REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Umowa CETA - co to jest?

Umowa CETA - co to jest?/ fot. Fotolia
Umowa CETA - co to jest?/ fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Czym jest CETA? Jakie korzyści i zagrożenia niesie? Czy podpisanie umowy CETA spowoduje pogorszenie żywności w Polsce? Czy przez podpisanie tej umowy małe gospodarstwa rolne przestaną istnieć? Ministerstwo Rozwoju wraz z przedstawicielami Komisji Europejskiej i Ambasadą Kanady odpowiedziało na nurtujące pytania.

Korzyści z wprowadzenia CETA jest wiele, nadal jednak funkcjonuje wiele nie zawsze prawdziwych informacji o możliwych zagrożeniach z niej wynikających. Dlatego Ministerstwo Rozwoju wspólnie z przedstawicielstwem Komisji Europejskiej w Polsce oraz Ambasadą Kanady zorganizowało spotkanie informacyjne o CETA. Wyjaśniono wszelkie wątpliwości związane z umową. Rozmawiano o aktualnym stanie prac nad nią oraz szansach i wyzwaniach, jakie ona niesie dla Polski i Unii Europejskiej.

REKLAMA

REKLAMA

Negocjacje w sprawie CETA zakończyły się w sierpniu 2014 r. Tekst umowy został podany do publicznej wiadomości 26 września 2014 r. Umowa została podpisana 30 października 2016 r. w trakcie Szczytu UE-Kanada. Zgodę na jej podpisanie, a tym samym jej tymczasowe stosowanie, wyraziły wszystkie państwa członkowskie UE. Polski rząd podjął decyzję po szczegółowej analizie wszystkich aspektów możliwego wpływu CETA na obywateli, gospodarkę i rolnictwo.

Warunkiem politycznym rozpoczęcia tymczasowego stosowania jest wyrażenie zgody na zawarcie umowy przez Parlament Europejski. Następnie konkretny termin wskaże Rada UE. Wyłączone z tymczasowego stosowania zostaną kwestie dotyczące ochrony inwestycji i sądu inwestycyjnego – należą one do kompetencji państw członkowskich.

Pełne wejście w życie CETA będzie możliwe dopiero po zakończeniu procedury ratyfikacyjnej we wszystkich krajach UE. W przypadku Polski nastąpi to po ratyfikacji przez Prezydenta za zgodą Parlamentu.

KORZYŚCI Z CETA – HANDEL TOWARAMI

Przewidziana jest całkowita lub częściowa liberalizacja handlu towarami z Kanadą.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

REKLAMA

CETA będzie sprzyjać pogłębianiu pozytywnych tendencji w dodatnim bilansie w handlu z Kanadą towarami. Zgodnie z przeprowadzonymi na zlecenia MR symulacjami, skumulowany efekt handlowy wprowadzenia umowy CETA w eksporcie do Kanady z Polski w ciągu pierwszych pięciu lat jej obowiązywania będzie pozytywny. Szacowany jest na 446,2 mln USD, z czego 44,1 mln USD dla towarów rolno-spożywczych i 402,1 mln USD dla towarów nierolnych. W imporcie z Kanady: 160 mln USD, z czego 39 mln USD dla towarów rolno-spożywczych i 121,6 mln USD dla towarów nierolnych.

Na podpisaniu CETA najbardziej skorzystają polscy producenci mebli, chemii gospodarczej, odzieży i dodatków (bez dzianin), różnych przetworów spożywczych, a także wyrobów z kauczuku, pojazdów nieszynowych i ich części czy tworzyw sztucznych. Najprawdopodobniej najbardziej wzrośnie eksport odzieży i dodatków odzieżowych oraz innych konfekcjonowanych artykułów włókienniczych, a także niektórych artykułów rolno-spożywczych, m.in. warzyw, cukrów i wyrobów cukierniczych oraz tytoniu i wyrobów tytoniowych. Są to branże, które stanowią o polskiej przewadze konkurencyjnej.

Zobacz serwis: Zadania

KORZYŚCI Z CETA – HANDEL USŁUGAMI

CETA jest pierwszą umową handlową, w której Kanada również na poziomie prowincji, gwarantuje usługodawcom z UE dostęp do rynku bez ryzyka wprowadzenia przez Kanadę zastrzeżeń w przyszłości. Nowe perspektywy rysują się m.in. przed polską branżą transportu morskiego. W związku koncesjami Kanady w tym obszarze, otworzą się nowe możliwości dla polskich stoczni.

Autopromocja

CETA zapewni wzajemne uznawanie licencji i kwalifikacji zawodowych oraz większą mobilność wykwalifikowanego personelu. Uregulowania w zakresie transferów pracowników wewnątrz firm mają szczególne znaczenie w kontekście realizowanych w Kanadzie polskich inwestycji w sektorze wydobywczym.

Niezwykle ważną kwestią jest zagwarantowana ochrona usług publicznych oraz różnorodności kulturowej w ramach dziedzictwa narodowego (w tym zwłaszcza braku liberalizacji usług audiowizualnych). Kanadyjscy inwestorzy i usługodawcy muszą na podstawie umowy przestrzegać regulacji obowiązujących w UE w odniesieniu do usług zdrowotnych, edukacyjnych, społecznych, kulturalnych i związanych z dystrybucją wody. Porozumienie CETA nie narusza też uprawnień obu stron, aby w przypadku sektorów kluczowych, publicznych lub wrażliwych, mogły wprowadzić ograniczenia.

KORZYŚCI Z CETA – RYNEK ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH

W wyniku CETA firmy unijne będą pierwszymi przedsiębiorstwami zagranicznymi, które uzyskają dostęp do kanadyjskiego rynku zamówień publicznych w stopniu, jakiego nie oferuje żadna inna umowa międzynarodowa zawarta przez Kanadę.

Dla Polski bardzo ważne jest otwarcie rynku zamówień w transporcie publicznym. Polska w związku z bardzo dobrze rozwiniętą bazą do produkcji pojazdów do transportu publicznego – autobusów, busów, autobusów szynowych, taboru kolejowego i szynowego, może skorzystać na otwartości Kanady w tym obszarze.

KORZYŚCI Z CETA – INWESTYCJE

CETA przewiduje podniesienie progu, poniżej którego władze kanadyjskie nie będą przeprowadzały tzw. testu netto planowanej inwestycji. Oznacza to ułatwienia dla firm i szansę na potencjalnie przyciągnięcie mniejszych inwestorów – swoich kooperantów, którzy będą mogli realizować inwestycje w mniejszej skali.

Z symulacji przeprowadzonych na zlecenie MR wynika, iż wejście w życie CETA powinno wpłynąć na wzrost wzajemnych inwestycji Polska-Kanada.

Rozstrzyganie sporów państwo-inwestor będzie korzystniejsze dla Polski niż obecnie (na podstawie umowy o wzajemnym popieraniu i ochronie inwestycji, tzw. umowa BIT). Można założyć, że umowa CETA przyczyni się do ograniczenia ryzyka odpowiedzialności odszkodowawczej Polski z tytułu ewentualnych roszczeń inwestorów kanadyjskich. Ogólna zasada jest taka, że koszty postępowania sądowego ponosi strona przegrana. W odróżnieniu do umowy BIT, która przewiduje, że koszty ponoszą obydwie strony. Polskie firmy są eksporterem inwestycji do Kanady, zatem dzięki CETA zyskają dodatkowe instrumenty ich ochrony.

FAKTY I MITY

Ryzyko wykorzystania CETA przez firmy z krajów trzecich

W zakresie handlu towarami, reguła pochodzenia towarów powoduje, że aby towar mógł skorzystać z preferencji wynikających z CETA, musi być w odpowiednim stopniu przetworzony lub wytworzony w Kanadzie. W obszarze handlu usługami i dostępu do rynku CETA również nie spowoduje zagrożenia.

W odniesieniu do nieprzetworzonych produktów rolnych co do zasady konieczne jest spełnienie warunku całkowitego uzyskania w Kanadzie. W odniesieniu do przetworzonych produktów rolnych istnieje wymóg zmiany klasyfikacji towarowej i często spełnienie szeregu innych warunków jednocześnie. Przykładowo mięso musi pochodzić od zwierząt urodzonych i wyhodowanych w Kanadzie.

Osłabienie unijnych standardów

Standardy unijne nie podlegały negocjacjom. Dotyczy to bezpieczeństwa żywności, praw pracowniczych czy ochrony środowiska.

Preferencje handlowe dostępne tylko dla producentów kanadyjskich

Umowa CETA oparta jest na zasadzie wzajemności i preferencje w dostępie do rynku są co do zasady podobne. Różnice wynikają ze specyficznych ustaleń negocjacyjnych, gdyż inne interesy miała UE i Kanada.

Gwałtowny napływ towarów kanadyjskich do Polski

CETA z dużym prawdopodobieństwem zwiększy eksport z Polski do Kanady niż na odwrót. W 2015 r. nadwyżka w handlu Polski z Kanadą wyniosła 0,8 mld euro. Zgodnie z symulacjami MR w ciągu pierwszych 5 lat obowiązywania CETA, eksport z Polski do Kanady powinien wzrosnąć o ok. 0,4 mld euro, natomiast z Kanady do Polski ok. 0,15 mld euro.

CETA otwiera wzajemnie rynki rolne, ale posiada wiele ograniczeń (okresy przejściowe w liberalizacji ceł, wyłączenie niektórych towarów z liberalizacji, kontyngenty taryfowe). W przypadku towarów rolnych, UEzobowiązała się do zniesienia 93,8% ceł (uwzględniając 7-letni okres przejściowy na niektóre towary), a Kanada 91,7%.

UE zobowiązała się do pełnej liberalizacji handlu towarami rolnymi pochodzącymi z Kanady, z wyłączeniem towarów uznanych za wrażliwe, przyznając jednocześnie Kanadzie ograniczone kontyngenty dla części z nich. Wyłączenia dotyczą: wołowiny (kontyngent), wieprzowiny (kontyngent), mięsa drobiowego, jaj i przetworów z jaj, kukurydzy cukrowej (kontyngent). Ponadto UE ograniczyła liberalizację poprzez zastosowanie okresów przejściowych m.in. dla: baraniny, niektórych ryb, zbóż, skrobi, cukru.

Osłabienie unijnej zasady ostrożności

Zasada ostrożności, pozwalająca zapobiec dystrybucji produktów mogących stanowić zagrożenia dla zdrowia, a nawet wycofać je z rynku, jest częścią traktatowego prawa UE i nie jest podważana.

Gorsza jakość żywności w Polsce

CETA w pełni utrzyma standardy dotyczące bezpieczeństwa żywności oraz sposób stanowienia ich przez UE. Polska zachowa pełną kontrolę nad jakością żywności płynącej z Kanady i CETA niczego nie zmieni np. w naszym podejściu do GMO.

Zagrożenia dla małych gospodarstw rolnych

Kanada otwiera swój rynek rolny dla towarów europejskich. Na dodatkowych preferencjach będą mogli skorzystać między inni producenci nabiału, napojów alkoholowych, owoców i warzyw. Uproszczone zostaną procedury dopuszczenia do rynku, co obniży koszty zwłaszcza dla mniejszych przedsiębiorstw zainteresowanych eksportem do Kanady.

Ingerencja w prawo Polski do wprowadzania regulacji

Prawo do regulacji wprowadzone do umowy CETA ma na celu m.in. zrównoważenie ochrony inwestora i inwestycji z prawem państwa do wprowadzenia regulacji. W dotychczasowym orzecznictwie trybunały arbitrażowe nie były zobowiązane do wzięcia pod uwagę prawa państwa do wprowadzania regulacji dla uzasadnionych celów, ponieważ prawo to nie było wpisane do postanowień umów.

CETA stwarza furtkę dla korporacji amerykańskich do pozywania Polski

Umowa CETA zabezpiecza nas przed takim ryzykiem. Umowa obejmuje ochroną jedynie podmioty założone zgodnie z prawem kanadyjskim i które prowadzą w Kanadzie znaczącą działalność gospodarczą. Ponadto, nawet gdyby inwestor amerykański założył spółkę w Kanadzie w celu złożenia roszczenia przeciwko Polsce, nie byłoby ono skuteczne. Inwestor nie może przedłożyć skargi do Trybunału, jeżeli inwestycji dokonano poprzez świadome wprowadzenie w błąd, zatajenie, korupcję lub działanie stanowiące nadużycie prawa procesowego.

W sporach będą orzekali wskazani przez stronę sędziowie

Umowa CETA zrywa z koncepcją starego arbitrażu inwestycyjnego. Ustanawia dwuinstancyjny sąd inwestycyjny (Trybunał), w którym zasiądzie 15 członków wybieranych przez strony umowy. Będą to osoby posiadające kwalifikacje wymagane w swoich państwach do powołania na stanowisko sędziego lub będące prawnikami o uznanej reputacji. Umowa CETA gwarantuje niezależność i bezstronność członków Trybunału. To przewodniczący Trybunału, a nie państwo czy inwestor, będzie wybierał na zasadzie losowej trzech członków do orzekania w sporze. To zapewni bezstronność w orzekaniu w sporach.

CETA zmusi rządy do prywatyzacji sektora usług publicznych

CETA pozostawia rządom swobodę zarządzania usługami publicznymi według własnego uznania. Mogą one np. dowolnie definiować „usługi publiczne” czy swobodnie decydować o świadczeniu konkretnej usługi wyłącznie przez sektor publiczny.

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Ministerstwo Rozwoju
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Sektor publiczny
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Umiejętności polskich piętnastolatków powyżej średniej OECD i UE [Badanie PISA 2022]

    We wszystkich trzech obszarach objętych międzynarodowym badaniem PISA 2022 wyniki polskich piętnastolatków są powyżej średniej dla krajów OECD oraz powyżej średniej uzyskanej przez uczniów z Unii Europejskiej. Jednocześnie są one niższe niż w poprzedniej edycji badania - poinformowano 5 grudnia 2023 r. Główną badaną dziedziną były umiejętności matematyczne.

    Jakim powietrzem oddychają dzieci w szkołach i przedszkolach? Temat stężenia dwutlenku węgla w budynkach to problem pomijany, nierozumiany - a wpływa na zdrowie, koncentrację, samopoczucie

    O tym jak wpływa stan techniczny budynków szkół i przedszkoli na powietrze jakim oddychają uczniowie i dlaczego problem jakości powierza i stężenia w nim dwutlenku węgla jest pomijany i nierozumiany – rozmawiamy z Elżbietą Lemańską-Błażowską z organizacji Rodzice dla Klimatu.

    Zimno? W tym miasteczku temperatura spadła do minus 58 stopni Celsjusza!

    Minus 58 stopni Celsjusza - taką temperaturę odnotowano w miejscowości Ojmiakon na Syberii, w republice Jakucji. Szacuje się, że z powodu wiatru i wilgoci odczuwalna temperatura może wynosić nawet minus 63 stopnie! Informacje podała agencja Reutera.

    Od 6 grudnia będzie można się zaszczepić przeciw COVID-19. Jak się zapisać? Kto jest w grupie ryzyka?

    Od 6 grudnia 2023 r. wszystkie osoby powyżej 12 r.ż. będą mogły zaszczepić się szczepionką Nuvaxovid firmy Novavax zmodyfikowaną na podwariant koronawirusa XBB.1.5. Skierowanie na szczepienie będzie wystawione automatycznie przez system w nocy z 5 na 6 grudnia. 

    REKLAMA

    Ratusz zatwierdził. Feministki zamiast świętych w nazwach ulic w Barcelonie

    Ratusz Barcelony zatwierdził zmianę nazw ulic w stolicy Katalonii, usuwając z nich imiona świętych: Rafała, Magdaleny, Agaty oraz Róży. Ich miejsce zajmą nazwiska działaczek feministycznych, podały władze hiszpańskiego miasta.

    Większe bezpieczeństwo na drogach i przyjazna przestrzeń. Nowoczesne oświetlenie ulic z programem „Rozświetlamy Polskę”

    Ponad miliard złotych w rządowym programie „Rozświetlamy Polskę” trafi do samorządów na wymianę oświetlenia drogowego na energooszczędne. 

    Zima to najtrudniejszy czas dla osób w kryzysie bezdomności. A w Polsce jest ich około 30 tys.

    Bezdomność najbardziej doskwiera zimą. To wtedy  wtedy odnotowuje się wśród osób w kryzysie bezdomności największą liczbę zgonów, a liczba potrzebujących gwałtownie rośnie. 

    Kontrowersyjna ustawa "wiatrakowa". O co chodzi? Marszałek Hołownia: intencje były dobre

    Wielkie kontrowersje oraz emocje budzi tzw. ustawa wiatrakowa. Wyjaśniamy o co dokładnie chodzi. Posłowie PiS stawiają szereg zarzutów proponowanym przez posłów Polski 2050-Trzeciej Drogi i Koalicji Obywatelskiej przepisom. Chodzi przede wszystkim o zmniejszenie odległości elektrowni wiatrowych od zabudowań mieszkalnych oraz o stworzenie możliwości wywłaszczeń czy szybszego odrolnienia gruntów pod budowę tych elektrowni. Intencje były dobre, popełniono błędy w komunikacji, w wytłumaczeniu, o co dokładnie chodzi - powiedział 4 grudnia 2023 r. w Polsat News marszałek Sejmu Szymon Hołownia. "Ludzie nie mogą mieć wątpliwości, że nie będzie wiatraków w parkach narodowych, że nikt nie chce stawiać im wiatraków 300 metrów od domu" - dodał.

    REKLAMA

    Maluch plus. Nabór wniosków dla gmin trwa do 31 grudnia 2023 r. Do podziału jest 5,5 mld zł

    Do końca 2023 r. gminy mogą składać wnioski w ramach drugiego naboru do programu „Maluch plus”. W 2023 r. ministerstwo rodziny i polityki społecznej zwiększyło budżet programu do 5,5 mld zł, co ma pozwolić na utworzenie ponad 102 tys. nowych miejsc opieki nad najmłodszymi dziećmi.

    Czy zespół ds. orzekania może przyjść do domu osoby niepełnosprawnej i przyznać punkty? [Świadczenie wspierające]

    To częste pytanie czytelników "Mam kłopoty z poruszaniem się. Jestem przykuty do łóżka. Nie opuszczam mieszkania. W jaki sposób spotkam się z wojewódzkim zespołem ds orzekania o niepełnosprawności.?"

    REKLAMA