Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zapłata za usługi jako korzystanie z mienia komunalnego

Zapłata za usługi jako korzystanie z mienia komunalnego /fot. shutterstock
Zapłata za usługi jako korzystanie z mienia komunalnego /fot. shutterstock
Za wykonywanie działalności gospodarczej z wykorzystaniem mienia komunalnego przez radnego, należy uznać nie tylko przypadki gdy korzysta on z ruchomości bądź nieruchomości stanowiących własność gminy, ale także sytuacje w których otrzymuje zapłatę za świadczone usługi z budżetu gminy.

Wyrokiem z dnia 30 stycznia 2020r.[1] Naczelny Sąd Administracyjny [dalej także: NSA]  oddalił skargę kasacyjną K.I. [dalej także: skarżący] na uchwałę Rady Gminy [dalej także: organ] w przedmiocie wygaśnięcia mandatu radnego.

Orzeczenie zapadło w następującym stanie faktycznym i prawnym.

Skarżący prowadził działalność polegającą na sprzedaży artykułów spożywczych i chemicznych, których odbiorcami były osoby uprawnione do świadczeń z tytułu pomocy społecznej. Płatnikiem tychże był Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej [dalej także: GOPS]. K.I. świadcząc powyższe usługi na podstawie umowy zlecenia z GOPS, realizował obowiązki wynikające z umowy cywilnoprawnej zawartej z gminną jednostką organizacyjną. Był on zobligowany do dostarczania określonych artykułów, co wiązało się z obowiązkiem zapłaty wynagrodzenia za świadczone usługi przez Gminę. Na Gminie ciążył więc niejako dług związany z działalnością gospodarczą prowadzoną przez skarżącego, który pokryty mógł zostać nie inaczej, jak tylko ze środków budżetowych.

Polecamy: Tarcza antykryzysowa – Samorząd i administracja. Pakiet e-booków

W związku z powyższym Rada Gminy uznając działalność gospodarczą prowadzoną przez skarżącego, za działalność wykonywaną z wykorzystaniem mienia komunalnego, podjęła uchwałę, którą stwierdzono wygaśnięcie mandatu radnego.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W konsekwencji K.I. wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie[2] skargę na powyższe rozstrzygnięcie, którą to skargę sąd oddalił.

W skardze kasacyjnej zarzucono powyższemu rozstrzygnięciu naruszenie art 24f ust.1 ustawy o samorządzie gminnym[3] [dalej także: usg] poprzez niewłaściwe zastosowanie przepisu i przyjęcie, że skarżący piastując mandat radnego naruszył zakaz ustanowiony wskazanym przepisem, a w konsekwencji uznanie  uchwały podjętej przez Radę Gminy za prawidłową.

Zdaniem skarżącego nie można uznać, aby prowadzona przezeń działalność gospodarcza mogła zostać uznana za prowadzoną z wykorzystaniem mienia gminy. Jak argumentował: „o ile zapłata z tytułu sprzedaży ww. artykułów, jest realizowana przez GOPS to środki, z których jest ona dokonywana utraciły status >>należących do gminy<<, w związku z przyznaniem ich w drodze decyzji osobie uprawnionej. Są to zatem środki należące do osoby uprawnionej”. Podniósł on także, że umowy z GOPS były przezeń zawierane jeszcze przed uzyskaniem mandatu, w związku z czym nie pozostają w związku z jego piastowaniem.

Przechodząc do rozpoznania skargi NSA uznał ją za pozbawioną usprawiedliwionych podstaw, zgadzając się jednocześnie z wykładnią art. 24f ust. 1 usg przeprowadzoną przez sąd pierwszej instancji.

Skład orzekający zauważył, że skarżący jako radny zawierał rokrocznie umowy z jednostką organizacyjną gminy tj. GOPS-em, które polegały na odpłatnym wydawaniu artykułów spożywczych i chemicznych określonym osobom. Działalność charakteryzująca się wskazanymi cechami, zasadnie została zdaniem sądu uznana, za odpłatną usługę świadczoną na rzecz gminy, a jednocześnie prowadzenie działalności gospodarczej z wykorzystaniem jej mienia.

Dokonując wykładni art 24f ust. 1 usg NSA stwierdził, że zastosowane w przepisie obostrzenia antykorupcyjne mają na celu nie tylko wyeliminowanie sytuacji, w której radny uzyskiwałby nieuprawnione korzyści dla siebie lub swoich bliskich, lecz także mają pełnić rolę gwarancji wykonywania mandatu radnego w interesie gminnej wspólnoty samorządowej. Innymi słowy przepis ten ma zdaniem sądu zapobiegać angażowaniu się: „osób publicznych w sytuacje i uwikłania mogące nie tylko podawać w wątpliwość ich osobistą bezstronność czy uczciwość, ale także podważać autorytet organów Państwa oraz osłabiać zaufanie wyborców i opinii publicznej do ich prawidłowego funkcjonowania”.

Z uwagi na powyższe wszelkie wątpliwości interpretacyjne nie powinny zdaniem sądu prowadzić do obejścia sensu art 24f ust. 1 usg, a co za tym idzie służyć działalności sprzecznej ze standardami właściwego wykonywania mandatu.

W toku dalszej analizy, NSA wskazał, że art 24 f ust. 1 usg mówi o wykorzystaniu „mienia”, nie ogranicza się zatem jedynie do „własności” czy też „zarządzania”. Przepis ten dotyczy wszystkich przypadków korzystania z mienia gminnego - bez względu na częstotliwość, odpłatność czy nawet osiągnięcie przez radnego zysku. Wygaśnięcie mandatu jest niezależne od wskazanych czynników. Rozstrzygającą jest jedynie przesłanka prowadzenia działalności gospodarczej czy też zarządzania tą działalnością przy wykorzystaniu tego mienia.

Wygaśnięcia mandatu nie należy jednocześnie postrzegać jako sankcji, a raczej jak zaznaczył sąd, jako element instytucji prawnej mającej na celu zwiększać zaufanie do organów samorządu terytorialnego i zapewnić ich prawidłowe funkcjonowanie.

Zdaniem NSA poprawna wykładnia art. 24f ust. 1 usg: „prowadzi do stwierdzenia, że naruszenie (…) zakazu nie jest uwarunkowane także rodzajem czy przedmiotem działalności gospodarczej, (…) ani też doniosłością środków uzyskanych z takiej działalności w kontekście całokształtu sytuacji finansowej przedsiębiorcy”.  Za bezpodstawne należy przy tym uznać formułowanie jakichkolwiek dodatkowych przesłanek odpowiedzialności, które nie zostały wprowadzone przez ustawodawcę. Należy mieć przy tym na uwadze, że naruszeniem normy art 24f ust.1 usg może być także zachowanie jednorazowe, a polegające na wykorzystaniu mienia gminy do prowadzenia działalności gospodarczej.

Cytując art. 44 Kodeksu cywilnego[4] skład orzekający podniósł, że pojęcie mienia komunalnego odpowiada definicji mienia zawartej we wskazanym przepisie. W związku z powyższym: „mienie komunalne stanowi całokształt praw majątkowych przysługujących określonemu podmiotowi i obejmuje (…) własność oraz inne składniki mienia mieszczące się w zbiorczej kategorii >>inne prawa majątkowe<<”. Także z art 43 usg wynika, że za mienie komunalne należy uznać nie tylko własność, ale też inne prawa majątkowe.

Powołując się na orzecznictwo sądów administracyjnych, NSA wskazał, że za ugruntowany należy uznać pogląd, przyjmujący że mieniem komunalnym są prawa majątkowe (takie które można wymierzyć za pomocą pieniądza), a także że zapłata za wykonanie określonej działalności jest korzystaniem z mienia komunalnego. Wynagrodzenie wypłacane radnemu za wykonanie określonej czynności jest mieniem komunalnym, a jego wypłata winna być uznała za prowadzenie przezeń działalności z korzystaniem z mienia komunalnego. Jak podniósł sąd: „zapłata należności za wydany towar ze środków z budżetu gminy należy zakwalifikować jako prowadzenie przez radnego działalności z wykorzystaniem mienia komunalnego”.

Art. 24f ust. 1 usg obejmuje przy tym nie tylko przypadki prowadzenia działalności gospodarczej, ale jak wymienił sąd, także: „zarządzanie taką działalnością lub pełnienie funkcji przedstawiciela lub pełnomocnika w prowadzeniu takiej działalności, w której dochodzi nawet do jednorazowego świadczenia odpłatnej usługi na rzecz gminy”.

Wykładnię pojęcia „mienie komunalne”, która obejmuje także środki pieniężne uzasadnia  zdaniem NSA okoliczność, iż radny który świadczy na rzecz gminy usługi za wynagrodzeniem nie jest w pełni niezależny od jej organów wykonawczych. Stąd, jak podniósł sąd, przy interpretacji i stosowaniu art. 24f ust. 1 usg: „konieczny jest pewien automatyzm, w celu wytworzenia korzystnych dla funkcjonowania organów władzy samorządowej standardów postępowania”.

Za wykonywanie działalności gospodarczej z wykorzystaniem z mienia komunalnego przez radnego, należy zatem według NSA uznać nie tylko przypadki gdy korzysta on z ruchomości bądź nieruchomości stanowiących własność gminy, ale także sytuacje w których otrzymuje on zapłatę z budżetu gminy za świadczone usługi.


[1] Wyrok NSA z dnia 30 stycznia 2020r., sygn. akt II OSK 34/20.

[2] Wyrok WSA w Olsztynie z dnia 30 września 2019r., sygn. akt II SA/Ol 553/19.

[3] Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 506 z późn. zm.).

[4]  Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 1145 z późn. zm.).

Maciej Kiełbus

prawnik w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, Partner, specjalizuje się w zakresie prawa administracyjnego, w szczególności prawa samorządowego

Martyna Krystman

asystent w Kancelarii Prawnej Dr Krystian Ziemski & Partners w Poznaniu, interesuje się prawem administracyjnym

Dr Krystian Ziemski & Partners Kancelaria Prawna spółka komandytowa w Poznaniu

www.ziemski.com.pl

Artykuł pochodzi z Portalu: www.prawodlasamorzadu.pl

Reklama
Zaktualizuj swoją wiedzę z naszymi publikacjami i szkoleniami
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Sektor publiczny
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Niewyjaśnione problemy trawienne. Zespół alfa-gal. Czy to skutek ukąszenia kleszcza?

    The American Gastroenterological Association (AGA) opublikowało nowe wytyczne kliniczne, aby pomóc lekarzom i pacjentom w określeniu, czy niewyjaśnione objawy ze strony przewodu pokarmowego są spowodowane zespołem alfa-gal, alergią pokarmową na mięso i inne produkty pochodzenia zwierzęcego powodowaną przez ukąszenie kleszcza amerykańskiego. W Polsce pierwszy przypadek zespołu alfa-gal odnotowano w roku 2021 w Krakowie.

    MF: nie będzie waloryzacji 500+ do 1000+

    Nie dyskutujemy i nie ma mowy o podniesieniu 500 plus do 1000 plus - poinformowała w środę minister finansów Magdalena Rzeczkowska. W tym roku priorytetem, jaki stanął przed polskim budżetem, jest szeroko pojęte bezpieczeństwo - dodała.

    "Trenuj z wojskiem" - weekendowe szkolenia w kwietniu 2023 r.

    Kolejna edycja programu "Trenuj z wojskiem" będzie przybliżać różne specjalizacje w Wojsku Polskim, by zachęcić młodych ludzi do służby – zapowiedział wicepremier, szef MON Mariusz Błaszczak.

    DGP: Szurm emerytów na ZUS. Eksperci chcą to zatrzymać zrównaniem wieku emerytalnego kobiet i mężczyzn

    Polacy ignorują zachęty do dłuższej pracy przed emeryturą. 

    Plan Strategiczny WPR. Jest harmonogram naboru wniosków

    Harmonogram naboru wniosków o wsparcie dla rolników w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 opublikowała Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Rolnicy mogą występować o dopłaty bezpośrednie od połowy marca.

    W środę kolejna akcja NURD. Będzie więcej policji na drogach

    Niechronieni uczestnicy ruchu drogowego (NURD) – to nazwa ogólnopolskich działań kontrolno-prewencyjnych, jakie drogówka przeprowadzi w środę 22 marca. Funkcjonariusze będą kontrolować, czy kierowcy ustępują pierwszeństwa pieszym na przejściach.

    Kto, gdzie, kiedy składa wniosek o dopłaty w rolnictwie w 2023 r. [Harmonogram dla rolników pszczelarzy, producentów owoców]

    ARiMR opublikowała harmonogram naboru wniosków w ramach Planu Strategicznego WPR

    1,2 mln laptopów dla uczniów za 3 mld zł - szczegóły programu

    1,2 mln laptopów, za łączną kwotę blisko 3 mld zł; komputery trafią zarówno szkół publicznych jak i niepublicznych, dostarczone będą wraz z oprogramowaniem; powstanie specjalny portal zgłoszeniowy, który pozwoli zgłaszać potencjalne problemy ze sprzętem - to niektóre z wyjaśnień kancelarii premiera w odpowiedzi na pytania posłów w sprawie zakupu laptopów dla czwartoklasistów i nauczycieli.

    Las – naturalne lekarstwo. I to bez recepty!

    Las – naturalne lekarstwo. Przywitaliśmy już wiosnę, a w nocy z 25 na 26 marca zmieniamy czas na letni i dłużej będziemy cieszyć się światłem w ciągu dnia. To dobry moment, aby przebywać jak najwięcej na świeżym powietrzu, w otoczeniu natury. Dlaczego las ma na nas taki dobry wpływ?

    Wdówik: Świadczenie wspierające 3176 zł będzie można łączyć z rentą socjalną albo zasiłkiem pielęgnacyjnym

    Dla osób z najcięższą niepełnosprawność będziemy kierować dodatkowe świadczenie równe 200 proc. renty socjalnej, czyli 3176 zł. To działanie w ramach skali opartej o narzędzia międzynarodowej klasyfikacji funkcjonowania ICF - powiedział wiceminister rodziny i polityki społecznej Paweł Wdówik.

    MRiPS: Badania psychiatryczne pacjenta DPS. Czy można trafić do DPS bez swojej zgody?

    Niedopuszczalne jest przyjmowanie i przebywanie w placówkach zapewniających całodobową opiekę osób niepełnosprawnych, przewlekle chorych i osób w podeszłym wieku, bez wyrażenia przez te osoby świadomej zgody – wyjaśnił resort rodziny i polityki społecznej.

    Wiceminister Szwed: 930 mln zł na środowiskowe domy samopomocy

    W tym roku przekażemy łącznie ponad 930 mln zł na środowiskowe domy samopomocy - czyli ośrodki wsparcia dla osób z niepełnosprawnością intelektualną - poinformował we wtorek wiceminister rodziny i polityki społecznej Stanisław Szwed.

    Rolniku! W tym roku nie tylko dopłaty. Możesz złożyć osobny wniosek o pieniądze na ekoschematy

    Podstawowy termin składania wniosków upłynie 15 maja 2023 r. Jeżeli rolnik złoży wniosek po tym terminie, jednak nie później niż do 9 czerwca 2023 r. jego dopłata zostanie pomniejszona o 1 proc. za każdy roboczy dzień opóźnienia.

    Pierwszy stały garnizon US Army w Polsce od 21 marca 2023 r. "Camp Kościuszko"

    We wtorek 21 marca 2023 r. w poznańskim "Camp Kościuszko" odbędzie się uroczystość przekształcenia Regionalnej Grupy Wsparcia w Garnizon Sił Zbrojnych US Army w Polsce. Jak podkreśla Ministerstwo Obrony Narodowej, będzie to pierwszy stały garnizon wojsk amerykańskich w Polsce. 

    Nowe świadczenie wspierające 3176,88 zł dla niepełnosprawnych. Czy trzeba zrezygnować z renty socjalnej i świadczenia pielęgnacyjnego?

    Od 1 stycznia 2024 r. osoba niepełnosprawna może otrzymać świadczenie wspierające w kwocie dwa razy większej niż renta socjalna.  Na dziś jest to 3176,88 zł brutto. Czy skorzystanie z niego wymaga rezygnacji z renty socjalnej i świadczenia pielęgnacyjnego?

    Jak rozliczyć składkę zdrowotną za 2022 r. w ZUS RCA [nowy wzór od 1 maja 2023 r.]

    W 2023 r. po raz pierwszy masz obowiązek złożyć roczne rozliczenie składki na ubezpieczenie zdrowotne za 2022 r. Rozliczenie roczne przekazujesz w dokumencie za kwiecień 2023 roku

    Jak często Polacy myją zęby? Sytuacja nie wygląda najlepiej

    Jak często Polacy myją zęby?  Z najnowszego badania opinii społecznej wynika, że blisko 60% Polaków myje zęby dwa razy dziennie, a niecałe 20% robi to tylko raz. Z kolei ponad 11% ankietowanych sięga po szczoteczkę trzy razy w ciągu dnia, a niespełna 3% – częściej. Tylko nieco ponad 2% czyści zęby po każdym posiłku. Sondaż pokazuje też, że blisko 3% ankietowanych nie szczotkuje ich codziennie. Brakuje polityki profilaktycznej. 

    Co to jest wyspa ciepła w miastach? [wywiad]

    W miastach powstają tzw. wyspy ciepła, które - w połączeniu z falami upałów - dla wielu mogą być niebezpieczne. Aby sprawdzić, jak zmiany klimatu wpływają na miasta, Polska Agencja Kosmiczna zleciła wykonanie analizy wysp ciepła dla pięciu dużych polskich miast - mówi Jolanta Orlińska z POLSA.

    Nowy wzór ZUS DRA w PDF dla rozliczenia składki zdrowotnej od 1 maja 2023 r. [zasady ogólne, ryczałt, podatek liniowy]

    Do rozliczenia składki zdrowotnej za 2022 r. wypełnia się blok XII nowego wzoru ZUS DRA. Formularz jest już opublikowany, ale obowiązuje od 1 maja 2023 r.

    ZUS ZSWA do 31 marca 2023 r. Poradnik ZUS [PDF do ściągnięcia]

    31 marca 2023 r. upływa termin na złożenie dokumentu ZUS ZSWA – Zgłoszenie / korekta danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze za 2022 rok.

    Nowelizacja Kodeksu wyborczego - Dz.U. poz. 497 [Centralny Rejestr Wyborców]

    Bezpłatne przewozy dla wyborców w gminach bez publicznego transportu, powstanie Centralnego Rejestru Wyborców, zmiany w zasadach nagrywania prac obwodowej komisji wyborczej.

    Skierowanie do sanatorium w formie elektronicznej od 17 marca 2023 r.

    Od piątku, 17 marca, działa e-skierowanie do sanatorium. Przyszły kuracjusz będzie mógł śledzić na Internetowym Koncie Pacjenta, na jakim etapie przetwarzania jest jego e-skierowanie - informuje Centrum e-Zdrowia

    Darowizna na krwiodawstwo

    Honorowy dawca krwi może skorzystać z ulgi w zeznaniu rocznym za 2022 r. Limit darowizn wynosi 6% dochodu/przychodu.

    MRiPS: 3176,88 zł świadczenia wspierającego dla osób niepełnosprawnych. Potrzebne orzeczenie od wojewódzkiego zespołu orzeczniczego

    Od 1 stycznia 2024 r. rząd wprowadzi nowy system pomocy osobom niepełnosprawnym. Będą trzy poziomy wsparcia osób niepełnosprawnych i ich opiekunów. Na najwyższym osoba niepełnosprawna otrzyma dwukrotność obecnej renty socjalnej, czyli 3176,88 zł brutto.

    Tabletka, kapsułka, czopek, globulka, syrop, zawiesina. Dlaczego lekarstwa mają różną postać?

    Z jakiego powodu lekarstwo jest produkowane w formie tabletki, kapsułki, czopka, syropu? Wyjaśniają to farmaceuci z Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku w opublikowanym na YouToube filmie "Tabletka tabletce nierówna - czyli o nowoczesnych postaciach leku".