REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Panie kierowniku, pani prezes, pani sędzio - tytułowanie

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Joanna Kubera
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Tytułowanie to z pewnością wyraz szacunku i kultury. Nie w każdym przypadku jednak używanie dokładnej nazwy stanowiska zajmowanego przez osobę, do której się zwracamy, jest konieczne.

REKLAMA

Obcokrajowcy poznający język polski dziwią się, że Polacy tak często „oficjalnie” się tytułują. Powodem są zachowane w licznych zwrotach zaimki „pan” i „pani”, służące powszechnie jako grzecznościowa forma w stosunku do osób obcych czy starszych. W dobie międzynarodowych kontaktów prywatnych i zawodowych coraz trudniej polszczyźnie utrzymać te historyczne naleciałości związane z przeszłością szlachecką. Brakuje jednak innego uniwersalnego tytułu. Niezbyt trafnym zamiennikiem jest próba wprowadzania kalki z języka angielskiego. Według etnolingwistów, polski odpowiednik „you” znajdować by się musiał gdzieś pomiędzy głęboko zakorzenionym w polszczyźnie zwrotem oficjalnym „pan/pani” i zarezerwowanym dla osób znajomych zaimkiem „ty”. Coraz powszechniejsze są oczywiście przypadki szybkiego przechodzenia na formę „ty” w miejscu pracy, szczególnie w młodych zespołach, ale wciąż dzieje się to poprzez rezygnację z formy grzecznościowej za zgodą obu stron. Całkowite wykluczenie z użycia formy „pan/pani” jest natomiast w języku polskim niemożliwe.

REKLAMA

Ważnymi tytułami w miejscu pracy są stanowiska kierownicze. Ich tytulatura nie jest szczególnie skomplikowana. Wyrażając szacunek dla osoby je zajmującej, należy użyć formuły „pan/pani plus nazwa stanowiska”, pamiętając o odpowiedniej odmianie drugiego członu w zależności od płci rozmówcy: „panie dyrektorze”, „panie kierowniku”, „panie prezesie”, ale: „pani dyrektor”, „pani kierownik”, „pani prezes”.

Kwestia żeńskiej odmiany nazw stanowisk pozostaje wciąż w języku polskim nierozstrzygnięta, dopuszczalne są zatem zarówno formy typu „pani kierownik”, jak i „pani kierowniczko”. Jednym z wyjątków jest tu częsty błąd w mowie potocznej dotyczący zawodu sędziego: kobieta piastująca to stanowisko to sędzia, nie - sędzina (wyraz w dawnej polszczyźnie oznaczający żonę sędziego). Mówimy zatem „pani sędzia” i „pani sędzio”.

Należy zwracać uwagę na to, aby pomijać tę część tytułu zawodowego, który obniża rangę rozmówcy. Do zastępcy dyrektora zwrócimy się zatem „panie dyrektorze”, do wiceministra - „panie ministrze”.

REKLAMA

Polacy upodobali sobie używanie nazwy zawodu jako tytułu. Moda ta, choć rozpowszechniona, jest jednak w wielu przypadkach po prostu nieelegancka. Powstają bowiem rozmaite formy pseudotytułów („pani sprzątaczko”, „panie kierowco”), niekoniecznie pełniących swą pierwotną funkcję - nobilitacji. Z pewnością podkreślanie w ten sposób (zwłaszcza niskiej) funkcji zawodowej rozmówcy nie należy do taktownych. W przypadku, gdy mamy do czynienia z osobą na stanowisku niekierowniczym, nie powinno się używać tytułu zawodowego: „pani sekretarko”, „panie asystencie”. W tej sytuacji należy zastosować formę „pan/pani”, dodając imię lub nazwisko. Zwrot „pan/pani plus nazwisko” jest formą uniwersalną w wielu krajach europejskich, na przykład w Niemczech. Polakom jednak kojarzy się on z biurokracją i bywa źle odbierany.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Wyjściem z tej sytuacji jest coraz powszechniej używana forma „pan/pani plus imię”, dawniej uznawana za zbyt poufałą. Obecnie tego typu zwroty notuje się często nawet po pierwszej wymianie e-maili w korespondencji służbowej między osobami, które się nie znają. Obowiązkiem jest jednak w takim przypadku zachowanie pełnej formy imienia rozmówcy. Zdrobnienia stanowią zbytnie spoufalenie, a zatem nie są pożądane.

Prawdopodobnie forma „pan/pani plus imię” będzie coraz bardziej uniwersalna w języku polskim. Zmniejszyłoby to znacznie problemy związane z odpowiednim zwracaniem się do osób, z którymi wiążą nas wyłącznie stosunki zawodowe.

Joanna Kubera

 

Zapisz się na newsletter
Śledź na bieżąco nowe inicjatywy, projekty i ważne decyzje, które wpływają na Twoje życie codzienne. Zapisz się na nasz newsletter samorządowy.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Samorzad.infor.pl

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Sektor publiczny
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Przeciwdziałanie praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu w JST. Najważniejsze informacje

System przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu dotyczy również jednostek samorządu terytorialnego. Z tego powodu są one objęte szeregiem obowiązków. Co trzeba wiedzieć o obowiązujących przepisach? Oto lista 10 najważniejszych informacji!

Od 1 września 2025 r. podwyżka o 8 i 16 zł za odbiór śmieci w Krakowie

Od 1 września w Krakowie wzrośnie opłata za odbiór śmieci posegregowanych: z 27 do 35 zł miesięcznie od jednego mieszkańca. W przypadku odpadów nieposegregowanych stawka zwiększy się z 54 do 70 zł od mieszkańca.

MKiŚ: wyznaczamy lasy społeczne z ograniczoną wycinką drzew. 158 tys. ha wokół 11 największych aglomeracji

Ministerstwo Klimatu i Środowiska poinformowało 2 lipca 2025 r., że zakończyło pierwszy etap projektu wyznaczania lasów społecznych wokół największych polskich miast. To przełomowy krok w kierunku zmiany podejścia do gospodarki leśnej - z naciskiem na potrzeby społeczne, zdrowotne i ekologiczne mieszkańców aglomeracji. O szczegółach w trakcie konferencji prasowej mówiła ministra klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska oraz wiceminister klimatu i środowiska, główny konserwator przyrody Mikołaj Dorożała.

Zmiany w opłatach za śmieci – będą nowe zasady segregacji, ulgi i kontrola deklaracji [PROJEKT MKiŚ]

W wykazie prac legislacyjnych pojawił się projekt nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Chodzi o zmiany w funkcjonowaniu systemu gospodarowania odpadami na poziomie gminnym, które w ocenie projektodawców będą odpowiadać na realne potrzeby JST oraz mieszkańców.

REKLAMA

RPO: Dość "wrogich przejęć" między gminami. Potrzebna kontrola sądowa

Rzecznik Praw Obywatelskich apeluje do premiera Donalda Tuska o zawieszenie kontrowersyjnych decyzji dotyczących zmian granic gmin do czasu wprowadzenia nowych przepisów. Od lat brakuje skutecznej kontroli sądowej nad decyzjami Rady Ministrów, które prowadzą do konfliktów między samorządami.

Granica polsko-niemiecka. Polska wprowadza kontrole. Przedsiębiorcy mają 3 pytania

Czy Niemcy przerzucają imigrantów do Polski? Co z granicą polsko-niemiecką? Polska wprowadza kontrole graniczne w celu zapobiegania napływom nielegalnych migrantów. Co na to Niemcy?

Premier Tusk: po rekonstrukcji w rządzie będą wyłącznie przyzwoici ludzie; około 15 lipca zapadną decyzje personalne

W dniu 30 czerwca 2025 r. na konferencji prasowej Premier Donald Tusk zapowiedział, że około 15 lipca zaproponuje kształt rządu po rekonstrukcji. Rozmowy w tej sprawie są prowadzone z liderami koalicyjnych ugrupowań - PSL, Polski 2050 i Lewicy. Żyjemy w ustrojowym bałaganie, podważane są obiektywne kryteria prawne, dlatego chciałbym, by politycy kierowali się naturalnymi kryteriami, jak zdrowy rozsądek czy zwykła ludzka przyzwoitość, i tacy będą ministrowie po rekonstrukcji - mówił 27 czerwca 2025 r. na konferencji prasowej premier Donald Tusk.

Nowelizacja specustawy powodziowej. Nowe zadania i obowiązki samorządów

Możliwość zamiany zniszczonych nieruchomości na lokale komunalne, obowiązek raportowania decyzji WZ, świadczenie lokalowe, premia powodziowa czy ułatwienia proceduralne w odbudowie zniszczonych domów i obiektów – to najważniejsze zmiany w specustawie powodziowej. Nowelizacja ustawy wzmacnia kompetencje JST, daje im nowe narzędzia, ale też nakłada dodatkowe obowiązki administracyjne i sprawozdawcze.

REKLAMA

Czym różni się „odbiór” odpadów komunalnych z nieruchomości od „przyjmowania odpadów”

NSA przypomniał gminom, że ustawodawca rozróżnia pojęcia odbierania odpadów komunalnych od ich przyjmowania i wprowadza odrębnie różne sposoby oddawania odpadów. Co za tym idzie – mechanizmy nie mogą być traktowane jako formy zamienne, kształtowane według własnego uznania gminy.

Wydruk zdjęcia z Google Street View jako dowód w sprawie administracyjnej

Dowodem w postępowaniu administracyjnym może być wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. Dlatego wydrukom z Geoportalu oraz wydrukom zdjęć Google Street View nie można odmówić mocy dowodowej. Stanowią one jednak tzw. dowody nienazwane i nie mają prawem przewidzianej mocy dowodowej – tak jak w przypadku dokumentów urzędowych, które sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy państwowe w ich zakresie działania stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo stwierdzone.

REKLAMA