Zawieszenie wójta w czynnościach służbowych tylko przez sąd?

Istotne zmiany w procedurze karnej

Do sejmu wpłynął senacki projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz ustawy o samorządzie gminnym. Przewiduje on, że zastosowanie środka zapobiegawczego w postaci zawieszenia w czynnościach służbowych w stosunku do oskarżonego będącego: (1) wójtem, burmistrzem, prezydentem miasta, albo (2) zastępcą wójta, burmistrza albo prezydenta miasta, który wykonuje zadania i kompetencje wójta, burmistrza albo prezydenta miasta – może nastąpić tylko na mocy postanowienia sądu. Tym samym środka takiego nie mógłby zastosować samodzielnie prokurator.

O zawieszeniu w czynnościach służbowych ww. osób – analogicznie jak o tymczasowym aresztowaniu – decydować ma na wniosek prokuratora sąd rejonowy, w którego okręgu prowadzi się postępowanie, a w wypadkach niecierpiących zwłoki także inny sąd rejonowy. Po wniesieniu aktu oskarżenia powyższe środki zapobiegawcze stosować ma sąd, przed którym sprawa się toczy.

Oferta specjalna: Pakiet książek – Nowa matryca stawek VAT Towary i Usługi z programem INFORLEX PKWiU + CN, stawki VAT i WIS na 2 m-ce

Wniosek prokuratora o zawieszenie w czynnościach służbowych ma być rozpatrywany przez sąd nie później niż przed upływem 24 godzin od przekazania sądowi tego wniosku.

Prokurator, przesyłając wraz z aktami sprawy wniosek o zastosowanie tymczasowego aresztowania, ma pouczyć podejrzanego o przysługujących mu w wypadku zastosowania tymczasowego aresztowania uprawnieniach oraz zarządzić jednocześnie doprowadzenie go do sądu.

Zażalenie na postanowienie w przedmiocie ww. środków zapobiegawczych ma być rozpoznawane przez sąd niezwłocznie, nie później niż przed upływem 7 dni od przekazania sądowi zażalenia wraz z niezbędnymi aktami.

Jednocześnie senacki projekt przewiduje niezbędne zmiany w ustawie o samorządzie gminnym mające na celu dostosowanie obecnych przepisów do zaproponowanych zmian związanych z możliwością zawieszenia wójta w czynnościach służbowych wyłącznie na podstawie postanowienia sądu.

Uzasadnienie zmian

Proponowane zmiany jak wynika z uzasadnienia projektu ustawy nowelizującej mają na celu „podwyższenie, w ramach postępowania karnego, standardów ochrony mandatu wyłonionych w drodze wyborów powszechnych, a pełniących funkcje organów samorządu lokalnego – wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, w przypadku zastosowania wobec tych osób, w postępowaniu przygotowawczym, środka zapobiegawczego w postaci zawieszenia w czynnościach służbowych.”

Projektodawcy podkreślają, że zawieszenie w czynnościach służbowych wójta w określonych sytuacjach (jeżeli nie powołano zastępcy albo pierwszego zastępcy wójta) może oznaczać „doniosłe dla gminy skutki, polegające na zastąpieniu organu pochodzącego z wyborów powszechnych, powołanym urzędnikiem rządowym, który choćby jak najlepiej wykonywał powierzone mu zadania i kompetencje – nie może być uznany za organ samorządu terytorialnego.” To z kolei oznacza, że „sprawowanie funkcji pracownika samorządowego przez osobę nie posiadającą mandatu przedstawicielskiego lokalnej społeczności prowadzi do istotnego ograniczenia władzy wykonawczej organu samorządu lokalnego.”.