REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Instrumenty antykorupcyjne w administracji

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Łukasz Czajka

REKLAMA

REKLAMA

Urząd musi ciągle doskonalić swój system antykorupcyjnySprawne funkcjonowanie Systemu Zapobiegania Zagrożeniom Korupcyjnym jest możliwe wówczas, gdy instytucja działa zgodne z filozofią ciągłego doskonalenia. Występowanie pomyłek jest bowiem nieuchronne. Natomiast błędem jest niewyciąganie wniosków ze złego postępowania.

Urząd musi ciągle doskonalić swój system antykorupcyjny

Sprawne funkcjonowanie Systemu Zapobiegania Zagrożeniom Korupcyjnym jest możliwe wówczas, gdy instytucja działa zgodne z filozofią ciągłego doskonalenia. Występowanie pomyłek jest bowiem nieuchronne. Natomiast błędem jest niewyciąganie wniosków ze złego postępowania.

Wdrożenie kompleksowego systemu antykorupcyjnego umożliwia spojrzenie na problem nieetycznych (korupcyjnych) zachowań w sposób wielowymiarowy. Konieczne do osiągnięcia standardy dotyczą bowiem nie tylko wydawania pieniędzy (a z tym najczęściej kojarzona jest korupcja w Polsce - z ustawianiem przetargów), lecz także innych realizowanych przez daną instytucję czynności.

WAŻNE

Jednym z kluczowych elementów jest spełnienie zasady bezstronności przy wydawaniu decyzji administracyjnych.

Obecnie sytuacja, z którą często mamy do czynienia, to urzędnicza uznaniowość. W identycznych sytuacjach, przy identycznych warunkach zewnętrznych, przy takich samych okolicznościach bywa tak, iż decyzja administracyjna wydawana, jest nie tylko w różnym czasie (raz np. w 3 tygodnie, a w innym przypadku - 60 dni; wszystko zaś w świetle obowiązującego prawa - zawsze można się przecież podeprzeć stopniem komplikacji sprawy), ale często bywa sprzeczna. Powoduje to, iż w oczach klientów takie działania często są postrzegane jako nieetyczne czy wręcz o charakterze korupcyjnym (czyjaś sprawa została załatwiona po jego myśli, pewnie wręczył łapówkę lub inną korzyść). Wszelkie kontrole instytucji zazwyczaj tego nie potwierdzają, ale negatywna opinia pozostaje.

Zintegrowany system

Wymagania Systemu Przeciwdziałania Zagrożeniom Korupcyjnym zawierają 27 elementów, wymagań dodatkowych (WD), których spełnienie jest konieczne, aby można było mówić o posiadaniu systemu. Wymagania te są uzupełniające w stosunku do wymagań ujętych w normie PN-EN ISO 9001:2001 - Systemy zarządzania jakością - Wymagania.

WAŻNE

System Przeciwdziałania Zagrożeniom Korupcyjnym działa łącznie z systemem zarządzania jakością jako zintegrowany system zarządzania.

Gdy organizacja ma już certyfikowany system zarządzania jakością, wdrożenie i certyfikowanie systemu sprowadza się do udokumentowania spełnienia wymagań dodatkowych. Gdy organizacja nie posiada wdrożonego systemu zarządzania jakością, wówczas wdrożenie i certyfikacja systemu odbywają się łącznie z systemem zarządzania jakością.

Budowa standardu „System Przeciwdziałania Zagrożeniom Korupcyjnym” jest zbieżna z budową normy ISO 9001:2000. Zawiera następujące punkty:

1. Postanowienia ogólne

2. Niektóre terminy i pojęcia

3. Podstawowe wymagania prawne

4. System przeciwdziałania zagrożeniom korupcyjnym

5. Odpowiedzialność kierownictwa

6. Zarządzanie zasobami

7. Realizacja wyrobu

8. Pomiary, analiza i doskonalenie

Tabela 1 pokazuje powiązanie 27 wymagań dodatkowych Systemu Przeciwdziałania Zagrożeniom Korupcyjnym z poszczególnymi wymaganiami normy ISO.

Pętla DEMINGA

Filozofia Systemu Przeciwdziałania Zagrożeniom Korupcyjnym opiera się na pętli DEMINGA, która składa się z czterech elementów. Jej powiązanie z System Zapobiegania Zagrożeniom Korupcyjnym przedstawia tabela 2.

 

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

 

Ciągłe doskonalenie

Ideą jest, aby funkcjonowanie zarówno Systemu Zapobiegania Zagrożeniom Korupcyjnym, jak i samej organizacji podlegało tym regułom, co jest zgodne z filozofią tzw. ciągłego doskonalenia. Występowanie pomyłek (w tym niewłaściwych zachowań) jest bowiem nieuchronne. Natomiast błędem jest niewyciąganie wniosków ze złego postępowania.

Oba opisywane standardy zarządzania opierają się na podejściu procesowym. Pierwsza poważna różnica między ISO 9001:2000 a Systemem Przeciwdziałania Zagrożeniom Korupcyjnym polega na tym, iż ten drugi opiera się na analizie i ocenie ryzyka wystąpienia zagrożeń korupcyjnych w procesach, czego nie ma w ISO 9001:2000. W odniesieniu do wyników tej analizy (w ISO wymagań klienta) podejmowane są konkretne działania.

Co stanowią wymagania dodatkowe

Poszczególne rozdziały i zawierające się w nich wymagania dodatkowe można opisać w kilku grupach.

System przeciwdziałania zagrożeniom korupcyjnym

W tym rozdziale zawierają się wymagania od WD 01 do WD 04. Podstawą jest przeprowadzanie i dokumentowanie analizy związanej z ryzykiem wystąpienia zjawisk korupcyjnych w procesach. Polega ona na tym, iż po przeprowadzeniu analizy kierownictwo organizacji określa poziom akceptowalnego ryzyka. Wszystkie ryzyka przekraczające ryzyko akceptowalne muszą zostać poddane ocenie wpływu na działalność organizacji (funkcjonowanie procesu i występowanie zjawisk potencjalnie korupcyjnych). W odniesieniu do nich muszą też zostać przygotowane i wdrożone odpowiednie środki kontroli, tak, aby obniżyć ryzyko do poziomu akceptowalnego. Plan minimalizacji (który powstaje na podstawie wykonanej analizy ryzyka) zawierał więc będzie działania niezbędne do realizacji (wraz z przypisaniem odpowiedzialności i czasem realizacji), aby obniżyć poziom ryzyka. W punkcie tym zawarte są również wymagania, które wskazują niezbędną dokumentację, jaką należy utrzymywać dla Systemu Antykorupcyjnego, oraz opisują, w jaki sposób ją nadzorować.

Odpowiedzialność kierownictwa

Punkt ten zawiera wymagania od WD 05 do WD 11. Stawia on wymagania co do zaangażowania najwyższego klienta we wdrożenie, utrzymanie i doskonalenie Systemu Antykorupcyjnego. Jak wymaga standard, wystąpienie jakiegokolwiek przejawu korupcji lub - ujmując rzecz szerzej - naruszenia przyjętych powszechnie norm prawnych i moralnych, warunkuje postawa człowieka. Dlatego we wdrażanym systemie szczególny nacisk powinien być położony na kształtowanie świadomości pracowników na wszystkich poziomach zarządzania organizacją. Nakłada to obowiązek przeprowadzania szkoleń, spotkań dla pracowników oraz wszystkich innych działań o charakterze motywacyjnym (w tym budowanie systemów motywacyjnych) mających na celu podniesienie świadomości pracowników dotyczącej negatywnego zjawiska, jakim są zachowania korupcyjne, oraz ich wpływu na społeczności (w tym społeczność pracowniczą). Konieczne jest również powołanie Przedstawiciela Najwyższego Kierownictwa do nadzorowania Systemu Antykorupcyjnego. Opracowanie Polityki Systemu Antykorupcyjnego jako przejawu wizji kierownictwa dotyczącej „systemowego zarządzania ryzykiem wystąpienia zjawiska korupcyjnego” będzie stanowiło o jej przełożeniu na niższe poziomy organizacyjne.

 

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

 

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

 

Zarządzanie zasobami

Punkt ten zawiera wymagania od WD 12 do WD 14. Największy nacisk położony jest na kompetencję pracowników. Istotne jest również zdefiniowanie procedur dotyczących rekrutacji pracowników, czyli zapewnienia kadry o wymaganych kwalifikacjach. Niezbędne jest też wprowadzenie w organizacji mechanizmów podnoszących świadomość pracowników co do wagi i znaczenia polityki antykorupcyjnej oraz dyskredytacji negatywnych zachowań wśród pracowników - sprowadza się to do organizowania szkoleń zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych.

Realizacja wyrobu

Punkt ten zawiera wymagania od WD 15 do WD 20. Należy zapewnić, iż wszystkie działania w organizacji, w tym planowanie pracy zarówno na poziomie operacyjnym (opracowywanie niezbędnych planów), jak i systemowym (projektowanie procedur i nowych regulacji wewnętrznych) powinno opierać się na wykonanej i aktualizowanej analizie ryzyka wystąpienia zjawisk korupcyjnych. W punkcie tym są zawarte również elementy związane z dokonywaniem zakupów dla organizacji, sposobem postępowania (procedury) przy wykryciu wystąpienia zjawisk korupcyjnych, informowaniem otoczenia zewnętrznego (partnerzy, organizacje nadzorujące) o wystąpieniu nieprawidłowości, ustaleniem zasad dotyczących dostępu do informacji w procesie, zakresem jej dostępności i zachowaniem poufności. Bardzo istotnym elementem wymagań niniejszego punktu jest ustalenie identyfikowalności dokumentacji (niezbędne wzory podpisów, parafki, datowanie dokumentacji, jej oznaczanie, przechowywanie itp.) tak, aby zapewniona była rozliczalność działań w procesie.

Pomiary, analiza i doskonalenie

Punkt ten zawiera wymagania od WD 21 do WD 27. Dla Systemu Antykorupcyjnego istotnym elementem jest bieżące zbieranie danych na temat jego funkcjonowania (monitoring systemu), oceny skuteczności (audyt wewnętrzny) oraz kontroli procesów decyzyjnych - wymagana procedura. Dodatkowo organizacja, która wdrożyła i stosuje System Antykorupcyjny, powinna identyfikować wymagania prawne oraz inicjatywy, w skali całego kraju, które są podejmowane w celu minimalizacji wystąpienia zjawisk korupcyjnych. Organizacja powinna takie inicjatywy wykorzystać we własnej działalności. Idea kompleksowego zarządzania Systemem Antykorupcyjnym zamyka się w przeprowadzaniu działań korygujących/zapobiegawczych, które z definicji usuwają przyczynę wystąpienia nieprawidłowości, a nie jedynie jej skutek. Jest to zintegrowane z cyklicznym przeprowadzaniem analizy ryzyka wystąpienia zjawisk korupcyjnych oraz realizacji planu jego minimalizacji.

Jak skutecznie zaimplementować, czyli wdrożyć te wszystkie wymagania w organizacji, co de facto oznacza przeprowadzenie takiego projektu - o tym w następnym artykule.

Łukasz Czajka

menedżer Departamentu Zarządzania

Doradztwo Gospodarcze DGA S.A.

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Samorzad.infor.pl

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Polacy mniej chodzą do kina

Główny Urząd Statystyczny podał dane dotyczące widzów w kinach w 2024 r. W porównaniu z 2023 r., liczba widzów w kinach stałych spadła o 0,4 proc. do 49,5 mln

Spacer w lesie - lek na codzienny stres

Regularne, 30-minutowe spacery w naturze pięć razy w tygodniu mogą zmniejszyć ryzyko depresji aż o 30% – podaje raport Transforming Scotland's Health. W obliczu prognoz WHO, że do 2030 roku depresja stanie się najczęstszą chorobą na świecie, kontakt z przyrodą to skuteczna forma profilaktyki.

Są fundusze na ekologię, cyfryzację i innowacje

W dobie dynamicznego rozwoju technologii cyfrowej i wdrażania kolejnych innowacji, nie można zapominać o zagrożeniach, które się z nimi wiążą. Zgodnie z unijną zasadą „Do No Significant Harm” („Nie Czyń Znaczącej Szkody”), gdy ubiegamy się o wsparcie z funduszy, jesteśmy zobowiązani do prowadzenia inwestycji w sposób, który nie będzie wyrządzać poważnych szkód środowiskowych czy społecznych.

Spadł ruch na radomskim lotnisku, ale w planach nowe kierunki

Polskie Porty Lotnicze poinformowały, że lotnisko w Radomiu obsłużyło w kwietniu br. ok. 2,5 tys. pasażerów; to spadek o 42 proc. wobec zeszłego roku. W pierwszych czterech miesiącach tego roku ruch w radomskim pocie spadł o 31 proc.

REKLAMA

Ratownicy medyczni nie chcą kamizelek nożoodpornych

Ogólnopolski Związek Zawodowy Ratowników Medycznych (OZZRM) uważa, że pomysł powszechnego wprowadzenia kamizelek nożoodpornych, jako reakcji na śmierć ratownika ugodzonego nożem, nie jest dobry. Co proponują związkowcy?

Ostatni dzwonek dla zdrowia młodych. 7 maja 2025 r. sejmowa Komisja Zdrowia zajmie się zakazem sprzedaży wszystkich rodzajów papierosów elektronicznych oraz pojemników zapasowych osobom poniżej 18. roku życia

W środę sejmowa Komisji Zdrowia rozpatrzy rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych. Wcześniej, ponad 20 organizacji działających w ochronie zdrowia apelowało o jak najszybsze jej procedowanie. Chodzi o zakaz sprzedaży wszystkich rodzajów papierosów elektronicznych oraz pojemników zapasowych osobom poniżej 18 r.ż.

Wybory prezydenckie: ułatwienia dla wyborców 60+

Transport do i z lokalu wyborczego. Możliwość głosowania korespondencyjnego albo za pośrednictwem pełnomocnika. Możliwość zmiany miejsca głosowania w obwodzie właściwym dla lokalu przystosowanego do potrzeb osób niepełnosprawnych. Z tych wszystkich ułatwień mogą skorzystać wyborcy, którzy najpóźniej w dniu głosowania w tegorocznych wyborach Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej ukończą 60. rok życia. A także wyborcy niepełnosprawni – bez względu na wiek.

Plany ewakuacyjne i szkolenia. Nowe zadania gmin w 2025 r.

Do końca 2025 r. gminy muszą opracować plany ewakuacyjne. To jedno z zadań nałożonych na samorządy przez ustawę z 5 grudnia 2024 r. o ochronie ludności i obronie cywilnej.

REKLAMA

Polacy mają problem z rozróżnieniem piw alkoholowych i bezalkoholowych

Z badania zrealizowanego przez Instytut Badań Rynkowych i Społecznych IBRiS wynika, że Polacy mylą piwa alkoholowe i bezalkoholowe oraz chcą całkowitego zakazu reklamowania piwa "zero procent".

4666 zł brutto dla pracownika samorządu? To nie żart

Trwa odpływ fachowców z sektora samorządowego. Powód? Niskie płace, poczucie braku doceniania i marne perspektywy na przyszłość. W programie Gość Infor.pl gościł Jacek Wolszczak, pracownik samorządu z dolnośląskiej Świdnicy.

REKLAMA