ze znacznym stopniem niepełnosprawności i stałym orzeczeniem (niewidoma). Efekt? Bez świadczeń pielęgnacyjnego i wspierającego.

REKLAMA

Luka w budżecie NFZ w 2025 r. wynosi 14 mld zł, wpływy ze składki zdrowotnej niższe o 3,5 mld. Luka w 2026 r. może sięgnąć 23 mld zł

NFZ odnotował niższe niż zakładano wpływy ze składki zdrowotnej – o 3,5 mld zł mniej w pierwszych ośmiu miesiącach 2025 roku. Eksperci alarmują, że problemy finansowe mogą zagrozić realizacji świadczeń medycznych w niektórych regionach, a w 2026 roku luka w budżecie Funduszu może wzrosnąć do 23 mld zł.

Jak polski model sztucznej inteligencji może wspierać samorządy?

Ministerstwo Cyfryzacji, wspólnie z partnerami z sektora nauki i technologii, opracowało PLLuM (Polish Large Language universal Model). To pierwszy zrealizowany na rządowe zlecenie duży, otwarty model językowy dopasowany do realiów języka polskiego. Jak jednostki samorządu terytorialnego (JST) mogą skorzystać z możliwości oferowanych przez ten model?

Kiedy gmina ma obowiązek pomóc w dotarciu dzieci do szkół i przedszkoli?

Obowiązki gmin związane z pomocą w dotarciu dzieci do szkoły podstawowej wciąż budzą wątpliwości. W praktyce rozstrzygają je dopiero sądy. Artykuł prezentuje m.in. nowe orzeczenia dotyczące wywiązywania się przez gminę z tego obowiązku, gdy dziecko dojeżdża do szkoły podstawowej, która nie jest jego szkołą obwodową.

Podatek od małpek dla gmin. Pieniądze zapłatą za interwencje związane z przemocą domową wobec dziecka

Samorządy będą mogły przeznaczać wpływy z tzw. podatku od małpek na wezwanie personelu medycznego podczas interwencji związanej z przemocą domową wobec dziecka - zakłada projekt nowelizacji ustawy Ministerstwa Zdrowia przekazany do konsultacji publicznych.

REKLAMA

MOPS od 11 lat łamią prawo i nie przyznaje świadczenia dla starszych osób niepełnosprawnych

Łamanie prawa polega na braku nowelizacji ustawy ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych. Od 11 lat na mocy wyroku TK powinna być znowelizowana w ten sposób, że prawo do świadczenia pielęgnacyjne (starego) otrzyma każda osoba niepełnosprawna (ściślej jej opiekun, który musi zrezygnować z pracy). W ustawie jest jednak wciąż ograniczenie (naprawdę trudno w to uwierzyć) mówiące, że świadczenie otrzymuje się tylko wtedy jak niepełnosprawność powstała do 18 roku życia. Trudno uwierzyć bo Trybunał Konstytucyjny uznał takie ograniczenie za niezgodne z Konstytucją RP, a sądy od 2014 r. seryjnie uchylają decyzje MOPS, które odmawiają przyznania świadczenia opiekunom osób, które stały się niepełnosprawne w wieku 30 lat, 40 lat, 50 lat itd. Dlaczego MOPS wydają od 11 lat niezgodne z prawem decyzje? Bo inaczej wojewodowie kolejnych rządów zabiorą gminom dofinansowania - wojewodowie udają, że nie wiedzą o wyroku TK i powołują się na ustawę, której nie znowelizował Sejm (ewentualnie twierdzą - wbrew wyrokom NSA - że w wyroku TK wcale nie chodzi o to, że Sejm ma znowelizować niekonstytucyjne przepisy, a do tego czasu stosuje się wyrok TK).

Zanim szpital trafi na OIOM finansów. Jak stosować nowe przepisy o programach naprawczych w publicznych podmiotach leczniczych

Nie czekaj, aż szpital trafi na OIOM finansów. Nowa ustawa nakazuje program naprawczy dopiero po stracie przekraczającej 1%, ale kto zwleka do tego momentu, ryzykuje terapię przymusową. Dyrektor, który wcześniej sięgnie po narzędzia „pre-naprawcze”, ma szansę poprawić wynik własnym tempem, bez ustawowej kroplówki i kwartalnych raportów. Nowe przepisy dotyczące programów naprawczych w publicznych podmiotach leczniczych komentuje adwokat Grzegorz Prigan.

REKLAMA