Fundusz Kolejowy - projektowane zmiany

Projekt zmian do ustawy o Funduszu Kolejowym

W projekcie możemy przeczytać, iż zgodnie z "Master Planem dla transportu kolejowego w Polsce do 2010 r." rząd polski musi zrobić coś nowego. Tą nowinką ma być stworzenie systemowych rozwiązań dla funkcjonowania kolejnictwa w Polsce.  Z tego też powodu zakłada się, iż stworzenie właściwych warunków systemowych przyniesie postęp w wydawaniu środków z UE.

Wykorzystanie środków UE na kolej równe zero!

Z projektu możemy się dowiedzieć m.in., że "do chwili obecnej w ramach POIiŚ nie wydano żadnych środków na realizację inwestycji kolejowych. W 2010 r. optymistycznie należy założyć, że istnieje możliwość realizacji wydatków w ramach Projektów POIiŚ na kwotę ok. 1 mld zł. W latach 2011 – 2014 należy więc wykorzystać w przybliżeniu ok. 7 mld zł, wydać ok. 7 mld zł rocznie – zgodnie z obecnie obowiązującą listą indykatywną".

Nie jest to informacja krzepiąca, tym niemniej miejmy nadzieję, iż osoby odpowiedzialne za wydatkowanie środków z UE na potrzeby sfinansowania niezbędnych inwestycji kolejowych w Polsce, staną na wysokości zadania. Co zrobić by wydawać więcej? Wykorzystać narzędzie, które udało się w autostradach. Minister Infrastruktury wpadł zatem na pomysł, aby z Funduszu Kolejowego zrobić drugi Fundusz Drogowy.

Skąd zatem wziąć pieniądze na wkład własny? Może z Funduszu Kolejowego?

Wydaje się, iż w związku z ww. problemami, warto zainicjować procedury, które doprowadzą do pełnego wykorzystania dostępnych pieniędzy na  inwestycje zaplanowane w ramach programu POIiŚ.  

Ministerstwo Infrastruktury przeprowadziło symulacje możliwości korekty listy inwestycji kolejowych w ramach POIiŚ 2007-2013. Poprzez ten krok dostosowano ją do - jak się wydaje - rzeczywistych możliwości finansowych (zabezpieczeń środków krajowych, pamiętajmy o wkładzie własnym!), które według szacunków MI oszacowano na sumę 26 903,3 mln zł. Koszty kwalifikowane według tych wyliczeń to:  20 666,7 mln zł, a koszty niekwalifikowane: 6 236,7 mln zł.

Czytaj także: Fundusz Kolejowy spłaci zadłużenie PKP>>

Jakie nastąpią zmiany?

Proponowane zmiany do ustawy o funduszu kolejowym:

1.  Zmiana brzmienia ust. 3 w art. 3 pozwoli na przeznaczenie środków Funduszu na spłatę kredytów i pożyczek wraz z odsetkami oraz innymi kosztami obsługi kredytów i pożyczek zaciąganych przez zarządcę infrastruktury na inwestycję wieloletnie, a także na pokrycie kosztów emisji i wykupu obligacji.  

2.  Propozycja brzmienia przepisu art. 6  ust. 1 oznacza, iż w celu zasilenia Funduszu minister Skarbu Państwa może, w imieniu Skarbu Państwa, na wniosek ministra transportu, przekazać nieodpłatnie temu ministrowi akcje w spółkach publicznych, stanowiące własność Skarbu Państwa,

3.  Kolejna zmiana w projektowanej ustawie polega na dodaniu w ust. 2 możliwości dotyczącej udzielania przez Skarb Państwa gwarancji i poręczeń za zobowiązania Banku Gospodarstwa Krajowego z tytułu zaciągniętych kredytów i pożyczek oraz wyemitowanych obligacji.

Oznacza to, iż Bank Gospodarstwa Krajowego będzie mógł zaciągnąć  kredyty, pożyczki lub emitować obligacje w kraju i za granicą, na rzecz Funduszu Kolejowego. Zebrane w ten sposób środki finansowe przeznaczone będą na finansowanie prac przygotowawczych oraz zadań inwestycyjnych realizowanych w ramach programu  inwestycyjnego wieloletniego (o  którym mowa w art. 38c ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym).

Zmiana powyższa jest wynikiem nowelizacji ustawy o transporcie kolejowym. Ma ona na celu zapewnienie kompatybilności (spójności) obu aktów a także pozyskanie źródeł na finansowanie inwestycji realizowanych w ramach przedmiotowego programu.

Kolejna zmiana dotyczy ust. 4. Oznacza ona, iż minister finansów wykonuje czynności zmierzające do odzyskania kwot zapłaconych z tytułu wykonania umowy poręczenia lub gwarancji zawartej pod warunkiem przeznaczenia kredytu, pożyczki lub środków pochodzących z emisji obligacji na finansowanie  prac przygotowawczych oraz zadań inwestycyjnych.

4.  Dodanie art. 7a określa podstawy prawne dla zaciągania zobowiązań finansowych w postaci kredytu, pożyczki lub emisji obligacji przez zarządcę infrastruktury (np. PKP PLK S.A.) realizującego inwestycje wieloletnie. Na finansowanie prac przygotowawczych oraz zadań inwestycyjnych za zobowiązania zarządcy infrastruktury z tytułu zaciągniętych  kredytów i pożyczek oraz wyemitowanych obligacji mogą  być udzielane przez Skarb Państwa gwarancje i poręczenia, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 8 maja 1997 r. o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez Skarb Państwa oraz niektóre osoby prawne.

5. Zmiana brzmienia ust. 2  w art. 9 polegać będzie na uszczegółowieniu oraz doprecyzowaniu zapisów obecnie obowiązujących  -  związane  są  one ze zmianami, które zostały wyżej szczegółowo omówione.

Co oznaczają proponowane zmiany?

Należy podkreślić, iż zmiana w  ustawie o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez Skarb Państwa oraz niektóre osoby prawne  polega na wprowadzeniu wyjątku od zasady, iż poręczeń lub gwarancji nie udziela się podmiotowi, który nie będzie w stanie spłacić swoich zobowiązań.

Projekt ustawy, zgodnie z ustawą z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 449), powinien wejść w życie po upływie czternastu dni od dnia jego ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

Zmiany zaproponowane w omawianych tutaj założeniach oparte są na analizie możliwego i prawdopodobnego ograniczenia wielkości środków budżetowych przeznaczanych na realizację inwestycji kolejowych (problemy budżetowe). Spowolnienie to wymusza na Ministrze Infrastruktury zmianę modelu finansowania inwestycji infrastrukturalnych. Wzorcem tutaj jest Krajowy Fundusz Drogowy, który finansuje m.in. budowę autostrad i dróg ekspresowych w naszym kraju poprzez emisję obligacji. Podobnie ma być przy inwestycjach kolejowych.

Fundusz Kolejowy musi przejąć na siebie większą rolę finansowania inwestycji na polskich torach, jeżeli plany inwestycyjne tego rządu mają być zrealizowane. Problemem jest jednak cena jaką w przyszłości zapłacą podatnicy (a o tym teraz rząd nie mówi). Obligacja jest długiem, który trzeba będzie jakoś spłacić.

A ile właściwie potrzeba na sfinansowanie projektów kolejowych z POIiŚ? Zaproponowane przez Ministerstwo Infrastruktury zmiany w prawie mają się wiązać z zaciągnięciem zobowiązań przez Skarb Państwa w postaci poręczeń i gwarancji na obsługę potencjalnych kredytów, które mają być zaciągnięte przez Fundusz Kolejowy w wysokości ok. 4,8 mld zł w latach 2010-2015.

Czytaj także: Światełka w kolejowym tunelu>>

Wyniki konsultacji społecznych

W ramach konsultacji społecznych projektowana regulacja została przesłana do prezesa UTK, PKP SA, PKP PLK, Przewozów Regionalnych, Izby Gospodarczej Transportu Lądowego i Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. Podmioty te wyraziły poparcie dla projektowanych rozwiązań, bądź nie zgłosiły żadnych uwag.

B.W

samorzad.infor.pl