Nowa dyrektywa w sprawie koncesji

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/23/ UE z 26 lutego 2014 r. w sprawie udzielania koncesji (dalej: dyrektywa 2014/23/UE), która weszła w życie 18 kwietnia br., zastępuje dotychczas obowiązujące re­gulacje w zakresie koncesji zawarte w tzw. dyrektywie klasycznej 2004/18/WE.

Główną przyczynę wprowadzenia nowych regulacji stanowił brak na poziomie Unii Europejskiej ramowych przepisów w tej dziedzinie, który powodował niepew­ność prawną w zakresie udzielania koncesji, rzutującą na swobodę świadczenia usług i funkcjonowanie rynku wewnętrznego. Dyrektywa 2014/23/UE - zgodnie z jej preambułą - będzie sprzyjać zarówno zamawiającym, przyczyniając się do zwiększenia efektywności wydat­ków publicznych, jak i wykonawcom poprzez ułatwienie mikro-, małym i średnim przedsiębiorcom dostępu do koncesji na szczeblu lokalnym i unijnym, co wpisuje się w realizację zasady zrównoważonego rozwoju.

Zobacz również: Od 2020 r. wzrośnie znaczenie współpracy publiczno-prywatnej w zakresie infrastruktury

Zakres stosowania dyrektywy

Zgodnie z przyjętą w dyrektywie 2014/23/UE definicją, koncesja jest umową o charakterze odpłatnym, zawiera­ną na piśmie, za pomocą której co najmniej jedna insty­tucja zamawiająca lub podmiot zamawiający powierza, w przypadku:

• koncesji na roboty budowlane - wykonanie robót bu­dowlanych co najmniej jednemu wykonawcy, w za­mian za wynagrodzenie stanowiące albo wyłącznie prawo do eksploatacji obiektu budowlanego będą­cego przedmiotem umowy, albo takie prawo wraz z płatnością,
• koncesji na usługi - powierza świadczenie usług in­nych niż wykonanie robót budowlanych i zarządza­nie tymi usługami co najmniej jednemu wykonawcy, w zamian za wynagrodzenie stanowiące albo wyłącz-
• nie prawo do wykonywania usług będących przed­miotem umowy, albo takie prawo wraz z płatnością. Wynagrodzenie koncesjonariusza polegające na prawie do eksploatacji obiektu budowlanego lub świad­czenia usług wiąże się z przeniesieniem na niego ryzy­ka operacyjnego związanego z wykonywaniem umowy, obejmującego ryzyko związane z popytem lub z po­dażą albo oba te rodzaje ryzyka. Zgodnie z dyrektywą 2014/23/UE uznaje się, że koncesjonariusz przejmuje ryzyko operacyjne, jeśli w normalnych warunkach funk­cjonowania nie ma gwarancji odzyskania poniesionych nakładów inwestycyjnych lub kosztów poniesionych w związku z eksploatacją obiektów budowlanych lub wykonywaniem usług będących przedmiotem koncesji.

Zakresem dyrektywy 2014/23/UE objęte są konce­sje o wartości równej lub wyższej niż 5 186 tys. euro. Wartość koncesji stanowi całkowity obrót koncesjona­riusza wytworzony w okresie obowiązywania umowy (bez VAT) z tytułu wynagrodzenia za roboty budowlane i usługi będące przedmiotem koncesji oraz dostawy to­warzyszące takim robotom i usługom. Szacunkową wartość koncesji oblicza się przy użyciu obiektywnej metody określonej w dokumentach koncesji, z uwzględ­nieniem m.in.: płatności lub innych korzyści finansowych od instytucji zamawiających, przychodów z opłat i kar uiszczanych przez użytkowników danej infrastruktury, przychodów ze sprzedaży wszelkich aktywów, wartości dotacji lub wszelkich innych korzyści finansowych w ja­kiejkolwiek formie od osób trzecich z tytułu realizacji koncesji.

Postępowanie koncesyjne

Dyrektywa 2014/23/UE nie wprowadza szczególnych procedur w zakresie trybów udzielania koncesji, pozo­stawiając państwom członkowskim UE swobodę doboru
odpowiednich rozwiązań prawnych. Instytucje i podmio­ty zamawiające mają jednakże obowiązek opublikować ogłoszenie o koncesji w Dzienniku Urzędowym UE.

W zakresie warunków udziału w postępowaniu zde­cydowano, że mogą one dotyczyć zdolności zawodo­wych i technicznych kandydatów lub oferentów, ich sy­tuacji finansowej oraz ekonomicznej. Wymogi te muszą być niedyskryminacyjne, proporcjonalne do przedmiotu koncesji oraz powinny zapewniać rzeczywistą konkuren­cję. Weryfikacja spełniania warunków udziału powinna opierać się na oświadczeniach wykonawców oraz refe­rencjach, które należy przedłożyć zgodnie z wymogami określonymi w ogłoszeniu o koncesji.

W odniesieniu do kryteriów udzielania koncesji nale­ży wskazać, że muszą być one zgodne zarówno z zasada­mi równego traktowania, niedyskryminacji i przejrzysto­ści, jak i związane z przedmiotem koncesji. Jednocześnie nie mogą dawać instytucji zamawiającej i podmiotowi zamawiającemu nieograniczonej swobody wyboru.

Wprowadzenie nowej dyrektywy w sprawie udziela­nia koncesji powinno zaowocować większą pewnością prawną instytucji i podmiotów zamawiających w za­kresie stosowania zasad właściwych dla koncesji oraz jednocześnie zapewnić wykonawcom jednolite, podsta­wowe gwarancje proceduralne w postępowaniu o udzie­lenie koncesji. Na zakończenie należy przypomnieć, że państwa członkowskie muszą implementować unijne dyrektywy do krajowych porządków prawnych w termi­nie 24 miesięcy od dnia ich wejścia w życie. Dyrektywa 2014/23/UE musi być więc implementowana do polskich przepisów do 18 kwietnia 2016 r.   

Autopromocja

PODSTAWA PRAWNA

dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/23/UE z 26 lutego 2014 r. w sprawie udzielania koncesji (Dz.Urz. UE L 94 z 28 marca 2014 r., str. 1)

RAFAŁ CIEŚLAK, PAWEŁ KUŹMA - Autorzy są: radcą prawnym i aplikantem radcowskim w Kancelarii Doradztwa Gospodarczego Cieślak & Kordasiewicz

Czytaj więcej w: Nowe przepisy unijne w zakresie PPP

Polecamy serwis: Finanse